Lâm Vỹ Dạ tiết lộ chuyện chất vấn chồng vì ghen tuông
Phiên tòa vụ án Hạc Thành Tower diễn ra từ ngày 15.1, xét xử cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng và 9 bị cáo khác phạm tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3 điều 219 bộ luật Hình sự.Theo cáo trạng được công bố tại phiên tòa, Công ty TNHH MTV Sông Mã (sau cổ phần hóa gọi là Công ty CP Sông Mã) là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa, được giao quản lý 1.733,8 m2 đất tại số 3 đường Phan Chu Trinh, nằm ở ngã tư giao với đường Hạc Thành, cạnh Quảng trường Lam Sơn, có vị trí đắc địa ở TP.Thanh Hóa.Khi đang trong giai đoạn cổ phần hóa, các bị can trên đã xin giao đất, thực hiện giao đất, tính tiền sử dụng đất thấp hơn giá trị thời điểm giao đất (giao đất năm 2013 nhưng tính giá giao đất năm 2009); chuyển nhượng quyền sử dụng dự án Hạc Thành Tower; không xác định giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 55,87 tỉ đồng.Trong 11 bị cáo, HĐXX xác định Đinh Xuân Hướng, cựu Bí thư Huyện ủy, cựu Chủ tịch HĐND H.Như Thanh (Thanh Hóa), cựu Tổng giám đốc Công ty CP Sông Mã, chịu trách nhiệm chính và xác định bị cáo này đã hưởng lợi hơn 6 tỉ đồng; Nguyễn Mạnh Sơn, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Sông Mã, được xác định hưởng lợi hơn 3 tỉ đồng; các bị cáo còn lại không hưởng lợi bằng tiền.Quá trình diễn ra phiên tòa, luật sư bào chữa cho các bị cáo và bản thân các bị cáo đề nghị HĐXX xem xét lại mức giá tính thiệt hại tiền của Nhà nước vì áp dụng mức giá hơn 45 triệu đồng/m2 đất để tính mức gây thiệt hại là quá cao; một số bị cáo cũng cho rằng chỉ phạm tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" chứ không phạm tội theo quy định tại điều 219 bộ luật Hình sự như Việt KSND kết luận.Tại phiên tòa, đại diện Viện KSND tỉnh Thanh Hóa khẳng định, với những chứng cứ, tài liệu có được, đủ cơ sở để truy tố 11 bị cáo vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3 điều 219 bộ luật Hình sự.HĐXX cũng đưa ra đánh giá hành vi của các bị cáo là là rất nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm phạm tài sản nhà nước, gây dư luận xấu. Các bị cáo đều là lãnh đạo đứng đầu tỉnh, đứng đầu cơ quan chuyên môn, tuy nhiên, đã tham mưu, xây dựng, đề xuất và đưa ra quyết định gây thiệt hại cho Nhà nước, vì vậy không thể chấp nhận đề xuất miễn hình phạt cho một số bị cáo.Sau khi xem xét các tình tiết giảm nhẹ (tất cả 11 bị cáo đều không có tình tiết tăng nặng), HĐXX đã tuyên phạt các bị cáo Trịnh Văn Chiến, cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa; Đinh Cẩm Vân, cựu Giám đốc Sở Tài chính Thanh Hóa, cùng mức án 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; bị cáo Nguyễn Đình Xứng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, bị tuyên phạt 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.Phẫn nộ xe sang Audi chạy 'loi nhoi', vượt ẩu gây tai nạn… rồi bỏ chạy
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Giá vàng hôm nay 20.4.2024: Đến lượt vàng nhẫn bất động trước đợt đấu thầu vàng miếng
Thạc sĩ Tín chia sẻ thêm: "Quan niệm của người xưa có câu: "Nữ thập tam, nam thập lục" (tức nữ 13 tuổi, nam 16 tuổi). Đây là độ tuổi mà nam và nữ bắt đầu biết e thẹn, biết yêu, có thể lập gia thất và sinh hài tử. Tuy nhiên, để có cơ sở khoa học hơn, đối với nữ, nếu tính từ lúc bắt đầu dậy thì (13 tuổi) thì phải khoảng 2 năm sau mới gả chồng và có thể sinh nở. Đó là thời gian phù hợp nhất, bởi lúc này các cơ quan trên dưới, những tuyến nội tiết mới đủ "chín" và nảy nở. Tương tự, đối với nam giới thì thường phát triển chậm hơn, đến năm khoảng 16 tuổi. Và khoảng 1 năm sau thì sự phát triển đó mới đủ "chín", có thể cưới được vợ. Với cách tính này, "gái hơn 2" tức khoảng 15 tuổi, "trai hơn 1" tức 17 tuổi là có thể cho gặp, yêu nhau. Hay tìm hiểu thảo luận về nhau, thậm chí có thể bước vào tuổi lập gia thất".
