Chiếc đồng hồ độc đáo đính kim cương nhiều nhất thế giới
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và đoàn công tác vào ngày 18.3 có cuộc làm việc với một số đơn vị tại TP.HCM về vấn đề sản xuất thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế.Tại cuộc làm việc, ông Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) cho biết, trong lĩnh vực khoa học công nghệ, ngành y tế đang triển khai ba tổ hợp. Trong đó tổ hợp thứ ba là phát triển công nghệ sinh học, đây là một trong những ưu tiên hàng đầu mà ngành y tế tập trung.Đó là công nghệ nghiên cứu và sản xuất vắc xin, bao gồm sinh phẩm chẩn đoán, sinh phẩm điều trị. Với mục tiêu phát triển vắc xin thế hệ mới và sinh phẩm chẩn đoán, thuốc sinh học để phòng ngừa, điều trị các loại bệnh, đặc biệt là bệnh truyền nhiễm, các bệnh phức tạp. "Trước đây vắc xin với quan điểm là để phòng bệnh, còn hiện nay tiếp cận vắc xin là để điều trị, nhất là các bệnh mà thuốc tân dược hoặc phương pháp điều trị khác thất bại, không có hiệu quả. Như vậy, việc phát triển công nghệ sinh học, đặc biệt là công nghệ vắc xin hết sức quan trọng", ông Nguyễn Ngô Quang nói.Cũng theo ông Nguyễn Ngô Quang, trên thế giới có rất nhiều công nghệ sản xuất vắc xin nhưng hiện công nghệ mới (mRNA) dần thay thế công nghệ truyền thống. Ngành y tế Việt Nam xác định tập trung vào công nghệ mới, đặc biệt là để sản xuất vắc xin để điều trị."Sau 20 năm, Việt Nam đã có 8 trung tâm nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin. Cùng với đó có các nghiên cứu ở cộng đồng, bệnh viện. Hệ thống quản lý phát triển vắc xin của Việt Nam cũng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận. Việt Nam đã nghiên cứu, sản xuất 11/12 vắc xin phục vụ cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Việt Nam cũng đã tiến hành gần 30 nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin theo tiêu chuẩn quốc tế và dần làm chủ công nghệ sản xuất vắc xin tiên tiến. Hội đồng đạo đức của Bộ Y tế cũng được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) công nhận", ông Nguyễn Ngô Quang chia sẻ.Tuy nhiên, ông cũng nhìn nhận những khó khăn. Theo đó, phát triển vắc xin bao giờ cũng đòi hỏi đầu tư rất lớn, trang thiết bị đồng bộ và chuyên sâu, đội ngũ nhân lực trình độ cao. Mặt khác, nghiên cứu an toàn miễn dịch, đặc biệt là hiệu quả bảo vệ của vắc xin với thời gian có thể kéo dài 10 - 15 năm. Ngoài ra, việc chuyển giao công nghệ và sở hữu bản quyền cũng còn là thách thức. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã ban hành 5 chương trình, trong đó có chương trình riêng cho nghiên cứu, sản xuất vắc xin, là cơ sở giúp cho các đơn vị phối hợp triển khai trên cơ sở nền tảng công nghệ thông minh. Trong năm 2025, ngành ưu tiên cho 4 dự án khoa học công nghệ đột phá, trong đó có dự án nghiên cứu, chuyển giao công nghệ vắc xin, đặc biệt là vắc xin công nghệ mRNA. Ông Nguyễn Ngô Quang cam kết, Bộ Y tế sẽ tạo điều kiện tối đa cho các đơn vị hợp tác quốc tế phát triển nghiên cứu, sản xuất vắc xin. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, không phải khi dịch xảy ra mới tiêm phòng vắc xin, mà cần một chiến lược dài hạn và nền tảng khoa học công nghệ vững chắc. Đó là chủ động dự báo, chủ động nghiên cứu sản xuất các loại vắc xin mới để sẵn sàng tiêm ngừa, để dịch bệnh không xảy ra, hạn chế nguy cơ cao nhất xảy ra dịch. Đó là mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân."Ngành y tế thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến, trong đó có trọng điểm, xây dựng nội lực để sản xuất vắc xin, thuốc sinh học, thuốc chống ung thư… để có sản phẩm hàng đầu, chất lượng cao", Thứ trưởng Bộ Y tế nói.Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay Việt Nam có trên 100 triệu dân và ý thức chăm sóc sức khỏe, phòng chống bệnh tật của người dân rất cao. Trong đó, một trong những giải pháp chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng bệnh truyền nhiễm là tiêm vắc xin. "Bộ Y tế đánh giá cao nỗ lực của các tổ chức nghiên cứu đã không ngừng tìm kiếm mô hình hợp tác mới, sáng tạo để đưa Việt Nam đến gần hơn mục tiêu tự chủ trong sản xuất vắc xin. Đảm bảo nguồn cung ứng ổn định và chất lượng cao", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.Ông Tuyên yêu cầu các đơn vị trong nước phát triển đội ngũ chất lượng cao, thúc đẩy nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn quốc tế. Đây là yếu tố cốt lõi để Việt Nam không chỉ sản xuất vắc xin cho nhu cầu sản xuất trong nước mà còn vươn ra quốc tế.Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, hiện Việt Nam đang tiêm 10 loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Theo lộ trình đề ra, đến năm 2030 sẽ thêm 4 loại vắc xin vào chương trình. Do vậy, sản xuất vắc xin trong nước cần đáp ứng được tất cả các vắc xin này.Người lao động sẽ cùng tham gia xây dựng chính sách pháp luật
Ngày 10.1, AmCham VIệt Nam phát thông báo cho hay, tổ chức này vừa bầu chọn tiến sĩ - bác sĩ Đàm Thị Hoàng Lan, người có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, là Chủ tịch AmCham Việt Nam năm 2025.Bác sĩ Đàm Thị Hoàng Lan làm việc tại hãng dược MSD (Merck & Co.) của Mỹ và Canada từ năm 2016, phụ trách bộ phận Chính sách và Quan hệ Chính phủ, tiếp cận thị trường và truyền thông. Theo AmCham, bác sĩ Đàm Thị Hoàng Lan đã góp phần quan trọng vào những thành tựu của MSD tại Việt Nam, bao gồm việc cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tài trợ các chương trình giáo dục cộng đồng về các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Đặc biệt, triển khai một số chương trình tại Việt Nam như "MSD vì bà mẹ" và "Quản lý sử dụng kháng sinh hợp lý". "Bà đã tham gia nhiều dự án và chương trình y tế quan trọng, đóng góp vào việc phát triển chính sách nhằm tăng khả năng tiếp cận của bệnh nhân với những phương pháp điều trị tiên tiến tại nhiều tổ chức khác nhau, trong đó có Bộ Y tế; tâm huyết với các hoạt động phát triển bền vững... Những thành tựu này được Bộ Y tế ghi nhận và trao tặng Huân chương Vì sức khỏe nhân dân", thông báo của AmCham Việt Nam nêu.Từ năm 1990 - 2016, bác sĩ Đàm Thị Hoàng Lan đã học và tốt nghiệp qua nhiều trường đại học danh tiếng cả trong và ngoài nước. Trong đó, có Đại học Y Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Luật TP.HCM và Đại học Cambridge (Vương quốc Anh). Chia sẻ về vai trò mới, bác sĩ Lan nói: "Tôi vô cùng vinh dự khi đảm nhận vị trí Chủ tịch nhiệm kỳ 2025 của AmCham Việt Nam. Đây không chỉ vinh dự lớn lao mà còn là trọng trách quan trọng. Tôi sẽ nỗ lực hết mình để thúc đẩy sứ mệnh của AmCham, đồng thời bảo đảm sự thành công bền vững và tầm ảnh hưởng lâu dài của tổ chức tại Việt Nam".Tại cuộc họp, Ban lãnh đạo AmCham Việt Nam đã bầu ông James Meffen - Giám đốc Tài chính AES Vietnam và ông Philip Ziter, Russin & Vecchi - giữ vị trí Phó chủ tịch; ông Jesse Boone - Giám đốc Phát triển cơ sở vật chất và khuôn viên của Đại học Fulbright Việt Nam - giữ vị trí thủ quỹ/giám sát tài chính; luật sư Lê Thị Thanh - Công ty TNHH Baker & Mckenzie - giữ vị trí thư ký.
