Đan Mạch-Việt Nam đối thoại sản xuất nông nghiệp bền vững
Tổ tiên luôn hiện diện qua bài vị - bát hương trên bàn thờ, để chứng nhận thành tựu và giám sát sự sai sót của con cháu. Trước bàn thờ, việc hiếu sẽ trợ lực cho tư tưởng giáo dục khuyến thiện và răn ác, rất nhân văn. Trong nhân sinh quan truyền thống Huế, tổ tiên được "về nhà" trong ngày giỗ và ngày tết. Con cháu phải chu toàn việc phụng dưỡng và kỵ chạp, coi sóc lăng mộ để thực hiện nghĩa vụ thứ hai của chữ hiếu là không để người nhà bị đói cơm rách áo (2 nghĩa vụ còn lại của "tam đại hiếu" là nối dõi và không để người nhà bị coi thường).Sau ngày ông Táo về trời 23 tháng chạp âm lịch, người ta lo dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, thay cát bát nhang và chuẩn bị phẩm vật dâng cúng. Đến khi xong mọi việc hành chính, đồng áng…, thường là ngày 29, 30 tháng chạp, gia đình cúng tất niên để tạ ơn thổ thần, tổ tiên đã phò trợ gia đạo trong năm và mời tổ tiên về ngự trên bàn thờ ăn tết. Đó là thời gian tĩnh lặng, con cháu trở về sum vầy trước tổ tiên nên mâm cúng tất niên càng thiêng liêng. Người phụ nữ dành hết tâm sức, nguồn lực của gia đình để trước cúng (tổ tiên), sau cấp (con cháu hưởng lộc), theo tinh thần tùy gia phong (nhiều ít, tùy gia cảnh), phải lễ bạc lòng thành.Trên nền tảng nông nghiệp lúa nước truyền thống nói chung là nghèo, từ làng xã đến triều đình, tiền nhân đã triết lý hóa mâm cỗ theo hướng Sẻn (dè sẻn) mà Sang (sang trọng), phải Hòa (hài hòa) và Hóa (đa dạng, biến hóa), làm cho chuyện ẩm thực càng thêm nhiều ý nghĩa: ngon về vị giác; lành về dược lý; hài hòa về dinh dưỡng, chất liệu, màu sắc, bối cảnh; trang trọng thiêng liêng về không gian, chủ thể và khách thể; cẩn thận, tỉ mỉ trong cách thể hiện… Như món nem công chả phượng trong "bát trân" ở chốn cung nội, thực sự được làm từ công, phượng với sự cẩn trọng, tinh tế, an toàn tối ưu theo điển chế triều đình. Đấy như là "bản gốc", nhưng cũng có nhiều "phiên bản" khác nữa, cứ giảm dần, trong đời sống hoàng thân quốc thích, quan lại quý tộc thượng lưu, thay thế bằng gà rừng và trong dân gian là gà nhà, chim…; kể cả làm theo lối chay với nguyên liệu phù chúc, khuôn đậu, nấm, trái mít, sa kê, vả, thậm chí là cả cùi mít vốn là một thứ bỏ đi. Đa dạng, biến hóa, tinh tế, sang trọng chính là vậy.Mâm cúng tất niên ở cố đô Huế hội tụ món ăn từ nhiều chất liệu: thịt (gia súc, gia cầm, tự nhiên), thủy hải sản (từ sông, đầm phá, biển) và hệ thảo mộc (rau, củ, quả); được chế biến theo phương thức không sử dụng nhiệt (ăn sống, ăn gỏi, lên men, muối), có sử dụng nhiệt (tái, chín) như chiên, chưng, hầm, hấp, hon, kho, luộc, nấu, nướng, quay, tiềm, thấu, tái, um, xào…Trên mâm cúng, tô canh, tô hầm được bài trí ở giữa theo lối thủy tụ/tụ thủy, giúp định vị các món có nước xung quanh, rồi tới các món khô với thịt cá; ngoài cùng là các món xào, trộn. Hệ nước chấm, nước xốt, nước lèo đa dạng cho từng món ăn cụ thể, với sự điểm tô của gia vị nhiều màu sắc: tỏi, tiêu, ớt, hành, ngò, boa rô… Lại có ớt xanh, ớt chín đỏ, để nguyên trái hay xắt nhỏ, giã nát; tỏi nguyên củ hay lột từng tép, hoặc xắt nhỏ, để trên những đĩa nhỏ với danh xưng là phẩm vị. Gia đình càng có điều kiện thì mâm cỗ càng thịnh soạn, cầu kỳ, điển hình ở chốn cung đình. Từ năm 1793, J.Barrow trong tác