PSG gây sốc đưa Neymar vào danh sách 15 cầu thủ cần chuyển nhượng
Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Tim mạch châu Âu phát hiện mỡ giữa các cơ tăng lên làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim nghiêm trọng, vì nó ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ trong tim, theo báo Telegraph.Giáo sư Viviany Taqueti, bác sĩ tim mạch tại Trường Y Harvard, người tham gia nghiên cứu, chia sẻ rằng dữ liệu của họ lần đầu tiên cho thấy mô mỡ trong cơ tiềm ẩn nguy cơ cao hơn nhiều so với các loại mỡ khác như mỡ dưới da, mỡ ngoại tâm mạc quanh tim, hay mỡ tại gan.Một số người bị tình trạng gầy bên ngoài, béo bên trong (TOFI), họ không thừa cân nhưng họ vẫn tích tụ mỡ ở cơ.Tiến sĩ Bret Goodpaster, giám đốc khoa học tại tổ chức Advent Health (Mỹ) cho rằng khi bạn già đi, bạn sẽ tích tụ nhiều mỡ hơn. Vì vậy, những người lớn tuổi có cùng chỉ số BMI với người trẻ tuổi vẫn có khả năng sẽ tích mỡ cơ lớn hơn.Nói cách khác, bạn đang có cân nặng ổn, không hút thuốc, ăn uống lành mạnh nhưng có mô mỡ quấn quanh cơ thì chưa chắc bạn không bị nguy cơ mắc bệnh tim."Nếu bạn có nhiều mỡ trong cơ thì bạn sẽ kháng insulin hơn và có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn", tiến sĩ Bret Goodpaster nói thêm.Các nhà nghiên cứu còn tin rằng, mỡ trong và xung quanh cơ bắp của chúng ta có thể tích tụ do lượng calo dư thừa và lối sống ít vận động.Cơ bắp của bạn ít có khả năng bị mỡ tích tụ nếu bạn giữ chúng ở trạng thái tốt với các bài tập rèn luyện thường xuyên. Ngược lại, nếu chúng không khỏe mạnh, bạn dễ bị cơ mỡ, có thể dẫn đến bệnh vi mạch vành (CMD). Điều này dẫn đến đau ngực và một số trường hợp suy tim.Theo các nghiên cứu, cứ mỗi 1% mỡ cơ tăng lên làm tăng nguy cơ mắc CMD của một người lên 2% và nguy cơ mắc các biến cố tim mạch lớn lên 7%.Thông qua nghiên cứu, giáo sư Taqueti kỳ vọng việc đánh giá mỡ cơ góp phần quan trọng vào sự nhận định căn bệnh béo phì, vì theo bà, sử dụng "các số liệu thô như chỉ số khối cơ thể (BMI), là chưa đủ".
Giải golf hữu nghị hướng đến cộng đồng bền vững của Suntory PepsiCo
Xuân Son là khách ruột của một cửa hàng bánh chuối chiên ở Nam Định. Nếu không đi thi đấu xa nhà, hàng ngày tiền đạo này vẫn chở vợ con bằng xe máy đến cửa hàng này, mua vài cái bánh chuối chiên mang về nhà, để cả gia đình cùng thưởng thức. Người bạn đời của Xuân Son, cô Marcele Seippel cho biết những chiếc bánh chuối chiên này khiến cô và Xuân Son nhớ đến quê nhà Brazil. Theo cô Marcele Seippel, món bánh chuối chiên này tương tự như một món ăn cũng được làm từ bột và chuối ở Brazil. Một món ăn ngon miệng và hợp túi tiền. Giúp Xuân Son và gia đình được ngon miệng, vơi bớt nỗi nhớ quê nhà Brazil, chủ cửa hàng bánh chuối chiên này, anh Đạt, cảm thấy rất vui. Anh vui hơn nữa khi Xuân Son góp công lớn giúp đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2024. Bản thân anh Đạt chia sẻ, hiệu ứng của Nguyễn Xuân Son cũng giúp cho cửa hàng của anh kinh doanh tốt hơn trước.Người dân địa phương hiện tại đều đã biết cửa hàng của anh Đạt là địa chỉ thường xuyên được Xuân Son lui tới. Trong những ngày qua, người dân đến cửa hàng đông hơn, dân Nam Định cũng muốn biết những chiếc bánh chuối chiên mà Xuân Son và gia đình thường ăn, ngon đến mức nào. Doanh số của cửa hàng bánh chuối chiên này hiện tăng khoảng 150% so với ngày thường. Tất cả đều nhờ hiệu