Lý do VinES tự tin cạnh tranh với pin Trung Quốc
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Những phong tục phổ biến nhất của Tết Nguyên đán trên khắp thế giới
Theo Reuters ngày 24.2, Tổng thống Putin cũng phác thảo một thỏa thuận kinh tế trong tương lai giữa Nga - Mỹ. "Nhân tiện, chúng tôi sẵn sàng cung cấp cho các đối tác Mỹ của mình, và khi tôi nói 'đối tác', ý tôi không chỉ là các cơ cấu hành chính và chính phủ mà còn cả các công ty, nếu họ thể hiện sự quan tâm đến việc hợp tác", ông Putin phát biểu trên truyền hình nhà nước.Ông Putin khẳng định Nga có nhiều nguồn lực hơn đáng kể so với Ukraine, đồng thời cho rằng thỏa thuận tiềm năng giữa Washington và Kyiv về đất hiếm không phải là mối lo ngại của Moscow.Ông Putin lưu ý rằng các công ty Nga có thể cung cấp tới 2 triệu tấn nhôm cho thị trường Mỹ hằng năm nếu nước này dỡ bỏ cấm vận và mở cửa trở lại. Nga từng cung cấp khoảng 15% lượng nhôm nhập khẩu của Mỹ trước khi thuế quan được áp dụng vào năm 2023. Tổng thống Putin nêu rõ hai nước có thể hợp tác sản xuất thủy điện và nhôm tại vùng Krasnoyarsk của Nga ở Siberia - nơi có trụ sở của nhà sản xuất nhôm lớn nhất của Moscow là Rusal.Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng "các giao dịch phát triển kinh tế lớn với Nga" sẽ diễn ra. Trong vòng 2 giờ sau tuyên bố của nhà lãnh đạo Mỹ, ông Putin đã chủ trì một cuộc họp với các bộ trưởng và cố vấn kinh tế của mình về kim loại đất hiếm. "Theo tôi, điều quan trọng nhất là chúng ta có thể cân nhắc hợp tác với các công ty Mỹ trong lĩnh vực này", ông Putin kết luận.Ông Putin cũng cho biết đất hiếm là ngành ưu tiên cho sự phát triển kinh tế và khả năng cạnh tranh của Nga. Do đó, chính phủ Nga hiện tìm cách tăng cường tiềm năng của ngành công nghiệp trong nước. Tổng thống Putin ngày 24.2 cũng nhấn mạnh nước này không phản đối sự tham gia của châu Âu vào các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Mỹ nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine, nhưng lưu ý rằng Brussels từ lâu đã bác bỏ mọi cuộc đối thoại với Moscow.Ông Putin cho biết việc châu Âu tham gia các cuộc đàm phán để giải quyết cuộc xung đột kéo dài 3 năm này là điều hợp lý. "Sự tham gia của họ vào quá trình đàm phán là cần thiết. Chúng tôi không bao giờ từ chối điều đó, chúng tôi đã liên tục thảo luận với họ", Putin nói.Nhà lãnh đạo Nga cũng khẳng định Tổng thống Mỹ Trump đang tiếp cận cuộc xung đột Nga -Ukraine một cách lý trí chứ không phải cảm tính. "Ông ấy đang hành động theo cách thẳng thắn và không có bất kỳ ràng buộc cụ thể nào. Ông ấy đang ở trong một vị thế độc nhất: ông ấy không chỉ nói những gì ông ấy nghĩ, mà còn nói những gì ông ấy muốn. Đây là đặc quyền của nhà lãnh đạo của một trong những cường quốc lớn", nhà lãnh đạo Nga nói rõ.Tuần trước, Nga và Mỹ đã tổ chức vòng đàm phán đầu tiên về hòa bình Ukraine tại Ả Rập Xê Út. Ukraine và các đồng minh châu Âu của Kyiv không được mời, gây ra sự phản đối từ cả các bên.Ông Putin cũng cho rằng những phản ứng tiêu cực đối với các cuộc đàm phán ở Ả Rập Xê Út là "cảm tính và thiếu logic". "Để giải quyết những vấn đề phức tạp và khó khăn, bao gồm cả vấn đề Ukraine, Nga và Mỹ phải thực hiện bước đầu tiên. Và bước đầu tiên đó phải dành cho việc nâng cao mức độ tin cậy giữa các quốc gia của chúng ta. Và đó là những gì chúng tôi đã làm ở Riyadh (Ả Rập Xê Út)".Bên cạnh vấn đề Ukraine, Tổng thống Putin cũng cho biết ông chấp thuận đề xuất rằng Nga và Mỹ có thể thảo luận về việc cắt giảm sâu chi tiêu quân sự lên tới 50%.
