Có nên điều chỉnh giờ học khi nắng nóng?
Vết da đỏ có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cháy nắng, dị ứng, nổi đề đay hay vẩy nến. Do đó, dấu hiệu này nếu liên quan đến ung thư sẽ dễ bị phớt lờ vì nhiều người không nghĩ đó là vấn đề lớn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Nếu đã loại trừ hết các nguyên nhân thường gặp, đồng thời tình trạng da đỏ vẫn không khỏi dù đã làm mọi cách thì người bệnh cần sớm đi khám. Tổ chức Skin Cancer Foundation (Mỹ) cho biết ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới.Ung thư da có nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, nếu biểu hiện ra ngoài là vết da đỏ thì đó là ung thư biểu mô tế bào vảy. Bị ung thư này thì da không chỉ đỏ mà còn có cảm giác thô ráp khi chạm vào, đôi khi đóng vảy. Nguyên nhân của loại ung thư này thường là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.Ngoài ra, phản ứng viêm do tế bào ung thư gây ra cũng khiến da đỏ. Chẳng hạn, ung thư xương sẽ gây đau ở vùng có khối u, đồng thời làm da ở vị trí này bị viêm đỏ. Nếu không chú ý đến dấu hiệu đau nhức xương và da đỏ thì khối u xương sẽ ngày càng phát triển lớn hơn. Trong các loại ung thư xương thì u xương là loại phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên.Các chuyên gia cảnh báo da biến đổi sang màu đỏ, tím, nâu hay bất kỳ màu nào thì cũng không được chủ quan. Ngay cả các dấu hiệu này không phải là ung thư hay bệnh nghiêm trọng nhưng cũng là lời cảnh báo bất ổn sức khỏe.Trong những trường hợp mà sự thay đổi màu sắc ở một vị trí trên da xuất hiện không rõ nguyên nhân, từ trước giờ chưa bao giờ gặp thì cần đi khám ngay. Người mắc không nên tự trấn an là vết da đổi màu bất thường đó sẽ biến mất. Trong một số trường hợp, việc trì hoãn điều trị sẽ khiến bệnh tình thêm nặng, theo Healthline (Mỹ).Chuyển đổi số giúp tăng hiệu quả trong lĩnh vực y tế
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Cẩm Nhung, Bệnh viện Thú y Kim Sơn, Q.Bình Thạnh (TP.HCM), cho biết bệnh giun, sán ở chó và mèo lây sang người qua nhiều con đường khác nhau. “Ấu trùng có trong phân của thú cưng thải ra ngoài môi trường không may lây nhiễm vào các nguồn nước, thực phẩm như rau củ quả. Nếu người nào có thói quen ăn rau sống, đồ chưa qua nấu chín sẽ rất dễ bị lây nhiễm giun, sán chó, mèo. Hoặc khi lông của chó, mèo bay vào đồ ăn của người cũng rất dễ bị nhiễm giun, sán", bác sĩ Nhung chia sẻ.
'Trốn' nắng nóng ở nơi... đóng băng tại TP.HCM
Ghi nhận của Thanh Niên lúc 6 giờ sáng nay 7.2 ở khu vực ngã tư đường Bùi Hữu Nghĩa - Phan Văn Trị (Q.5), nơi nổi tiếng với nhiều tiệm heo quay, vịt quay có thâm niên ở TP.HCM đông nghẹt người tới mua. Dòng người xếp hàng đông, có tiệm hơn 20 nhân viên tất bật chặt thịt, gói hàng, giao hàng và thu tiền.Một nhân viên tại tiệm vịt quay, heo quay cho biết, bình thường tiệm mở cửa lúc 5 giờ nhưng sáng nay mở sớm hơn 1 tiếng, từ 4 giờ để phục vụ khách hàng. Từ tờ mờ sáng, nhiều người đã xếp hàng chờ tới lượt mua để về cúng ngày vía Thần Tài. Hôm nay, giá heo quay từ 350.000 – 400.000 đồng, vịt quay là 350.000 đồng/con."Giá bán không tăng so với ngày thường, chúng tôi phải đứng đây để hướng dẫn vì lượng khách mua quá đông. Sáng nay, người mua heo quay nhiều hơn vịt quay, ngày mùng 10 tháng giêng hàng năm khách đến rất đông nên phải chuẩn bị hàng nhiều hơn. Chúng tôi mở bán