Ô tô con phanh gấp bị xe tải tông: Tài xế nào sai?
Nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển kể: Thời ông học Trường Chasseloup Laubat (nay là Trường THPT Lê Quý Đôn) từ năm 1919 - 1923, đường chạy từ Kho Đạn chỉ đụng tới đường Lê Văn Duyệt (nay là Cách Mạng Tháng Tám) là dứt: "Bên kia đường Lê Văn Duyệt vẫn chưa có đường, còn là bãi tha ma rộng lớn, gồm vườn tược, mồ mả và nhà lá lúp xúp, đúng đó là ranh giới của đồng Tập trận, Pháp dịch là Plaine des Tombeux" (Sài Gòn tạp pín lù).Trong bản đồ Sài Gòn năm 1952, đường bắt đầu từ rạch Thị Nghè (Arroyo de l'Avalanche), bây giờ có đường Hoàng Sa chạy dọc theo. Đoạn từ Cách Mạng Tháng Tám hiện nay chạy đến đường Cao Thắng đã có nhưng gọi là đường Richaud mở rộng (Rue Richaud prolong gée). Lúc đó chưa có đoạn từ Cao Thắng đến đường Lý Thái Tổ (đang là đại lộ Hui Bon Hoa) sau này.Từ ngày 22.3.1955, đường mang tên Phan Đình Phùng. Đến ngày 14.8.1975, đổi thành đường Nguyễn Đình Chiểu.Đến khoảng thập niên 1990, tên Hẻm Kho Đạn ở đầu đường vẫn còn được dùng. Không rõ chính xác vị trí kho đạn - ắt là của người Pháp - nằm chỗ nào ở đầu đường, giáp với rạch Thị Nghè?Đi từ đầu đường, dễ nhận ra hẻm Cây Điệp bên phải, có từ thời Pháp thuộc. Hẻm thông từ đường này sang đường Tự Đức (nay là Nguyễn Văn Thủ), nay đã được gọi chính thức là đường Cây Điệp.Cuối thời Pháp thuộc, tháng 1.1951, có sự kiện chấn động dân chúng trên đường. Buổi trưa hôm đó, ký giả nổi tiếng người Pháp De Lachevrotiere (còn là chủ đồn điền cao su; chủ các báo L'Impartial, La Dépêche và L'union française; chủ và giám đốc các khách sạn Majestic, Grand) ngồi trên xe hơi bỏ mui có tài xế lái, chạy trên đường này. Một chiếc xe jeep mang biển số vàng ngoại giao đoàn trờ tới, từ trên xe ném hai trái tạc đạn vào xe của ông. Ông cầm một tạc đạn định ném lại nhưng nó phát nổ. Ông chết trong xe, người tài xế bị thương nặng nhưng thoát chết.Từ năm 1954, chấm dứt chế độ thuộc địa, đời sống phát triển, báo chí đua nhau ra đời. Trong số đó, có tờ bán nguyệt san Bách Khoa là tờ báo sống lâu nhất miền Nam, từ 1957 - 1975 là 18 năm. Bài vở trong báo có chất lượng cao và đứng đắn, tập hợp được nhiều cây bút với các xu hướng chính trị khác nhau. Ban đầu, địa chỉ của tòa soạn Bách Khoa trên đường Bà Huyện Thanh Quan, sau chuyển về đường Trần Hưng Đạo và từ tháng 9.1958, tòa soạn chính thức về 160 Phan Đình Phùng - Sài Gòn, là địa chỉ lâu dài nhất của tờ này. Nhà văn Võ Phiến mô tả không khí làm việc ở đây: "...Những buổi họp hàng tuần, vào buổi tối, tại tòa soạn 160 Phan Đình Phùng, thường thường chỉ để chuyện trò, trao đổi ý kiến về những số báo vừa ra và sắp tới. Ngoài ra, trong các nhóm khác anh chị em gặp nhau ở tòa soạn, ở quán cà phê, ở những chỗ cùng nhau vui chơi giải trí, chuyện văn chương nghệ thuật lẫn lộn với chuyện tiêu khiển, thỉnh thoảng mới có những cuộc hội họp chính thức để bàn việc... Tòa soạn Bách Khoa là chỗ trao đổi tài liệu: một vị giáo sư già có nhiều quen biết với Trung tâm Văn hóa Pháp và mua lại đều đều nhiều thứ sách báo Pháp với giá rẻ, một vị giáo sư Văn khoa trẻ tuổi và cũng là một trong số khảo luận gia viết nhiều nhất bấy giờ thường tìm cách mua được nhiều sách báo xuất bản ở Hà Nội, các vị ấy sẵn lòng cho Bách Khoa mượn; riêng tòa soạn cố nhiên cũng sắm được nhiều sách báo. Tôi đã nhờ vả nhiều vào cái vốn tài liệu chung của nhóm để bồi dưỡng sự hiểu biết của mình".Con đường do có vị trí sát trung tâm thành phố, là đường một chiều không quá đông xe cộ nên thu hút giới văn nghệ sĩ. Nhà đôi vợ chồng nhạc sĩ - ca sĩ Dương Thiệu Tước - Minh Trang nằm gần chợ Vườn Chuối. Họ được nhà văn Tạ Tỵ nhận xét trong hồi ký: "Đời sống của hai người có vẻ hạnh phúc". Nhà nhiếp ảnh chuyên chụp ảnh nghệ sĩ Đinh Tiến Mậu