Chợ quê ngày 28 tết, người bán nhiều hơn khách mua
"Chúng tôi cho rằng việc châu Âu tăng cường phòng thủ trong khi Mỹ tập trung vào những khu vực trên thế giới đang gặp nguy hiểm lớn là một phần quan trọng của việc cùng nhau tham gia một liên minh chung", Phó tổng thống Mỹ JD Vance phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich, diễn ra ở thành phố Munich của Đức, theo AFP.Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập luận rằng họ cần phải tập trung lại vị thế chiến lược của mình khỏi châu Âu và hướng tới châu Á để đối mặt với đối thủ chính là Trung Quốc, theo AFP.Trước đó cùng ngày, ông Vance nói với các phóng viên tại Munich rằng Tổng thống Trump thấy châu Âu đang đóng vai trò lớn hơn trong việc phòng thủ và Đức có vai trò lớn. "Rõ ràng là Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, sẽ có vai trò lớn ở đó", ông Vance nói.Phát biểu bên lề Hội nghị An ninh Munich, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius ngày 14.2 nói rằng châu Âu sẽ khó có thể thay thế quân đội Mỹ trên lục địa này, trong bối cảnh có đồn đoán rằng Washington có thể cắt giảm lực lượng. "Chúng tôi sẽ phải bù đắp cho những gì Mỹ đang làm ít hơn ở châu Âu. Nhưng điều đó không thể diễn ra trong một sớm một chiều", ông Pistorius nói.Bộ trưởng Pistorius cho hay ông đã đề xuất một "lộ trình" với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, sau khi hai ông gặp nhau tại một hội nghị NATO ở Brussels (BỈ). Kế hoạch đó bao gồm "thay đổi trong việc chia sẻ gánh nặng" và "không có khoảng cách năng lực nguy hiểm nào phát sinh theo thời gian", theo ông Pistorius.Ông Pistorius nói rằng ông Hegseth "cũng nhìn nhận vấn đề theo cách tương tự. "Sẽ rất tốt nếu chúng tôi có thể nhanh chóng chuyển thỏa thuận bằng lời nói hôm qua thành hành động", Bộ trưởng Quốc phòng Đức nhấn mạnh.
Rejuvaskin tham dự hội thảo đổi mới sáng tạo tại Bệnh viện 199, TP.Đà Nẵng
Bởi tính chất nhạy cảm của vụ việc nên Rihanna đã không xuất hiện một cách công khai. Theo các nguồn tin có mặt trực tiếp, nữ ca sĩ - siêu sao đã ngồi ngoài tầm nhìn của các máy quay tại phòng xử án thuộc tòa án hình sự ở trung tâm thành phố Los Angeles, bên cạnh mẹ và chị gái của Rocky. An ninh đã đưa cô vào một cách bí mật để tránh đám đông.Rocky theo đó bị xét xử bởi tội danh nghiêm trọng là đã bắn súng lục vào người bạn cũ A$AP Relli trên một con phố tại Hollywood vào năm 2021. Nguyên đơn cho biết: "Tôi bị hắn bắn và may mắn là viên đạn chỉ sượt qua tai".Cụ thể, Relli (tên khai sinh là Terell Ephron) cho biết mình và Rocky từng rất thân thiết, nhưng mọi thứ đã tan vỡ từ khi chồng Rihanna trở nên nổi tiếng. Người này cho biết họ đã không ngừng căng thẳng trong suốt nhiều năm nhưng không thể ngờ Rocky đã thật sự chĩa súng vào mình sau một cuộc ẩu đả.Tuy vậy, phía luật sư Rocky đã đưa ra các bài đăng trên Instagram của Relli để phủ nhận anh có mối quan hệ tích cực với Rocky trước vụ nổ súng. Họ đang tìm cách làm nổi bật các vụ kiện để coi anh là người muốn kiếm tiền từ một câu chuyện sai sự thật và cho biết lời kể của anh về những gì đã xảy ra không hề thống nhất.Phiên tòa đầu tiên diễn ra chỉ trong 2 tiếng, và một phiên tòa kế tiếp cũng được sắp xếp vào ngày 30.1. Rihanna được bắt gặp xuất hiện ở cả 2 phiên tòa.Phiên tòa đang thu hút nhiều sự chú ý, khi A$AP Rocky là tên tuổi lớn trong giới rap/hip-hop Mỹ với nhiều album được đánh giá cao. 2024 là năm vô cùng thành công của nam rapper, khi không chỉ được đề cử giải Grammy cho video ca nhạc hay nhất cho ca khúc Tailor Swift mà còn là người diễn chính cho lễ hội âm nhạc Rolling Loud, đóng phim cùng huyền thoại Denzel Washington và đồng chủ trì Met Gala vào tháng 5.2024.Nhưng viễn cảnh bị kết án và khả năng phải chịu mức án tối đa 24 năm tù đang phủ bóng đen lên tất cả. Phiên tòa sẽ còn diễn ra trong những ngày tới.
