Bồng bềnh Tân Lập
VFF tiếp tục đặt ra mục tiêu lọt vào vòng loại thứ 3 World Cup 2030 cho đội tuyển Việt Nam. Đây là mục tiêu mà chúng ta đã "hụt chân" ở vòng loại World Cup 2026, dưới thời HLV Philippe Troussier. Dù vậy, sau thất bại ở kỳ vòng loại World Cup gần nhất, bóng đá Việt Nam không muốn bỏ cuộc. Đội tuyển Việt Nam đã vô địch AFF Cup 2024, chúng ta hướng đến mục tiêu giành HCV SEA Games 33 năm 2025. Các giải đấu trong khu vực là những mục tiêu không thể bỏ qua, vì AFF Cup và SEA Games đều là các giải đấu được người hâm mộ bóng đá Việt Nam quan tâm, có sức hút và có sức ảnh hưởng rất lớn đối với nền bóng đá Việt Nam, có sức ảnh hưởng rất lớn với dư luận trong nước. Tuy nhiên, nếu chỉ quanh quẩn trong khu vực, bóng đá Việt Nam sẽ đối diện với nguy cơ tụt hậu. Chính vì vậy, mục tiêu cạnh tranh ở đấu trường châu Á, tiếp tục theo đuổi việc giành thành tích tốt nhất trong khả năng có thể tại các kỳ vòng loại World Cup, là mục tiêu đúng của bóng đá Việt Nam. Riêng ở vòng loại World Cup 2030, phía VFF cho biết đội tuyển Việt Nam sẽ phấn đấu lọt vào vòng loại thứ 3. Nếu lọt vào giai đoạn này, chúng ta sẽ từ từ tính tiếp các bước khác, liên quan đến giấc mơ World Cup. Cách HLV Kim Sang-sik xây dựng lực lượng cho đội tuyển Việt Nam, từ khi vị HLV người Hàn Quốc cầm quân từ tháng 5.2024, cũng cho thấy ông Kim có ý thức xây dựng lực lượng mang tính kế thừa lâu dài. HLV Kim Sang-sik gọi rất nhiều cầu thủ trẻ lên đội tuyển quốc gia, trong quá trình chuẩn bị cho AFF Cup 2024.Có thể những cầu thủ trẻ không được xuất hiện một cách ồ ạt tại AFF Cup, do tính chất của giải đấu này khắc nghiệt, đội tuyển Việt Nam cần thành tích nên các cầu thủ giàu kinh nghiệm được ưu tiên ở giải vô địch Đông Nam Á. Nhưng trong những ngày sắp tới, ở các giải đấu ít căng thẳng hơn, hoặc ở các trận giao hữu, khả năng cao HLV Kim Sang-sik lại dành "đất diễn" cho nhiều gương mặt trẻ, chuẩn bị lực lượng cho tương lai.Về khát vọng muốn đưa bóng đá Việt Nam vươn tầm, HLV Kim Sang-sik có lẽ không khác HLV Troussier, nhờ đó giữa ông Kim và VFF tìm thấy tiếng nói chung về mặt quan điểm. Khác biệt cơ bản giữa HLV Kim Sang-sik và HLV Troussier có lẽ chỉ là phương pháp cầm quân.Phương pháp cầm quân khác nhau có thể cho ra kết quả khác nhau, với cùng một nguồn nhân sự. HLV Troussier thất bại ở chiến dịch vòng loại World Cup 2026, vì vị HLV người Pháp thực hiện sai phương pháp trẻ hóa. Tuy nhiên, với HLV Kim Sang-sik, có thể ông sẽ thành công, vì HLV Kim Sang-sik đang chứng minh ông ấy có phương pháp dùng người tốt hơn vị HLV tiền nhiệm ở đội tuyển Việt Nam.Chính vì vậy, mục tiêu lọt vào vòng loại thứ ba World Cup 2030 không phải là mục tiêu quá xa vời với đội tuyển Việt Nam vào lúc này. Chúng ta cần những mục tiêu lớn để vươn ra biển lớn. Việc VFF liên tục duy trì các mục tiêu cao cho bóng đá Việt Nam cũng là để kích thích nền bóng đá luôn hướng về phía trước, để đội tuyển Việt Nam không bao giờ tự cho phép mình ngủ quên trên những chiến thắng ở khu vực Đông Nam Á .Sản xuất nhang giả, 2 vợ chồng lãnh án tù
Ở trận chung kết đôi nam dưới 35 tuổi giải vô địch pickleball quốc gia 2025, cặp Linh Giang - Hoàng Nam đã thi đấu rất chắc tay. Ở ván đầu tiên, cặp Huỳnh Thiên Phúc (Phúc Huỳnh) - Vinh Hiển thi đấu lấn lướt và giành chiến thắng với tỷ số 11-6. Bước sang ván thứ 2, bằng sự ăn ý từ lâu, cặp Linh Giang - Hoàng Nam đã thi đấu quật khởi để cân bằng tỷ số 1-1 với chiến thắng khá sát nút 11-9.Linh Giang và Hoàng Nam hoàn toàn chơi lột xác ở ván quyết định. Bộ đôi từng xếp nhất nhì ở môn quần vợt đã làm chủ hoàn toàn thế trận, liên tục ghi điểm trong những cú đánh tấn công đầy mạnh mẽ. Bên phía cặp Phúc Huỳnh - Vinh Hiển có thể do đã mất rất nhiều sức trong những trận chung kết ở các nội dung khác, nên ở ván quyết định đã thi đấu dưới sức mình và để thua khá cách biệt: 3-11.Đây là danh hiệu thứ 2 của cá nhân Linh Giang tại giải vô địch pickleball quốc gia 2025. Trước đó anh đã giành hạng 3 nội dung đơn nam. Còn với Trương Vinh Hiển, đây là danh hiệu thứ 3 của anh tại giải, sau ngôi vô địch đôi nam nữ và á quân đơn nam. Hôm qua, tay vợt Việt kiều Phúc Huỳnh cũng đã vô địch đơn nam.Giải vô địch pickleball quốc gia năm 2025 - Tranh Cúp Donex không chỉ mang đến những trận đấu mãn nhãn mà còn là cột mốc quan trọng trong sự phát triển của môn pickleball tại Việt Nam. Hẹn gặp lại tại mùa giải tiếp theo với nhiều kịch tính và bất ngờ hơn nữa!Sophia Huỳnh: Vô địch đôi nữ, đôi nam nữ, hạng ba đơn nữVăn Phương: Á quân đôi nam nữ, hạng ba đôi namVinh Hiển: Vô địch đôi nam nữ, á quân đơn nam, á quân đôi namLinh Giang: Vô địch đôi nam, hạng ba đơn namĐại Hải - Hồng Thái: Hạng ba đôi nam 35+
Tài xế ô tô con ‘đứng tim’ vì bị 2 xe tải hùa nhau ‘cướp đường’
Cũng theo lãnh đạo Masan High-Tech Materials, thị trường tiêu thụ quặng năm 2023 đã có nhiều khởi sắc, tiêu thụ tinh quặng đồng tồn kho ở trong nước đạt 1.044 tỉ đồng, tương đương với 42.387 tấn khô. Năm 2024, doanh nghiệp này đã ký được hợp đồng với các đối tác trong nước sản lượng đồng bán ra dự kiến đạt 45.000 tấn khô.
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Gần 70 tay đua mô tô nước hàng đầu thế giới tranh tài tại Bình Định
Ngày 15.6, BS.CKI Hoàng Lê Minh Hiền, Bệnh viện Hùng Vương, cho biết quá trình thăm khám, bác sĩ phát hiện chị D. bị rách cùng đồ thông với ổ bụng, các xét nghiệm cho thấy chị đang nhiễm trùng mức độ nặng. Chị được chỉ định mổ cấp cứu.