3 năm mới làm xong... 4 trụ cầu
Đã tăng 3 kg nhưng Trịnh Ngọc Anh, sinh viên Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, vẫn còn vương vấn những món ngon ngày tết. “Đồ ăn rất ngon, đậm đà nên ngày nào mình cũng nạp vào bụng 3 - 4 lần. Tết mình cảm thấy rất thoải mái vì được tha hồ ăn uống, nghỉ ngơi. Tuy nhiên, hậu quả là tăng cân quá nhiều. Mấy ngày này mình cũng lười, trải tấm thảm để tập yoga mà được mấy phút lại nằm bấm điện thoại”, Ngọc Anh chia sẻ.Nhận dạng tàu cá Trung Quốc - Kỳ 5: Phá rối thăm dò khảo sát dầu khí
Hô Tra chỉ cách trung tâm H.Tân Uyên chừng 20 km nhưng mỗi khi nhắc đến, cảm giác như đâu đó xa lắm, tận thâm sơn cùng cốc và luôn khiến các tay lái ngán ngẩm bởi đường vào bản vẫn đang... chờ lên đời, đất đá ngổn ngang. Ngồi xe vào Hô Tra chẳng khác gì một chuyến hành trình "vượt ngàn chông gai". Thế nhưng chốn non xa ấy là thủ phủ của loài địa lan nổi tiếng không chỉ Lai Châu mà khắp vùng Tây Bắc. Dân bản Hô Tra gọi giản đơn là cây lan đội tán, nhưng về xuôi người đời xưng tụng mỹ miều hơn là lan Trần Mộng - gợi về tích truyện vua Trần mơ thấy hương sắc loài hoa lan trong giấc mộng ngày xưa. Thủ phủ trung chuyển địa lan Trần Mộng những ngày giáp tết chính là Sapa. Ở thủ phủ trung chuyển lan Trần Mộng, các thương lái nhăn nhó kêu khó bởi giá bán ra năm nay không như giấc... mộng trần. Các năm trước, mỗi ngồng lan ngày cận tết, giá chạm khung từ 500.000 - 1 triệu đồng, một chậu lèo tèo đôi mươi bông đã có giá 20 triệu mà còn không đủ bán. Nhưng năm nay, lượng mua giảm mạnh, giá lan rớt thê thảm khi chưa bằng phân nửa so với cùng niên vụ trước đó. Trong khi đó, ở các "phiên chợ online", thị trường mua bán Trần Mộng lại rất nhộn nhịp, giá cây địa lan này cực "thơm", với những lời rao đầy hấp dẫn kiểu như: "79 ngồng hoa, giá 20 "củ" (20 triệu - PV), ship tận nhà, vào tận cửa, bê tận giường, cân chỉnh hoa đến khi mãn nguyện".Tìm về Hô Tra, nhịp sống những ngày giáp tết thật an nhàn, nhà nào cũng xum xuê các chậu địa lan xếp quanh, những cây đã đủ đầy cành lá, ngồng hoa chi chít, được tập kết về bãi chờ "trôi" về Hà Nội. Đến vườn nhà Vàng A Pa trong lúc ông chủ vườn đang chăm chút lại những chậu lan mới lớn, dành cho tết năm sau, A Pa phấn khởi: "Năm nay nhà mình được hơn 100 chậu, nhưng tính chậu to chỉ được khoảng 10 thôi. Vườn mình giờ chỉ còn chậu bé mới được một năm, chưa đủ tuổi xuất nên mình đem dưỡng, thay đất, đôn chậu, trộn tro trấu, phân bò để oải, rồi đắp đôn để sang năm chậu nào đạt thì bán". Hỏi về độ tuổi lý tưởng của lan Trần Mộng khi xuống núi, Vàng A Pa cho biết: "Chậu nào để lâu nhất được 4 năm, không để được hơn đâu, vì 4 năm là đẹp lắm rồi, thương lái họ đến họ ra giá cao mua hết nên không để dành được. Còn trung bình 2 năm là bán được hết". Trước sân nhà Vàng A Chùng, nườm nượp các chậu lan to oạch, những chậu ít hoa lắm đếm ra cũng toàn trên 20 ngồng. Một chậu 32 ngồng mập khỏe, thuộc giống Trần Mộng xanh ngọc, dự báo nở đúng tết, được A Chùng bán giá 1,5 triệu ngay tại vườn, bao luôn việc vận chuyển ra đến trung tâm H.Tân Uyên. Một mức giá mà dân chơi lan Trần Mộng miền xuôi khó nghĩ tới mỗi dịp tết về. Nhớ lại cung đường vào bản Hô Tra, chuyện đi xe thôi đã gật gù nhiêu khê lắm lắm, vậy mà còn chuyển cả chậu lan về huyện, tính sơ trọng lượng cũng hơn 40 kg, lại lồm cồm đủ hoa lá, tính riêng việc bọc đùm, băng bó, mất gần 1 giờ mới xong. Chở chậu lan từ Hô Tra xuống huyện mất gần 2 giờ đánh vật với cung đường hiểm trở, công vận chuyển thôi cũng đã xứng tầm. Hỏi A Chùng sao rẻ thế, cậu cười toe: "Anh em lên tận bản mua, mình bán thế thôi, năm nay thời tiết thuận nên nhà mình trồng được nhiều. Lan nó cũng như người ấy, nuôi nó khỏe thì lên nhiều ngồng, các chậu to nhà mình năm nay có đến 60 - 70 ngồng hoa". Hô Tra hợp với giống địa lan Trần Mộng bởi là sự hợp thành nhiều thuận lợi, từ thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn nước… Tách biệt với thế giới bên ngoài vì giao thông không thuận lợi, nhưng nhờ thế mà Hô Tra có được bầu không khí trong lành, cây lan ở đây phát triển rất mạnh. Ngồng dài đo được hôm ở nhà Vàng A Chùng hơn 1,2 m, đếm ra hơn 40 bông, A Chùng cho biết ngồng dài trên 1 m là phổ biến, có những ngồng dài đến cả sải tay, gần 1,5 m. Để chuyển được những chậu địa lan từ Hô Tra về xuôi, ngày trước chỉ có thương lái từ Sapa sang định giá, thu gom và vận chuyển, năm nay người Hô Tra tự lo luôn phần việc này. Châu A Thào, "tổng tiêu đầu" địa lan của Hô Tra cho biết: "Bọn em tập hợp lan trong bản lại, dùng băng chính bó chậu, thuê xe đầu kéo vào chở mỗi chuyến được 20 chậu về huyện rồi tiếp tục thuê xe tải đưa về Hà Nội". Chứng kiến câu chuyện trồng lan, chăm sóc lan, cho đến cách thức đem giống hoa đặc hữu ở Hô Tra đến người tiêu dùng, hiểu được vì sao năm nay lan Trần Mộng giá mềm hơn các năm trước.Không phải vì kinh tế xuống, cũng không phải người chơi không mặn mà, mà là phương cách kinh doanh của người trồng lan đã thay đổi, không còn lệ thuộc nhiều vào thương lái trung gian. Trước đây, thương lái có cách mông má, gán ghép câu chuyện, đẩy sản vật đặc sản vùng miền lên thành cao quý, gắn với vua chúa, kiểu như là lan tiến vua, lan vua nằm mộng… cốt đẩy giá sản vật vượt ngưỡng. Trong khi người trực tiếp gắn liền với sản vật - trường hợp này là cây địa lan ở Hô Tra - lại bị o ép giá tơi tả. Phương tiện truyền thông phát triển, cũng giúp dân bản như Châu A Thào hiểu thêm nhu cầu thị trường và cách thức lấy gốc đem bán tận ngọn ở thời bây giờ không còn là bí mật hay quá khó. Lan Trần Mộng quay về giá trị đúng nhờ hình thức kinh doanh như thế. Nguồn lợi kinh doanh đến trực tiếp với người tạo ra sản phẩm, qua đó khuyến khích người trồng lan ở Hô Tra tối ưu được thế mạnh vốn có, từ việc nhân giống, chăm sóc, phát triển quy mô thành một vùng địa lan thủ phủ của Lai Châu. Chuyển lan xuống Hà Nội từ đầu tháng 1.2025, bày gian hàng trên đường Cổ Linh, đến chiều tối 28 tháng chạp, Châu A Thào cùng các anh em ở bản Hô Tra linh đình với bữa tiệc ở trung tâm H.Tân Uyên, kết thúc chuyến đem lan về phố thành công mỹ mãn. Thào khoe: "Bọn em bán hết anh ạ, hơn 200 chậu, giá trung bình trên 200.000/ngồng". Các chậu lan A Thào mang từ Hô Tra xuống, chậu bé nhất 15 ngồng bông, nhiều nhất 68 ngồng, một thu nhập đáng để vui mừng. Cũng nhờ thông tin rộng mở, những hộ trồng lan ở Hô Tra như nhà Vàng A Chùng với 9 năm kinh nghiệm chăm sóc và nhân giống lan Trần Mộng, nay đều tự chủ tất cả các công đoạn, từ gieo trồng, chăm sóc, giao bán. Hôm ở vườn nhà Vàng A Pa, gặp một chậu lan có màu nâu tím lạ mắt đang trổ bông, hỏi ra mới biết A Pa lấy giống từ Trung Quốc sang để ươm thử hơn năm nay, cây phát triển khỏe, ngồng hoa dài.A Pa hào hứng bảo chỉ sang năm sau là có thể nhân giống ra rộng được. Hiện lan Trần Mộng ở Hô Tra đang có 7 màu khác nhau, phổ biến có xanh ngọc, vàng chanh, xanh lơ, vàng nâu… Cả 140 hộ ở bản Hô Tra đều trồng địa lan. Thống kê từ Phòng Nông nghiệp H.Tân Uyên, tính bình quân mỗi hộ 100 chậu, giá thị trường thấp nhất là 1 triệu/chậu, đủ để Hô Tra năm nay tưng bừng tết lớn.