Foden lập hat-trick, Man City vượt ải Aston Villa để hướng đến lịch sử
HLV Vũ Hồng Việt của CLB Nam Định cho biết đội bóng này vẫn giữ mục tiêu vô địch V-League mùa giải hiện tại, cho dù họ sẽ không có sự phục của tiền đạo Nguyễn Xuân Son trong thời gian tới. Dù vậy, khả năng cao đội bóng thành Nam sẽ xây dựng lối chơi mới, phù hợp hơn với những nhân sự mà họ hiện có.Trước đây, khi có Xuân Son trong đội hình, Nam Định chỉ cần chơi đơn giản, đưa bóng lên phía trên cho Xuân Son xử lý, tương tự như cách đội tuyển Việt Nam thi đấu từ trận gặp Myanmar cho đến trận chung kết lượt đi với Thái Lan tại AFF Cup 2024. Sau khi có bóng, Xuân Son có thể đi bóng, càn lướt qua hàng thủ của đối phương, hay tiếp tục phối hợp với các đồng đội ở gần mình nhất. Những việc đấy đều do Xuân Son quyết định. Và thường thì những quyết định của Xuân Son mang đến sự nguy hiểm cho khung thành đối phương, mang đến bàn thắng cho đội Nam Định, nên lối chơi của đội bóng thành Nam luôn có "lối ra".Hiện tại, Nam Định không còn mẫu trung phong như thế. HLV Vũ Hồng Việt dự định sẽ đôn tiền vệ tấn công Mpande lên cao hơn, thay thế vị trí của Nguyễn Xuân Son. Tuy nhiên, mỗi cầu thủ mỗi phong cách khác nhau. Mpande không có lối đá càn lướt, không chơi bóng bổng tốt như Xuân Son, nên những đường chuyền dài và những đường chuyền bổng vào khu cấm địa của đội Nam Định có thể không còn phát huy tác dụng cao như trước.Khi thiếu vắng Xuân Son, Nam Định có thể chơi phối hợp nhóm nhỏ nhiều hơn, dựa vào chất kỹ thuật của các tiền vệ tấn công Hendrio hay Lucas Silva, sau đó những cầu thủ này chọc khe cho Văn Toàn, để Văn Toàn đua tốc độ, tìm cách thoát qua hàng thủ đối phương.Nói chung, bài toán tìm lời giải cho lối chơi mới, trong bối cảnh khuyết chân sút tốt nhất, là bài toán khó dành cho HLV Vũ Hồng Việt. Tuy nhiên, tài cầm quân của những nhà chuyên môn có thể được thể hiện rõ từ đây: thể hiện rõ khả năng xoay sở của các HLV, trong bối cảnh thiếu hụt lực lượng. Biết đâu trong cái rủi có cái may, HLV Vũ Hồng Việt nói riêng và đội Nam Định nói chung sẽ phát hiện ra nhân tố mới, tỏa sáng cùng lối chơi mới. Có thể với lối chơi cũ, tập trung hầu hết bóng cho Xuân Son, những nhân tố này chưa thể phát huy tối đa khả năng. Giờ, khi đội hình của đội Nam Định được vận hành theo cách mới, họ sẽ khác.Về phía đội tuyển Việt Nam, việc CLB Nam Định xây dựng lối chơi không có Xuân Son có thể giúp HLV Kim Sang-sik có cơ sở để tham khảo thêm. Nếu đội Nam Định tìm được lối chơi mới khi vắng Xuân Son mà thành công, đội tuyển Việt Nam có thể nghiên cứu. Còn nếu đội bóng thành Nam chưa thành công, đội tuyển Việt Nam sẽ tránh mắc phải sai lầm tương tự, trước khi tự mình tìm lối chơi khác nữa cho chiến dịch vòng loại Asian Cup 2027.
