Cụ Phan Châu Trinh, tiến sĩ Ngô Đức Kế, Huỳnh Thúc Kháng từng ở tù Côn Đảo
Người dân Palestine tại Dải Gaza đang xôn xao về thông tin Tổng thống Donald Trump muốn tiếp quản dải đất này và đưa người Palestine đến sống tại những nước Ả Rập trong khu vực.Vấn đề này trở thành một chủ đề nóng ở dải đất Trung Đông đã trải qua nhiều cuộc xung đột gây thương vong rất lớn và buộc người dân phải phải không ít lần bỏ nhà cửa chạy loạn.Bà Wasayef Abed tại thành phố Deir el-Balah ở miền trung Gaza kể rằng mình nghe thông tin trên từ những người cùng sống trong khu lều tạm cư, và xem những lời của ông Trump là áp lực đối với người dân Palestine và các nhóm vũ trang ở Gaza như Hamas."Tôi có thể nói với bạn rằng người dân ở đây sẽ không bao giờ chấp nhận việc di dời cưỡng bức. Họ có thể chịu đựng được việc sơ tán trong nước, nhưng việc buộc họ rời khỏi đất nước mình, như ông Trump đề xuất, sẽ không bao giờ có hiệu quả", Đài Al Jazeera dẫn lời bà phát biểu."Điều tôi biết là mẹ tôi và tôi sẽ không bao giờ rời khỏi Gaza, bất kể chuyện gì xảy ra. Tất cả những gì chúng tôi đang chờ đợi bây giờ trở về ngôi nhà bị phá hủy của mình ở phía bắc", bà mói thêm.Cũng tại Deir el-Balah, ông Imad al-Qassas (60 tuổi) đã di tản từ phía đông đến trung tâm thành phố, nơi ông hiện sống với 6 người con trong lều vì nhà cửa đã bị phá hủy. Phản ứng của ông đối với phát biểu của ông Trump rất rõ ràng: "Điều đó là không thể!"."Cho dù chúng tôi đã phải chịu bao nhiêu sự tàn phá, hủy diệt và giết chóc trong cuộc chiến này, điều này sẽ không bao giờ xảy ra. Chúng tôi sẽ đi đâu? Ngay cả khi các cửa khẩu biên giới được mở và có sự di cư tự nguyện, tôi sẽ không bao giờ rời đi, bất kể hoàn cảnh của tôi khó khăn đến mức nào", ông nói.Theo ông, việc di dời cho dù có thu hút đến đâu, dù được cung cấp nhà cửa, tiền bồi thường hay các quốc gia tiếp nhận đi nữa thì nơi ẩn náu cuối cùng của một người là quê hương của họ."Đây là quê hương của chúng tôi và chúng tôi coi đó là thiêng liêng", ông nhấn mạnh.Trái với ông Imad, ông Khaled Maqbel (63 tuổi) và vợ là bà Iman (52 tuổi) không có phản ứng gì khi được hỏi về phát biểu của ông Trump."Kể từ khi 2 con gái và hai đứa cháu của tôi thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel, tôi đã không còn quan tâm đến bất cứ điều gì nữa," bà Imam nói với đôi mắt ngấn lệ. Bà Iman đã sơ tán khỏi khu vực as-Saftawi ở phía bắc Gaza đến Deir el-Balah cùng chồng và các con cách đây một năm, và sau đó lại phải tản cư thêm 5 lần nữa."Chúng tôi không còn sức để nghĩ bất cứ điều gì, ông Trump hay những tuyên bố của ông ấy. Người dân Gaza đang chìm trong đau thương, bệnh tật và khó khăn sau chiến tranh. Họ thậm chí không có khả năng nghĩ về những gì sẽ xảy ra tiếp theo", ông Khaled phát biểu. Hai vợ chồng cực lực phản đối kế hoạch của ông Trump. "Chúng tôi đã hối hận khi rời khỏi miền Bắc, mặc dù chúng tôi đã bị ép phải rời đi dưới họng súng. Họ có thực sự nghĩ rằng chúng tôi sẽ tuân theo ông Trump bây giờ không?" ông Khaled chất vấn.