ở số nhà 277, khu Bàn Cờ đối diện với cây xăng. Từ năm 2004, ông đóng cửa tiệm chụp ảnh, cho thuê phòng sát mặt phố để làm tiệm bán mannequin. Đến thăm ông, tôi đi vào con hẻm kế bên, vào nhà bằng cửa hông chỉ đủ dắt chiếc xe gắn máy nhỏ. Ông tiếp khách bên cái bàn tròn kê sát vách trong bếp, hoặc đưa lên lầu hai cho xem bộ ảnh chụp các nghệ sĩ. Nhà văn viết truyện trinh thám Phạm Cao Củng ở số 351A. Ông Hoàng Minh Tuynh, tác giả viết sách và đồng sáng lập tờ Bách Khoa (cùng ông Lưu Văn Lang) ở số nhà 254B.Cà phê Gió Bắc ở đường Phan Đình Phùng là quán cà phê của người Bắc di cư. Theo nhà văn Trần Tuấn Kiệt, đây là nơi các văn nghệ sĩ đến để thưởng thức từng giọt cà phê có hương vị ngọt ngào thơm ngát và cũng để "trầm tâm hồn trong sóng tóc mỹ nhân" là cô chủ quán đẹp với nhan sắc "trầm ngư lạc nhạn" hơn cả gái liêu trai. Nhưng cô lạnh lùng và lặng thinh với hầu hết văn nhân thi sĩ đến đó. Sau quán dời nơi khác.Ca sĩ hát nhạc trẻ Paolo, sau này tái xuất với ca sĩ Thanh Lan hát rất hay liên khúc nhạc Pháp trong ban nhạc Asia, thời trẻ sống gần khu vực tiệm áo cưới gần cuối đường. Theo ngài "Hippy Chúa" tức nhạc sĩ Trường Kỳ trong hồi ký Một thời nhạc trẻ, Paolo Tuấn tên thật là Doãn. "Dạo ấy, Doãn ở căn nhà trong hẻm đường Phan Đình Phùng, gần ngã ba Lý Thái Tổ. Trong suốt những tháng hè năm 61, gần như sáng nào Doãn cũng cưỡi chiếc xe mobylette màu vàng lại nhà tôi chơi. Mới buổi sáng khi còn mắt nhắm mắt mở, chưa chui ra khỏi màn đã nghe tiếng xe mobylette ngừng trước cửa với tiếng huýt sáo làm hiệu, cũng là lúc tiếng ông nội tôi cất lên: "Kìa, thằng Twist nó lại rồi kìa!". Hỗn danh "Thằng Twist" do ông nội của Trường Kỳ đặt cho Paolo, vì "cứ đứng đâu là hai chân hắn nhún nhẩy ở đó trong khi vừa búng ngón tay vừa nghêu ngao hát một cách say sưa, bất kể trời trăng!".Trên đường này có một tụ điểm mà giới văn nghệ "buộc phải lui tới". Dễ hình dung, đó là Đài phát thanh Sài Gòn, nay là Đài tiếng nói nhân dân TP.HCM. Ngoài các nghệ sĩ đến trình diễn trên sóng phát thanh còn có các nhà văn, nhà thơ, nhà báo, học giả hay chính khách được mời đến nói chuyện, được phỏng vấn. Đối diện với đài là tiệm Phở 44, khai trương năm 1956, gắn bó với nhân viên của đài hay các văn nghệ sĩ đến cộng tác. Người đi đường có cơ may nhìn thấy Đinh Hùng hay Hồ Điệp trong chương trình ngâm thơ Tao Đàn, ca sĩ Duy Trác hay nhạc sĩ Vũ Thành An, ca sĩ Chế Linh hay Duy Khánh, Trúc Mai hay Hoàng Oanh. Một bài viết rất tiếc không rõ tác giả ghi lại: "Gặp buổi đẹp trời, bạn có thể bất chợt thấy cùng lúc xuất hiện trên lối ra vào đài năm bảy nữ danh ca của làng tân nhạc hay kịch nghệ cải lương với tiếng nói như chim, nét cười như hoa, dáng dấp kiều diễm trong kiểu áo thời trang lộng lẫy, làm sáng rực cả khung trời trước cổng đài... Bạn sẽ ngất ngây trong giây phút để rồi thấy ngày hôm đó đẹp hơn mọi ngày. Tôi còn nhớ có lần xe lưu thông trước cổng đài chợt ngưng trệ, ngó ra thì thấy Thái Thanh, Thanh Nga, Bạch Tuyết, Thẩm Thúy Hằng, Bích Thuận, Bích Sơn, Túy Hồng đang phơi phới trên lối vào đài... Người Sài Gòn vốn được tiếng ái mộ và trân quý các nghệ sĩ".Quanh khu Bàn Cờ những năm 1960 có một tiệm hớt tóc ở số 405B đường Phan Đình Phùng, đoạn giữa chợ Vườn Chuối và đường Cao Thắng. Tiệm có tên là Đời Mới, bảng hiệu vẽ ba đầu tóc đàn ông chải bồng kiểu tăng-gô. Giống như một số tiệm hớt tóc thời đó, Đời Mới còn là tụ điểm chơi đờn ca tài tử. Những người thường ghé chơi là các thầy dạy bên Trường Quốc gia Âm nhạc và các nghệ sĩ như Duy Lân, Mười Phú, Mười Hoa (nhạc phụ nghệ sĩ Viễn Sơn), Văn Giỏi, Minh Hữu nhạc sĩ đờn kìm, Tư Tuất (nghệ sĩ đờn cò gánh Hương Mùa Thu, thân phụ các nghệ sĩ Hoài Dung, Hoài Mỹ)...Sau năm 1975, có một sạp báo trên đường này mà nhà báo Phạm