đến tối muộn, càng về sáng lượng khách đến mua càng đông. Thời điểm 6 – 7 giờ đông nhất vì mọi người tranh thủ mua về cúng sớm, không nhất thiết phải đợi đến trưa", nam nhân viên cho hay. Bà Phương (67 tuổi, ở Q.3) đến từ 6 giờ xếp hàng mua heo quay. 30 phút sau vẫn chưa tới lượt nhưng bà vẫn vui vẻ chấp nhận vì "ai cũng phải đợi như vậy". Người phụ nữ theo đạo Công giáo không cúng ngày vía Thần Tài nhưng xếp hàng giữ chỗ cho con rể mua cúng mong làm ăn phát đạt. "Vợ chồng con gái bận chút việc nên tôi xếp hàng đợi, lát nữa con sẽ quay lại mua về cúng. Bình thường tôi hay ăn heo quay, vịt quay ở đây nhưng đây là lần đầu tiên chứng kiến cảnh đông đúc vì hôm nay lượng người mua tăng đột biến. Con rể tôi mua heo quay cúng ngày vía Thần Tài mong gặp nhiều may mắn, nhìn cảnh xếp hàng đông không biết bao giờ mới tới lượt", bà Phương nói. Bà Nguyễn Thị Ngọc Thiệt (57 tuổi, ở Q.6) đến tiệm vịt quay, heo quay mua từ sáng sớm. Dù biết sẽ có đông người mua vào ngày vía Thần Tài nhưng bà vẫn đến đây đợi vì thường xuyên mua ở tiệm quen thuộc. Năm nào bà cũng mua heo quay cúng ngày vía Thần Tài. "Ngoài heo quay, tôi còn mua thêm cá lóc. Tôi mua cá lóc nhanh hơn heo quay, không phải đợi lâu, phía trên còn quá trời người đợi, không biết bao giờ mới tới lượt. Nãy giờ tôi xếp hàng 20 phút vẫn chưa tới lượt, mua vịt quay không phải đợi nhưng nhà tôi thường cúng heo quay. Mấy tiệm này nổi tiếng nên việc xếp hàng chờ tới lượt mua là điều bình thường, chỉ mong đến lượt vẫn còn heo quay để mua là được", bà Thiệt cho hay. Ông Tuấn, một shipper chia sẻ: "Khách đặt thịt đùi nhưng nãy giờ tiệm chỉ mới có ba rọi, tôi chờ lâu quá giờ gọi lại hỏi khách có muốn đổi cho nhanh không nhưng họ không bắt máy. Tôi vẫn đang đợi, chưa dám đi giao vì sợ khách không đồng ý, bởi vậy mới khổ, tôi còn ứng mấy trăm cho đơn hàng này nên phải đợi. Hôm nay, khách đến mua đông, chờ mãi mới tới lượt".
Chiều nay (7.1), Báo Thanh Niên sẽ gửi tới độc giả cuộc phỏng vấn HLV Kim Sang-sik, để lắng nghe những câu chuyện về AFF Cup 2024, cùng những dự định tương lai của ông Kim với bóng đá Việt Nam. Một trong những thắc mắc lớn nhất của độc giả Báo Thanh Niên là câu chuyện về Phạm Tuấn Hải. Chân sút 26 tuổi ngồi dự bị ở các trận trước đó, song tại chung kết lượt về, HLV Kim Sang-sik bất ngờ xếp anh đá chính. Để rồi, Tuấn Hải tỏa sáng với 1 bàn thắng, cùng 1 cú sút khiến Pansa Hemviboon đốt lưới. Phóng viên Báo Thanh Niên đặt câu hỏi cho HLV Kim Sang-sik: "Ông đã cất Tuấn Hải trong nhiều trận đấu trước đó trên ghế dự bị, rồi bất ngờ sử dụng ở chung kết. Đó là 'quân bài trong tay áo' mà ông đã để dành để khiến người Thái bất ngờ?"HLV Kim Sang-sik trả lời: "Tôi luôn có chiến thuật riêng cho mỗi trận đấu, đi kèm với đó là những cầu thủ phù hợp để đáp ứng chiến thuật ấy. Với tôi, Tuấn Hải là cầu thủ giỏi. Dù trước đó không được ra sân, nhưng Hải tập luyện cần mẫn, chuyên nghiệp. Tôi tôn trọng Tuấn Hải, khi cậu ấy cháy hết mình trên sân tập và thể hiện thái độ tốt. Ở trận chung kết, tôi tin rằng Tuấn Hải sẽ làm được điều gì đó nên quyết định sử dụng. Cảm ơn Tuấn Hải vì đã luôn cố gắng, đã chơi hay ở trận chung kết".Một chi tiết nữa độc giả Báo Thanh Niên cũng quan tâm, đó là thái độ của HLV Kim Sang-sik về bàn thắng nâng tỷ số lên 2-1 của Supachok Sarachat. Báo Thanh Niên hỏi ông Kim: "HLV Masatada Ishii của Thái Lan cho rằng đó là bàn thắng đẹp, còn ông nghĩ sao?".HLV Kim Sang-sik đáp: "Thành thực mà nói, đó không phải là bàn thắng đúng nghĩa. Tôi thất vọng vì thái độ bất lịch sự của Thái Lan. Họ đã hành xử không ổn chút nào. Tuy nhiên, quan trọng là sau đó đội tuyển Việt Nam đã phản ứng mạnh mẽ và ngược dòng thành công".