Tài sản ông chủ Hòa Phát, Vingroup tăng hàng tỉ USD trong nửa đầu năm
Trước thông tin Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi giao UBND quận 10 khẩn trương hoàn thiện khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo góp ý của Sở TN&MT đối với dự án xây dựng mới cụm Chung cư Ngô Gia Tự trước ngày 25.2.2025. Nhiều cư dân bày tỏ suy nghĩ liên quan đến dự án này. Chung cư Ngô Gia Tự được xây từ năm 1968, bao gồm 17 lô chung cư và 2 lô đã giải tỏa. Mỗi chung cư có thiết kế 3 tầng lầu và 1 tầng trệt. Hiện trạng chung cư đang xuống cấp.Với một số cư dân sinh sống tại đây, việc xuống cấp của các hạng mục tại chung cư tuy có ảnh hưởng phần nào đến cuộc sống của họ, thế nhưng do đã quá quen thuộc với cuộc sống nơi đây, nên họ vẫn chọn cách gắn bó lâu dài. Bà Lê Thị Ngọc Danh sinh sống tại chung cư này đã 50 năm qua, với bà ở đây không chỉ có kỷ niệm mà còn là nơi giúp bà cũng như những cư dân khác kiếm sống, có thu nhập ổn định. Đặc biệt, bà Danh cho hay, mình rất quan tâm tới việc chính sách bồi thường và tái định cư để sau này có thể tiếp tục cuộc sống mới.Đối với dự án cải tạo cụm chung cư Ngô Gia Tự đã được UBND Q.10 đưa vào kế hoạch nhiều năm nay. Tuy nhiên, việc triển khai dự án vẫn chưa được thực hiện do ngân sách hạn hẹp, nên chủ trương hiện tại là mời gọi nhà đầu tư để huy động vốn từ doanh nghiệp. Đồng thời, Chủ tịch UBND TP.HCM đã giao giám đốc Sở Xây dựng khẩn trương hoàn tất công tác kiểm định chất lượng chung cư trong tháng 6.2025.Bên cạnh đó, nghiên cứu các quy định pháp luật và kinh nghiệm của một số địa phương để hướng dẫn UBND Q.10 lập quy hoạch chi tiết 1/500 để xây dựng các nhiệm vụ, chỉ tiêu quy hoạch cụ thể và mời gọi nhà đầu tư có kinh nghiệm nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt. Thực hiện trước ngày 28.2.Che dù tràn ra lộ để mua bán
Ngày 3.2, đại diện Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ (PC07) Công an TP.HCM cho biết, trong 9 ngày nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 (từ ngày 25.1 - 2.2) tình hình cháy nổ trên địa bàn thành phố giảm cả 3 tiêu chí so với cùng kỳ.Theo đó, 9 ngày qua, trên toàn địa bàn TP.HCM xảy ra 11 vụ cháy nhà và cháy công ty, doanh nghiệp. Trong đó, có 5 vụ cháy gây hậu quả trung bình và 6 vụ cháy nhỏ, thiệt hại không đáng kể. Tín hiệu tích cực là trong số các vụ cháy, không có người thương vong; không xảy ra vụ nổ.Nguyên nhân gây cháy chủ yếu do bất cẩn trong sử dụng lửa (3 vụ), sự cố hệ thống, thiết bị điện (2 vụ) và đang điều tra 6 vụ.So sánh với cùng kỳ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 giảm cả 3 tiêu chí, cụ thể: giảm 6 vụ cháy, giảm 1 người chết, giảm 1 người bị thương.Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh sát PCCC đã điều động các đơn vị liên quan trực tiếp phối hợp cứu 3 người, hướng dẫn cho 10 người tự thoát nạn trong các vụ cháy, sự cố, tai nạn.Để đạt được kết quả trên, Công an TP.HCM đã tổ chức triển khai nghiêm túc công tác thường trực, sẵn sàng chiến đấu, phối hợp triển khai hiệu quả công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Triều Tiên thử tên lửa hành trình từ tàu ngầm