ứng Xuân Son.Cửa hàng bán bánh chuối chiên "mối ruột" của Xuân Son cũng ngỏ ý được miễn phí toàn bộ cho cầu thủ này, từ nay về sau, để được phục vụ tốt hơn khách ruột của mình, cũng là để ghi công Xuân Son, sau khi anh giúp đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup. Muốn bánh chuối chiên và hát Quốc ca Việt Nam ngay sau ca phẫu thuật gãy xương ống đồng, cho thấy Nguyễn Xuân Son hòa nhập quá tốt với đời sống của người Việt, văn hóa Việt. Đấy là một điểm nữa để khẳng định Xuân Son luôn muốn cống hiến hết mình cho bóng đá Việt Nam, cho thể thao Việt Nam.Tuy nhiên, trước mắt Xuân Son sẽ là quá trình hồi phục được kiểm soát kỹ, nhằm giúp cho cầu thủ này sớm trở lại với trạng thái tốt nhất, được trở lại với bóng đá đỉnh cao trong thời gian nhanh nhất có thể. Những gì trải qua tại AFF Cup 2024 vừa rồi thể hiện rõ nét sự khát khao cống hiến đấy của Xuân Son. Cầu thủ này chạy không ngừng, nỗ lực không ngừng. Anh bất chấp nguy cơ chấn thương để tăng tốc, chuyền bóng cho đồng đội, với hy vọng tạo ra cơ hội ghi bàn cho đội tuyển Việt Nam trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2024, trên sân Rajamangala tối 5.1. Anh bị gãy chân vì tình huống tăng tốc và chuyền bóng đó, nhưng ngay sau khi vượt qua nỗi đau thể xác, việc mà cầu thủ này quan tâm đầu tiên, đó là quan tâm đến tỷ số của trận chung kết, quan tâm đến niềm tự hào của người Việt.Xuân Son hết lòng vì cả nước, cả nước hiện giờ cũng hết lòng vì Xuân Son. Riêng các bác sĩ đang trực tiếp chữa trị cho Xuân Son hết sức tận tâm với cầu thủ này. Giai đoạn phẫu thuật đã qua, và giờ là quá trình hồi phục của Xuân Son trong những ngày tới đây.Bác sĩ Trần Trung Dũng (người trực tiếp mổ cho Xuân Son) của Bệnh viện Vinmec, nơi Xuân Son đang điều trị, dành lời tâm huyết cho cầu thủ của đội tuyển Việt Nam: "Thể trạng của Xuân Son là thể trạng của người phương Tây, rất dễ tăng cân. Vì thế, chỉ cần Xuân Son giảm cường độ tập luyện, anh sẽ tăng cân rất nhanh, từ khoảng 90 kg hiện tại, cầu thủ này có thể vượt qua con số 100 kg khá nhanh.Vì thế, ca phẫu thuật mới chỉ là 1/10 quãng đường trở lại sân cỏ của Xuân Son trong thời gian tới. Sẽ có rất nhiều khó khăn cho Xuân Son ở những ngày phía trước. Xuân Son phải duy trì, kiểm soát cân nặng của bản thân. Cầu thủ này phải kiên trì tập hồi phục. Quá trình tập hồi phục cũng phù hợp với từng giai đoạn khác nhau, gồm giai đoạn chưa liền xương và đã liền xương. Rồi ngay ở giai đoạn liền xương cũng chia ra làm 2 phần khác nhau: giai đoạn mới liền xương, xương chưa chắc chắn và giai đoạn xương đã liền chắc. Mỗi giai đoạn phải có những bài tập khác nhau".Đấy là những lời tâm huyết dành cho cầu thủ đang được cả nước yêu mến. Trong những ngày tới, Xuân Son sẽ nỗ lực rất nhiều để có thể hồi phục nhanh nhất có thể. Anh sẽ phải tuân theo chế độ dinh dưỡng và tập luyện khoa học được đội ngũ y học thể thao đưa ra. Một trong những nỗ lực cho việc đó, chính là vấn đề dinh dưỡng của Xuân Son. Cầu thủ này có lẽ phải tạm gác lại một số thói quen ẩm thực hàng ngày ở thời điểm trước chấn thương, để tuân theo chế độ dinh dưỡng được các chuyên gia y học thể thao tư vấn. Xuân Son sớm hồi phục ngày nào, anh sẽ nhanh chóng trở về Nam Định ngày đó. Sau khi hồi phục, cầu thủ này có thoải mái về với món bánh chuối chiên quen thuộc, về với những người láng giềng dễ thương ở thành Nam vẫn đang chờ anh.
