Dự án ý nghĩa của chàng trai 20 tuổi
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Duyên dáng miệt vườn
Sáng mùng 1 Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, trong tiết thời se lạnh, Đà Nẵng đón những vị khách đầu tiên của năm mới theo cách không thể ấm áp hơn. Hơn 800 du khách Mỹ trên du thuyền Crystal Symphony vừa đặt chân lên bến cảng đã được chào đón bằng những màn múa lân rộn ràng và những món quà nhỏ mang đậm hồn Việt: nón lá, hoa tươi và cả những lời chúc năm mới may mắn. Lãnh đạo Sở Du lịch, Trung tâm Xúc tiến du lịch, Ban chỉ huy Biên phòng cửa khẩu Cảng Đà Nẵng cùng tặng hoa, nón lá truyền thống cùng quà lưu niệm cho du khách xông đất.Tàu Crystal Symphony xuất phát từ Singapore ngày 18.1, đã đi qua các nước Thái Lan, Campuchia trước khi đến Việt Nam. Tại TP.Đà Nẵng, du khách tham quan những điểm đến nổi tiếng như chùa Linh Ứng (bán đảo Sơn Trà), Bảo tàng điêu khắc Chăm, bãi biển Mỹ Khê, tham quan đường hoa, vườn hoa xuân cùng các hoạt động vui chơi giải trí, tái hiện tết cổ truyền,…Và năm 2025 hứa hẹn còn bùng nổ hơn nữa, khi dự kiến Cảng Tiên Sa sẽ đón 77 lượt tàu, với hơn 121.000 hành khách quốc tế, riêng quý I đã có hơn 41.000 khách. Một năm mới đã mở ra với những tín hiệu đầy lạc quan cho du lịch Đà Nẵng.Những vị khách đầu tiên của năm đã đến với những nụ cười mãn nguyện, và chắc chắn họ sẽ còn quay lại. Bởi Đà Nẵng, với sông Hàn, những cây cầu và bầu không khí thân thiện, luôn có cách khiến người ta muốn trải nghiệm thêm. Lãnh đạo Sở Du lịch, Trung tâm Xúc tiến du lịch, Ban chỉ huy Biên phòng cửa khẩu Cảng Đà Nẵng cùng tặng hoa, nón lá truyền thống cùng quà lưu niệm cho du khách xông đất.Theo Sở Du lịch, tàu Crystal Symphony xuất phát từ Singapore ngày 18.1, đã đi qua các nước Thái Lan, Campuchia trước khi đến Việt Nam. Tại TP.Đà Nẵng, du khách tham quan những điểm đến nổi tiếng như chùa Linh Ứng (bán đảo Sơn Trà), Bảo tàng điêu khắc Chăm, bãi biển Mỹ Khê, tham quan đường hoa, vườn hoa xuân cùng các hoạt động vui chơi giải trí, tái hiện tết cổ truyền…
Đà Nẵng phải trở thành nơi đáng đầu tư của các 'đại bàng'
Trận hòa 1-1 trước CLB Hà Tĩnh ở vòng 10 V-League 2024 - 2025 khiến CLB Thanh Hóa của HLV Velizar Popov bị đối thủ bám đuổi phả hơi nóng vào gáy. Tuy nhiên, hãy nhìn bức tranh tổng thể. Trong bối cảnh phải đá với mật độ dày đặc từ V-League đến giải Đông Nam Á (15 trận từ đầu giải, nhiều hơn ít nhất 3, 4 trận so với các đội khác), thầy trò ông Popov làm được gì? Giữ ngôi đầu bảng V-League, còn nguyên cơ hội đi tiếp ở giải vô địch Đông Nam Á, và có chuỗi 13 trận bất bại trên mọi đấu trường. CLB Thanh Hóa làm được điều đó khi từng trải qua giai đoạn vắng chân sút chủ lực Rimario Gordon, lực lượng thay đổi đến quá nửa so với mùa trước và áp lực thành công hiển nhiên lớn hơn. Chưa thể biết CLB Thanh Hóa đi về đâu ở mùa giải này, khi với lực lượng mỏng, rất khó để thầy trò ông Popov đua tranh tại V-League. Thực tế là 2 mùa giải vừa qua, đội bóng xứ Thanh thường đá rất "bốc" ở lượt đi, nhưng lại đuối sức ở lượt về. Dù vậy, phải thừa nhận HLV Popov rất giỏi. Ông không chỉ tài năng khi xoay xở tốt với ngân sách chuyển nhượng và nguồn cầu thủ hạn chế, mà còn nói được, làm được. Một mẫu chiến lược gia ồn ào và ưa... phàn nàn về mọi vấn đề từ sân bãi, trọng tài đến lịch thi đấu (không HLV nào nhận nhiều thẻ vàng như ông Popov trong 2 năm qua), nhưng làm việc tận tâm và chiến đấu bằng cả trái tim. Là một trong không nhiều HLV ở V-League có sự nể trọng từ các cầu thủ, để trên nền tảng đó, nhà cầm quân người Bulgaria đã giúp CLB Thanh Hóa "lột xác", trở thành tập thể có triết lý chơi đặc sắc, khoa học và nhiệt huyết bậc nhất giải. Trên con đường độc đạo ở CLB Thanh Hóa, HLV Popov không phải