Xóm nhỏ khi đó chỉ mới có mấy nhà nằm trên một động cát hoang vắng toàn xương rồng bàn chải gai góc, nhà tranh vách lá không có rào cổng và cứ chùm nhum lại mà cất lên. Người đếm tới đếm lui nửa kín nửa hở có khi còn ít hơn cả bầy khỉ trên ngọn núi mồ côi gần đó chiều chiều tràn xuống kiếm chuyện cướp bóc. Từ xóm nhà lá này chạy một hơi băng qua động cát nóng bỏng vốn là bãi tha ma, đạp lên những vạt hoa muống biển, hoa ngũ sắc, dừa cạn, bồn bồn, chen giữa rừng dương, rừng mai… thì òa ngay vào lòng biển. Mỗi lần nhớ lại cái duyên nợ với Vấn từ năm lên mười tuổi khi còn ở chung trong xóm này thì Nhi lại cười ngặt nghẽo không nín được. Cùng phận nhà nghèo theo cha mẹ tha phương lập nghiệp trong thời loạn lạc nên trẻ nhỏ trai gái gì cũng chơi chung sa cạ với nhau. Chiều chiều cả bọn ra ngoài động cát hái me dương, dủ dẻ, chim chim đã đời rồi đào hang bắt dông nướng ăn, lắm khi trúng cả hài cốt. Bọn con trai đem banh hoặc cầu ra chơi, con gái ẵm em lê la theo vừa dỗ em vừa hò reo phụ họa. Nhi là chị đầu nách thằng em lên ba tuột lên tuột xuống tay kia bưng chén cơm kẹp cái muỗng để đút ăn. Trái banh định mệnh Vấn đá bay thẳng vô chén cơm của Nhi, Nhi túm áo thủ phạm lôi về nhà mắng vốn. Bà mẹ Vấn phải bới chén cơm khác đền cho. Nhà Nhi đã nghèo mà nhà Vấn còn nghèo hơn, chắc có đứa ăn đòn.Hai nhà chỉ cách nhau cái hàng cây thuốc dấu, loài cây thân thảo đứng thẳng cứng cáp mọc ken dày, lá và thân bẻ ngang có mủ trắng như sữa. Mỗi lần ra hàng rào ngóng qua nói chuyện là y như rằng cả vạt lá thuốc dấu bị ngắt vì cái trò chơi kéo bong bóng. Chiếc lá khi bẻ gập ngang ứa chút mủ trắng, từ từ kéo hai đầu lá ra tạo thành cái màng ngũ sắc. Rồi so kè bong bóng của đứa nào to hơn đẹp hơn. Nhưng đến năm 16 tuổi thì Vấn và Nhi không bẻ lá vẹt rào nữa mà chỉ lụt lịt ngang qua thật nhanh thôi.Vấn nói, "Nay chuyển cái bàn học ra sát cửa sổ nhà sau cho nó sáng rồi đó".Nhi: "Tháng này có tới mấy ngày vía, mệt ghê".Vấn thư sinh tuấn tú học cao nhứt nhà, giỏi nhứt xóm, là con trai út giữ hy vọng đổi đời cho một gia đình hoàng tộc lỡ vận. Đã vậy còn biết đàn hát, biết thổi harmonica. Hai anh trai thất học ra đời từ rất sớm lăn lộn trên khu đề pô xe lửa nuôi cả gia đình gần chục miệng ăn và cái bàn đèn thuốc phiện tàn dư của thực dân phong kiến. Nhi ngược lại là chị cả nên cũng chịu cảnh nhường đàn em ăn học, từng đi giữ trẻ cho nhà Tây, đi bán hàng rong, mặn mà có duyên. Ngày nào Nhi cũng thấy bầy con gái lấp ló trước nhà Vấn mượn sách mượn vở rồi dấm dúi gì đó. Mấy đứa đó là nữ sinh khác Nhi lắm, quần trắng áo hoa, tóc dài quá lưng cột lơi bằng khăn mù soa, nói cười gì cũng che miệng khúc khích. Nhi không đi học nhưng cũng biết chữ nhờ ẵm em tới trường coi ông thầy dạy học, rị mọ vậy mà sau này thư từ tới tay là đọc ro ro.Toàn nói bâng quơ mà hiểu nhau hết. Cái cửa sổ nhà sau kê bàn học của Vấn gần ảng nước chỗ ngồi rửa chén