Bất lực nhìn mẹ và vợ gồng gánh gia đình với 3 con thơ
Ngày 1.1, mạng xã hội lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh đôi nam nữ hành hung dữ dội một tài xế công nghệ giữa đường, làm giao thông qua khu vực bị ùn tắc kéo dài.Theo đó, đoạn clip dài gần 3 phút ghi lại cảnh đôi nam nữ đấm, đá dữ dội vào người một nam tài xế công nghệ làm nạn nhân ngã xuống đường. Lúc này, người phụ nữ đè lên lưng nạn nhân rồi tiếp tục đấm vào mặt tài xế và chửi. Khi tài xế nằm gục dưới đường, định ngồi dậy thì người phụ nữ đạp và đứng lên đầu nạn nhân khiến anh này không thể cử động. Còn người đàn ông thì chạy tới đá mạnh vào đầu tài xế.Một số người đi đường lao vào ngăn cản thì cũng bị người đàn ông hung hăng tấn công, chửi bới, nhiều người khác khiếp sợ né xa.Đoạn clip cho thấy thời điểm xảy ra vụ việc, đường rất đông phương tiện qua lại, bóp còi inh ỏi.Qua xác minh, vụ hành hung xảy ra vào khoảng 23 giờ 20 ngày 31.12.2024 trên đường Lê Duẩn (P.Bến Nghé, Q.1, TP.HCM). Thời điểm nói trên, trung tâm TP.HCM tổ chức các sự kiện, bắn pháo hoa chào mừng tết Dương lịch 2025. Vụ việc làm giao thông qua khu vực bị ùn tắc nặng, các phương tiện không thể nhích đi.Liên quan vụ việc, nguồn tin Thanh Niên cho biết, sau khi vụ việc xảy ra, Công an P.Bến Nghé đã nhanh chóng vào cuộc điều tra xác định danh tánh đôi nam nữ (là vợ chồng - PV) nói trên và triệu tập trong đêm đến trụ sở công an ghi nhận lời khai để phục vụ công tác điều tra làm rõ, xử lý theo quy định pháp luật.
TAND TP.Hà Nội vừa ra quyết định đưa vụ án liên quan đến dự án Khu đô thị thương mại, du lịch, nghỉ dưỡng sinh thái Đại Ninh (ở H.Đức Trọng, Lâm Đồng) ra xét xử.Phiên tòa dự kiến diễn ra ngày 16.1.2025, kéo dài trong 5 ngày, kể cả ngày nghỉ. Hội đồng xét xử gồm 5 thành viên, do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa. 6 kiểm sát viên được phân công đại diện Viện KSND TP.Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử.Vụ án này có 10 bị cáo hầu tòa. Ông Nguyễn Cao Trí, Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư du lịch Sài Gòn Đại Ninh (Công ty Sài Gòn Đại Ninh), là người duy nhất bị truy tố tội đưa hối lộ.6 người bị truy tố tội nhận hối lộ, gồm: Trần Đức Quận, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng; Trần Văn Hiệp, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng; Lê Quốc Khánh, Hoàng Xuân Văn và Nguyễn Nho Định, đều là cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; Nguyễn Ngọc Ánh, cựu Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng.3 người bị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gồm: Mai Tiến Dũng, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng chính phủ; Nguyễn Hồng Giang, cựu Cục trưởng Cục II, Thanh tra Chính phủ; Trần Bích Ngọc, cựu Vụ trưởng Vụ I, Văn phòng Chính phủ.Theo hồ sơ vụ án, năm 2010, Công ty Sài Gòn Đại Ninh do bà Phan Thị Hoa làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy chứng nhận đầu tư thực hiện dự án Khu đô thị thương mại, du lịch, nghỉ dưỡng sinh thái Đại Ninh. Dự án có tổng diện tích đất quy hoạch thực hiện là 3.595 ha.Quá trình thanh tra, Thanh tra Chính phủ xác định dự án có nhiều vi phạm, thuộc diện phải thu hồi đất, chấm dứt hoạt động. Tháng 6.2020, cơ quan thanh tra ban hành kết