Ở một góc độ khác, anh Mahmoud Abu Ouda (23 tuổi) bán một quầy cà phê và trà nhỏ ở Deir el-Balah nói rằng mình muốn rời khỏi Gaza càng sớm càng tốt. "Cuối cùng, ông Trump sẽ buộc chúng tôi phải rời khỏi Gaza, giống như mọi người đã bị buộc phải di chuyển từ phía bắc vào phía nam trong chiến tranh. Nếu họ mở cửa khẩu Rafah [với Ai Cập], một số lượng lớn người sẽ rời đi ngay lập tức. Tôi sẽ là người đầu tiên ra đi", anh chia sẻ.Đối với anh Mahmoud, áp lực không thể chịu đựng được của cuộc sống ở Gaza sau chiến tranh khiến việc ở lại là điều không thể nghĩ tới. "Đây không phải là cuộc sống. Không có cuộc sống ở đây. Sau chiến tranh, không còn gì giữ chúng tôi ở lại đất nước này nữa", anh nói. Dù muốn rời khỏi Gaza, anh phản đối việc bị ép buộc phải rời đi, nhưng cũng không thấy có lựa chọn nào khác."Chúng tôi luôn bị ép buộc. Chúng tôi bị buộc phải chạy trốn từ phía bắc xuống phía nam. Chúng tôi đã chịu đựng cuộc chiến tranh trái với ý muốn của mình. Chúng tôi đã chịu đựng những vụ đánh bom trái với ý muốn của mình. Chúng tôi chưa bao giờ có sự lựa chọn", anh nói."Nếu rời đi là giải pháp cho các vấn đề của chúng tôi, thì hãy đi. Nếu họ chuẩn bị nhà cửa, công việc và cuộc sống thực sự cho chúng ta, thì hãy rời đi và chấm dứt câu chuyện Gaza", theo anh Mahmoud.Thanh niên này chia rằng quan điểm của mình đại diện cho một bộ phận đáng kể người trẻ Gaza đã phải chịu đựng rất nhiều trong chiến tranh.
Chọn ngành 'nóng' phải chấp nhận cạnh tranh?
Theo TechRadar, Apple đang bí mật thử nghiệm kết nối vệ tinh Starlink của SpaceX trên iPhone, mở ra khả năng người dùng iPhone sẽ sớm có thêm một lựa chọn kết nối khi ở vùng không có sóng di động.Hiện tại, iPhone đã có tính năng kết nối vệ tinh khẩn cấp thông qua nhà cung cấp Globalstar. Tuy nhiên, dịch vụ này còn nhiều hạn chế, chủ yếu dùng để liên lạc khẩn cấp và gửi tin nhắn ngắn.Trong khi đó, Starlink với mạng lưới vệ tinh phủ sóng rộng khắp, hứa hẹn mang đến kết nối ổn định và tốc độ cao hơn, cho phép người dùng thực hiện nhiều tác vụ hơn như nhắn tin, gọi điện và thậm chí là xem video.Theo nguồn tin từ Bloomberg, Apple đã tích hợp hỗ trợ Starlink vào bản cập nhật iOS 18.3 mới nhất và đang tiến hành thử nghiệm với một nhóm người dùng iPhone. Nhà mạng T-Mobile của Mỹ, hiện là đối tác của SpaceX trong việc cung cấp dịch vụ Starlink cho điện thoại di động, cũng xác nhận đang thử nghiệm tính năng này với người dùng iPhone.CEO Elon Musk của SpaceX cho biết Starlink hiện có thể hỗ trợ hình ảnh, nhạc và podcast có độ phân giải trung bình trên iPhone. Trong tương lai, Starlink sẽ hỗ trợ cả video có độ phân giải trung bình.Nếu hợp tác thành công, đây sẽ là một bước tiến lớn, mang đến cho người dùng iPhone trải nghiệm kết nối vệ tinh vượt trội. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ khi nào Apple sẽ chính thức ra mắt tính năng này và phạm vi phủ sóng sẽ rộng đến đâu.
Cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết nguy cơ không có đơn vị bảo trì, cứu hộ
Bản tin cập nhật từ MDM (Dự án giám sát hoạt động các đập thủy điện trên sông Mekong) cho biết, trong 3 tuần qua các con đập trên toàn lưu vực sông Mekong đã xả khoảng 1,5 tỉ mét khối nước. Nó đánh dấu sự khởi đầu của những đợt xả nước trong mùa khô năm 2025. Các đợt xả này là kết quả của nhu cầu sản xuất điện từ các con đập.Tổng lượng nước xả ra trong 3 tuần qua khoảng 1,5 tỉ mét khối, không phải là con số quá lớn. Dữ liệu từ những mùa khô trước cho thấy trong những tuần tới, mỗi con đập riêng lẻ của Trung Quốc có khả năng xả hơn cả tỉ mét khối nước một tuần.Các đợt xả này đã làm mực nước sông Mekong dâng lên và gây xáo trộn các hoạt động quan trọng trong mùa khô của những người dân sinh sống dọc theo con sông, những người trong số họ không được hưởng lợi từ việc sản xuất thủy điện. Các đợt xả nước này cũng phá vỡ các chu kỳ sinh thái tự nhiên của cá, động vật, thực vật và cây cối trong hệ thống sông Mekong, đe dọa đến sự ổn định của hệ sinh thái và cuộc sống của những người phụ thuộc vào các quá trình sinh thái tự nhiên này. Ở thời điểm hiện tại, vùng phía bắc của Lào đang khô hơn bình thường, trong khi phần lớn đông bắc Thái Lan cũng như miền trung và miền nam Lào ẩm ướt hơn bình thường. Trong khi phần lớn vùng đồng bằng ở Campuchia và ĐBSCL của Việt Nam có lượng mưa nhiều hơn trung bình. Với xu hướng nhiệt độ trái đất đang tăng dần qua từng năm nên phần lớn khu vực hạ lưu vực sông Mekong đang ấm hơn so với mức thông thường cùng thời điểm. Vào năm ngoái, khu vực sông Mekong đã trải qua một mùa khô nóng nhất từng được ghi nhận và mùa khô năm 2025 cũng không loại trừ khả năng nóng bằng hoặc thậm chí còn nóng hơn năm trước.
Ngày 18.2, thông tin từ Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, các bác sĩ Trung tâm Chấn thương chỉnh hình bệnh viện này vừa liên tiếp phẫu thuật thay khớp háng thành công cho 3 bệnh nhân từ 93-104 tuổi, để điều trị gãy cổ xương đùi và liên mấu chuyển xương đùi.Các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng gãy cổ xương đùi và liên mấu chuyển xương đùi kèm theo bệnh lý nền phức tạp.Trường hợp đầu tiên là cụ L.V.B, (104 tuổi, ở Cần Thơ) vào viện trong tình trạng đau háng bên trái sau té khi đi lại trong nhà. Bệnh nhân được chẩn đoán gãy cổ xương đùi phải, tăng huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ, xẹp nhẹ thùy dưới hai phổi, suy thận cấp hồi phục. Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật thay khớp háng trái bán phần cho bệnh nhân. Tương tự, cụ L.T.T (93 tuổi, ở Sóc Trăng) cũng được chẩn đoán gãy cổ xương đùi trái, tăng huyết áp, lão suy. Trường hợp thứ 3 là cụ ông P.T.N, 99 tuổi, địa chỉ ở Đồng Tháp được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ trong tình trạng đau háng bên phải, hạn chế vận động, sau khi trượt ngã.Kết quả ghi nhận bệnh nhân N. bị gãy phức tạp đầu trên xương đùi phải, có nhiều bệnh lý nội khoa kết hợp như tăng huyết áp nhiều năm có điều trị, thiếu máu cục bộ cơ tim, tắc động mạch đùi nông trái mạn tính… Sau hội chẩn, bệnh nhân được thay khớp háng phải bán phần chuôi dài.Hiện tại, sau phẫu thuật, 3 bệnh nhân đều tỉnh, sinh hiệu ổn định, có thể ngồi, ăn uống và tập đi lại với khung hỗ trợ, dự kiến ra viện trong vài ngày tới.Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thống Em, Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, cho biết gãy cổ xương đùi và gãy xương vùng liên mấu chuyển xương đùi ở những bệnh nhân trên 80 tuổi thường khó lành. Do đó giải pháp phẫu thuật thay khớp nhằm giúp cho người bệnh mau phục hồi vận động đi lại, đồng thời tránh các biến chứng do phải nằm lâu, bất động. Cũng theo bác sĩ Thống Em, trước đây, thay khớp háng ở người lớn tuổi là thách thức đối với các phẫu thuật viên và gây mê vì người lớn tuổi thường sức yếu, có nhiều bệnh lý đi kèm nhất là bệnh tim mạch. Tuy vậy, với sự tiến bộ y học hiện nay, nếu thể trạng người bệnh cho phép, cùng với đó là khâu chuẩn bị đầy đủ thì bệnh nhân lớn tuổi hoàn toàn có thể trải qua một cuộc phẫu thuật an toàn; qua đó cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