của Nhi từ bếp bước ra. Nay hai nhà đã có tường chắn với cái cửa lùa bằng gỗ có song lỏng lẻo. Quan trọng là mấy con yêu nữ lượn lờ trước nhà Vấn sẽ không nhìn thấy. Nhà Nhi khi đó đã cất lên một cái am nhỏ thờ Mẫu thường hầu đồng, cha Nhi là cung văn, mẹ kế là đồng đền, mẹ ruột âm thầm như tôi đòi trong nhà. Con nhang đệ tử sau 1954 thì phát triển từ miền ngoài vào ồ ạt, am điện nở rộ. Nhà Nhi chưa kịp làm giàu thì cha chết, mẹ kế tiếp quản, mẹ ruột vẫn tiếp tục sống như gia nô. Nhưng Nhi thì không.Vấn nói, "Sáu giờ nghe". Nhi "Ờ".Hai người từ mày tao thằng nọ con kia chuyển sang nói trỏng hồi nào không hay.Đúng giờ, ngó trước ngó sau không thấy ai Nhi chuồi qua song cửa có Vấn chờ sẵn khi thì mấy trái chuối, lúc vắt xôi, lúc cái bánh, củ khoai… là đồ cúng mới hạ xuống. Học trò có thứ dằn bụng thức khuya học bài, làm thơ tình và thổi khẩu cầm, cô bé hàng xóm lần giở những bức thư tay có vẽ hình giai nhân đêm mơ giấc mơ đẹp trong thanh âm du dương.Mùa hè năm đó Vấn thi Trung học đệ nhất cấp đứng đầu toàn tỉnh, khệ nệ ôm phần thưởng về cả xóm lao động nghèo lác mắt. Bầy nữ sinh như bướm trắng lại dập dìu. Nhà Vấn tới đâu cũng khoe con trai mình nay mai xong tú tài sẽ học tiếp ra bác sĩ kỹ sư, tha hồ kén dâu.***Nhi cầm trên tay mấy tấm ảnh chân dung của mình chụp ở hiệu ảnh photo Sanh nổi tiếng nhứt nhì thị xã. Kiểu thì có sẵn ảnh mẫu trưng bày ngoài tiệm, thích gì chọn nấy. Tấm thì mặc áo dài tứ thân ôm gọn thân hình nảy nở chít khăn mỏ quạ trên đầu, tấm thì quấn xà rông mang gùi trên vai, tấm khác bới tóc đeo kiềng áo dài cổ cao. Chủ hiệu ảnh ngỏ lời xin phép được phóng to trưng bày trong tiệm. Người mẫu ảnh bất đắc dĩ nổi tiếng ngang xương. Vài nơi đánh tiếng nhưng cứ tới tai là Nhi sa sầm. Mẹ ruột suốt ngày chì chiết đừng nghe lời mấy thằng học trò đàn địch thơ thẩn trước sau chi nó cũng bỏ mi. Mẹ kế ác liệt hơn có lần xông ra sau hè chỗ Nhi đang cởi trần tắm để khám vú cô với niềm tin sắt đá là nếu từng để trai bóp thì "cục tràm" sẽ bị nhão. Bạn gái cùng trang lứa to nhỏ mét lại đứa này đứa kia mê thằng nớ chê bai mi, nhà nọ nhà kia sang giàu ưng gả con cho hắn.Lần hẹn hò đầu tiên của Vấn Nhi là ở gốc dừa bên bờ biển tối om. Hai người mắc làm gì không biết để cho một cơn sóng lớn đánh lên trôi mất bóp ví giày dép. Lần sau dắt nhau leo lên lầu Ông Tư đang trống trơn vô chủ, nhìn ra biển nghe sóng vỗ vừa lãng mạn kín đáo vừa an toàn, ma cỏ kệ. Thêm vài cái lần sau nữa…***Mùa thu năm sau Nhi run rẩy báo tin với Vấn, "chắc là em có chửa rồi". Nhà Nhi không biết gì vẫn đang ráo riết ép gả cô cho người mà họ chọn.Vấn hơi bất ngờ nhưng kịp trấn tĩnh, "tụi mình sẽ thành vợ chồng, để anh tính". Vấn vừa đậu Tú tài 1, cả nhà đang dồn sức vun vén cho cậu con trai tiếp tục học lên."Đừng bỏ em"."Em dám đi theo anh không?"."Đi đâu em cũng đi theo. Khổ mấy em cũng chịu được, miễn mình có nhau".Nhi có sợi dây chuyền vàng 5 chỉ nhờ bán buôn dành dụm mà sắm được, Vấn có cái đồng hồ là phần thưởng trong kỳ thi đệ nhất cấp năm trước, hai người cộng lại có thêm cái thai trong bụng Nhi và một biển trời mơ ước. Rồi cứ vậy mà xuôi Nam.