Chu Sa nhắc đến trong bài viết: "Nhà phê bình văn học Cao Huy Khanh (tức Cao Huy Vĩnh) sau 1975 cũng chuyển sang viết… bình luận bóng đá! Vĩnh có một sạp báo ở vỉa hè ngã tư Phạm Ngọc Thạch - Nguyễn Đình Chiểu, khi có giải bóng đá nào hấp dẫn như Euro hay World Cup, mỗi ngày "ông chủ quầy" Cao Huy Vĩnh viết giới thiệu các trận đấu sắp tới trên mấy tấm pa-nô như quảng cáo cho các báo thể thao - chuyên bóng đá. Một công hai việc, Vĩnh vừa bán báo vừa viết báo". Tôi nhớ có vài lần mua báo chỗ sạp này, có thể khoảng giữa năm 1980, chỉ nhận thấy ông chủ sạp trầm lặng cao gầy, giống như một thầy giáo hơn là người buôn bán.Là sân vận động Phan Đình Phùng, số nhà 75. Sau năm 1975, tên đường đổi thành Nguyễn Đình Chiểu, còn sân vận động trở thành nhà thi đấu vẫn mang tên Phan Đình Phùng. Nhà thi đấu này xây lại ôm cả vườn hoa Vạn Xuân trước 1975, trở thành nhà thi đấu thể thao lớn và hiện đại nhưng thành phố mất đi một vườn hoa xanh mát. Đến nay, nơi này là bãi đất đầy cỏ mọc đợi xây lại.Là khách sạn Liberty số 49 ngay góc ngã tư giáp đường Hai Bà Trưng, sau năm 1975 đổi thành khách sạn Quê Hương. Là Thư viện Trung tâm văn hóa Đức, số 120.Các trường học trước đây có: Trường cao đẳng (sau lên đại học) Kiến trúc số 61 bis, Tiểu học Lê Văn Duyệt số 91 (thành lập năm 1911), Trung học tư thục Lê Quý Đôn số 216, Trường dạy tiếng Anh London School số 223/5A, Trường chuyên nghiệp Trưng Vương số 417, Tiểu học Phan Đình Phùng số 491/7, Tiểu học Bàn Cờ số 522, Trường Rạng Đông (Ecole Aurore) số 576.Dinh thự lớn chiếm góc đường giáp với đường Trần Quốc Thảo là Tòa Tổng giám mục ở số 180 Nguyễn Đình Chiểu với ngôi nhà gỗ gọi là Dinh Tân Xá tạo ấn tượng bậc nhất trên đường này. Ban đầu, ngôi nhà được cất bên bờ kinh Thị Nghè để Giám mục Bá Ða Lộc (Cha Cả) ở sau khi cùng Hoàng tử Nguyễn Phúc Cảnh từ Pháp trở về Gia Ðịnh năm 1789. Năm 1864 người Pháp xây Thảo Cầm Viên, cho dời nhà về đất của các thừa sai trên đường Alexandre de Rhodes. Ông Trương Vĩnh Ký, khi đề cập đến ngôi nhà gỗ này nằm trong khu đất mới, thường gọi nó là Dinh Tân Xá. Năm 1911, Tòa Tổng giám mục xây mới trên đường Richaud, vị trí hiện nay. Ðức cha Mossard cho dời ngôi nhà gỗ về đây để làm nhà nguyện. Ðến năm 1962, vách nhà bị mục nên được xây lại tường gạch bao quanh thay thế. Đến năm 1980, tiếp tục gia cố. Ðến năm 2011, thấy nhà đã xuống cấp quá nặng có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, Tòa Tổng giám mục cho cất mới lại toàn bộ, dựa theo cấu trúc cũ nguyên thủy.Số nhà 84/3 trên đường này là của kỹ sư Dương Kích Nhưỡng, quê ở Mỹ Tho, từng tốt nghiệp Đại học Grenoble ở Pháp năm 1954 chuyên ngành kỹ thuật thủy lực. Sau ông được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (miền Nam) rồi Giám đốc Công ty Kỹ nghệ giấy Việt Nam. Ông còn là Tổng trưởng Bộ Công chánh và Phó thủ tướng Việt Nam Cộng hòa.Tòa nhà 216 được thiết kế bởi kiến trúc sư Phạm Văn Thâng thuộc công ty kiến trúc nổi tiếng Hoa - Thâng - Nhạc từng là văn phòng của lãnh sự Pháp vào những năm 1960. Tòa nhà tiêu biểu cho "thiết kế hiện đại trừu tượng". Chung cư số 218 được xem là "mang đến nét độc đáo cho kiến trúc hiện đại Việt Nam" (Mel Schenk, sách Kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam).Tòa soạn Báo Thanh Niên hiện nay ở số 268 - 270 từng là tòa nhà xây từ thời Pháp thuộc, quét vôi vàng, bậc tam cấp đi lên phòng, vách tường dày và cửa sổ rộng thoáng. Sau năm 1975 là trụ sở chi nhánh phía nam của Nhà xuất bản Kim Đồng và Nhà xuất bản Thanh Niên. Đến năm 2015, tòa soạn Báo Thanh Niên dọn về đây, sau khi đã xây dựng thành một tòa nhà cao tầng hiện đại.Trước tháng 12.1960, tiệm bánh mì Hòa Mã của nhà thơ Lê Minh Ngọc còn đặt ở số 511 trên đường này, sau mới dời về đường Cao Thắng gần đó.Số 