Đến hẹn lại lên, vừa qua rằm tháng chạp, nhóm cơm 1.000 đồng ở Q.10 (TP.HCM) lại cùng nhau quây quần gói bánh chưng tặng bệnh nhân nghèo và người khó khăn ăn tết.Trong tiếng nhạc xuân rộn ràng, mỗi người một công đoạn, người cũ hướng dẫn người mới, tiếng cười nói rôm rả cả khu hẻm nhỏ.8 năm qua, nhóm cơm 1.000 đồng đều đặn chuẩn bị những phần cơm đầy ắp kèm các phần nhu yếu phẩm phát cho bệnh nhân phải điều trị dài ngày cùng người mưu sinh bám lấy đường phố.Từ vài thành viên chủ chốt, số thành viên nhóm nay lên hơn 50 người. Những dịp gói bánh chưng, ngoài gương mặt quen thuộc, có thêm nhiều người trong xóm, sinh viên... cùng góp sức.Từ 8 giờ sáng, nhóm kê 3 chiếc bàn, bày biện lá dong xanh mướt, thịt ba rọi ướp sẵn, nếp, đậu đã ngâm... đứng chỉ nhau cách gói. Vừa làm, mọi người vừa kể nhau nghe những câu chuyện cười làm không khí càng thêm hứng khởi.Ông Đoàn Đức Tuệ (59 tuổi) - người năm nào cũng có mặt trong các buổi gói bánh chưng cho hay, ở đây, mỗi người một công việc: người lau lá, người vo gạo, người làm bánh, người cột... theo thứ tự quy trình để mỗi chiếc bánh làm ra vuông vức, đều tăm tắp."Tôi thấy nhóm cơm 1.000 đồng rất nhân văn, giúp bệnh nhân đỡ áp lực hơn với chi phí cho một số bữa ăn. Riêng ngày tết, có chiếc bánh chưng thì mọi người sẽ cảm nhận được không khí tết hơn", ông chia sẻ.Lần đầu đến gói bánh chưng, chị Đoàn Khánh Linh (26 tuổi) cùng em gái là Đoàn Ngọc Nương (22 tuổi) hào hứng đến mất ngủ. Không giống với tưởng tượng, hai chị em gái quê Lâm Đồng bị "ngộp" vì sự nhiệt huyết, thân thiện của những anh, chị, cô, chú trong nhóm.Chị Nương cười tươi nói: "Đây là lần đầu tiên được gói bánh chưng, cũng là cơ hội tốt để em có thể góp một chút xíu xìu xiu tinh thần cùng các anh chị để mang niềm vui cho các hoàn cảnh khó khăn".Nhóm cơm 1.000 đồng năm nay gói khoảng 1.000 bánh chưng trong 3 ngày: 17, 19 và 20 tháng chạp. Chi phí vật liệu mỗi bánh dao động từ 50.000 - 60.000 đồng. Người góp của, người góp công, 1.000 chiếc bánh sau khi nấu xong, ép ráo nước sẽ được nhóm gửi tận tay bệnh nhân đang điều trị tại BV Trưng Vương và người bán vé số, thu mua ve chai quanh Q.10.Theo ông Vũ Quang Thức (55 tuổi, trưởng nhóm cơm 1.000 đồng): "Làm bánh chưng 0 đồng đã thành truyền thống của nhóm. Chúng tôi nỗ lực mang niềm vui cho mọi người trong ngày xuân sắp tới, không gì hay hơn là cái bánh chưng. Khi nhắc đến bánh chưng ai cũng có nỗi niềm, nôn nao, hào hứng. Chúng tôi làm trong hẻm, ai đi qua cũng nhìn với ánh mắt trìu mến, tôi cảm thấy vui lắm, đó là sẻ chia".Là "chủ xị", bà Ngọc Mai (53 tuổi, vợ ông Thức) đã phải rục rịch chuẩn bị lá, dây lạt, nếp, đậu... từ nửa tháng trước. Đêm trước ngày tập trung, bà Mai cũng là ngâm nếp, chuẩn bị dụng cụ để mọi người bắt tay ngay vào việc từ sáng hôm sau.Việc "bao đồng", nhưng các thành viên của nhóm ai cũng hối hả chung tay mang tết ấm no, hạnh phúc đến mọi người. Có người hàng xóm thấy không khí tươi vui đã tài trợ bữa ăn trưa, ăn xế để tiếp sức; người chạy xe ngang qua tò mò dừng lại hỏi, biết ý nghĩa chương trình, gửi nhóm chút chi phí để góp thêm vài chiếc bánh chưng.
Đoàn trong trái tim tôi: Người bạn cùng viết nên câu chuyện hoài bão của tuổi trẻ
Khu vực miền Trung và Tây nguyên giá heo hơi tăng 2.000 đồng ở Bình Định và 1.000 đồng tại Thanh Hóa lên 62.000 đồng/kg. Nhiều tỉnh thành cùng tăng 1.000 đồng như: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Ninh Thuận lên 61.000 đồng/kg. Giá heo hơi các địa phương còn lại phổ biến từ 60.000 - 61.000 đồng/kg, riêng Bình Thuận 63.000 đồng/kg, cao nhất khu vực.