Tài xế lái ô tô chạy ‘loi nhoi’ trên phố, dân mạng bức xúc
Ở trận ra quân bảng B Cúp bóng rổ VPrime 3x3, CLB Hoop Dreams chạm trán với đội bóng sừng sỏ của Philippines là TNT Triple Giga. Việc sở hữu dàn cầu thủ chủ lực vừa mang về danh hiệu vô địch giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam VBA 2023 như Kentrell Barkley, Hassan Thomas, Tim Waale giúp CLB Hoop Dreams tạo nên trận "thư hùng" hấp dẫn với đại diện đến từ Philippines. Màn rượt đuổi điểm số giữa 2 đội kết thúc bằng chiến thắng 19/16 cho CLB Hoop Dreams sau pha lập công ở 2 giây cuối của Hassan Thomas.
Canh bổ dưỡng hay bữa ăn không tinh bột - ý tưởng giữ dáng hoàn hảo
Triệt xóa đường dây đánh bạc qua mạng 100 tỉ đồng
Pogba đã hết hạn treo giò và đang là cầu thủ tự do. Tiền vệ 32 tuổi người Pháp thời gian gần đây chỉ ở nước Mỹ, qua đó cũng gần như xác định mục tiêu khi trở lại thi đấu là tại đây, thay vì gia nhập 1 ở CLB ở châu Âu, trong đó có khả năng trở lại đội bóng cũ M.U cực kỳ khó xảy ra, theo tờ AS."Rất nhiều lời bàn tán về khả năng Pogba sẽ chuyển đến MLS đã được đưa ra trong một thời gian dài, với Inter Miami được xem là điểm đến tiềm năng nhất. Tiền vệ người Pháp có mối quan hệ rất tốt đẹp với ông David Beckham, Chủ tịch Inter Miami, và cũng cực kỳ ngưỡng mộ Messi và các đồng đội, khi anh thường xuyên đến xem đội bóng này thi đấu. David Beckham rất muốn chiêu mộ Pogba để tăng sức mạnh cho Inter Miami thi đấu tại giải FIFA Club World Cup và chinh phục chiếc cúp vô địch CONCACAF Champions Cup", tờ AS cho biết.Mặc dù vậy, Inter Miami sẽ phải chạy đua với CLB Los Angeles FC để có chữ ký của Pogba. Inter Miami và Los Angeles FC cũng sẽ gặp nhau tại vòng tứ kết CONCACAF Champions Cup, với trận lượt đi diễn ra ngày 3.4 và lượt về ngày 10.4.Los Angeles FC đang sở hữu 2 ngôi sao kỳ cựu người Pháp là thủ môn Hugo Lloris và chân sút Olivier Giroud. Nhưng đang thi đấu rất trầy trật ở mùa giải MLS 2025, xếp vị trí thứ 8 trên bảng xếp hạng khu vực miền Tây với 6 điểm sau 4 trận. Trong đó, Giroud dù là chân sút hàng đầu trong thời gian khoác áo CLB AC Milan (Ý), khi đến Mỹ và đã ra sân 13 trận tại MLS vẫn chưa có bàn thắng nào.Do đó, Los Angeles FC đang lên kế hoạch táo bạo, đó là tìm mọi cách thuyết phục Pogba gia nhập đội bóng để giúp Giroud tìm lại "bản năng sát thủ vòng cấm" của mình. Bên cạnh đó, vào mùa hè năm nay, CLB này cũng sẽ đưa về thêm tiền đạo Antoine Griezmann, một người Pháp nữa từ CLB Atletico Madrid, để gia tăng sức mạnh đáng kể cho đội bóng chinh phục ngôi vô địch MLS.Pogba vừa xuất hiện trên sân BMO ở TP.Los Angeles, xem trận Los Angeles FC để thua Austin FC tỷ số 0-1. Đây là trận thua thứ 2 liên tiếp của đội bóng này ở MLS, khiến giới chủ của đội bóng cực kỳ bất an và quyết định thuyết phục ngay ngôi sao người Pháp gia nhập trong thời gian tới đây, theo tờ AS.Nếu Pogba gia nhập Los Angeles FC, anh sẽ có cơ hội tái hợp với các đồng đội ở đội tuyển Pháp trước đây như Lloris và Giroud, cũng như khả năng thêm Griezmann vào mùa hè năm nay. Tuy nhiên, anh cũng sẽ bỏ qua cơ hội thi đấu cùng Messi tại Inter Miami. Mọi quyết định sẽ chờ Pogba công bố, dự kiến chỉ trong tuần này, để đánh dấu sự trở lại của anh trên sân cỏ quốc tế sau 18 tháng vắng mặt vì lệnh cấm do sử dụng doping.
