Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 4.3.2024
Rối loạn kinh nguyệt hậu Covid-19 có các biểu hiện như chu kỳ kinh nguyệt không đều, xuất hiện bất thường trong máu kinhViệt kiều cao 2,03 m và ngoại binh của Saigon Heat bùng nổ ở VBA 2023
Sự kiện do Cục Công tác chính trị, Bộ Công an tổ chức, phối hợp Zeit Media thực hiện, kỷ niệm 77 năm lực lượng Công an Nhân dân học tập và thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy (11.3.1948 - 11.3.2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an Nhân dân (19.8.1945 - 19.8.2025) và 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19.8.2005 - 19.8.2025). Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) vinh dự là đơn vị đồng hành cùng chuỗi sự kiện.Với mục tiêu không chỉ khẳng định sức mạnh, tôn vinh truyền thống, lịch sử vẻ vang của lực lượng CAND trong suốt 80 năm qua mà còn là cầu nối, là cơ hội gắn kết giữa nhân dân và các thế hệ người chiến sĩ, chuỗi hoạt động đặc sắc do chính các cán bộ, chiến sĩ CAND thể hiện, biểu diễn đã mang đến những trải nghiệm tương tác thực tế đầy ấn tượng cho hàng vạn người dân Thủ đô cũng như du khách trong và ngoài nước.Tại sự kiện, dàn khí tài bậc nhất của lực lượng CAND với hơn 20 chiếc xe chuyên dụng cùng nhiều trang thiết bị bảo vệ an ninh quốc gia tối tân và hiện đại được Bộ Công an trưng bày lần đầu tiên tại tại phố đi bộ Hồ Gươm. Nổi bật trong đó có thể kể đến: xe bọc thép S5, xe phóng thang, xe chống đạn hummer H2...Đắm chìm trong không gian triển lãm 3D đa giác quan ứng dụng công nghệ Immersive Museum - nơi người dân, du khách được hòa mình vào dòng chảy lịch sử, chiêm ngưỡng những tư liệu quý giá và lắng nghe những câu chuyện đầy tự hào về hành trình 80 năm cống hiến, hi sinh để giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ đất nước và cuộc sống bình yên cho mỗi người dân Việt Nam của lực lượng CAND.Mãn nhãn với những hình ảnh đầy ấn tượng và tự hào khi chứng kiến màn biểu diễn, đồng diễn: mô tô dẫn đoàn, nhạc kèn, kỵ binh, mô tô hộ tống, võ thuật, khí công và tấn công tội phạm, huấn luyện cảnh khuyển... được thực hiện bởi hàng nghìn của cán bộ, chiến sĩ CAND.Song song với các hoạt động biểu diễn, trình diễn, chuỗi sự kiện còn giới thiệu đến khán giả và người dân các khu trải nghiệm tương tác 2 chiều kết hợp tuyên truyền, giáo dục về an toàn giao thông, phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, phòng chống tội phạm công nghệ cao... Tại trạm phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, khách tham quan được hướng dẫn kỹ năng thoát hiểm, sử dụng bình chữa cháy và xử lý tình huống khẩn cấp. Hay tại tuyên truyền an toàn giao thông, người dân được tìm hiểu kiến thức an toàn giao thông, trải nghiệm mô phỏng tình huống thực tế và được giải đáp thắc mắc tận tình đến từ lực lượng chức năng.Sau hai ngày diễn ra nhiều hoạt động, chương trình với quy mô lớn cùng những trải nghiệm thực tế, chuỗi sự kiện "Vinh quang Công an Nhân dân Việt Nam" đã chính thức khép lại với Gala âm nhạc hoành tráng và đầy mãn nhãn tại trung tâm Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, Hà Nội vào tối ngày 9.3. Chương trình có sự góp mặt của dàn nghệ sĩ tên tuổi hàng đầu Việt Nam cùng những màn trình diễn được dàn dựng công phu và nhiều công nghệ sự kiện đỉnh cao. Gala âm nhạc kết thúc đầy ấn tượng với những màn pháo hoa rực rỡ đem lại một hành trình đầy cảm xúc giữa âm nhạc và những câu chuyện xúc động về hành trình 80 năm vẻ vang của lực lượng CAND.Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) - một trong những ngân hàng thương mại thuộc Nhà nước, có vai trò trụ cột và chủ lực của nền kinh tế đất nước, vinh dự đồng hành cùng chuỗi chương trình "Vinh quang Công an Nhân dân Việt Nam".
Toyota Fortuner bản máy dầu đời cũ, giá 600 triệu đồng có hợp lý?
Sử cũ chép, sau khi Ngô Vương Quyền mất, nước ta rơi vào cảnh chia rẽ. Một số quan, tướng nổi dậy cát cứ (sử cũ gọi là loạn 12 sứ quân). Lúc đó, Đinh Bộ Lĩnh đã nuôi ý chí dẹp loạn, thu giang sơn về một mối, thiết lập triều đình. Biết lực lượng của mình còn nhỏ, Đinh Bộ Lĩnh liên kết với sứ quân Trần Lãm (còn gọi là Trần Minh Công ở Bố Hải Khẩu - Thái Bình ngày nay).
Cơ quan Phòng vệ Đài Loan thông báo bắt đầu từ gần 9 giờ sáng nay 26.2 (theo giờ Đài Loan), cơ quan này đã phát hiện 32 máy bay quân sự của quân đội Trung Quốc đang thực hiện "cuộc tập trận sẵn sàng chiến đấu chung" với các tàu chiến Trung Quốc ở khu vực eo biển Đài Loan, theo Reuters.Theo phía Đài Loan, trong thời gian này, quân đội Trung Quốc thiết lập một khu vực tập trận ở vùng biển cách bờ biển Cao Hùng và Bình Đông khoảng 40 hải lý (74 km) mà không có cảnh báo trước và tuyên bố rằng họ sẽ thực hiện huấn luyện bắn súng, động thái mà Cơ quan Phòng vệ Đài Loan cáo buộc vi phạm thông lệ quốc tế. Cao Hùng và Bình Đông được nêu trong tuyên bố mới của Cơ quan Phòng vệ Đài Loan đều là nơi có căn cứ quân sự quan trọng của Đài Loan, theo Reuters.Cũng trong tuyên bố trên, Cơ quan Phòng vệ Đài Loan cho rằng cuộc tập trận mới của quân đội Trung Quốc gây nguy hiểm cho sự an toàn của các chuyến bay và tàu thuyền quốc tế và là "hành động khiêu khích" đối với hòa bình và ổn định trong khu vực. Cơ quan Phòng vệ Đài Loan tuyên bố họ đã điều động lực lượng để theo dõi.Trung Quốc chưa xác nhận ngay lập tức chuyện họ đang tiến hành bất kỳ cuộc tập trận mới nào xung quanh Đài Loan cũng như chưa có phản ứng với các tuyên bố nêu trên từ phía Đài Loan, theo Reuters.Trong khi đó, Tân Hoa xã hôm nay đưa tin tại một hội nghị công tác thường niên về Đài Loan trong tháng này, Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc Vương Hộ Ninh nhấn mạnh rằng Trung Quốc phải nắm quyền thống trị và chủ động trong quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan, và kiên định thúc đẩy mục tiêu "thống nhất" Đài Loan.
Một trường ĐH ở Bình Dương được giao thực hiện dự án chuyển đổi xanh
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