phẩm Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà 1792 - 1793 đã thấy phong cách ăn uống của người Huế rất độc đáo. Bởi người Trung Hoa thường bày hết bát đĩa trên bàn, còn người Huế không chỉ bày kín mặt bàn mà còn chồng xếp bát đĩa lên nhau ba bốn lớp, tới hơn 200 cái, rất thịnh soạn và tinh tế.Sau tất niên, tổ tiên "ở lại", con cháu chu toàn chuyện cơm nước trên bàn thờ, biểu tượng hóa thành hệ bánh (chưng, tày, tét, lọc, in, tổ), mứt, dưa cải, dưa món, dầm (thịt, rau, quả) cùng nhiều hoa, quả… Còn lại tùy tâm, tùy sức, con cháu có thể làm mâm cỗ hay đơn giản ăn gì cúng nấy bởi nhu cầu dinh dưỡng ngày tết không cao và tránh lãng phí. Cái nhỏ nhắn, tinh tế rất thiết thực là vậy.Cho nên, mâm cúng tất niên là phong phú nhất, hội tụ kết nối hai cõi âm dương, giúp bồi bổ gia phong, gắn liền hiếu - trung xuyên suốt, giúp ổn định nền tảng xã hội. Mạch nguồn thiêng liêng đó cần được duy trì, xiển dương trong bối cảnh hiện nay, khởi đầu từ chuyện mâm cơm, mâm cúng.Ẩm thực Huế càng ngon, càng ý nghĩa hơn với mâm cúng tất niên, mở ra ngày tết xứ Huế, để Huế xứng danh với "kinh đô ẩm thực". Bóng dáng người đàn ông và người phụ nữ trong gia đình cũng "rạch ròi", được định vị rõ. Thuở xưa, người đàn ông thành danh ngoài xã hội, chu toàn chữ hiếu, chữ trung cũng nhờ hậu phương vững chãi với những nội tướng phía sau lo nhà cửa, ruộng vườn, thờ cúng tổ tiên, phụng dưỡng ông bà cha mẹ, dưỡng dục con cháu. Cái bếp phía đông phòng đỏ lửa, trang bếp thắp hương thường xuyên, kết nối bát hương trên bàn thờ, là hương hỏa, lo cho mâm cơm (hằng ngày) và mâm cúng (kỵ, chạp, tết nhất, sóc vọng) luôn tinh sạch, ngon, lành và trang trọng nhất.Bàn thờ tết xứ Huế được bài trí mang khát vọng an khang, phồn thực. Ngoài mâm cỗ, còn có nếp là tinh hoa trời đất ban cho, với nhiều dưỡng chất, kết dính (xôi, bánh chưng, bánh tét…); có chè, mứt bánh là vị ngọt trời ban. Hoa ở bên trái (đông) tượng trưng cho người phụ nữ với khát vọng đơm bông. Quả ở bên phải (tây) tượng trưng cho người đàn ông, được kết trái với tâm điểm là nải chuối, cho thấy sự chuyển hóa từ màu xanh dần sang vàng, chín đen. Bên trên là những trái trong vườn nhà, ưu tiên loại nhiều hạt (mãng cầu, lựu, dưa hấu, ổi, cam…) với khát vọng sản sinh mãnh liệt.Côn Đảo và những chuyện đi lại ngày trước ít biết
"Điểm đặc sắc của Festival Phở 2024 là định vị cho hương liệu và gia vị trong phở Việt Nam. Hiện nay, nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc... cũng nấu phở Việt Nam nhưng chưa thể định được chuẩn các gia vị trong nấu phở", nghệ nhân Lê Thị Thiết chia sẻ.
Hà Lan thức tỉnh muộn nhưng ý nghĩa lớn
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức theo dõi sát diễn biến và có dự báo chuyên ngành về nguồn nước, chất lượng nước và nguy cơ thiếu nước, xâm nhập mặn để cung cấp thông tin cho các địa phương và người dân. Đồng thời cũng cần chủ động chỉ đạo triển khai công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với diễn biến thực tế tại từng thời điểm, từng khu vực. Phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương và UBND cấp tỉnh có liên quan chỉ đạo vận hành linh hoạt, hiệu quả các hồ chứa thủy lợi, thủy điện, các hệ thống thủy lợi nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả, tối ưu nguồn tài nguyên nước.