***"Anh đi đâu giờ mới về? Em đi tìm anh nãy giờ", Nhi mếu máo."Trời, mới ra đầu ngõ hớt tóc à, nãy có nói mà"."Nói hồi nào đâu, tưởng anh bỏ em đi luôn"."Sao bỏ được. Vắt cái khăn trên cổ chi vậy?""Để lau nước mắt đó, tưởng anh bỏ đi em khóc"."Bữa sau đừng có ra ngoài nghe chưa, cứ ở trong phòng chờ"."Mình kiếm được nhà thuê chưa anh? Em không thích ở đây"."Ở đây cũng ổn mà"."Không, thà kiếm chỗ thuê tốn chút chớ ở nhờ nhà bà con giàu có như vầy em không thích, ra vô ké né lắm mà họ coi mình như người xa lạ còn khi dễ tủi thân lắm"."Vậy mình dọn tới nhà ông Ba xích lô nghe, xóm lao động chắc giá rẻ"."A, là cái ông hôm trước chở anh đi vòng vòng kiếm việc chớ gì? Được đó, dọn liền đi anh"."Ừ thôi vô trong chuẩn bị đồ đi đừng ra ngoài nữa".***Mùa xuân năm đó Nhi mang cái bụng chửa vượt mặt chờ ngày lâm bồn, Vấn cầm cái bằng Tú tài 1 xin đi dạy kèm, đi đánh máy thuê, đi làm thư ký cho hãng buôn. Hai vợ chồng được một người bà con xa cho ở nhờ trong cái nhà kho được hơn một tháng thì phải lặng lẽ cuốn gói đi tìm nơi khác trọ. Chủ nhà mới là bác Ba đạp xích lô hiền hậu khoan dung, vợ làm mắm bán lẻ. Cũng là cái duyên khi một chiều muộn bác xích lô chở trúng khách là một cậu trai trẻ mặt mũi sáng láng nhưng u sầu, hỏi thăm thì biết đang đi tìm việc và nhà thuê. Vài câu sơ giao mà nhìn ra trong nhau sự thiện lương. Nhi về đó phụ việc ngon lành, không từ nan chuyện lớn chuyện nhỏ. Vấn cũng làm đầu tắt mặt tối. Những ngày giáp tết thấy ai nấy cũng sắm sửa chuẩn bị về quê, Vấn Nhi chỉ biết lảng đi.Từ trong cái phòng trọ tồi tàn của mình bó gối nhìn ra đường thấy thiên hạ chộn rộn, nhớ nhà nhớ mẹ nhớ em, Nhi khóc lén không biết bao nhiêu lần. Nghe mùi khói bếp than củi nổ lách tách cũng thèm, thấy người ta ôm bó lạt mớ lá chuối đi ngang cũng ngậm ngùi.Vấn an ủi, "Sau này có nhà riêng nhất định mình sẽ đón tết thật đàng hoàng, không thiếu gì cả. Em thích làm gì?"."Em thích nấu thật nhiều món ngon, trong nhà phải đủ loại bánh mứt, thịt ngâm, dưa món, bánh tét, kiệu chua, giò hầm măng… À còn may áo mới cho anh cho con…"."Anh sẽ sơn phết nhà cửa lại hằng năm, sẽ thay màn cửa, sẽ đóng một cái xích đu để trong sân, rồi lên núi tìm một nhánh mai vàng thật đẹp…"."Đúng rồi, tết là phải có hoa mai, thiếu gì cũng được nhưng thiếu mai là buồn lắm…".Vấn đặt tay lên bụng vợ, "Tết này mình cũng có mai mà, mai của mình đây nè".Nhi cười, "Thì ra anh nói đặt tên con là Mai ý để đón tết luôn đó hả?".Rồi Nhi ngập ngừng, nửa giỡn nửa thiệt, "Có đám cưới nào mà cô dâu chú rể dắt theo đàn con không anh?".Vấn cười gượng, "Có chớ. Cũng hay mà"."Vậy chừng nào mình đám cưới?"."Ra giêng đi, đợi em sinh nở xong"."Mình về quê làm ha, ở đây xa xôi quá có ai biết mình đâu"."Chớ sao. Đám cưới ở quê mới có bà con họ hàng, bạn bè hai đứa mình nữa"."Em muốn mời con Cúc, con Lan, con Hồng… mấy đứa đó đi nói khắp nơi trước sau gì anh cũng bỏ em…"."Anh mới nhận thêm công việc mới ở hãng, phải có nhiều tiền chút mình mới yên tâm về được"."Sinh con xong em cũng đi làm, bà Ba nói để bà phụ giữ con cho mình… Ước gì…".