Người Việt có thể ngắm mưa sao băng mệnh danh cổ xưa nhất
Tổng Bí thư Tô Lâm, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Lương Cường, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Nguyễn Thị Kim Ngân cùng nhiều lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dẫn đầu đoàn đại biểu đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân dịp tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Được biết, hôm nay (6.2), diễn ra buổi họp chuyên môn trước giải đấu, trong đó giải quyết sự cố không may xảy ra với đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam. Ông Nguyễn Ngọc Vũ - Trưởng đoàn Việt Nam dự giải châu Á tại Thái Lan cho biết, ban tổ chức đã liên hệ với đoàn Việt Nam thông báo sự việc và cho biết sẽ giải quyết trong hôm nay.Được biết, các VĐV Việt Nam được mua một số loại bảo hiểm bắt buộc là bảo hiểm xã hội (bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp...) Còn về xe đua và các dụng cụ kèm theo, theo điều lệ và quy định của ban tổ chức, việc vận chuyển, bảo quản do ban tổ chức vận hành nên ban tổ chức sẽ bồi thường khi xảy ra sự cố, thiệt hại.Ông Hoàng Quốc Vinh - Trưởng phòng Thể thao thành tích cao (Cục TDTT) cho biết trong hôm nay, ban tổ chức cùng Liên đoàn Xe đạp châu Á sẽ gặp và trao đổi về phương thức bồi thường thiệt hại cho đội tuyển xe đạp Việt Nam.Thông tin từ đội tuyển xe đạp Việt Nam cho biết, sau khi đến sân bay Bangkok, đoàn Việt Nam lên xe bus của ban tổ chức để về địa điểm thi đấu. Còn dụng cụ thi đấu, gồm xe, bánh dự phòng, giày, mũ được ban tổ chức vận chuyển bằng xe tải. Lý do vì sao xe tải bị bốc cháy cho tới giờ vẫn chưa có thông tin. Tuy nhiên số xe và trang thiết bị mà đội tuyển xe đạp Việt Nam bị thiệt hại là khá lớn. Trong đó có những VĐV thi đấu 2 nội dung nên phải mang theo 2 xe chuyên dụng để thi đấu.Xe đắt nhất có giá hơn 400 triệu đồngTheo thống kê ban đầu của ban huấn luyện, trên xe tải có toàn bộ 30 chiếc xe đạp đua chuyên dụng cùng các phụ tùng như bánh xe, mũ, giày...Được biết trong đó có những chiếc xe chuyên dụng đua cá nhân tính giờ rất đắt tiền như chiếc xe của tay đua Nguyễn Tuấn Vũ giá 400 triệu đồng, Nguyễn Thị Thu Mai có giá hơn 250 triệu đồng/chiếc. Các xe còn lại của đội tuyển, trong đó có xe của tay đua Nguyễn Thị Thật có giá cũng hơn 150 triệu đồng.Trao đổi sáng nay, ông Nguyễn Ngọc Vũ - Tổng thư ký Liên đoàn Xe đạp - Mô tô thể thao Việt Nam, trưởng đoàn xe đạp Việt Nam dự giải vô địch xe đạp đường trường châu Á chia sẻ: "Đại diện ban tổ chức, chủ nhà Thái Lan đã liên hệ với đoàn Việt Nam, nắm bắt thiệt hại từ vụ cháy trang thiết bị thi đấu. Phía ban tổ chức đã lấy thông tin về số lượng, kích cỡ mũ, giày của các VĐV Việt Nam. Về xe thi đấu, phía Thái Lan cũng cho biết sẵn sàng cho đội tuyển xe đạp Việt Nam mượn xe. Các thành viên Liên đoàn Xe đạp châu Á đang họp tại Thái Lan cũng cho biết sẵn sàng hỗ trợ xe cho các VĐV Việt Nam thi đấu".Việc ban tổ chức cho mượn xe thi đấu chỉ là giải pháp "chữa cháy" bởi theo các HLV với đặc thù môn đua xe đạp, mỗi VĐV đều trang bị cho mình chiếc xe chuyên dụng phù hợp với chiều cao, cân nặng... Việc thi đấu bằng xe mượn không thể đảm bảo tốt nhất yếu tố chuyên môn, nhất là khi đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam đang kỳ vọng cạnh tranh thành tích cao ở nhiều nội dung hệ đội tuyển lẫn đội tuyển trẻ ở giải xe đạp đường trường châu Á lần này.Nguyên nhân vụ cháy xe tải khiến toàn bộ khoảng 30 chiếc xe đạp cùng thiết bị chuyên dụng của đội tuyển xe đạp Việt Nam bên trong bị thiêu rụi hiện chưa được công bố. Được biết trên xe còn có một số thiết bị của đội tuyển xe đạp Singapore.Trước đó như Thanh Niên thông tin từ chia sẻ của HLV Mai Công Hiếu: "Ngày 5.2, sau khi đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam đến thủ đô Bangkok, chúng tôi được xe của BTC đón về Phitsanulok cách đó khoảng 350 km, là nơi diễn ra giải. Toàn bộ trang thiết bị của đội tuyển Việt Nam gồm xe đua, đồ phụ tùng được đưa lên 1 chiếc xe tải của BTC chở về Phitsanulok. Sau khoảng 7 giờ di chuyển về đến Phitsanulok, chúng tôi nhận thông tin xe chở thiết bị của đội Việt Nam gặp tai nạn trên đường bốc cháy, hư hỏng toàn bộ".
Ấn tượng những con số làm nên kỷ lục của Let's Charm Fest 2023
Suốt nhiều năm qua, thương hiệu sữa Kun do Công ty CP sữa Quốc Tế (IDP) đã tổ chức nhiều giải chạy nhí đầy màu sắc, được cả phụ huynh và các em nhỏ chờ đợi. Giải cũng giúp trẻ hình thành tình yêu thể thao, rèn luyện những phẩm chất tốt đẹp từ nhỏ. Hàng nghìn các Kun runner đủ lứa tuổi, với những chiếc áo nhiều màu sắc, băng băng vượt chướng ngại vật tiến về đích luôn là hình ảnh ấn tượng để lại đẹp trong mắt công chúng và phụ huynh trên khắp mọi miền.
Xe bán tải chạy ẩu, bám đuôi xe tải phía trước bị đâm xoay ngang trên cầu
Yêu thương gói gọn trong từng suất cơm 0 đồng
Bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình bàn chân Matthew Fitzpatrick (Anh) cho biết, bệnh tiểu đường có thể ảnh hưởng đến các cơ quan hoặc bộ phận của cơ thể, theo chuyên trang Patient (Anh).“Khi bị tiểu đường, cơ thể mất khả năng kiểm soát glucose. Nồng độ glucose cao ảnh hưởng đến sự tương tác phức tạp và nhạy cảm của các hóa chất, enzyme trong thành mạch máu, dẫn đến nhiều thiệt hại trong cơ thể. Các mạch máu nhỏ dễ bị tổn thương, nghĩa là lượng máu cung cấp cho bàn chân và các khu vực khác - bao gồm cả thận và mắt - có thể bị hạn chế”, Fitzpatrick cho hay. Khi các mạch máu ở bàn chân bị tổn thương, người bệnh thường mất cảm giác, bắt đầu bằng việc ngứa ran ở ngón chân rồi lan đến bàn chân.Nguồn cung cấp máu bị tổn hại cũng khiến các vết thương ở bàn chân mất nhiều thời gian hơn để lành, tăng khả năng bị nhiễm trùng. BaDan Howarth, tổ chức về bệnh tiểu đường của Anh Diabetes UK, cho biết: “Việc nhiễm trùng bàn chân ở người bị tiểu đường là rất đáng lo ngại và quan trọng, vì nếu không thể kiểm