Dùng AI dự đoán hành vi khách du lịch
Ngày 15.2, Công an tỉnh Phú Thọ cho biết vừa phát hiện và đấu tranh xử lý 3 hội nhóm kín trên Zalo với 2.714 thành viên có hoạt động báo chốt lực lượng CSGT trên địa bàn.Trong số này, nhóm "ATGT PHÚ THỌ" với 989 thành viên, do Nguyễn Như P. (62 tuổi, trú tại TP.Việt Trì, Phú Thọ) và Trần Duy A. (46 tuổi, trú tại H.Yên Lạc, Vĩnh Phúc) quản trị.Hai nhóm còn lại có tên "Lái Xe An Toàn 1" với 947 thành viên và "Lái Xe An Toàn 2" với 778 thành viên, do Nguyễn Đình C. (47 tuổi) và Tạ Thế L. (40 tuổi, cùng trú tại TP.Việt Trì) quản trị.Theo công an, thành viên trong 3 nhóm kín nêu trên đều sử dụng các từ "lóng" như "có nắng", "có ong", "có bắn chim", "đo thân nhiệt"… để ám chỉ hoạt động của lực lượng CSGT đang làm nhiệm vụ.Mục đích hoạt động chính là để thông báo chốt tuần tra, kiểm soát giao thông trên các tuyến đường trên địa bàn tỉnh để các thành viên khác biết, né tránh.Làm việc với cơ quan chức năng, nhóm quản trị viên đều thừa nhận hành vi tạo lập, duy trì và đưa thông tin báo chốt giao thông trên hội nhóm là vi phạm pháp luật. Công an tỉnh Phú Thọ đã tiến hành xử phạt đối với 3 trong số 4 người về hành vi "thu thập, xử lý và sử dụng tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật", với mức phạt 25 triệu đồng, theo quy định tại điểm e khoản 3 điều 102 Nghị định 15/2020.Đối với cá nhân còn lại, công an đang tiếp tục củng cố hồ sơ, xử lý theo quy định pháp luật.
Giá cà phê Brazil kỳ hạn giao tháng 5 tăng đến 166,1 USD/tấn lên 5.986 USD/tấn và kỳ hạn tháng 9 tăng 136,4 USD/tấn.
Dừng tuyển sinh lớp 6 trường THPT chuyên có gây sốc?
Ngày 30.12, một lãnh đạo Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, đơn vị đang phối hợp Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) điều tra, giám định để xác định nguyên nhân khiến 2 người nước ngoài tử vong tại một biệt thự du lịch trên địa bàn xã Cẩm Thanh (TP.Hội An).Thông tin ban đầu, vào khoảng 11 giờ 26.12, nhân viên biệt thự du lịch H.C. (ở thôn Vạn Lăng, xã Cẩm Thanh, TP.Hội An) phát hiện chị Otteson Greta Marie (33 tuổi, quốc tịch Anh), ở phòng 101, tử vong trên giường.Tiếp nhận thông tin, Công an TP.Hội An vào cuộc điều tra, bất ngờ phát hiện phòng 201 bị khóa cửa trong. Qua kiểm tra phòng 201, công an phát hiện bên trong phòng có anh Els Arno Quinton (36 tuổi, quốc tịch Nam Phi) cũng tử vong trong tư thế nằm ngửa trên giường.Công an tỉnh Quảng Nam đã phân công lực lượng cảnh sát hình sự, kỹ thuật hình sự cùng các đơn vị nghiệp vụ tổ chức điều tra.Lực lượng công an khám nghiệm hiện trường, giám định pháp y tử thi và các hoạt động điều tra khác.Qua khám nghiệm, ban đầu xác định trên thi thể ở phòng 201 không có tác động ngoại lực, hiện trường không có dấu hiệu lục soát tài sản, điện thoại vẫn còn. Ngoài ra, công an thu giữ một số vỏ chai rượu đã qua sử dụng tại hiện trường.Theo Công an tỉnh Quảng Nam, cả 2 nạn nhân đăng ký tạm trú dài hạn tại biệt thự du lịch thự du lịch H.C. từ ngày 4.7.Hiện vụ 2 người nước ngoài tử vong bất thường trong 2 phòng tại biệt thự du lịch ở Hội An đang được Công an tỉnh Quảng Nam điều tra, làm rõ.