***"Anh ơi con khóc, nó thiếu sữa, sao em không có sữa vậy? Vắt không ra một giọt"."Em phải ăn uống nhiều vô"."Em biết rồi. Thôi để em nấu cơm rồi chắt nước cơm ra pha chút đường cho con uống đỡ. Anh đẩy võng giùm em chút"."Em cứ ngồi đây đi anh đi lấy cho. Nè, nước cơm còn nóng khéo phỏng miệng con"."Đâu đưa em nếm thử. Ừm, thơm quá, ngon quá, uống đi con, nuốt, không được phun ra, giỏi, giỏi má thương… chảy xuống cổ rồi nè, đưa em cái khăn, anh"."Khăn đây. Con ngủ rồi, thôi mình qua bàn ăn cơm đi em"."Dạ chờ em chút. Ngủ đi con má đi ăn cơm nghen". "Ủa còn làm gì lui cui đó nữa mà chưa tới ăn? Cầm cái gì trên tay vậy?"."Dây võng, để vừa ăn vừa đưa con chớ muỗi cắn nó sao. Nhiều đồ ăn quá. Bà Ba cho hả anh? Tội bà ghê. Món này là gì vậy?"."Để anh gắp cho. Chén canh anh để bên này nè"."Để em tự ăn, anh làm như em là em bé không bằng. Ủa mà chị này là ai mà ngồi ăn chung với mình vậy? Nay nhà có việc gì mà nhiều người lạ ra vô vậy?"."Con, Thắm mà"."À, hèn nào thấy cái mặt quen quen, em xin lỗi chị nha, chị là cháu bà Ba đây mà. Ăn đi chị"."Em đưa cái dây võng đây anh cầm cho"."Dạ. Mà anh ơi… Còn đám cưới… chừng nào?"."Ra giêng đi"."Lại ra giêng. Anh nói một lời đi. Giêng nào anh mới cưới em?".***Đám cưới được tổ chức vào tối mùng một tết, có cô dâu chú rể và con đàn cháu đống như mơ ước, có bà con hai họ, có bạn bè. Hôn trường treo đèn kết hoa rực rỡ, từng chùm bong bóng lắc lư thỉnh thoảng nổ bôm bốp, nhạc réo rắt rộn ràng. Ai nấy vỗ tay reo hò cổ vũ cật lực khi thấy cô dâu chú rể bối rối xuất hiện.Cô dâu được chuyên gia trang điểm tới tận nhà chăm chút kỹ càng mặc cái áo dài lộng lẫy nhất đời mình cười thôi là cười, chú rể mặc vest đen cài hoa hồng ngượng ơi là ngượng.Trẻ con tung hoa, thổi confetti kim tuyến bay rợp như sao sa, mặt mũi đầu tóc ai cũng lấp lánh.Nhi luôn miệng hỏi Vấn, "Ngó em được không anh, không biết chụp hình có ăn ảnh không nữa".Vấn, "Đẹp lắm, em là cô dâu xinh đẹp nhất từ trước tới nay luôn".Nhi cười tươi mà ngơ ngác, "Khách đâu ra mà đông dữ vậy, bà con bên anh hả, sao em không biết ai hết. Dạ, em cám ơn, cám ơn mọi người đã đến".Thợ chụp hình nhanh nhảu tiến tới, "Mời hai bác đứng qua bên này trước cái phông Song hỷ để con chụp cho đẹp. Đó đó, nghiêng qua chút, bác trai đặt tay lên vai bác gái… Rồi xong, bây giờ mời con cháu lần lượt đứng vô xong rồi chụp chung cả đại gia đình ha… Đông vui ghê, đúng là đám cưới kim cương…". Một người bước tới nói nhỏ vào tai và kéo anh ta đi nhanh qua chỗ khác.Nhi vẻ bất bình, "Anh, cái chú chụp hình này sao kỳ quá, sao kêu mình bằng bác còn xưng con nữa. Khùng quá".Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi. Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi… Giữa tiếng hô vang nhịp nhàng và cười nói ầm ĩ nghe như có tiếng nấc nhẹ từ sâu thẳm trong lòng mỗi người có mặt.***"Hồi nãy thấy bà mạ mắc cười ghê anh, ngồi khóc thút thít ngon lành à, thiệt là. Đám cưới con gái mà khóc", Nhi vừa cười vừa nói.Vấn lạnh người khựng lại, "Mạ… mạ… ngồi ở đâu?"."Thì ngồi với mụ Năm mẹ anh ngay cái ghế dài đó, à, giờ em cũng phải kêu bà là mạ chứ ha, cưới hỏi xong rồi mà".Vấn trầm ngâm, "Chắc hai bà vui lắm"."Chớ còn gì nữa, ha ha nhớ hồi em bưng cái chén cơm toàn cát do anh đá banh trúng vô bắt đền bà, bà nói con ni lanh quá thằng Vấn không bằng một góc của mi…"."Nhớ gì mà dai dữ vậy trời, toàn chuyện hồi xưa…"."Thôi em đi thay đồ trước đây. Chết, con mình đâu, con mình đâu rồi anh, con ơi…"."Nó ngủ rồi em"."Á…á…", Nhi hét lên thất thanh khi vừa bước tới cửa. Vấn sực nhớ ra nhưng đã muộn."Ai vậy… đi ra… sao ở trong này chớ… bà già nào lạ hoắc lạ huơ vô phòng tui vậy trời…".Vấn đứng chắn ngay trước tấm gương soi mà người trang điểm quên chưa cất đi, xoay nó lại. "Có ai đâu em".Nhi ôm ngực, "Có mà, nhìn cái mặt khó đăm đăm á, giống như muốn la em vậy. Phải rồi, còn mặc cái áo màu tím giống cái em đang mặc nữa nè. Mà nhìn hao hao bà mạ vậy ta, ngó quen lắm anh".Vấn nhìn xuống cầu thang xuê xoa, "Vậy chắc bả đi rồi, đông khách quá mình không nhớ mặt hết". "Vậy hả. Thôi kệ, ngày cưới của mình mà, có người là vui rồi". ***Thắm và mấy đứa chị em dâu rể lấm lét thò đầu vô phòng.- Sao má hét lên vậy ba?- Đứa nào không chịu dẹp cái gương làm má mày giựt mình đó. Ba phải nói trớ đi.- May quá, suýt nữa là bể dĩa.- Làm được buổi tiệc kỷ niệm đám cưới kim cương 60 năm cho ba má là quá vui rồi.- Tội nghiệp má tụi con. 10 đứa con, dâu rể cháu nội cháu ngoại chắt cố là hơn 40 đứa… Nhớ gì không nhớ chỉ nhớ mỗi cái đoạn vào đời.- Nãy má còn nói thấy bà nội bà ngoại tụi con về ngồi đó nói chuyện vui vẻ nữa.- Thôi đi xuống hết đi mấy đứa, má ra rồi kìa. Bu đây đông đen làm má hỏi tùm lum ba mệt nữa.***Nhi vừa đi lập cập vừa kêu, "Anh Vấn, anh Vấn đi đâu rồi"."Đây đây, có mặt"."Mừng quá, tưởng anh bỏ em, em khóc…"."Ai mà bỏ được…"."Vậy… giêng nào anh cưới em?".
Những ngày cận tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, hàng chục hộ dân ở vùng cao Tây Giang lần lượt đến trụ sở UBND xã để đăng ký tham gia mô hình "Phong trào người dân tự nguyện giao nộp chìa khóa xe cho già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong các ngày lễ tết".Việc làm có phần "lạ đời" này không phải mới được cộng đồng người Cơ Tu thực hiện, mà diễn ra từ nhiều năm nay và giờ đã thành "lệ làng". Thôn Anonh (xã A Nông) nằm giữa lưng chừng núi. Cách đây khoảng 5 năm, con đường từ trung tâm xã về thôn từng là nỗi ám ảnh của nhiều người dân bởi những vụ tai nạn kinh hoàng khi dân làng say xỉn, thanh niên phóng xe bạt mạng, lao vào vách núi, tông vào nhau...