Trung Quốc công bố gì sau hai năm điều tra máy bay rơi khiến 132 người chết?
Chiều 18.2 tại Malaysia, Huawei chính thức giới thiệu chiếc smartphone gập 3 màn hình Mate XT phiên bản Ultimate Design tới thị trường toàn cầu. Trước đó, hãng công nghệ này đã mở bán chiếc Mate XT ở thị trường nội địa từ cuối năm 2024.Chiếc điện thoại gập ba vừa ra mắt sở hữu cấu hình cao, có nhiều sáng tạo công nghệ mới, đồng thời thiết lập những kỷ lục khi trở thành chiếc điện thoại gập mỏng nhất (3,6 mm) và có màn hình gập lớn nhất (10,2 inch, khoảng 26 cm) khi mở.Máy được trang bị hệ thống Hinge chuẩn xác (công nghệ bản lề) cùng mặt kính siêu mỏng kích thước 322 cm², đánh dấu bước đột phá mới về độ bền và hiện là thiết bị đầu tiên hỗ trợ gập màn hình cả hướng vào trong lẫn ra ngoài. Nhờ đó, sản phẩm tạo ra được trải nghiệm mới mẻ về mặt hiển thị, cho phép người dùng lướt web theo cả chiều ngang và chiều dọc trên màn hình lớn 10,2 inch, hoặc trải nghiệm chia cửa sổ trên điện thoại hiệu quả.Ngoài điểm nhấn màn hình, thiết bị còn được trang bị khả năng chụp hình cao cấp với camera Ultra Aperture XMAGE, cho phép chụp ảnh sắc nét và chuyên nghiệp nhờ khẩu độ vật lý có 10 mức tùy chỉnh.Tại sự kiện, ông Andreas Zimmer, Giám đốc sản phẩm Huawei cho biết từ một ý tưởng "táo bạo, vượt qua khuôn khổ của những suy nghĩ thông thường", đội ngũ phát triển đã biến ý tưởng thành hiện thực để tạo nên cuộc chơi mới trong lĩnh vực di động. Huawei Mate XT Ultimate Design có giá 3.499 euro (tương đương 93,5 triệu đồng), một cấu hình RAM 16 GB, bộ nhớ trong 1 TB và có 2 lựa chọn màu sắc là đỏ hoặc đen. Tuy mở bán ở quốc tế, thiết bị này sẽ không có mặt trên kệ hàng chính hãng tại Việt Nam.Bên cạnh màn ra mắt mẫu flagship gập 3 màn hình, Huawei cũng giới thiệu máy tính bảng MatePad Pro 13,2 inch, tai nghe móc đầu tiên của thương hiệu này tên FreeArc và vòng đeo tay thông minh Band 10.Trong đó, MatePad Pro 13,2 inch mới kế thừa khả năng xử lý tác vụ văn phòng tương tự PC như thế hệ trước, trang bị màn hình công nghệ Flexible OLED PaperMatte Display và có sẵn bộ ứng dụng văn phòng WPS chuẩn PC. Máy mới còn tích hợp các ứng dụng chuyên nghiệp, độc quyền của hãng như Notes và GoPaint, sạc nhanh SuperCharge, chỉ cần 65 phút để sạc đầy.
kế hoạch usb
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