636 là nhà của chính trị gia Phan Khắc Sửu, gốc Cần Thơ, năm 1924 từng du học ở Tunis (Tunisia) rồi sang Paris, Pháp, nơi ông đậu bằng kỹ sư canh nông. Sau này ông tham gia chính trị, từng làm quốc trưởng ở miền Nam giữa thập niên 1960.Ký ức về con đường này không thể không nhắc đến tiệm cho thuê sách Cảnh Hưng gần đoạn giáp đường Cao Thắng, có thể là tiệm cho thuê sách lớn nhất Sài Gòn. Tiệm có tới năm tầng lầu chứa sách. Chủ tiệm là ông Huỳnh Công Đáng, một người Việt gốc Hoa am hiểu về sách, thường mặc bộ pyjama ra tiếp khách. Đến năm 1971, số sách ông cho thuê đã lên tới 20 ngàn cuốn, có đủ các thể loại từ tiểu thuyết, học làm người, truyện dịch. Tất cả sách được đóng gáy, bìa bọc giấy dầu. Tiệm có năm cuốn mục lục dày cộm, kê theo số thứ tự cũ, mới và theo tên tác giả các loại sách có trong tiệm. Khách đến, nói tên sách là sau vài giây, ông Đáng có thể nói số thứ tự và khu vực tủ kệ có cuốn đó. Nhiều sinh viên đến đây tìm sách để tham khảo, nghiên cứu rất nể ông Đáng, gọi ông là từ điển sống. Theo một bài báo, đến năm 1971, ước tính tiệm Cảnh Hưng thu vào mỗi tháng khoảng 150 ngàn đồng, một số tiền lớn lúc đó. Đến năm 1975, trong chiến dịch thu gom văn hóa phẩm chế độ cũ, tiệm Cảnh Hưng nộp cho đội công tác sinh viên, học sinh Trường Trí Đức 36 ngàn cuốn sách các loại, một con số rất lớn (Theo báo Tiền Phong, số 24.6.1975).Quán xá trên đường quy tụ nhiều từ ngã tư giáp đường Lê Văn Duyệt (nay là Cách Mạng Tháng Tám) đổ ra Lý Thái Tổ. Dân Sài Gòn có người còn nhớ quán Tây Hồ của cụ Thanh góc Phan Đình Phùng - Lê Văn Duyệt, đối diện tòa đại sứ Miên. Quán không có bảng hiệu, nhỏ xíu nhưng đắt khách vì có món thịt dê trứ danh. Món thịt này chỉ được cụ Thanh bán vỏn vẹn ngày thứ năm trong vòng một tiếng đồng hồ từ 10 giờ đến 11 giờ sáng là hết. Thứ ba và thứ bảy cụ bán thịt chó và những ngày khác... nghỉ ngơi.Nhà hàng Sing Sing số 236 - 238 nằm ở góc đường giáp đường Đoàn Thị Điểm (Trương Định) bán thức ăn Việt và món Tây, trong đó có món cà ri gà ăn với cơm nị kiểu Ấn có tiếng. Còn tiệm cơm Nam Sơn góc đường giáp Nguyễn Thiện Thuật bán món Hoa kiểu Quảng Đông. Tiệm này giá vừa phải. Các món ngon tiêu biểu là sườn xào giấm, cá chưng hay cá lăn bột chiên, canh cải hay gà ác hầm thuốc bắc, mì xào hải sản...; nay là tiệm giò chả Nguyên Hương.Hiện nay có nhiều nhà hàng cao cấp trên đường này với các món ăn Hoa, Nhật, Hàn và Việt.***Đường Nguyễn Đình Chiểu tuy nhỏ nhưng lề đường rộng, là con đường sang trọng với nhiều nhà hàng cao cấp, nhiều biệt thự của các viên chức ngoại giao nước ngoài với cây xanh trong sân tỏa bóng mát ra ngoài. Những năm 1990, có người nhận ra trên đường có trồng cây cứt mọt, còn gọi là thàn mát đen, thân không cao lắm, có hoa tím nhạt dễ thương. Còn có cây gõ mật, lim sét, lọ nồi (còn gọi là cây đại phong tử), phượng vĩ, sung… Khác với đoạn trên sang trọng, đoạn đường từ Cách Mạng Tháng Tám ra đến Lý Thái Tổ đa số là nhà ống tận dụng mặt tiền để buôn bán, bày áo cưới, tiệm giày… với không khí đông vui. Con đường một chiều này lặng lẽ chứng kiến những thăng trầm của đời sống Sài Gòn với bao đổi thay, những xuất hiện và mất đi những tên tuổi, chủ nhân sở hữu, cây cối, quán ăn… Nó là một phần của Sài Gòn, ở phần hồn đẹp đẽ nhất.Đường Nguyễn Đình Chiểu song song với các đường Võ Thị Sáu (trước 1975 là đường Hiền Vương), Tú Xương, Điện Biên Phủ (Phan Thanh Giản), Ngô Thời Nhiệm, Võ Văn Tần (Trần Quý Cáp) và Nguyễn Thị Minh Khai (Hồng Thập Tự).Đi ngang các đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Mai Thị Lựu (Phạm Đăng Hưng), Phan Kế Bính, Đinh Tiên Hoàng, Cây Điệp (hẻm Cây Điệp), Mạc Đĩnh Chi, Phùng Khắc Khoan, Hai Bà Trưng, Phạm Ngọc Thạch (Duy Tân), Pasteur, Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Công Lý), Lê Quý Đôn, Trần Quốc Thảo (Trương Minh Giảng), Nguyễn Gia Thiều, Trương Định, Bà Huyện Thanh Quan, Cách Mạng Tháng Tám (Lê Văn Duyệt), Nguyễn Thượng Hiền, Vườn Chuối, Cao Thắng, Bàn Cờ, Nguyễn Thiện Thuật và Lý Thái Tổ.Rục rịch hướng tới EURO