Titan Gaming Trường Sơn: Đẳng cấp và tiện nghi
Ở nội dung full marathon (42 km) dành cho hệ chuyên nghiệp, VĐV Hoàng Nguyên Thanh là người cán đích đầu tiên với thành tích 2 giờ 42 phút 37 giây. Hoàng Nguyên Thanh là gương mặt không còn xa lạ với những người hâm mộ thể thao Việt Nam.
Từ khi còn là một sinh viên trường y, bác sĩ trẻ Trương Văn Khánh Nguyên (33 tuổi, Phó trưởng khoa Nội tim mạch, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị) đã định hướng trở thành một bác sĩ tim mạch. Nhưng chưa dừng lại ở đó, bác sĩ Nguyên không ngừng nỗ lực để nâng cao tay nghề bằng những nghiên cứu khoa học."Tôi luôn mong muốn sẽ trở thành một bác sĩ tim mạch giỏi, có thể chữa bệnh cho thật nhiều người mắc bệnh lý tim mạch, đặc biệt là những ca bệnh hiếm gặp. Sau mỗi lần như thế, tôi lưu lại hình ảnh, quá trình phẫu thuật can thiệp rồi tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu", bác sĩ Nguyên chia sẻ.Các đề tài nghiên cứu khoa học của anh thường là những nghiên cứu về diễn biến, sự cố y khoa, cách xử lý... sau mỗi trường hợp đặc biệt. Song, đó là những kinh nghiệm quý báu để anh tự hoàn thiện bản thân và có cơ hội được tham dự nhiều hội thảo trong nước và quốc tế."Tôi từng tham gia phẫu thuật can thiệp cho một trường hợp biến chứng thủng mạch vành, lỗ thủng rất lớn nên dụng cụ bít mạch thông thường (covered stent) không giải quyết được. Trong lúc cấp bách, chúng tôi quyết định làm covered stent tự chế bằng những dụng cụ có sẵn", bác sĩ Nguyên nhớ lại.Sau khi ca phẫu thuật can thiệp thành công, bác sĩ Nguyên lưu lại các hình ảnh, cách làm covered stent tự chế và tiếp tục nghiên cứu, viết thành một báo cáo nghiên cứu khoa học. Đầu năm 2025, bác sĩ Nguyên đưa đề tài này tham gia báo cáo tại Hội thảo tim mạch can thiệp tại Singapore do Hội Tim mạch học Singapore tổ chức, tham gia cuộc thi "Ca lâm sàng hay nhất", đoạt giải nhất và được nhiều bác sĩ nước bạn tìm đến trao đổi."Hội thảo và cuộc thi quy tụ nhiều bác sĩ đến từ Nhật Bản, Indonesia, Malaysia... Đề tài của tôi may mắn đoạt giải nhất và được các bác sĩ nước bạn quan tâm. Đối với tôi đây là một thành công lớn của bản thân, không chỉ có cơ hội được học hỏi mà còn để bạn bè quốc tế biết đến ngành y tế tỉnh nhà cũng như tim mạch của Việt Nam đang rất phát triển", bác sĩ Nguyên chia sẻ.Bác sĩ trẻ tài năng Trương Văn Khánh Nguyên còn đảm nhận chức vụ Bí thư chi đoàn Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị, Phó chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ tỉnh Quảng Trị. Trong những lần cùng Chi đoàn, Hội Thầy thuốc trẻ tỉnh Quảng Trị tổ chức các hoạt động vùng cao, anh luôn mong muốn sẽ làm được nhiều thứ hơn nữa dành cho đồng bào thông qua việc thăm khám, cấp phát thuốc miễn phí.Suốt 5 năm công tác tại quê hương, bác sĩ Nguyên đã có hơn 20 đề tài nghiên cứu khoa học về các ca bệnh đặc biệt, trong số đó có những đề tài giúp anh có cơ hội giao lưu, học hỏi với bạn bè quốc tế. Song, vị bác sĩ trẻ vẫn có những trăn trở với quê hương, với