Đội tuyển Việt Nam đã trở lại đỉnh cao AFF Cup sau hơn 6 năm chờ đợi, khi đánh bại Thái Lan với tổng tỷ số 5-3 ở hai lượt trận chung kết để lên ngôi vô địch. Chiến thắng tại Rajamangala giúp đội tuyển Việt Nam chạm đến nhiều cột mốc: thắng nhiều nhất trong một mùa giải vô địch AFF Cup (7 trận), lần đầu vô địch trên sân khách, lần đầu thắng Thái Lan 2 trận ở một giải đấu, cũng như lần đầu nâng cúp ở một giải chính thức trên đất Thái.Chiến thắng của đội tuyển Việt Nam mang đậm dấu ấn HLV Kim Sang-sik. Nhà cầm quân người Hàn Quốc đã xoay tua đội hình hợp lý giúp đội tuyển Việt Nam giàu sức biến hóa đến trận đấu cuối cùng.Ông cũng nâng tầm thể lực cầu thủ, truyền động lực để học trò vượt khó. Đội tuyển Việt Nam đã ghi tới... 19 bàn thắng trong hiệp 2 ở giải đấu năm nay, trong đó có những bàn thắng rất muộn của Tiến Linh (90+11), Xuân Son (90+14) hay Hai Long (90+19), minh chứng cho tinh thần quật cường của đội bóng áo đỏ. Chỉ sau 6 tháng huấn luyện, HLV Kim Sang-sik đã thay đổi hoàn toàn diện mạo của tập thể trước đó còn gặp nhiều khó khăn. Ông trở thành nhà cầm quân người Hàn Quốc thứ hai (sau HLV Park Hang-seo) vô địch AFF Cup, cũng như nhà cầm quân thứ ba trong lịch sử (sau HLV Alfred Riedl và Henrique Calisto) từng thắng Thái Lan."Đây mới chỉ là khởi đầu của những gì tôi sẽ chinh phục cùng Việt Nam. Sau giải này sẽ là Asian Cup và SEA Games. Đây mới chỉ là khởi đầu thôi, trên hành trình tôi cùng đội tuyển Việt Nam sẽ sải bước qua.Chúng tôi muốn cảm ơn tất cả người hâm mộ đã vượt xa đến đây để chứng kiến chức vô địch của đội tuyển Việt Nam. Tôi đã trả qua nhiều câu chuyện và giờ vô địch cùng đội tuyển Việt Nam", HLV Kim Sang-sik bày tỏ.Trong ngày trở về nước (6.1), đội tuyển Việt Nam được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. Các cầu thủ Nguyễn Xuân Son, Đỗ Duy Mạnh, Nguyễn Quang Hải, Nguyễn Tiến Linh, Nguyễn Hoàng Đức, Nguyễn Đình Triệu được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba.Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng tặng bằng khen với 29 cá nhân của đội tuyển. Phát biểu chúc mừng, biểu dương đội tuyển, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết đến giờ này, ông vẫn trong cảm xúc về hành trình rất dài của đội tuyển tại giải lần này, từ lúc tập luyện đến thi đấu và giành chiến thắng."Đó là hành trình tràn đầy cảm xúc mà đỉnh điểm là trận chung kết, đặc biệt là bàn thắng cuối cùng của cầu thủ Nguyễn Hai Long khi trái bóng từ từ lăn vào lưới với sự bất lực của đối thủ trước sức mạnh của đội tuyển chúng ta. Đó là cảm xúc êm ái và dịu dàng, làm thăng hoa chiến thắng của chúng ta", Thủ tướng Phạm Minh Chính mộc mạc chia sẻ.Thủ tướng nhấn mạnh, những kết quả đạt được là nhờ sự đầu tư, quan tâm của Đảng, Nhà nước và nhân dân, nhờ nỗ lực của ngành thể thao Việt Nam, với những thăng trầm và kết quả lần này là một sự đột phá; nhờ người hâm mộ đã luôn yêu quý, đồng hành, ủng hộ đội tuyển, luôn đong đầy tình yêu, sự quý mến.
Kênh đầy rác, gây ô nhiễm
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