Ngày 5.3, Công an P.Thọ Quang (Q.Sơn Trà, TP.Đà Nẵng) bàn giao Cơ quan CSĐT Công an TP.Đà Nẵng khu vực 2 (địa bàn Q.Sơn Trà và Q.Ngũ Hành Sơn) 8 con bạc trong vụ sát phạt tại âu thuyền Thọ Quang để xử lý theo thẩm quyền.Thiếu tá Thân Thành Trung, Trưởng công an P.Thọ Quang, cho biết thời gian gần đây tại cảng cá và âu thuyền Thọ Quang xuất hiện một nhóm đánh bạc dưới hình thức lắc bầu cua, sát phạt bằng tiền mặt, hầu hết là người ngoại tỉnh tham gia.Các con bạc lợi dụng đêm tối, khu vực vắng vẻ do công trình nâng cấp cảng cá và âu thuyền Thọ Quang đang thi công, để sát phạt.Do đặc thù khu vực cảng cá rộng, nhóm này cảnh giới, nhanh chóng tẩu tán tang vật khi thấy lực lượng tuần tra đêm xuất hiện từ xa.Để triệt xóa ổ bạc, thiếu tá Thân Thành Trung chỉ đạo thiếu tá Hồ Đình Tuấn, chỉ huy phụ trách phòng chống tội phạm, huy động trinh sát tổ hình sự xác minh, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ và phối hợp Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.Đà Nẵng phá án.Sau nhiều đêm phối hợp trinh sát, lúc 4 giờ 15 ngày 4.3, Công an P.Thọ Quang cùng đơn vị phối hợp đột kích ổ bạc tại khu vực công trường cảng cá và âu thuyền Thọ Quang, bắt giữ 8 nghi phạm, trong đó có 5 nữ.Các con bạc gồm: C.N.C (38 tuổi), L.N.T (34 tuổi, cùng ngụ xã Bình Nam, H.Thăng Bình), V.T.Q.T (30 tuổi, ngụ xã Tam Anh Bắc), N.T.N.S (43 tuổi, ngụ xã Tam Tiến, cùng H.Núi Thành, Quảng Nam), L.T.T (59 tuổi, ngụ tổ 90, P.An Hải Bắc), N.T.T (58 tuổi, ngụ P.Nại Hiên Đông), L.V.X (30 tuổi, ngụ P.Mân Thái, cùng Q.Sơn Trà), N.N.P (31 tuổi, ngụ xã Krông Buk, H.Krông Pắk, Đắk Lắk).Tang vật thu giữ số tiền đánh bạc ở ván cuối cùng trước khi bị bắt quả tang là hơn 3 triệu đồng, bộ dụng cụ đánh bạc dưới hình thức lắc bầu cua, cùng lượng lớn tiền mặt thu giữ trong người các con bạc.Công an P.Thọ Quang củng cố hồ sơ ban đầu, chuyển đến Cơ quan CSĐT Công an TP.Đà Nẵng khu vực 2 để thụ lý, xác minh theo thẩm quyền.
Tăng tốc cuộc đua ngân hàng bán lẻ
Theo thông báo chính thức, kể từ năm học 2025 - 2026, học sinh tất cả các trường tại Bắc Kinh (Trung Quốc) sẽ triển khai chương trình giáo dục AI với tối thiểu 8 giờ giảng dạy mỗi năm. Chương trình này có thể được tổ chức độc lập hoặc đưa vào các môn học như công nghệ thông tin, khoa học và các hoạt động thực hành. Các phương pháp giảng dạy sáng tạo sẽ được áp dụng, bao gồm việc sử dụng trợ lý AI và học tập theo dự án, cũng như các tình huống tương tác.Mặc dù 8 giờ học về AI mỗi năm có vẻ ít ỏi nhưng đây là mức tối thiểu và có thể được điều chỉnh tăng lên trong tương lai. Tuyên bố cũng nhấn mạnh việc thiết lập một cơ chế hợp tác giữa các trường đại học, công ty và trường trung học để đào tạo những học sinh có năng khiếu đặc biệt trong lĩnh vực AI. Để đảm bảo chất lượng giảng dạy, giáo viên từ các chuyên ngành như khoa học máy tính, toán học và công nghệ sẽ được đào tạo để giảng dạy về giáo dục AI.Sáng kiến này được xem là một phần trong nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy sự phát triển của AI trong giáo dục. Ngoài Bắc Kinh, Estonia cũng đã thực hiện bước đi tương tự khi trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tích hợp dịch vụ ChatGPT.edu vào hệ thống giáo dục quốc gia. Từ ngày 1.9.2025, 20.000 học sinh trung học và 3.000 giáo viên tại Estonia sẽ được truy cập miễn phí vào các công cụ này.Sự phát triển này mở ra nhiều cơ hội cho giáo dục AI trên toàn cầu và sẽ rất thú vị để xem liệu các quốc gia khác có theo chân Trung Quốc và Estonia trong việc tích hợp AI vào chương trình học hay không.