mẫu người muốn thỏa hiệp. Cựu HLV đội U.23 Myanmar gò đội Thanh Hóa vào khuôn khổ rèn thể lực khắc nghiệt, bởi với đội bóng có thực lực khiêm tốn hơn, muốn thắng thì chỉ có cách tranh chấp khỏe hơn, chạy nhiều hơn. Cầu thủ phảng phất tinh thần chiến đấu chân phương và chất phác ấy của CLB Thanh Hóa chính là Doãn Ngọc Tân. Sau khi cùng đội tuyển Việt Nam đá trận "khổ chiến" với Thái Lan ở chung kết lượt về AFF Cup 2024, Ngọc Tân chỉ cần nghỉ thêm 2 ngày, sau đó lại cùng Thanh Hóa cầm hòa đội mạnh BG Pathum của Thái Lan với Chanathip Songkrasin trong đội hình. Ở V-League, khi các đội ngày càng "bão hòa" về triết lý chơi, hoặc xây dựng thành công trên nền tảng kim tiền, có một đội bóng với màu sắc riêng như Thanh Hóa của ông Popov là điều đáng quý.HLV Polking có nhiều điểm chung với Popov: từng làm việc ở Thai League, mang hơi thở bóng đá châu Âu (ông Polking gốc Đức, còn Popov là người Bulgaria) đến Đông Nam Á, có triết lý chơi chủ động. Nếu HLV Popov ưa thích pressing và lối chơi trực diện, cơ bắp, ông Polking lại thích kiểm soát bóng và điều tiết nhịp độ chơi ở mức độ chủ động cao nhất có thể. Định mệnh cũng mang đến cho cả hai những tập thể phù hợp nhất để triển khai lối chơi. HLV Popov phải xoay xở với đội Thanh Hóa vốn "đong gạo" từng mùa, còn ông Polking nắm quyền ở CLB Công an Hà Nội (CLB CAHN) vốn không có gì ngoài... ngôi sao. Các tuyển thủ quốc gia chất lượng, ngoại binh tốt nhất, Việt kiều cũng giỏi nhất. Rất nhiều nguyên liệu để HLV Polking nhào nặn lối chơi tấn công cống hiến và đẹp mắt, như ông từng làm được ở đội tuyển Thái Lan hay Bangkok United xưa kia. Dù vậy đến lúc này, CLB CAHN của ông Polking vẫn vất vả tìm đường. Vị trí thứ 6 không phải vấn đề bởi mùa giải còn dài. Nhưng, trận hòa SLNA hay một loạt trận đấu nhạt sắc, rời rạc trước đó đặt ra cho HLV gốc Đức câu hỏi: cần bao nhiêu thời gian để triết lý của ông thành hình? HLV Polking khẳng định bản thân được tin tưởng, song với nguồn đầu tư lớn về lực lượng, có thể CLB CAHN sẽ không chờ đợi lâu.So với HLV Popov, đường tiến của ông Polking thuận lợi hơn. Nhưng, để tạo ra dấu ấn như người đồng nghiệp ngoại quốc, cựu HLV đội Thái Lan còn phải cố gắng nhiều!
Theo TechRadar, một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng vừa được phát hiện trong ứng dụng gián điệp Spyzie, đe dọa dữ liệu cá nhân của hàng trăm nghìn người dùng Android và hàng nghìn người dùng iPhone, iPad. Theo các nhà nghiên cứu an ninh mạng, ứng dụng này đã làm rò rỉ hàng loạt thông tin nhạy cảm như địa chỉ email, tin nhắn văn bản, nhật ký cuộc gọi, hình ảnh và nhiều dữ liệu khác.Spyzie thuộc loại phần mềm gián điệp thường được gọi là 'spouseware' - các ứng dụng được cài đặt lén lút trên thiết bị của người khác, thường là bạn đời, con cái hoặc người thân. Mặc dù được quảng cáo là ứng dụng giám sát hợp pháp, nhưng chúng hoạt động trong vùng xám của pháp luật và bị cấm trên các cửa hàng ứng dụng chính thống như App Store và Play Store. Đây không phải là lần đầu tiên các ứng dụng loại này bị phát hiện rò rỉ dữ liệu. Trước đó, các ứng dụng Cocospy và Spyic cũng đã bị phanh phui với những lỗ hổng tương tự. Theo nhà nghiên cứu, có tới 1,81 triệu địa chỉ email của người dùng Cocospy và 880.000 địa chỉ của người dùng Spyic đã bị lộ. Đối với Spyzie, con số này là hơn 510.000 địa chỉ email người dùng Android và dữ liệu nhạy cảm của ít nhất 4.900 người dùng iOS.Các chuyên gia cảnh báo những lỗ hổng này rất dễ bị khai thác và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người dùng. Họ khuyến cáo người dùng nên kiểm tra kỹ lưỡng thiết bị của mình để phát hiện và gỡ bỏ các ứng dụng đáng ngờ.Hiện tại, các nhà điều hành của Spyzie vẫn chưa đưa ra bất kỳ phản hồi nào về vụ việc này.