Để có một cái tết an toàn tuyệt đối, không còn cảnh xảy ra tai nạn giao thông chết người, những già làng đã mở cuộc họp khẩn.Tại cuộc họp, nhiều ý kiến, giải pháp đã được nêu ra, cuối cùng đi đến thống nhất: vận động người dân, đặc biệt là thanh niên, giao nộp chìa khóa xe máy để những người có uy tín trong làng cất giữ trong những ngày tết.Từ đó, những già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng trở thành những "cảnh sát giao thông" thật sự khi đích thân kiểm soát nồng độ cồn và tốc độ xe máy của thanh niên trong làng mỗi khi họ cầm lái. Anh Alăng Sĩ (27 tuổi, ở thôn Anonh) cho hay ban đầu khi thông báo sẽ cất giữ chìa khóa xe máy những ngày tết, nhiều người và nhất là thanh niên phản đối. Bởi, ở đây nhà cách xa nhau, lại quanh co đường núi nên ai cũng cảm thấy bất tiện vì tết mà không có xe đi chơi và thăm bà con, bạn bè. Nhưng từ sự vận động, tuyên truyền của cán bộ thôn, đặc biệt là các già làng và người có uy tín, nhiều hộ dân thấy được lợi ích trong việc giao nộp chìa khóa xe máy nên đã chấp hành nghiêm túc."Tết năm nay, không cần ai phải nhắc nhở, cứ đến ngày cận tết Nguyên đán là người dân lại chủ động tìm đến già làng, những người có uy tín để tự nguyện giao nộp chìa khóa. Nhờ duy trì được nếp trật tự này, mấy năm nay thôn Anonh không xảy ra tai nạn giao thông vào dịp lễ tết", anh Sĩ nói.Theo anh Sĩ, vào những ngày hội, ngày lễ quan trọng, ở địa phương thường tổ chức các hoạt động vui chung nên thỉnh thoảng có giao lưu, liên hoan tiệc tùng. Để an toàn cho bản thân và mọi người khi tham gia giao thông, việc giao nộp chìa khóa là việc làm hữu ích.Ông Bríu Đen, Trưởng thôn Anonh, cho hay ngày tết nhiều thanh niên trong làng sử dụng rượu bia rồi phóng nhanh vượt ẩu, nhiều vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra.Mục đích của việc thu chìa khóa là để trong 3 ngày tết người dân vùng cao không còn phải lo xảy ra tai nạn giao thông, không sợ mất mát tài sản kể cả tính mạng. Chỉ trường hợp khẩn cấp như chở ai đó đi bệnh viện cấp cứu mới được "xem xét", nếu ai vi phạm sẽ bị phạt theo luật tục của làng.Theo ông Đen, những ngày đầu, nhiều người phản đối bởi đó là tài sản của họ. Nhưng sau khi biết rõ ý nghĩa của việc "nhốt" xe, mọi người dân dần chấp nhận rồi đi đến ủng hộ rất cao. Những dịp tết cổ truyền gần đây, cán bộ thôn không phải đến nhà thu giữ nữa mà người dân tự giác tìm đến nộp chìa khóa.Việc giữ chìa khóa xe máy bắt đầu từ ngày ngày 27 tháng chạp, đến mùng 4 tết người dân mới nhận lại."Đây là mô hình hết sức đặc biệt nhằm đảm bảo an toàn giao thông và giảm thiểu tai nạn trong cộng đồng địa phương vào dịp lễ tết. Tự nguyện giao nộp chìa khóa xe máy, người dân thể hiện trách nhiệm với cộng đồng, góp phần lan tỏa ý thức chấp hành luật giao thông, đảm bảo an ninh trật tự trong dịp tết cổ truyền", ông Bríu Đen nói.Với hiệu quả thiết thực mang lại, mô hình dần được nhân rộng ra toàn xã A Nông rồi được nhiều xã khác như A Xan, Tr'Hy… của H.Tây Giang hưởng ứng.Thời gian qua, chính quyền và các tổ chức xã hội tại H.Tây Giang khởi xướng mô hình giao nộp chìa khóa xe máy vào ngày lễ tết, với mục tiêu bảo vệ tính mạng và sức khỏe cho người dân.