Đừng mở ngành học 'sớm nở tối tàn'
Tại một buổi nói chuyện về nghệ thuật tổ chức cuộc sống hôn nhân, gia đình do Sở Y tế TP.HCM tổ chức vào tháng 12.2024, tiến sĩ Tô Nhi A, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM, đã đặt ra câu hỏi: "Tương lai, liệu thế hệ Alpha có hỏi ba mẹ rằng tại sao con phải giao tiếp với con người?". Câu hỏi này khiến rất nhiều bậc phụ huynh băn khoăn.Theo tiến sĩ Tô Nhi A, thế hệ Alpha – những đứa trẻ lớn lên trong thời đại công nghệ số – đang dần quen với việc giao tiếp qua điện thoại, AI... Trẻ cảm thấy nói chuyện với ba mẹ không còn thấy vui, đặc biệt trong bối cảnh các bậc phụ huynh thường thiếu kiên nhẫn hoặc không đáp ứng được nhu cầu trò chuyện của con. "Mẹ nào nhẫn nại thì nhẹ nhàng bảo: "Con tự chơi nha, mẹ mệt lắm", Nhưng mẹ nào không tích cực thì sẽ cấm đoán hoặc la mắng ngay từ câu hỏi thứ hai của con", tiến sĩ Tô Nhi A nói.Tiến sĩ Tô Nhi A chia sẻ một câu chuyện thực tế về chính con trai mình, hồi cậu bé học lớp 2. Từ khi nhà chị có tivi thông minh điều khiển bằng giọng nói, cậu bé bắt đầu quen với việc "trò chuyện" với Google. Một lần, trong niềm vui khi bà ngoại sắp lên chơi, cậu bé hớn hở nói với Google: "Bà ngoại của mình sắp lên nhà mình chơi đó. Bạn có bà ngoại không?"Bất ngờ thay, Google đáp lại bằng một giọng rõ ràng và ấm áp: "Chúc mừng bạn! Niềm vui sum họp gia đình là điều rất đặc biệt. Tuy nhiên, tôi không có bà ngoại. Bạn có thể tham khảo một số ứng dụng khác là "họ hàng" của tôi như Gmail, Google maps…"Hứng thú, cậu bé tiếp tục hỏi: "Bạn có bạn học không? Trong lớp của mình có bạn Quang Anh đó". Google trả lời: "Xin lỗi bạn, tôi không đi học nhưng tôi có "bạn học". Chúng tôi được các kỹ sư của Google dạy mỗi ngày".Cuộc trò chuyện kéo dài qua nhiều câu hỏi khác nhau. Tiến sĩ Tô Nhi A chia sẻ rằng "bạn" Google không hề tỏ thái độ bực bội, luôn kiên nhẫn trả lời mọi thắc mắc của cậu bé, kể cả khi cậu hỏi về tên của từng bạn trong lớp. Điều này khiến trẻ cảm thấy AI thú vị và dễ chịu hơn so với việc trò chuyện với người thật, bởi người lớn thường thiếu kiên nhẫn và dễ nổi nóng.Chị Huỳnh Thủy (37 tuổi), cựu sinh viên ĐH Ngân hàng TP.HCM, cho biết chị từng bàng hoàng khi nghe cậu con trai 12 tuổi thốt lên: "Mẹ khỏi trả lời, để con nhờ AI giải thích nhanh hơn". "Mình cũng biết AI nhưng không ngờ con trai lại xem ứng dụng AI này như bạn bè. Bé dùng AI để làm bài tập, tâm sự, hỏi ý kiến từ chuyện học hành đến bạn bè. Điều này khiến mình vừa bất ngờ, vừa lo lắng vì cảm giác như bản thân đang "thua" một cỗ máy trong việc trò chuyện với con", chị Thủy nói.Trong thời đại công nghệ, việc giới trẻ sử dụng AI như một công cụ để học tập và giải trí không còn xa lạ. Tuy nhiên, ngày càng có phụ huynh nhận ra con cái đang dần lệ thuộc vào AI để giao tiếp và tìm sự an ủi thay vì trò chuyện với gia đình. Anh Nguyễn Hữu Long (34 tuổi), ngụ khu dân cư Gia Hòa, TP.Thủ Đức (TP.HCM), cho rằng: "Con trẻ thích sử dụng AI để hỏi vì AI phản hồi nhanh chóng, tuy nhiên câu trả lời đâu phải lúc nào cũng chính xác và an toàn. Các em nhỏ có thể không đủ khả năng để phân biệt đâu là thông tin chính xác và đâu là quan điểm sai lệch. Theo mình, phụ huynh nên hiểu và đồng hành cùng con, biến AI thành công cụ chung để cả nhà cùng trò chuyện, sau đó giải thích cho con biết. Điều này giúp trẻ thấy ba mẹ không "lạc hậu", mà là người bạn đáng tin cậy".Câu chuyện này đặt ra một vấn đề đáng suy ngẫm: khi trẻ em ngày càng thân thiết với AI, liệu chúng có dần xa rời mối quan hệ thực với cha mẹ? Theo tiến sĩ Tô Nhi A, để trẻ gắn bó và sẵn sàng chia sẻ những câu chuyện trong cuộc sống, điều quan trọng là phụ huynh cần kiên nhẫn và lắng nghe con một cách chân thành ngay từ khi còn nhỏ."Nếu ba mẹ không chịu lắng nghe, không kiên nhẫn, trẻ sẽ cảm thấy mình bị phớt lờ hoặc không được thấu hiểu. Lâu dần, các em sẽ tìm đến AI, nơi luôn trả lời mọi câu hỏi mà không phán xét hay trách mắng", tiến sĩ Tô Nhi A chia sẻ.Tiến sĩ Tô Nhi A cho rằng điều quan trọng là tạo ra một môi trường giao tiếp thoải mái trong gia đình, nơi trẻ cảm thấy được tôn trọng và thấu hiểu. Những lời trách mắng vô cớ hoặc thiếu sự đồng cảm chỉ khiến trẻ ngại ngùng, xa cách. Trẻ cần cảm nhận rằng cha mẹ không chỉ lắng nghe mà còn thực sự quan tâm đến những trải nghiệm và cảm xúc của mình."Thứ xử lý duy nhất chính là lòng bao dung, thấu hiểu lẫn nhau. Việc xây dựng mối quan hệ giao tiếp tốt không chỉ thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái mà còn giúp trẻ nhận ra giá trị đặc biệt của giao tiếp con người. Đây là điều mà AI không thể thay thế. Phụ huynh cần trở thành người đồng hành đáng tin cậy, giúp trẻ phát triển toàn diện và hạn chế phụ thuộc vào những "người bạn ảo" như ChatGPT, Google…", tiến sĩ Tô Nhi A nói.Vĩnh biệt nhà văn - nhà phê bình uyên bác Mai Quốc Liên
Nhà xuất bản của tác giả, Penguin Random House Canada, xác nhận trên trang web của mình rằng Alice Munro đã qua đời vào tối thứ hai tại nhà riêng ở Port Hope, Ontario. Nguyên nhân cái chết không được tiết lộ, mặc dù tác giả đã có sức khỏe yếu sau khi trải qua ca phẫu thuật tim vào năm 2001.
Vì sao thưởng tết của lao động tại Hà Nội sụt giảm?
Giá vàng cuối năm liên tục tăng và dự báo sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới khi nguồn cung khan hiếm. Sáng nay, giá vàng trong nước đứng yên dù thế giới tiếp tục tăng khi kỳ vọng Mỹ sẽ giữ lãi suất ở mức cao. Kim loại quý đang giao dịch ở mức 2.671 USD/ounce, tăng 14 USD so với hôm qua.Theo ghi nhận của Báo Thanh Niên, vào lúc 10 giờ sáng 10.1.2025, giá vàng trong nước đứng yên, Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC tiếp tục niêm yết mua vàng miếng với giá 84,5 triệu đồng, bán ra 86 triệu đồng.Tương tự, vàng nhẫn 4 số 9 cũng được Công ty SJC giữ nguyên giá mua vào 84,5 triệu đồng, bán ra 85,8 triệu đồng.Trong khi đó, Công ty PNJ tăng thêm 500.000 đồng đối với vàng nhẫn, đưa giá mua lên 85 triệu đồng, bán ra 86 triệu đồng; Công ty Phú Quý tăng 100.000 đồng, mua vào lên 84,8 triệu đồng và bán ra lên 86,1 triệu đồng…Ngày 10.1, đồng USD tăng giá trong phiên thứ ba liên tiếp khi lợi suất trái phiếu kho bạc giảm nhưng vẫn giữ ở mức cao do lo ngại về chính sách thuế quan dưới thời Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, trong khi đồng bảng Anh vẫn tiếp tục suy yếu.Trên thị trường trong nước, Ngân hàng Nhà nước công bố tỉ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD tăng 8 đồng, hiện ở mức 24.338 đồng.Tỉ giá tham khảo tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước mua vào - bán ra giữ nguyên, hiện ở mức: 23.400 đồng - 25.450 đồng.Tỉ giá USD tại các ngân hàng thương mại mua vào và bán ra như sau:Tỉ giá USDMua vàoBán raVietcombank25.168 đồng25.558 đồngVietinbank25.156 đồng25.556 đồngBIDV25.198 đồng25.558 đồng
Tại cửa hàng chuyên về hoa khô trên đường Phan Đình Phùng, Q.Phú Nhuận (TP.HCM), không khí ngày Valentine vô cùng nhộn nhịp. Các nhân viên tất bật chuẩn bị từng hộp hoa khô kết hợp baby three, gói ghém cẩn thận để kịp giao cho khách.Nguyễn Như Thảo (28 tuổi), chủ tiệm Suri's Concept, cho biết lượng khách năm nay đông hơn hẳn. "Mọi năm hoa khô vốn đã được yêu thích vì bền lâu, nhưng năm nay baby three trở thành điểm nhấn mới, khiến khách hàng thích thú. Chỉ trong vài giờ sau khi đăng bộ sưu tập Valentine, hàng trăm tin nhắn đặt trước đổ về, có người chờ cả tuần chỉ để sở hữu đúng mẫu họ mong muốn", Thảo chia sẻ. Trước nhu cầu tăng cao, tiệm của cô phải huy động toàn bộ nhân lực, làm việc liên tục để hoàn thành đơn hàng kịp giao cho khách.Mỗi hộp hoa tại tiệm Thảo đều được làm thủ công trong 2-3 giờ đồng hồ. Vì là hoa khô, từng cánh hoa đều phải được xử lý tỉ mỉ để có độ xòe tự nhiên, đảm bảo bố cục hài hòa. "Hoa khô là hoa thật 100%, được sấy khô bằng công nghệ cao cấp để giữ nguyên vẻ đẹp tự nhiên và có độ bền từ vài tháng đến vài năm. Đặc biệt, những tông màu pastel như be, hồng, tím nhạt luôn được ưa chuộng vì mang lại cảm giác nhẹ nhàng, lãng mạn", Thảo nói.Dịp Valentine này, cô chủ tiệm còn ra mắt nhiều mẫu thiết kế mang ý nghĩa đặc biệt như hoa hình cô dâu – chú rể, tượng trưng cho sự gắn kết, hay hoa khô hình trái tim thể hiện tình yêu vững bền. Những bó hoa đơn giản nhưng thanh lịch cũng được nhiều người lựa chọn, thay vì các thiết kế quá cầu kỳ. Giá các hộp hoa dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng, tùy vào kích thước và mức độ tỉ mỉ trong từng chi tiết. Đặc biệt, những mẫu kết hợp baby three thường có