luận, kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Lâm Đồng chấm dứt hoạt động, thu hồi đất tại dự án nêu trên.Nắm được thông tin, ông Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch Công ty CP Tập đoàn đầu tư và quản lý giáo dục Văn Lang, đã thỏa thuận mua lại dự án từ bà Phan Thị Hoa. Ông Trí còn lợi dụng mối quan hệ, dùng lợi ích vật chất để câu kết với nhiều cán bộ, lãnh đạo tại Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lâm Đồng để điều chỉnh trái pháp luật các quyết định đúng đắn của Nhà nước trong việc xử lý sai phạm tại dự án Đại Ninh.Viện KSND tối cao xác định các cá nhân tại Văn phòng Chính phủ thực hiện hành vi trái pháp luật trong việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh, đồng thời tham mưu để Chính phủ đồng ý với báo cáo và kết luận của Thanh tra Chính phủ trong việc hủy bỏ kiến nghị thu hồi dự án.Về phía Thanh tra Chính phủ, các bị can tại cơ quan này thực hiện hành vi trái pháp luật trong việc thành lập tổ công tác tiến hành kiểm tra, xác minh đơn kiến nghị và ban hành báo cáo điều chỉnh, sửa đổi kết luận thanh tra hủy bỏ kiến nghị thu hồi dự án.Cơ quan công tố nhận định hành vi của các bị can gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng tài sản của Nhà nước. Đó là giá trị toàn bộ dự án, đã được ông Trí bán cho Công ty TNHH đầu tư và phát triển bất động sản Thiên Vương thuộc Tập đoàn Novaland, với tổng số tiền 27.600 tỉ đồng. Nhờ đó, ông Trí thu lợi 2.700 tỉ đồng.Quá trình "hồi sinh" dự án, ông Trí chi 200 triệu đồng "cảm ơn" ông Mai Tiến Dũng; đưa hối lộ cho ông Trần Đức Quận, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, 5 lần với tổng số 2,1 tỉ đồng; đưa cho ông Trần Văn Hiệp, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, 7 lần với tổng số 4,2 tỉ đồng…
Quỹ bình ổn của Petrolimex tồn 3.076 tỉ đồng, tăng 24 tỉ đồng
Các đợt trận đầu tiên của vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027 sẽ diễn ra vào tháng 3 và tháng 6 năm nay. Khả năng rất cao là trong khoảng thời gian nói trên, tiền đạo Nguyễn Xuân Son chưa kịp bình phục sau chấn thương rất nặng ở trận chung kết lượt về AFF Cup 2024, tối 5.1 tại Bangkok. Xuân Son bị gãy chân, cần vài tháng để có có thể tập luyện trở lại.Đây cũng là khoảng thời gian các đồng đội khác ở đội tuyển Việt Nam sẽ cố gắng làm thay phần việc của Xuân Son, cố gắng duy trì sức mạnh của đội bóng trong tay HLV Kim Sang-sik. Ngoài Xuân Son, đội tuyển Việt Nam vẫn còn những tiền đạo rất sáng giá, gồm Nguyễn Tiến Linh, Phạm Tuấn Hải, Nguyễn Văn Toàn và Bùi Vĩ Hào.Tất cả các cầu thủ này đều thi đấu tốt tại AFF Cup 2024. Tiến Linh ghi được 4 bàn thắng tại giải vô địch Đông Nam Á vừa kết thúc, ngang với thành tích của Patrik Gustavsson, Suphanat Mueanta (Thái Lan), Shawal Anuar (Singapore), đồng hạng nhì trong danh sách vua phá lưới AFF Cup, chỉ kém mỗi Nguyễn Xuân Son (7 bàn). Phạm Tuấn Hải có 1 bàn tại AFF Cup. Nếu tính luôn tình huống anh sút bóng khiến Pansa Hemviboon (Thái Lan) đá phản lưới nhà trong trận chung kết lượt về là 2 pha lập công. Đây lại là 2 pha lập công quan trọng nhất giải, được ghi trong trận chung kết lượt về ngay trên đất Thái Lan, mang cúp vô địch về cho đội tuyển Việt Nam.Văn Toàn và Vĩ Hào mỗi người cũng có 1 bàn thắng tại AFF Cup 2024. Tín hiệu tích cực nằm ở chỗ chấn thương hiện tại của Văn Toàn có thể bình phục trước khi đội tuyển Việt Nam tập trung trở lại vào tháng 3 tới đây. Khi đó, HLV Kim Sang-sik sẽ bớt lo về vấn đề nhân sự trên hàng tiền đạo.Ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, đội tuyển Việt Nam sẽ nằm ở bảng F, cùng với các đội Malaysia, Lào và Nepal. Trong số này, ngoài Malaysia được đánh giá ở gần trình độ với đội tuyển Việt Nam, các đội Lào và Nepal khá yếu. Riêng đội Lào vừa thua đội tuyển 1-4 ở vòng bảng AFF Cup 2024.Chính vì thế, các cầu thủ Việt Nam chủ yếu tập trung giải quyết đối thủ chính Malaysia vào các ngày 10.6 (lượt đi) và 31.3.2026 (lượt về). Ở trận lượt đi ngày 10.6, có thể Nguyễn Xuân Son chưa bình phục, các cầu thủ khác sẽ cố gắng làm thay phần việc của Xuân Son, đánh bại Malaysia trên sân đối phương. Đến trận lượt về ngày 31.3.2026, Xuân Son khi đó đã trở lại đội tuyển, nên chúng ta sẽ có lực lượng tốt nhất.Tin rằng đội bóng của HLV Kim Sang-sik vẫn là đội bóng mạnh nhất bảng F vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027. Chúng ta đủ khả năng đứng đầu bảng đấu này để lấy vé lọt vào vòng chung kết (VCK) giải vô địch châu Á sau đây 2 năm. Theo điều lệ, chỉ có 6 đội đứng đầu mỗi bảng vòng loại thứ 3 Asian Cup có vé dự VCK. Những chiếc vé còn lại đã thuộc về 18 đội đang hiện diện ở vòng loại thứ 3 World Cup 2026 khu vực châu Á.

Kịch hạ màn ở vùng Vịnh
Thành Long lên tiếng về hình ảnh già nua gây xôn xao
Ngày 4.2, Văn phòng UBND tỉnh Bình Định thông tin, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, vừa ký văn bản gửi Bộ Quốc phòng, Quân chủng Phòng không - Không quân về việc đề nghị bàn giao mặt bằng đất quốc phòng với diện tích hơn 109 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường cất hạ cánh số 2 và các công trình đồng bộ tại sân bay Phù Cát.Trong đó, diện tích đất xây dựng đường cất hạ cánh số 2 khoảng 75,7 ha, đất xây dựng các đường lăn nối gần 29,4 ha và đất xây dựng đường công vụ khoảng 4,3 ha.Theo UBND tỉnh Bình Định, sân bay Phù Cát được xây dựng từ những năm 1960 - 1970. Từ sau năm 1975, sân bay Phù Cát được sử dụng là căn cứ của Không quân Việt Nam, phần lớn đất đai do Bộ Quốc phòng quản lý.Năm 1985, sân bay Phù Cát bắt đầu khai thác hoạt động hàng không dân dụng và trở thành Cảng hàng không Phù Cát. Cảng hàng không Phù Cát có 1 đường cất hạ cánh bằng bê tông xi măng, hiện là tài sản thuộc quyền quản lý của Bộ Quốc phòng.Sau khoảng 60 năm sử dụng (vượt gần 3 lần tuổi thọ thiết kế), hầu hết các tấm bê tông đã bị nứt, nguy cơ phát sinh mảnh vỡ gây mất an toàn khai thác, đồng thời sức chịu tải thấp dẫn đến chỉ đảm bảo khai thác giảm tải các loại tàu bay như A320/321 và tương đương.Theo ông Phạm Anh Tuấn, với tình trạng nêu trên, rất cần thiết phải thực hiện việc đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh này. Tuy nhiên, do đây là đường cất hạ cánh bằng bê tông xi măng nên để tiến hành sửa chữa, cải tạo, nâng cấp phải đóng cửa cảng hàng không trong thời gian khá dài, dự kiến từ 10 - 12 tháng, với kinh phí đầu tư xây dựng khoảng 1.400 tỉ đồng."Việc đóng cửa Cảng hàng không Phù Cát sẽ không đảm bảo tính sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị quân đội, ảnh hưởng lớn đến việc khai thác đường bay dân dụng, trực tiếp là các hoạt động thu hút đầu tư, du lịch... phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Định", ông Tuấn nói.