Ông Yđêl Bốn, Chủ tịch UBND xã A Nông, cho biết mô hình này được triển khai theo cách rất giản đơn nhưng mang lại hiệu quả thiết thực.Trước ngày lễ tết hoặc có sự kiện quan trọng của thôn, người dân sẽ tự nguyện giao nộp chìa khóa xe máy cho đại diện cán bộ thôn hoặc các già làng, người có uy tín tạm giữ. Chủ xe có nhu cầu sử dụng phương tiện, các ban ngành của thôn xem xét điều kiện cần thiết trước khi giao lại chìa khóa.Ông Yđêl Bốn đánh giá mô hình này có ý nghĩa thiết thực và nhân văn, tạo sự lan tỏa lớn trong cộng đồng địa phương trong chấp hành các quy định về luật Giao thông đường bộ, giúp đảm bảo tính mạng và tài sản cho người dân khi tham gia giao thông vào dịp Tết Nguyên đán.Ông Arất Blúi, Phó chủ tịch UBND H.Tây Giang, cũng đánh giá đây là cách làm rất hay, số vụ tai nạn giao thông trong mỗi dịp tết giảm hẳn.Theo ông Arất Blúi, từ khi "lệ làng" được ban hành, nhiều làng vùng cao đã đón một tết cổ truyền bình yên. Đây là điều rất đáng ghi nhận và là nét văn hóa cần được nhân rộng ở bất cứ nơi đâu.
Trường Giang bối rối vì mắc lỗi ở 'Nhanh như chớp'
Theo các nhà chức trách, tài tử Gene Hackman chết 7 ngày sau cái chết của vợ ông, bà Betsy Arakawa, tại căn hộ của họ ở Santa Fe, New Mexico (Mỹ), bên cạnh những chú chó cưng của cặp đôi. Tài tử từng đoạt giải Oscar qua đời do sự tiến triển của bệnh Alzheimer và bệnh tim, còn vợ ông qua đời do nhiễm virus Hanta - chủng hiếm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp. Các khám nghiệm pháp y và điều tra từ văn phòng cảnh sát Santa Fe Sheriff tại Santa Fe đã kết luận những thông tin trên, xóa bỏ những đồn đoán liên quan việc cặp đôi này bị sát hại hoặc bị nhiễm khí độc carbon monoxide. Phía Văn phòng giám định pháp y New Mexico xác định cặp đôi mất cách nhau 7 ngày, tức Gene Hackman qua đời ngày 18.2, còn vợ ông mất khoảng ngày 11.2. Cho đến khi cặp đôi được phát hiện vào chiều 26.2, thi thể của họ có dấu hiệu phân hủy. Bên cạnh đó, phía cảnh sát cũng tìm thấy lịch sử đo nhịp tim lần cuối của tài tử Gene Hackman là vào ngày 18.2, càng củng cố thông tin ông qua đời trong ngày hôm đó. Cảnh sát đồng thời điều tra được lịch sử trao đổi email lần cuối cùng và kết luận có thể vợ ông qua đời khoảng ngày 11.2. Đối với cái chết của bà Betsy Arakawa, giới chức trách cho biết bà nhiễm loại virus Hanta vốn là chủng hiếm và chỉ tồn tại tập trung ở các bang miền tây của Mỹ như New Mexico, Arizona, Colorado và Utah. Riêng ở phía bắc New Mexico, chủng này chủ yếu lây lan qua đường bài tiết của loài gặm nhấm. Khi con người dọn dẹp đồ đạc nhà kho hay chăn màn, có thể vô tình khiến loài này lan truyền trong không khí và khi nhiễm, người bệnh ban đầu có triệu chứng giống như cảm cúm, khi nặng hơn sẽ lan đến phổi và tỷ lệ người tử vong khi nhiễm chủng này thường nằm trong khoảng 30% - 50%. Riêng với tài tử quá cố, khi xét nghiệm, ông âm tính với virus Hanta. Tài tử Gene Hackman được mệnh danh là "huyền thoại Hollywood". Ông sở hữu gia tài phim ảnh đồ sộ, có sự nghiệp trải dài suốt 4 thập niên ở kinh đô điện ảnh. Nam nghệ sĩ được vinh danh với 2 giải Oscar, 4 giải Quả cầu vàng. Hôn nhân giữa ông và vợ kéo dài 34 năm trước khi cả hai qua đời.