Hiện nay, tại di tích còn lưu giữ được nhiều di vật, cổ vật có giá trị bao gồm: văn bia, nhang án, bài vị, chuông khánh, kiệu bát cống, chân tảng đá cánh sen, sập thờ, khu mộ tháp bằng đá, 4 pho tượng Thánh tổ cùng tượng Quan Công, Phổ Hiền bằng đồng…
‘Cái giá của hạnh phúc’ thiếu cảm xúc
Những ngày gần đây, Hà Nội bước vào đợt nồm ẩm, mưa phùn, giúp chất lượng không khí được cải thiện tạm thời. Sáng qua (17.2), chỉ số AQI dao động từ 25 - 54, người dân có thể hoạt động ngoài trời mà không sợ ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây là một thực tế đáng quan ngại bởi không biết từ bao giờ, khẩu trang đã trở thành vật bất ly thân của người dân Việt Nam khi đi ra đường và phải chờ khi có mưa hoặc gió mùa mạnh thì mới tự tin ra đường mà không sợ hít phải bụi mịn.Từ cuối năm ngoái đến nay, thủ đô Hà Nội liên tiếp trải qua "mùa" ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Nhiều thời điểm, chỉ số chất lượng không khí AQI ở mức 272, đưa Hà Nội trở lại đứng đầu trong danh sách các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới, với chất lượng không khí ở mức tím - mức nguy hại tới sức khỏe con người. Nồng độ PM2.5 tại Hà Nội cao gấp 32 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của WHO. Người dân được khuyến cáo giảm vận động ngoài trời, nên đeo khẩu trang khi ra ngoài. Đó là lý do vì sao trong những ngày trời xuân thời tiết đẹp nhất năm nhưng trên khắp các tuyến phố, con đường đều thấy người dân ra đường bịt khẩu trang kín mít. Thậm chí nhiều người lớn tuổi đi tập thể dục buổi sáng cũng đeo khẩu trang. Nhiều nhóm khách du lịch ngồi trên xe điện tham quan quanh hồ Hoàn Kiếm cũng "nhập gia tùy tục", không thoát khỏi "khiên chống bụi mịn". Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong thời gian qua, tình trạng ô nhiễm môi trường không khí tại Hà Nội có chiều hướng gia tăng. Mặc dù ô nhiễm không khí xảy ra có quy luật theo mùa và bị ảnh hưởng từ điều kiện khí hậu, thời tiết, tuy nhiên dữ liệu quan trắc cho thấy diễn biến ô nhiễm không khí đã tăng dần, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.GS Bob Baulch từ Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam bày tỏ quan ngại: Chất lượng không khí của Việt Nam nếu không được cải thiện sẽ có thể gây ra thảm họa. Ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng tại Việt Nam, đặc biệt là thủ đô Hà Nội. Điều đáng ngạc nhiên là hầu hết mọi người đều cho rằng tình hình ô nhiễm ở TP.HCM sẽ tệ hơn do sản xuất công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn và dân số đông hơn, song, thực tế trong năm 2022, chỉ số chất lượng không khí của TP.HCM là 21,2, tức mức ô nhiễm bằng khoảng một nửa so với Hà Nội.Lý giải thực trạng này, PGS-TS Hồ Quốc Bằng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ô nhiễm không khí (thuộc Viện Môi trường và tài nguyên, Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết mặc dù lượng khí độc phát thải ở TP.HCM nhiều hơn ở Hà Nội nhưng khí hậu là yếu tố khiến mức độ ô nhiễm môi trường của Hà Nội nặng nề hơn TP.HCM. Thời tiết ở Hà Nội khiến cho các khí thải mắc kẹt ở tầng sát mặt đất.Nghiên cứu của PGS-TS Hồ Quốc Bằng cùng các cộng sự chỉ ra rằng: có 3 nguồn cơ bản phát thải khí độc vào không khí gồm: các phương tiện giao thông (nguồn đường), các nhà máy sản xuất công nghiệp và các hoạt động dân sinh (nguồn địa phương). Tại Hà Nội, các phương tiện giao thông chiếm lượng phát thải lớn nhất với hầu hết các khí độc có trong không khí: ôxit ni tơ (NOx) 87%, carbon monoxide (CO) 92%, điôxit sulfur (SO2) 57%, hợp chất hữu cơ dạng khí không chứa mê tan (NMVOC) 86%, khí mê tan (CH4) 96%, bụi mịn PM2.5 74%. Trong số các phương tiện giao thông, thủ phạm hàng đầu thải 2 loại khí độc NOx và CO ở Hà Nội là xe máy. Xe tải hạng nặng là nguồn phát thải lớn nhất các loại bụi