Tác giả trong sách giáo khoa mới: Vợ chồng nhà thơ Mật - Mai cùng xuất hiện
"Chuyển đến Real Madrid vào một ngày nào đó ư? Không đời nào. Không có cơ hội đó đâu. Real Madrid, không", Lamine Yamal nói dứt khoát khi trả lời phỏng vấn tờ Mundo Deportivo (Tây Ban Nha) mới đây. Lamine Yamal chịu ảnh hưởng rất nhiều từ danh thủ Messi, khi họ đều là những thế hệ cầu thủ tiêu biểu nhất của đội bóng xứ Catalan trước đây và hiện tại, cùng xuất thân từ lò đào tạo trứ danh La Masia của Barcelona.Trong lịch sử, đã từng có không ít cầu thủ xuất sắc của Barcelona chuyển sang CLB đối địch Real Madrid thi đấu. Tiêu biểu nhất là cựu danh thủ Luis Figo, người Bồ Đào Nha, khi từ Barcelona sang Real Madrid một cách trực tiếp trong những năm 2000, và tạo ra một trong những giai thoại thù địch cao trào nhất trong lịch sử của bóng đá Tây Ban Nha. Hay cựu danh thủ Ronaldo (Brazil) cũng từng thi đấu cho Barcelona, chuyển sang Inter Milan rồi đến Real Madrid trong khoảng thời gian này.Mặc dù vậy, có rất ít cầu thủ Barcelona thành danh và trưởng thành từ lò đào tạo La Masia chuyển sang Real Madrid thi đấu. Trong đó, Messi là người tiêu biểu nhất. Chủ tịch CLB Real Madrid, ông Florentino Perez từng hé lộ, đã có ý định chiêu mộ Messi thời gian danh thủ này thi đấu cho Barcelona trước đây, nhưng sau đó đã từ bỏ ý định vì biết khả năng là không thể.Cầu thủ mới nhất rơi vào trường hợp này là Lamine Yamal. Báo chí Tây Ban Nha đã dự báo không ít khả năng, liệu Real Madrid có quay lại ý định như thời Messi, đó là chiêu mộ một viên ngọc quý từ lò đào tạo La Masia để khẳng định sức mạnh của mình hay không?"Chắc chắn là không bao giờ có chuyện này xảy ra (chuyển sang Real Madrid thi đấu)", Lamine Yamal quả quyết. Theo đó, cầu thủ 17 tuổi này như ngầm khẳng định quan điểm chắc như đinh đóng cột từ người đàn anh của mình là Messi, khi không bao giờ có ý định chia tay Barcelona để sang Real Madrid."Tôi nợ Barcelona mọi thứ. Mọi thứ ở đây đều hoàn hảo và tôi rất hạnh phúc. Sự tiếp đón, tình cảm mà người hâm mộ và các đồng đội dành cho tôi, những điều này là vô giá", Lamine Yamal bày tỏ. Lamine Yamal cũng nhắc lại lời đề nghị trị giá hơn 200 triệu euro của CLB PSG vào mùa hè năm ngoái, để khẳng định việc không bao giờ muốn chia tay Barcelona và có thể gắn bó hết sự nghiệp: "Lời đề nghị của PSG ư? Cá nhân tôi không nhận được bất kỳ lời đề nghị nào. Nhưng ngay cả khi họ liên lạc được với ai đó trong nhóm của tôi, họ cũng sẽ nhận câu trả lời dứt khoát là không. Tôi có hợp đồng, tôi không nghĩ mình sẽ đến một CLB khác. Tôi yêu Barcelona".Lamine Yamal hiện còn hợp đồng với Barcelona đến tháng 6.2026 với điều khoản mua lại lên đến 1 tỉ euro. Anh đang được đội bóng xứ Catalan chuẩn bị đề nghị ký hợp đồng mới vào tháng 7 năm nay khi tròn 18 tuổi. "Hoàn toàn không có gì phải nghi ngờ hết, tôi là một fan hâm mộ cực lớn của Barcelona. Tôi vô cùng mong muốn được ở lại CLB này. Nếu cả 2 bên đều muốn điều gì đó xảy ra, thì điều đó sẽ xảy ra. Tôi nợ Barcelona tất cả mọi thứ", Lamine Yamal nhấn mạnh.