giá cao hơn do sức "nóng" của món đồ chơi này.Nguyễn Văn Nhân (29 tuổi), người thiết kế chính của tiệm, cho biết baby three giúp hộp hoa trở nên đặc biệt hơn. Nhiều khách còn tự mang đồ chơi đến tiệm để nhờ gắn vào hộp hoa, tạo dấu ấn riêng cho món quà."Các bạn thường thích săn lùng những mẫu baby three phiên bản giới hạn, tuy nhiên thường trên thị trường chỉ có số lượng ít. Để đáp ứng nhu cầu, tiệm nhập nguyên kiện với số lượng lớn, giúp khách hàng đặt trước có cơ hội sở hữu đúng phiên bản mong muốn. Tụi mình thường thức đêm xem livestream trên mạng xã hội Douyin, chọn lọc kỹ từng mẫu trước khi quyết định nhập về. Nếu màu sắc và chất liệu đẹp, tụi mình mới mang về để khách có thể sở hữu sớm nhất", Nhân nói.Theo Nhân, dù hoa tươi vẫn là lựa chọn phổ biến vào ngày Valentine, nhưng hoa khô ngày càng được ưa chuộng nhờ khả năng lưu giữ lâu dài. Một hộp hoa khô có thể được bảo quản hơn một năm mà không lo úa tàn. So với hoa tươi, hoa khô không chỉ bền hơn mà giá thành cũng ổn định, không bị đội lên quá cao vào dịp lễ. Khi giao hàng, tiệm luôn lau chùi cẩn thận để hoa sạch bụi, đảm bảo đến tay khách vẫn nguyên vẹn, không bị xô lệch.Ngắm nghía hộp hoa baby three, Phan Hoàng Anh (26 tuổi), ngụ ở Q.Bình Thạnh (TP.HCM) quyết định chốt một hộp màu hồng pastel để tặng bạn gái. Bên trong là baby three phiên bản hải sản. Anh cho biết bạn gái mê mẩn món đồ chơi này đã lâu và hiện sưu tầm hơn 20 con.Để món quà thêm ý nghĩa, Hoàng Anh cẩn thận dặn tiệm ghi tên bạn gái lên hộp và thắt nơ thật chỉn chu. Trên các tuyến đường như Võ Văn Ngân, Hoàng Diệu 2, Kha Vạn Cân (TP.Thủ Đức, TP.HCM), không khí Valentine trở nên nhộn nhịp với hàng loạt gian hàng hoa rực rỡ. Đáng chú ý, bên cạnh những sạp hoa tươi truyền thống, nhiều điểm bán baby three cũng mọc lên, thu hút sự quan tâm của khách hàng. Người mua tấp nập ra vào, có người chọn hoa, có người dừng lại ngắm nghía baby three. Thậm chí, không ít khách ban đầu định mua hoa nhưng sau cùng lại quyết định "chốt đơn" một hộp baby three, món quà đang tạo nên cơn sốt trong mùa Valentine năm nay.Nguyễn Huy Hoàng, sinh viên Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho biết đã chốt một con baby three phiên bản 12 con giáp để tặng bạn gái. "Bạn gái mình rất thích "đập hộp", nên mình nghĩ món quà này sẽ khiến cô ấy bất ngờ. Mình còn nhờ người bán gói hộp thật đẹp để món quà trông ấn tượng hơn", Hoàng nói.
Thời trang da lộn - cảm hứng chưa bao giờ cũ trên 'bánh xe' thời trang
Hôm nay 1.3, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Đại học Thanh Hoa - một đại học hàng đầu Trung Quốc, tổ chức hội thảo quốc tế "Giáo dục Đại học Việt Nam - Trung Quốc: Cơ hội và thách thức của giáo dục đại học trong thế kỷ 21 - kỷ nguyên trí tuệ số". Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học của hai đại học chia sẻ, thảo luận về cơ hội phát triển của giáo dục đại học trong thời đại bùng nổ sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI). Tại hội thảo, PGS Nguyễn Viết Nhung, Trưởng khoa Y, Trường đại học Y dược - Đại học Quốc gia Hà Nội, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phổi T.Ư, cho biết từ nhiều năm trước, ở Việt Nam, nhà nước đã có chương trình quốc gia KC 4.0 nhằm đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng AI trong y tế. Cũng theo PGS Nguyễn Viết Nhung, hiện Việt Nam đã có phần mềm học sâu hỗ trợ chẩn đoán lao phổi dựa trên ảnh X-quang ngực. Khi sử dụng phần mềm này, bác sĩ đưa ảnh đạt tiêu chuẩn kỹ thuật vào, sau đó phần mềm sẽ xử lý và đưa ra kết quả. Dự đoán của phần mềm với độ chính xác trên 95%. Việc ứng dụng AI đạt hiệu quả phát hiện sớm bệnh lao tăng gấp đôi so với trước khi ứng dụng AI. Công nghệ AI được gắn vào các máy X-quang và có phần mềm hỗ trợ đọc phim X-quang. AI sẽ hỗ trợ bác sĩ tìm những bệnh nhân nghi mắc lao dựa trên các tổn thương. Từ đó, bác sĩ sẽ cho chỉ định xét nghiệm tìm vi khuẩn lao chính xác hơn."Từ nhiều năm trước, tại Bệnh viện Phổi T.Ư, tôi là chủ nhiệm đề tài nghiên cứu ứng dụng AI trong chẩn đoán và dự báo dịch tễ bệnh lao phổi, dựa trên dữ liệu của Việt Nam. Chúng tôi sở hữu kho dữ liệu gồm 30.018 phim X.Q đạt tiêu chuẩn kỹ thuật dán nhãn lao phổi, hiện dữ liệu này được công khai dùng chung trong cả nước", PGS Nguyễn Viết Nhung cho biết. Theo PGS Nguyễn Viết Nhung, AI được coi là chìa khóa cho tương lai y tế, mang lại những đột phá trong chẩn đoán, điều trị, và phòng ngừa bệnh tật. Tuy nhiên, một trong những thách thức hiện nay là thiếu sự kết nối liên ngành, đặc biệt từ khâu đào tạo, giữa các ngành khoa học sức khỏe với các ngành công nghệ - kỹ thuật. "Bác sĩ thì không biết về AI, còn kỹ sư AI thì không biết về công việc thầy thuốc. Để phát triển ngành khoa học sức khỏe (trong đào tạo, nghiên cứu cũng như khám chữa bệnh), yêu cầu tất yếu là các thầy thuốc và các kỹ sư AI cần phải có "cùng một tiếng nói", nghĩa là hai bên phải hiểu được công việc của nhau, để giúp nhau tạo ra những công cụ công nghệ hỗ trợ đắc lực cho các bác sĩ. Vì thế, đào tạo liên ngành cho bác sĩ và kỹ sư AI là giải pháp hết sức quan trọng", PGS Nguyễn Viết Nhung nói. PGS Nguyễn Viết Nhung chia sẻ thêm: "Chúng ta vẫn nghe nói, AI phát triển thì bác sĩ mất việc. Chúng tôi không nghĩ như vậy, mà là bác sĩ sử dụng AI sẽ thay thế những bác sĩ không sử dụng AI". PGS Nguyễn Viết Nhung cũng bày tỏ mong muốn được hợp tác với Đại học Thanh Hoa trong nghiên cứu và đào tạo nhân lực AI y tế. Hình thức hợp tác có thể là đào tạo bác sĩ sử dụng AI thông qua các khóa học ngắn hạn, qua đó bác sĩ Việt Nam được học về phân tích dữ liệu, ứng dụng AI cơ bản; kỹ sư AI Việt Nam được học về kiến thức y khoa, thiết kế AI hiệu quả. Sự hợp tác giữa hai bên còn được thực hiện thông qua các chương trình trao đổi sinh viên, nghiên cứu sau đại học… Có những chương trình hợp tác để nghiên cứu sinh Đại học Thanh Hoa được thực hành tại bệnh viện Việt Nam, sinh viên Việt Nam được tiếp cận công nghệ AI tiên tiến tại Đại học Thanh Hoa.Theo PGS Nguyễn Viết Nhung, "mong ước thiết tha" của Trường đại học Y dược - Đại học Quốc gia Hà Nội là có một trung tâm mô phỏng y khoa đào tạo tiền lâm sàng. Hiện nay, việc đào tạo lâm sàng cho sinh viên y khoa hầu như chỉ thực hiện tại bệnh viện. Việc sinh viên trực tiếp học trên bệnh nhân ẩn chứa nhiều rủi ro và hiện cũng gặp khó khăn do thực hiện luật Khám chữa bệnh."Theo chuẩn mực đào tạo y khoa quốc tế thì đào tạo tiền lâm sàng là đào tạo trong các mô hình mô phỏng. Học qua mô phỏng thì sinh viên được phép sai lầm, được lặp đi lặp lại nhiều, có như thế các em mới nhanh giỏi lên được", PGS Nguyễn Viết Nhung chia sẻ.