những vùng khó khăn."Vừa qua, Hội Thầy thuốc trẻ tỉnh Quảng Trị tổ chức một chuyến từ thiện ở vùng bản làng khó khăn thuộc tỉnh Savannakhet (Lào). Tại đây, tôi tham mưu với cấp trên tổ chức sàng lọc bệnh tim cho trẻ em và phát hiện ra có một số ca bệnh tim bẩm sinh. Tôi rất mong muốn được đưa ca bệnh này về Việt Nam để điều trị nhưng lại vướng mắc nhiều thủ tục, chi phí", bác sĩ Nguyên chia sẻ.Bác sĩ Nguyên cũng mong muốn có thêm nhiều câu lạc bộ thường xuyên nghiên cứu khoa học để các bác sĩ có môi trường giao lưu, nâng cao tay nghề, qua đó có thể trực tiếp điều trị thành công cho các ca bệnh nặng ở vùng sâu, vùng xa mà không cần phải chuyển tuyến.Chị Bùi Thị Vân Anh, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Quảng Trị, đánh giá cao tinh thần hăng say với công việc, với các nghiên cứu khoa học và tích cực tham gia hoạt động Đoàn, Hội của bác sĩ trẻ Trương Văn Khánh Nguyên."Các nghiên cứu khoa học của bác sĩ Nguyên rất có ích với những người đồng nghiệp, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ trẻ của tỉnh Quảng Trị. Năm 2023, anh được Tỉnh đoàn Quảng Trị trao danh hiệu Gương mặt trẻ tiêu biểu, minh chứng cho những nỗ lực không ngừng trong quá trình làm việc, nghiên cứu", chị Vân Anh nói.
Học sinh có ý định đi du học, phải làm những gì?
Theo báo cáo đăng trên chuyên san Astronomy & Astrophysics, siêu trái đất vừa được khám phá có tên HD 20794 d, với khối lượng lớn gấp 6 lần trái đất và nằm trong khu vực gọi nôm na là "vùng sống được".Đây là khu vực cách sao trung tâm ở khoảng cách có thể cho phép nước dạng lỏng xuất hiện trên bề mặt hành tinh, từ đó tạo điều kiện cho sự sống sinh sôi.Tuy nhiên, HD 20794 d di chuyển trên quỹ đạo hình ê líp chứ không phải hình tròn, đồng nghĩa khoảng cách giữa hành tinh với sao trung tâm dao động dựa trên vị trí của quỹ đạo. Vì thế, đến thời điểm này các nhà khoa học gặp khó khăn trong việc xác định liệu có sự sống trên hành tinh hay không.Manh mối về sự tồn tại của siêu trái đất HD 20794 d bắt đầu từ năm 2022, khi tiến sĩ Michael Cretignier của Đại học Oxford’ (Anh) phát hiện một tín hiệu trong lúc kiểm tra dữ liệu được lưu trữ của Đài Thiên văn La Silla ở Chile.Dựa trên thông tin này, một đội ngũ các nhà nghiên cứu quốc tế vào cuộc. Họ phân tích dữ liệu thu thập được từ 2 thập niên quan sát trước khi xác nhận sự tồn tại của hành tinh trên.“Điều hào hứng là việc hành tinh ở gần trái đất (20 năm ánh sáng) mang đến hy vọng cho các sứ mệnh không gian tương lai trong việc chụp được hình ảnh chi tiết hơn về siêu trái đất này", theo tiến sĩ Cretignier.Các nhà nghiên cứu gọi HD 20794 d là trường hợp nghiên cứu thí điểm vô giá cho các dự án tìm kiếm dấu hiệu của sự sống ngoài hệ mặt trời."Với vị trí của nó nằm trong vùng sống được và gần trái đất, hành tinh có thể đóng vai trò quan trọng trong các sứ mệnh tương lai nhằm xác định các đặc điểm khí quyển của những hành tinh ngoài trái đất để tìm kiếm các dấu hiệu sinh học cho thấy tiềm năng có sự sống", theo nhà nghiên cứu.