Tại các máy ATM tại siêu thị, các khu công nghiệp, khu chế xuất… tại TP.HCM những ngày qua tăng lên so với ngày trước đó nhưng giảm so với cùng thời điểm các năm trước. Thông thường vào những ngày cận tết Nguyên đán, lượng khách hàng rút tiền tại các máy ATM Khu chế xuất Tân Thuận (Q.7, TP.HCM) khá đông, phải "rồng rắn" xếp hàng hàng giờ để đến lượt rút tiền. Thế nhưng mấy ngày nay, dù lượng khách có tăng lên so với ngày thường nhưng không đông như những năm trước. Ghi nhận của chúng tôi các máy ATM ở Q.1, Q.3... những ngày gần đây cũng không quá đông.Ông Nguyễn Hoàng Long - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) cho biết: Xu hướng rút tiền đều thấy sụt giảm. So với cùng kì năm trước, giao dịch rút tiền qua ATM giảm gần 20%. "Tôi thấy xu hướng rất là tốt, mọi người đã thực hiện thanh toán thông qua luôn tài khoản ngân hàng, thay vì rút tiền mặt để chi tiêu như trước đây. Tỷ trọng giao dịch qua ATM giảm tới 97% trong những năm gần đây. Tuy vậy, NAPAS vẫn hỗ trợ để cung cấp các dịch vụ nhanh chóng tiện lợi nhất cho người dân. NAPAS đã cập nhật dịch vụ rút tiền tại ATM qua mã QR, không phải dùng thẻ vật lý. Như vậy, vẫn đáp ứng nhu cầu rút tiền mặt và đem đến phương thức hiện đại, nhanh chóng cho người dùng", vị này nói.Thay vì rút tiền mặt chi tiêu, lượng giao dịch không dùng tiền mặt những ngày qua tăng khá mạnh. Ông Nguyễn Hoàng Long thông tin, cận dịp tết hàng năm, số lượng giao dịch qua NAPAS tăng tương đối đáng kể. Trong 2 tuần đầu năm 2025, số lượng giao dịch trung bình tăng khoảng 3% so với trung bình ngày của tháng 12, cho dù trước Tết Dương lịch tương đối cao điểm. So với cùng kỳ năm ngoái, số lượng giao dịch tăng khoảng 13 - 15%. Hiện nay, giao dịch chạy qua hệ thống NAPAS trong ngày cao điểm khoảng 35 triệu giao dịch/ngày. Lượng giao dịch chuyển tiền, giao dịch chuyển tiền qua quét mã QR tăng trưởng mạnh thể hiện nhu cầu chuyển tiền, thanh toán của người dân.Trong giai đoạn cao điểm, có xảy ra quá tải cục bộ ở 1 số ngân hàng, ví dụ như app chậm hay không vào được. Tuy nhiên chưa có sự cố nào xảy ra trên toàn bộ hệ thống chuyển tiền liên ngân hàng của NAPAS. Với vai trò đơn vị cung cấp hạ tầng, nền tảng cho hệ thống thanh toán bán lẻ quốc gia, những dịp cao điểm như Tết Nguyên đán, NAPAS luôn có sự chuẩn bị sẵn sàng. Về mặt hệ thống, hiện nay cao điểm hệ thống NAPAS xử lý lên tới 36 triệu giao dịch/ngày, tuy nhiên hệ thống của NAPAS được thiết kế luôn dự phòng, từ 100 - 150% cao hơn so với mức cao điểm nhất, công suất phục vụ lên đến 3.500 giao dịch/ giây. Qua đó đảm bảo giao dịch qua hệ thống luôn thông suốt và an toán. Ngoài ra, NAPAS duy trì đội ngũ trực giám sát hệ thống và đội ngũ kĩ thuật trực 24/7 để đảm bảo mỗi khi thấy đầu phía ngân hàng có vấn đề gì có thể cảnh báo ngay để phối hợp xử lý nhanh nhất.Ông Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh: Hệ thống giám sát 24/7 luôn đo lường lượng giao dịch từ phía ngân hàng gửi đến NAPAS, khi có vấn đề về sụt giảm hay tăng trưởng bất thường thì NAPAS đều có cảnh báo đến các ngân hàng ngay lập tức để kiểm tra, khắc phục hệ thống. Qua theo dõi, một vài thời điểm bị tắc nghẽn, có thể do mạng viễn thông hoặc hệ thống các ngân hàng bị quá tải, các khách hàng nên chờ đợi 1 ít phút để thực hiện giao dịch. Mỗi khi khách hàng thực hiện giao dịch chậm hoặc không được, khách hàng có thể chờ 1 chút, không nên thực hiện giao dịch liên tục nhiều lần, có thể gây ảnh hưởng đến khả năng xử lý cho các ngân hàng.