soát được có nguy cơ cao phải cắt cụt bàn chân hoặc cả chi”.Mọi người bị bệnh tiểu đường đều có nguy cơ mắc các vấn đề về chân. Tuy nhiên, việc kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả có thể làm giảm nguy cơ này. Ngoài việc tuân theo các lời khuyên từ bác sĩ phụ trách và dùng thuốc theo toa, người bệnh tiểu đường cần phải chú ý đến đôi chân để có thể xử lý mọi vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên trầm trọng hơn.Bác sĩ Fitzpatrick khuyên rằng những người mắc bệnh tiểu đường nên kiểm tra bàn chân mỗi ngày.“Quan sát cẩn thận trên, dưới chân, giữa các ngón chân, xung quanh bàn chân và sau gót chân để phát hiện bất kỳ tổn thương nhỏ nào như vết rách, vết sưng, lớp dày sừng của da, vết bầm tím hoặc chấn thương”, bác sĩ Fitzpatrick nói. Rửa và lau khô đúng cách: Rửa chân bằng xà phòng và nước ấm. Lau khô chân thật kỹ, đặc biệt là giữa các ngón chân. Việc lau khô đúng cách sẽ ngăn ngừa nhiễm trùng và các bệnh nấm da chân hình thành.Dưỡng ẩm cẩn thận: Bác sĩ Fitzpatrick chỉ ra rằng người bệnh cần giữ cho làn da mềm mại bằng cách dưỡng ẩm cho bàn chân. “Mất nguồn cung cấp máu và tổn thương thần kinh làm giảm độ ẩm, khiến bàn chân trở nên khô ráp. Điều này dẫn đến nứt nẻ và có thể trở thành điểm nhiễm trùng”, bác sĩ Fitzpatrick giải thích.Một yếu tố quan trọng khác của việc chăm sóc bàn chân là đảm bảo rằng người bệnh được đi giày, dép phù hợp. Giày không vừa chân có thể dẫn đến tổn thương móng, phồng rộp, hình thành vết chai hoặc các vấn đề khác ở chân, từ đó gây nhiễm trùng. Nên đo chân và chọn loại giày, dép vừa vặn.“Nếu bị tiểu đường và mất cảm giác ở bàn chân, có vết thương ở chân, cần đi đến bác sĩ khám ngay để ngăn chặn các vấn đề tồi tệ hơn xảy ra”, bác sĩ Fitzpatrick khuyên.
Lộ diện hình ảnh hoàn chỉnh 14 nhà ga tuyến metro số 1
Theo đó, chiều 5.3, Công an xã Vĩnh Lộc A tiếp nhận trình báo của anh T.V.L (34 tuổi, quê Kiên Giang, hiện ở xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh) về việc bị 1 nam thanh niên hành hung sau va chạm xe máy.Cụ thể, khoảng 17 giờ 45 phút cùng ngày, anh L. đang chạy xe máy trên đường Rạch Cầu Suối, khi đến trước một căn nhà không số ở ấp 14, xã Vĩnh Lộc A thì bị một nam thanh niên chặn đánh.Vào cuộc xác minh, Công an xã Vĩnh Lộc A đã mời Nguyễn Hoàng Tài (19 tuổi, ở huyện Hóc Môn), là người điều khiển xe máy, dùng tay đánh anh L. lên làm rõ. Công an đã lập hồ sơ, lấy lời khai của Tài để xử lý theo quy định.Trước đó, mạng xã hội lan truyền clip ghi lại cảnh nam thanh niên chạy xe máy chở theo nữ học sinh thì xảy ra va chạm với xe máy của người đàn ông chạy hướng ngược lại. Dù va chạm rất nhẹ, nam thanh niên chở theo nữ học sinh dùng tay đấm liên tiếp vào mặt người đàn ông va chạm xe với mình.Người đàn ông bị đánh sau đó bỏ đi vào nhà người dân. Lúc này, nam thanh niên chở nữ học sinh mới lên xe máy và rời đi.
kèo bóng đá
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