mịn.Giống như Hà Nội hay TP.HCM của Việt Nam, các đô thị tại Thái Lan cũng đang vật lộn trong cuộc chiến với ô nhiễm không khí. Cuối tháng 1, truyền thông Thái Lan đồng loạt đưa tin mức độ bụi siêu mịn không an toàn đã được báo cáo tại 70 trong số 76 tỉnh của Thái Lan, trong đó tình trạng ô nhiễm không khí tồi tệ nhất được ghi nhận ở khu vực thủ đô Bangkok.Chính phủ Thái Lan đã khẩn cấp đưa ra một số chính sách tạm thời nhằm bảo vệ sức khỏe người dân cũng như giảm lượng bụi ô nhiễm. Một khoản ngân sách trị giá 140 triệu baht được chính phủ tung ra nhằm bù lỗ cho các doanh nghiệp vận tải để người dân Bangkok và vùng phụ cận được miễn phí sử dụng các loại phương tiện công cộng như xe buýt, tàu điện ngầm, các loại tàu điện trên cao từ ngày 25 - 31.1.Đến ngày 28.1, Thủ tướng Thái Lan đã chỉ đạo tăng ngân sách lên 620 triệu baht để hỗ trợ các ban ngành của nước này áp dụng các chính sách nhằm ngăn chặn khói bụi ô nhiễm đã ở mức báo động. Ngày 31.1, chính phủ Thái Lan tuyên bố siết chặt quản lý các xe vận tải như đề ra khu vực hạn chế xe tải, rút ngắn thời gian chỉnh sửa hệ thống khí thải từ 30 xuống còn 15 ngày đối với các loại xe cũ trong diện bị khuyến cáo vi phạm thải ra khói đen, đặc biệt có thể cấm lưu hành vĩnh viễn nếu những loại xe này tái vi phạm. Các biện pháp khác nhằm hạn chế ô nhiễm đã được thắt chặt và giám sát kỹ như tại các khu vực xây dựng cơ sở hạ tầng lớn, ban quản lý được lệnh phải quây kín công trình xây dựng và khu vực tập kết vật liệu xây dựng, xe vận tải phải rửa kỹ bánh xe khi ra vào công trình.Thậm chí, nước này còn "mạnh tay" lắp đặt 13 máy lọc không khí PM2.5 xung quanh thủ đô Bangkok để giảm ô nhiễm bụi mịn trong không khí xuống mức an toàn.Không dừng lại ở đó, Thái Lan đang xây dựng Đạo luật Không khí sạch và dự kiến sẽ được phê chuẩn vào tháng 4 tới. Đây sẽ là bước tiến quan trọng hướng tới giải quyết cuộc khủng hoảng ô nhiễm không khí ở Thái Lan. Ông Buntoon Srethairote, Chủ tịch nhóm làm việc về Đạo luật Không khí sạch cho biết các công cụ thực thi chính trong đạo luật gồm các khái niệm như "khu vực phát thải thấp", nơi chỉ có xe điện (EV) mới được phép ra vào không hạn chế. Xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch có thể đối mặt các hạn chế về việc sử dụng hoặc phải trả phí phát thải để vào một số khu vực nhất định. Mỗi tỉnh hoặc quận có thể điều chỉnh các biện pháp này cho phù hợp nhu cầu của mình.TS Nguyễn Hoài Nam, Phó Viện trưởng Viện KHCN Năng lượng và Môi trường nhấn mạnh để tránh một cuộc thảm họa đang diễn ra tại Thái Lan cũng như hướng tới mục tiêu thành phố Net Zero, Hà Nội nên nhanh chóng khuyến khích, đầu tư chuyển đổi các phương tiện giao thông sang dùng điện (ô tô, xe máy, xe buýt) và tiến tới ban hành các quy định bắt buộc về tỷ lệ xe điện.Đồng thời, Thủ đô cần có cơ chế chính sách chuyển đổi phương thức sử dụng phương tiện cá nhân sang công cộng; ban hành quy định tiên tiến về mức tiêu hao nhiên liệu; chuyển đổi phương thức vận tải hàng hóa từ đường bộ sang đường thủy nội địa, đường sắt điện khí hóa. Song song, nghiên cứu công nghệ các nhiên liệu sạch mới như hydro, amoniac để có thể áp dụng, sử dụng cho phương tiện khi giá hợp lý.Ô nhiễm không khí được dự báo sẽ để lại hậu quả nặng nề đối với sức khỏe cộng đồng. Các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, đột quỵ gia tăng, tạo gánh nặng cho hệ thống y tế. Theo WHO, bụi mịn PM2.5 có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, xơ cứng động mạch và gây tổn thương hệ thần kinh. Đặc biệt, nhóm người nhạy cảm như trẻ em, người già và những người có bệnh lý nền chịu tác động nặng nề nhất. Ô nhiễm không khí gây ra khoảng 7 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm và ít nhất 70.000 ca tử vong mỗi năm ở Việt Nam, khiến cho tuổi thọ trung bình bị rút ngắn 1,4 năm.