'Nền tảng số cũng như điện lưới, nước máy mà ai cũng có thể sử dụng'
Chức vô địch AFF Cup 2024 là dòng nước trong lành tưới mát bóng đá VN sau quãng thời gian "khô hạn" kéo dài suốt hai năm. Một lần nữa, đội tuyển VN bay cao nhờ cái duyên của một người thầy Hàn Quốc. Với đấu pháp, chiến thuật và chiến lược dùng người "biết người biết ta", HLV Kim Sang-sik đã tận dụng tốt năng lực của lứa cầu thủ kỳ cựu (sinh từ năm 1995 đến 1998), đan xen với những nhân tố mới mẻ như Đình Triệu, Ngọc Tân, Vĩ Hào, Văn Vĩ… để tạo nên đội quân đủ sức chinh phục sân chơi Đông Nam Á.Tuy nhiên, HLV Kim Sang-sik nhấn mạnh "chức vô địch AFF Cup mới thuần túy là sự khởi đầu". Tâm lý khiêm nhường và sẵn sàng cho những thử thách mới đã được thầy trò ông Kim thể hiện ngay sau khoảnh khắc vinh quang. Các cầu thủ trở lại guồng quay V-League hối hả, còn HLV Kim Sang-sik đã khẩn trương lên kế hoạch cho năm 2025. Chiến lược gia người Hàn Quốc đã nhắc nhiều đến cụm từ "trẻ hóa" đội tuyển VN. Các học trò thầy Kim sẽ hướng tới 2 mục tiêu trọng tâm mang tên Asian Cup 2027 (nếu vượt qua vòng loại) và vòng loại World Cup 2030 đều vào năm 2027, khi Quang Hải, Xuân Son, Tiến Linh đã 30 tuổi, còn Hoàng Đức, Tuấn Hải cũng chạm tuổi 29. Nhóm cầu thủ này đã làm rất tốt sứ mệnh của mình, và đội tuyển VN không thể cứ mãi trông đợi vào một trục dọc cố định. Sự chuyển tiếp ở đội tuyển quốc gia tất yếu phải đến.HLV Kim Sang-sik đã sẵn sàng đón lứa cầu thủ mới, bởi với ông "những gương mặt trẻ trung mới là tương lai của bóng đá VN". Ở các đợt tập trung thi đấu giao hữu từ tháng 9 - 11.2024, nhiều cầu thủ trẻ được trao gửi niềm tin. Dù tại AFF Cup 2024, sức ép thành tích trong khoảng thời gian ngắn buộc ông Kim phải sử dụng phương án an toàn (ưu tiên các cầu thủ kinh nghiệm), song về lâu dài, cựu HLV Jeonbuk Hyundai Motors vẫn sẵn sàng cho chiến lược trẻ hóa. Thuận lợi cho ông Kim là trong năm 2025 đội tuyển VN sẽ đấu vòng loại Asian Cup 2027 với 6 trận rải đều 6 đợt tập trung từ tháng 3.2025 - 3.2026. Tính chất "đường dài" của giải đấu này, cùng 4 trong số 6 trận đấu diễn ra trước đối thủ dưới cơ (Lào và Nepal) là bàn đạp vừa vặn để nhà cầm quân người Hàn Quốc thử nghiệm, nhưng vẫn có thể hướng đến chiến thắng.Đội tuyển VN đã có đủ thiên thời và địa lợi để đón chào thế hệ mới. Còn "nhân hòa" thì sao?Trong 10 cầu thủ đá nhiều nhất của đội tuyển VN tại AFF Cup 2024, chỉ Bùi Vĩ Hào đủ điều kiện về độ tuổi đá vòng loại U.23 châu Á 2026 và SEA Games 33. Chân sút sinh năm 2003 thăng tiến vượt bậc trong năm 2024: đoạt suất đá chính ở vòng loại U.23 châu Á, thi đấu khá ổn tại AFF Cup. Nền tảng nào giúp Vĩ Hào bứt phá như vậy? Câu trả lời nằm ở kinh nghiệm tích lũy tại V-League. Tiền đạo của CLB Bình Dương lên chơi V-League từ năm 2022 (khi mới 19 tuổi) và đến nay đã đấu 74 trận, trong đó có 48 trận đá chính. Vĩ Hào luôn chơi tối thiểu 75% số trận của CLB Bình Dương mỗi mùa.Ngoài ra, HLV Kim Sang-sik đang có trong tay nhiều gương mặt trẻ triển vọng: Thái Sơn của CLB Thanh Hóa với 54 trận ở V-League (45 trận đá chính), Xuân Tiến của SLNA cũng có 56 trận ở V-League dù mới 22 tuổi, hay thủ môn Trung Kiên (HAGL) đã khẳng định chỗ đứng từ đầu mùa. Ngoài ra còn là Văn Trường (Hà Nội), Văn Khang (Thể Công Viettel), Lý Đức (HAGL) hay Quốc Việt (Ninh Bình)...Ông Kim sẽ có hai chiến dịch quan trọng là vòng loại U.23 châu Á 2026 (diễn ra vào tháng 9) và SEA Games 33 (tháng 12) để kiểm chứng năng lực học trò. Đây là hai sân chơi quan trọng để giới chuyên môn nhìn được đẳng cấp của lứa kế cận. Chuyên gia Đoàn Minh Xương khẳng định: "Màn trình diễn của lứa trẻ sẽ cho thấy định hình bức tranh bóng đá VN trong 10 tới. Tương lai bóng đá VN sẽ bắt đầu từ hôm nay, ngay từ thời điểm này". Đây không chỉ là bài kiểm tra cho lớp trẻ, mà còn là "lễ trưởng thành" mà Vĩ Hào cùng đồng đội phải bước qua, để chứng minh bản thân đã sẵn sàng thế vai đàn anh gánh vác trách nhiệm đội tuyển quốc gia trong những năm tới.Để chuẩn bị cho 2 sân chơi trẻ, HLV Kim Sang-sik sẽ áp dụng chiến lược "cài răng lược", đan xen lứa trẻ với các nhân tố kinh nghiệm theo liều lượng vừa phải ở các đợt tập trung đội tuyển VN trong năm 2025. Để các thế hệ dìu dắt nhau là con đường phù hợp nhất để toàn đội vươn mình.Đội U.23 VN đã vô địch SEA Games 30 năm 2019 và SEA Games 31 năm 2022. Mục tiêu của thầy trò ông Kim ở SEA Games 33 vẫn là hướng đến HCV. Dù rằng giành "vàng" ở sân chơi Đông Nam Á không còn là nỗi ám ảnh với bóng đá trẻ VN, nhưng U.23 VN vẫn cần màn trình diễn tốt để tạo bước đệm cho sân chơi châu Á. Tại kỳ SEA Games gần nhất, U.23 VN đoạt HCĐ, đứng sau U.23 Indonesia (HCV) và U.23 Thái Lan (HCB).
"Ở Hàn Quốc, chúng tôi gọi HLV Kim Sang-sik là chuyên gia chiến thắng, hay nhà vô địch", một phóng viên Hàn Quốc từng chia sẻ với Thanh Niên ngay khi ông Kim ký hợp đồng dẫn dắt đội tuyển VN. Theo truyền thông xứ kim chi, HLV Kim Sang-sik như thể "Vua Midas" (nhân vật chạm tay vào đâu cũng thành vàng) bởi rất có duyên với danh hiệu từ khi còn là cầu thủ đến khi vào nghiệp huấn luyện. Ông cùng Seongnam Ilhwa và Jeonbuk Hyundai Motors đoạt 5 chức vô địch K-League, đến năm 2021 lên làm HLV trưởng cũng lập tức xưng vương tại Hàn Quốc. Sang VN làm việc, HLV Kim Sang-sik cũng chỉ cần 7 tháng để đoạt chiếc cúp đầu tiên tầm Đông Nam Á. Đó chẳng phải quá "son" với danh hiệu còn gì!Tuy nhiên, may mắn hay cái duyên không phải tự nhiên mà thành. Đó là phần thưởng của tài năng, của nỗ lực bền bỉ, của sự lao động hết mình, của sự tận tâm cống hiến. HLV Kim Sang-sik rất nhiệt huyết với công việc, để khi cơ hội xuất hiện, ông và học trò đã nắm bắt để bước lên chuyến tàu trở lại đỉnh cao Đông Nam Á.Khi Thanh Niên đặt câu hỏi "mô tả bản thân bằng 3 từ gì", HLV Kim Sang-sik đã dành vị trí đầu tiên cho từ "hổ"."Phải dữ dằn hơn nữa, phải như hổ để học trò có sự nể phục", ông Kim khẳng định dứt khoát. Nhà cầm quân người Hàn Quốc luôn ví bản thân với loài chúa sơn lâm, để nói lên tầm quan trọng của khí chất. Một HLV có khí chất cần hội tụ đủ yếu tố: cương trực, thẳng thắn, quyết đoán, nhưng cũng phải tử tế và đàng hoàng để thu phục nhân tâm. Đó là con đường HLV Kim Sang-sik đã cố gắng đi trong cả sự nghiệp. Và ở đội tuyển VN, với tập thể đầy cá tính dị biệt, "con hổ" trong tâm thầy Kim phải dữ hơn nữa.Từ thứ hai HLV Kim Sang-sik lựa chọn là "thay đổi". Cuộc sống là dòng chảy không ngừng, đứng yên đồng nghĩa với thụt lùi. Có lẽ vì hiểu rõ điều này, ông Kim luôn thay đổi và biến hóa trong phong cách huấn luyện và chiến thuật. Ông đã áp dụng GPS để phân tích thể lực học trò, liên tục đổi mới cách chơi và tạo nên "khối rubik đa sắc" tại đội tuyển VN, khiến đối thủ không thể nắm bắt.Từ cuối cùng là "tự tin", hay "niềm tin", mà ông Kim lý giải là buộc phải có để thành công. Tin vào bản thân mình, tin vào học trò, tin vào mục tiêu, giúp ông có sự kiên định vào con đường đã chọn.Khởi đầu suôn sẻ đã giúp HLV Kim Sang-sik xây dựng vị thế với bóng đá VN. Tuy nhiên, như chính ông thừa nhận, tất cả mới chỉ là khởi đầu. Đội tuyển VN có thể sẽ còn hay hơn, chinh phục nhiều cột mốc lớn hơn AFF Cup.Ông Kim chấp nhận mạo hiểm rời khỏi "vòng an toàn" ở Hàn Quốc để đến với chuyến phiêu lưu tại VN. Dám loại bỏ nhiều trụ cột, sử dụng nhân tố mới mẻ bất chấp áp lực đè nặng. Nhưng để bước tiếp chặng đường, HLV Kim Sang-sik phải nỗ lực hơn nữa. Chính ông, đội tuyển VN cùng cả nền bóng đá cần đồng tâm hiệp lực cho mục tiêu mới.Hãy nhìn vào những mục tiêu lớn: vòng loại World Cup 2030, hay Asian Cup 2027 sẽ diễn ra sau đây 2 năm. Khi ấy, lứa chủ chốt của ông Kim sẽ ở khoảng tuổi từ 29 - 31. Ngay từ lúc này, các cầu thủ đã khó cải thiện trình độ do chỉ chơi ở giải trong nước. Vậy 2, 3 năm nữa, HLV Kim Sang-sik sẽ nhào nặn nguồn lực nào để "đổ khuôn" thành công cho đội tuyển? Câu hỏi đó, không phải chỉ ông Kim cần tìm kiếm câu trả lời.
Trao tiếp tiền bạn đọc giúp em Trương Thành Tài
Phim kinh dị tâm linh Tiệm ăn của quỷ do Hàm Trần đạo diễn phát hành đúng dịp Tết Nguyên đán trên nền tảng Netflix, nhanh chóng lên vị trí top đầu các phim được yêu thích, với câu chuyện khai thác các mặt tối của con người như tham, sân, si, mạn và nghi. Bên cạnh dàn diễn viên thực lực như Lê Quốc Nam, Kiều Trinh, bộ phim còn quy tụ những gương mặt trẻ đầy tiềm năng, trong đó đáng chú ý là nữ diễn viên Phạm Nguyễn Lan Thy.Trong Tiệm ăn của quỷ, Lan Thy vào vai Vy, một bartender cá tính tại quán rượu, xuất hiện trong tập 5 của loạt phim. Sau một biến cố về sức khỏe, cô gặp và được Ân (Võ Điền Gia Huy thủ vai) cứu giúp. Cả hai nhanh chóng nảy sinh tình cảm, đắm chìm vào một mối tình mãnh liệt nhưng ngắn ngủi, với những cảnh quay nồng cháy và táo bạo. Có thể thấy vai Vy đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng của Lan Thy trên màn ảnh. Khác xa với hình ảnh ngọt ngào, nhẹ nhàng trước đây, Vy là một nhân vật nổi loạn, mạnh mẽ với những hình xăm phủ kín cơ thể. Không chỉ thay đổi ngoại hình, nữ diễn viên còn thử thách bản thân với những cảnh nóng, điều mà trước đây cô chưa từng thể hiện trên màn ảnh rộng.Với vai diễn này, Lan Thy thể hiện tốt phần cảm xúc, nhưng cách thoại của cô trong phim bị đánh giá là chưa thực sự tự nhiên, khiến một số đoạn hội thoại chưa đủ sức truyền tải cảm xúc mạnh mẽ. Tuy nhiên, với những cảnh yêu đương, Lan Thy lại cho thấy sự nhập vai trọn vẹn, đặc biệt là trong cách thể hiện tình cảm của nhân vật Vy dành cho Ân.Bên cạnh những lời khen về ngoại hình, phong cách diễn xuất đổi mới, một số khán giả cho rằng vai Vy của Lan Thy chưa có nhiều đất diễn để cô thể hiện chiều sâu tâm lý. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Tiệm ăn của quỷ đã giúp nữ diễn viên tạo dấu ấn mạnh mẽ với hình ảnh gai góc, nổi loạn.Trước khi tham gia Tiệm ăn của quỷ, Phạm Nguyễn Lan Thy từng góp mặt trong một số dự án điện ảnh như Em và Trịnh. Gần đây nhất, cô xuất hiện trong bộ phim Công tử Bạc Liêu. Ngoài ra cô còn tham gia đóng MV ca nhạc của một số ca sĩ, đồng thời là một gương mặt được yêu thích trong giới người mẫu ảnh. Sở hữu ngoại hình thanh tú, mái tóc dài và nét đẹp đậm chất điện ảnh, Lan Thy nhanh chóng trở thành cái tên lọt vào mắt xanh của các đạo diễn. Tuy nhiên, so với nhiều diễn viên cùng thời, cô vẫn đang trong quá trình tìm kiếm một vai diễn bứt phá để khẳng định tài năng thực sự của mình.Phạm Nguyễn Lan Thy sinh năm 1998, từng theo học ngành y nhưng sau đó quyết định bảo lưu con đường học vấn để theo đuổi đam mê nghệ thuật. Cô chia sẻ về đam mê diễn xuất: "Tôi đã quyết định bảo lưu việc học để theo đuổi đam mê nghệ thuật bởi tôi thích làm việc tự do, thoải mái. Và mình cứ thử khi có cơ hội thôi".Phạm Nguyễn Lan Thy đang dần trở thành một cái tên đáng chú ý trong làng phim Việt, đặc biệt sau vai Vy trong Tiệm ăn của quỷ. Dù diễn xuất vẫn còn hạn chế, nhưng sự đầu tư, lột xác về hình ảnh và sự dũng cảm thử sức với những cảnh táo bạo đã giúp cô tạo dấu ấn mạnh mẽ. Trên trang cá nhân nữ diễn viên thường chia sẻ những hình ảnh khoe nhan sắc nổi bật, gu thời trang cá tính trong một số sự kiện của làng giải trí và cả đời thường.