Để phát huy hiệu quả những lợi thế về vị trí và các tiềm năng sẵn có, cảng hàng không Phù Cát cần được ưu tiên đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại, bền vững, xứng đáng với vị thế, vai trò là cảng hàng không quốc nội có các tuyến bay quốc tế; là sân bay chính trong hệ thống phòng thủ quốc phòng, là căn cứ quân sự quan trọng trong hệ thống phòng thủ bảo vệ Tổ quốc, góp phần tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của tỉnh Bình Định và vùng trọng điểm kinh tế miền Trung - Tây nguyên.Khi lập quy hoạch Cảng hàng không Phù Cát thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ GTVT đã thống nhất với Bộ Quốc phòng phương án quy hoạch sử dụng đất. Trên cơ sở đó, Bộ GTVT đã phê duyệt quy hoạch Cảng hàng không Phù Cát thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.Nhằm đảm bảo khai thác hàng không dân dụng an toàn, hiệu quả, giữ được đường cất hạ cánh số 1 luôn sẵn sàng phục vụ chiến đấu của các đơn vị quân đội, đường cất hạ cánh số 2 cũng sẵn sàng phục vụ các đơn vị quân đội khi có nhu cầu, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai đầu tư xây dựng ngay đường cất hạ cánh số 2, các đường lăn nối và các công trình hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.Bộ Quốc phòng cũng đã thống nhất về chủ trương đầu tư xây dựng mở rộng Cảng hàng không Phù Cát. Đồng thời, Chính phủ đã có văn bản giao cho UBND tỉnh Bình Định là cơ quan chủ quản đầu tư dự án xây dựng đường cất hạ cánh số 2 và các công trình đồng bộ tại khu bay Cảng hàng không Phù Cát.Hiện UBND tỉnh Bình Định đang triển khai các thủ tục pháp lý đầu tư xây dựng để triển khai đầu tư xây dựng dự án đường cất hạ cánh số 2 và các công trình đồng bộ tại khu bay Cảng hàng không Phù Cát.
Nhiều người ở TP.HCM bức xúc nạn chó thả rông không rọ mõm và ám ảnh mùi hôi
Xem nhanh 12h có những nội dung chính sau:Nếu không thường xuyên lướt TikTok có lẽ nhiều người không biết đến nam TikToker trong đoạn livestream tranh cãi với CSGT ở Hưng Yên. Tuy nhiên qua đoạn video lan truyền trên mạng xã hội, chắc chắn sẽ có nhiều người (dù không sử dụng TikTok) cũng sẽ biết đến cái tên Nam Birthday nhiều hơn vì những tranh cãi dữ dội với CSGT lúc rạng sáng. Video thông tin về vụ việc này được đăng tải trên các nền tảng của Báo Thanh Niên như kênh YouTube, TikTok iHay TV, YouTube Báo Thanh Niên đã thu hút hàng chục ngàn lượt xem.Chiều 22.1, mạng xã hội chia sẻ clip ghi lại cảnh nhiều người dân bị điện giật, nằm la liệt trên vỉa hè cạnh cây nêu đón tết.Cụ thể, trong clip có ít nhất 5 người bị điện giật nằm la liệt trên vỉa hè, kèm theo tiếng la hét. Cạnh bên là một cây nêu vừa dựng. Đáng chú ý, vị trí xảy ra sự việc còn có trụ điện, nên một người đàn ông đã gắng dùng gậy gỗ để dập cầu dao, một số người khác chạy đến những người gặp nạn để hỗ trợSau khi clip đăng tải, người dùng mạng xã Facebook đã chia sẻ, để lại nhiều bình luận, tò mò trước nguyên nhân của vụ việc. Tất cả sẽ có trong bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Xem nhanh 12h sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 24.1.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác.
win55
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư