Những tấm lòng vàng 20.10.2022
Ngày 10.1, tại Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư (H.Lộc Ninh), Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Bình Phước tổ chức lễ đón 41 hài cốt liệt sĩ về nước, kết thúc nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia, của Đội K72 giai đoạn XXIV (mùa khô 2024 - 2025).Trước đó, qua 64 ngày thực hiện nhiệm vụ tại tỉnh Kratie và Kampong Thom (Vương quốc Campuchia), Đội K72 (Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Phước) đào tìm trên diện tích 24.000 m², qua đó phát hiện, quy tập được 41 hài cốt liệt sĩ, đều chưa xác định được danh tính.Các di vật kèm theo hài cốt liệt sĩ gồm các vật dụng như tăng, võng, ví da, bàn chải đánh răng, cúc áo, lược, lọ thủy tinh, bấm móng tay, lọ dầu gió, thắt lưng, khuy kim loại và vỏ đạn đã gỉ sét...Ngoài 41 hài cốt liệt sĩ được quy tập tại Campuchia, cũng trong giai đoạn mùa khô 2024 - 2025, trên địa bàn H.Lộc Ninh; Đội K72 đã tìm kiếm được 129 hài cốt liệt sĩ. Tất cả các hài cốt liệt sĩ sẽ được tổ chức lễ truy điệu và an táng trang trọng tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Bình Phước.Sau lễ đón, các đơn vị tổ chức hành quân đưa hài cốt liệt sĩ về Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Bình Phước tổ chức lễ dâng hương.
Phái đoàn Saint Petersburg kêu gọi doanh nghiệp VN đầu tư
Live concert Trạm yêu dự kiến diễn ra tại Cung thể thao điền kinh Mỹ Đình vào ngày 8.3. Trước đó, khi chương trình công bố mở bán vé đã gặp tình huống hệ thống quá tải, khiến ban tổ chức phải lên tiếng trấn an khán giả. Một trong những lý do khiến Trạm yêu nhận được sự quan tâm là vì sở hữu dàn nghệ sĩ đình đám, trong đó phải kể đến những gương mặt quen thuộc của show Anh trai vượt ngàn chông gai như NSND Tự Long, Soobin Hoàng Sơn, Cường Seven, Rhymastic.Trong đó, Soobin Hoàng Sơn là cái tên cuối cùng được ban tổ chức công bố. Năm 2024, nam ca sĩ liên tục gặt hái thành công khi công phá tại các lễ trao giải như Mai vàng, Wechoice Awards, Làn sóng xanh… Trong chương trình “mở bát” này, giọng ca 9X sẽ cùng NSND Tự Long, Cường Seven, Rhymastic ôn lại những kỷ niệm đẹp thời tham gia Anh trai vượt ngàn chông gai, nghiên cứu phát triển thêm những màn trình diễn dành tặng khán giả. Trên trang cá nhân, NSND Tự Long hào hứng chia sẻ về cuộc hội ngộ với các “anh tài” trong live concert sắp tới. Anh chia sẻ: “Táo tôi đã lên thiên đình tham dự buổi chầu cuối năm báo cáo về tình hình hạ giới. Cả thiên đình nghe nói năm qua có chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai hot lắm, vé concert săn hụt hoài ai cũng tiếc hùi hụi. Thế là tôi mời luôn dàn táo ngày 8.3 xuống Cung thể thao điền kinh Mỹ Đình xem Trạm yêu”. Không tham gia Anh trai vượt ngàn chông gai nhưng Hoàng Dũng là người có cá tính, mang dấu ấn riêng đậm nét trong giọng hát và các sáng tác. Hai năm khá im hơi lặng tiếng vừa qua chính là thời gian để anh ấp ủ, cho ra mắt những ca khúc mới như La bàn hay Cuối tuần. Sự có mặt của anh hứa hẹn mang tới những màn kết hợp mới lạ, bùng nổ trong live concert.Trạm yêu - Hẹn ước thời không được chia thành 4 chương, thể hiện 4 giai đoạn tình cảm mà ai cũng có thể đã trải qua. Live concert bắt đầu bằng những rung động ngây ngô - qua những tình yêu nồng thắm, đến những lỡ hẹn cách xa nhau, và cuối cùng là đúng người, đúng thời điểm để vun đắp hạnh phúc. Các nghệ sĩ cũng được sắp xếp xuất hiện ở những trạm dừng này, với những ca khúc phù hợp, để nâng đỡ cảm xúc của khán giả.
Lợi thế của nữ lãnh đạo trong dòng chảy công nghệ số
Một chiếc xe có gia tốc và tốc độ cao sẽ cần phải có một bộ phanh xứng tầm. Vento được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS của Continental, thực tế thử nghiệm cho thấy xe hãm tốc độ rất hiệu quả và an toàn, không có hiện tượng trượt bánh.
Messi giúp Inter Miami sớm dẫn trước tỷ số 1-0 ngay phút thứ 5 khi có pha kiến tạo đẹp mắt cho cầu thủ Tomas Aviles ghi bàn. Nhưng chính Tomas Aviles sau đó lại nhận thẻ đỏ trực tiếp ở phút 23 vì pha phạm lỗi với đối phương ngay trước vòng cấm, khiến đội nhà rơi vào tình thế đầy gian nan.Tận dụng cơ hội chơi hơn người và hưởng quả phạt thuận lợi, cầu thủ Mitja Ilenic ghi bàn gỡ hòa tỷ số 1-1 cho New York City FC ở phút 26. Vào hiệp 2, đội khách tiếp tục gây sức ép và sớm có bàn vươn lên dẫn lại tỷ số 2-1 do công Alonso Martinez ghi phút 55.Phải nhờ đến những nỗ lực không biết mệt mỏi của Messi, cho đến tận những phút đá bù giờ đầy nghẹt thở, danh thủ người Argentina cuối cùng cũng đã mang lại thành quả ngọt ngào cho Inter Miami. Trong đó, Messi đã thực hiện pha kiến tạo thứ 2 trong trận thành bàn giúp cầu thủ Telasco Segovia lập công gỡ hòa tỷ số 2-2 phút 90+10.Cuối trận, Messi nhận 1 thẻ vàng ở phút bù giờ 90+15, do những tranh cãi gay gắt với trọng tài. Trong đó, gồm tình huống phạt thẻ đỏ cầu thủ Aviles được cho quá nặng tay, bỏ qua của Inter Miami 1 quả phạt đền trong hiệp 2 sau khi đã kiểm tra VAR…Messi và đồng đội từ chỗ có khởi đầu tưởng như mơ, thì lại trở nên vô cùng khó khăn do thi đấu thiếu người từ sớm. HLV Mascherano cũng phải có những sự thay người từ rất sớm, khi tiền đạo tân binh Fafa Picault rời sân ngay phút thứ 10 vì chấn thương để Robert Taylor vào thay.Messi thi đấu rất cố gắng kể từ lúc Inter Miami chơi thiếu người. Tuy nhiên, một mình danh thủ 37 tuổi này không thể làm thay đổi tình thế, dù anh cũng liên tiếp tạo ra các cơ hội cũng như tìm kiếm hy vọng thông qua các quả sút phạt sở trường. Hàng thủ và thủ môn Matt Freese của New York City FC thi đấu rất chắc chắn để hạn chế mọi "ma thuật" từ Messi.Một phần nữa, đồng đội thân thiết của Messi, tiền đạo kỳ cựu Suarez có một ngày thi đấu dưới sức do ảnh hưởng thể lực. Còn Jordi Alba và Busquets luôn gặp nhiều khó khăn bởi sự đeo bám rất sát sao của các cầu thủ New York City FC. Phải đến những phút bù giờ, từ những nỗ lực không biết mệt mỏi của Messi mới giúp Inter Miami giành lại 1 điểm ngay trên sân nhà.Sau trận mở màn mùa giải MLS, Messi và Inter Miami chuẩn bị gặp lại đối thủ Sporting Kansas City ở trận lượt về vòng 1 giải CONCACAF Champions Cup, cũng trên sân nhà lúc 8 giờ ngày 26.2 (lượt đi Inter Miami thắng tỷ số 1-0).
Đa phong cách với bản phối từ kiểu váy dài đến mắt cá chân
Ngày 20.3, ông Nguyễn Tấn Tuân, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ký quyết định ban hành quyết định phê duyệt Đề án thu, nộp, quản lý và sử dụng phí tham quan danh lam thắng cảnh vịnh Nha Trang. Đối tượng thu phí là du khách đi tham quan, du lịch di chuyển bằng phương tiện thủy nội địa trên những vùng biển, đảo nằm trong ranh giới vịnh Nha Trang (ngoài phân khu bảo vệ nghiêm ngặt); ngoại trừ các tổ chức cung cấp dịch vụ chủ yếu để phục vụ du khách tham quan, du lịch trên vùng biển đảo vịnh Nha Trang.Phạm vi tổ chức thu phí tham quan danh lam thắng cảnh vịnh Nha Trang được xác định: Vùng biển, đảo nằm trong ranh giới vịnh Nha Trang từ mũi Kê Gà đến mũi Cù Hin.Địa điểm thu phí tại các cảng, bến đưa khách từ bờ đi tham quan du lịch trên vùng biển, đảo vịnh Nha Trang như: các cảng Vinpearl, bến du thuyền và bến thủy nội địa khác được cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động.Mức thu phí dự kiến từ 6.000 đồng tới 40.000 đồng, áp dụng thống nhất với người Việt Nam và nước ngoài. Cơ quan được giao nhiệm vụ thu phí là Ban quản lý vịnh Nha Trang.Cụ thể các tuyến thu phí: Bến thủy nội địa - đảo Hòn Miễu 6.000 đồng/người/lượt; bến thủy nội địa - đảo Hòn Tằm, bến thủy nội địa - đảo Hòn Tre (Vinpearl), bến thủy nội địa - đảo Hòn Một cùng giá 8.000 đồng/người/lượt; bến thủy nội địa - đảo Hòn Mun 10.000 đồng/người/lượt; tổng hợp các tuyến 40.000 đồng/người/lượt.Giảm 50% phí tham quan cho: trẻ em từ 6 tuổi đến 16 tuổi; các đối tượng được ưu đãi theo "chính sách ưu đãi hưởng thụ văn hóa"; nhân dân ở các xã đặc biệt khó khăn được quy định trong Chương trình 135 của Chính phủ; người có công với cách mạng; người thuộc diện chính sách xã hội.Đồng thời miễn phí cho: trẻ em dưới 6 tuổi, công dân cư trú tại Khánh Hòa; người dân, du khách tắm biển tại các bờ biển, bãi tắm ven đất liền; cư dân sinh sống, thường trú trên các đảo; người khuyết tật; nhân viên làm việc tại các điểm du lịch trong vịnh Nha Trang.Đề án thu, nộp, quản lý và sử dụng phí tham quan danh lam thắng cảnh vịnh Nha Trang là một trong giải pháp của "Chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang", mục tiêu để có được nguồn tài chính bền vững cho hoạt động quản lý vịnh Nha Trang.Dự kiến hằng năm số tiền phí thu được hơn 26,4 tỉ đồng, dùng để bù đắp chi phí, bảo đảm cho bộ máy, vận hành hoạt động của Ban quản lý vịnh Nha Trang như: tuần tra, kiểm soát, công tác liên ngành, cứu nạn cứu hộ, bảo tồn, phao neo, sửa chữa tàu thuyền, khảo sát môi trường, thu gom chất thải trên vịnh…
Thú vui mới của phụ nữ Trung Quốc sau đại dịch
Thu lãi hàng trăm triệu nhờ nuôi cua đinh trong bể xi măng
Anh Nguyễn Hoàng Thắng, chuyên gia công nghệ, đồng sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo (chongluadao.vn) cho biết, ngày nay, càng nhiều người sử dụng điện thoại có truy cập internet thì cũng là môi trường lý tưởng cho các hoạt động lừa đảo hoạt động rầm rộ. Việc nhận diện những cách thức lừa đảo dường như không thể bởi thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện với một người bình thường. Ghi nhận thực tế cũng như từ báo cáo của hàng trăm nạn nhân, chuyên gia này nói rằng những cách thức lừa đảo thường "đội lốp" như: thông báo trúng thưởng hoặc quà tặng, giả danh nhân viên ngân hàng hoặc ví điện tử, người quen nhờ giúp đỡ, hỗ trợ nâng cấp SIM hoặc chuẩn hóa thông tin thuê bao, mời chào đầu tư tài chính hoặc tiền ảo…Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo cũng giả danh cơ quan chức năng như: công an, tòa án, viện kiểm soát… nhằm gọi điện thông báo với nạn nhân đang liên quan đến một vụ án (ví dụ: rửa tiền, vi phạm giao thông), yêu cầu chuyển tiền để "phục vụ điều tra" hoặc tránh bị bắt. Chúng thường sử dụng số điện thoại giả mạo hiển thị đầu số quen thuộc để tạo niềm tin. Hoặc yêu cầu nâng cấp tài khoản VNEID, xác thực KYC (thủ thuật trong các dịch vụ tài chính) danh tính cấp 2... sau đó gửi đường link giả mạo chứa phần mềm độc hại để nạn nhân tải về. Mục đích chung chiếm quyền điều khiển điện thoại nạn nhân và rút hết tiền trong tài khoản ngân hàng, cũng như đánh cắp toàn bộ dữ liệu có trên điện thoại. Chia sẻ với phóng viên Báo Thanh Niên, Huỳnh Ngọc Khánh Minh, thành viên dự án Chống lừa đảo cho hay, mã độc điện thoại là một loại phần mềm độc hại được thiết kế để tấn công và gây hại cho điện thoại thông minh và máy tính bảng. Mã độc có thể thực hiện nhiều hành vi trái phép như: đánh cắp dữ liệu cá nhân, theo dõi hoạt động của người dùng, kiểm soát thiết bị từ xa hoặc thậm chí mã hóa dữ liệu để tống tiền.Mã độc điện thoại có thể lây lan qua nhiều phương thức khác nhau, bao gồm tải xuống ứng dụng độc hại, nhấp vào liên kết lừa đảo trong tin nhắn hoặc email, từ đó, kẻ xấu khai thác các lỗ hổng bảo mật của hệ điều hành và trở thành mối đe dọa nghiêm trọng. Một số loại mã độc phổ biến: Trojan, Spyware (phần mềm gián điệp), Ransomware (mã độc tống tiền), Adware (phần mềm quảng cáo độc hại)…Nói về cơ chế hoạt động của mã độc, Anh Minh cho rằng kẻ tấn công sẽ lừa người dùng thực hiện cài đặt các ứng dụng giả mạo như ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, game miễn phí, phần mềm diệt virus giả; bấm vào link độc hại trong tin nhắn SMS, email lừa đảo hoặc mạng xã hội; cấp quyền quá mức cho ứng dụng mà không kiểm tra. Tiếp đến là giai đoạn tấn công đánh cắp thông tin cá nhân (danh bạ, tin nhắn, mật khẩu, tài khoản ngân hàng); chuyển hướng OTP, chặn SMS để chiếm tài khoản ngân hàng; gửi tin nhắn lừa đảo đến danh bạ để phát tán mã độc; chiếm quyền điều khiển điện thoại. "Giả mạo ngân hàng, người dùng nhận được tin nhắn từ ngân hàng thông báo tài khoản bị khóa và yêu cầu nhấp vào link để xác thực. Khi nhập thông tin, hacker lấy được tài khoản ngân hàng. Hoặc giả mạo bưu điện, người dùng nhận tin nhắn từ "VNPost" báo có đơn hàng chưa nhận và yêu cầu tải một ứng dụng giả (chứa mã độc) để kiểm tra trạng thái đơn hang", anh Minh nói.Chia sẻ thêm thủ đoạn mà nhiều người thường gặp là: "Lừa đảo qua mạng xã hội. Thông thường, tài khoản người quen bị hack, sau đó gửi tin nhắn nhờ giúp đỡ, kèm theo "file APK" hoặc link tải ứng dụng lạ. Khi người dùng tải về và cài đặt, hacker sẽ chiếm quyền điều khiển điện thoại hoặc gửi mã độc đến danh bạ của nạn nhân. Một số vụ lừa đảo trên Zalo, Messenger khi hacker giả danh bạn bè nhờ "mở file quan trọng", nhưng thực chất là file cài đặt mã độc".Để nhận diện các mã độc, anh Minh nói rằng sẽ có các đặc điểm như: điện thoại chạy chậm bất thường, hao pin nhanh dù không sử dụng nhiều. Xuất hiện quảng cáo lạ, ngay cả khi không mở trình duyệt. Các ứng dụng yêu cầu quyền truy cập bất thường (truy cập tin nhắn, camera, danh bạ…). Ngoài ra, tài khoản ngân hàng, ví điện tử bị đăng nhập từ thiết bị lạ. Có tin nhắn gửi đi nhưng người dùng không hề gửi. Xuất hiện ứng dụng lạ không rõ nguồn gốc. Điện thoại tự động bật Wi-Fi, Bluetooth, định vị, camera dù bạn đã tắt.Trong khi đó, theo anh Nguyễn Hưng, người sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo, những hình thức trên phản ánh sự kết hợp giữa các chiêu trò truyền thống và công nghệ cao như AI, giả mạo số điện thoại, hoặc mã độc. Để bảo vệ bản thân, người dân không cung cấp thông tin cá nhân (căn cước công dân, họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, số điện thoại...), đặc biệt là mã OTP điện thoại cho người khác. "Mọi người, hãy chậm lại một bước, nghĩa là trước khi chuyển tiền hay cung cấp thông tin cho ai đó nên xác thực lại số tài khoản, đúng người cần chuyển tiền rồi sau đó mới thực hiện các bước tiếp theo", Hưng bày tỏ. Cần bảo mật 4 lớp, xác thực danh tính cho các tài khoản ngân hàng và tài khoản mạng xã hội . 4 lớp đó gồm: số điện thoại, email, mật khẩu, mã Authenticator (hay còn gọi là 2FA, lên CH Play (trên android) hoặc Appstore (cho iphone) tải ứng dụng tên Authenticator có hình hoa thị 7 màu. Đồng thời, xác minh thông tin qua các kênh chính thức (gọi hotline ngân hàng, nhà mạng, cơ quan chức năng địa phương...). Báo cáo số điện thoại lừa đảo cho cơ quan chức năng hoặc nhà mạng. Khóa ngay tài khoản ngân hàng bằng cách gọi lên số hotline của ngân hàng bạn dùng nếu phát hiện bị lừa đảoNếu nghi ngờ người thân, bạn bè bị hack tài khoản hoặc mượn tiền thì phải gọi ngay cho họ qua số điện thoại Zalo, Telegram, Facebook... để xác thực một lần nữa xem có chính xác không.
Học sinh 'gỡ' nỗi lo nhờ các gian hàng tư vấn tuyển sinh
Tiến sĩ Christopher Broyd, bác sĩ tư vấn tim mạch tại Bệnh viện Nuffield Health Brighton (Vương quốc Anh), đã cảnh báo năm hành vi có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe tim mạch của bạn, theo nhật báo Independent.Tiến sĩ Christopher Broyd cảnh báo lối sống ít vận động có thể dẫn đến tăng cân, cholesterol cao và tăng huyết áp, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Việc tập thể dục thường xuyên rất quan trọng đối với sức khỏe tim mạch nhưng không cần phải ép buộc bản thân phải đến phòng tập mỗi ngày. "Dù đó là khiêu vũ, bơi lội, đạp xe hay chơi một môn thể thao đồng đội thì việc tìm kiếm điều gì đó vui vẻ sẽ giúp bạn dễ dàng duy trì động lực hơn. Hãy cố gắng chọn thời điểm trong ngày phù hợp nhất với bạn và tuân thủ, cho dù đó là vào buổi sáng, trong giờ nghỉ trưa hay buổi tối", tiến sĩ Christopher Broyd cho biết."Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tim bằng cách làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ", tiến sĩ Christopher Broyd giải thích.Căng thẳng khuyến khích các cơ chế đối phó không lành mạnh như ăn quá nhiều hoặc hút thuốc. Riêng căng thẳng công việc mãn tính còn làm tăng huyết áp, dẫn đến thói quen ăn uống kém và rối loạn giấc ngủ, gây hại cho sức khỏe tim mạch theo thời gian.Để kiểm soát căng thẳng hiệu quả, vị bác sĩ này khuyên: "Hoạt động thể chất thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ, yoga hoặc tập thể dục, có thể giúp giải tỏa căng thẳng tích tụ và cải thiện tâm trạng thông qua tăng cường endorphin".Một số phương pháp liên quan đến "chánh niệm" điển hình là thiền định, hít thở hơi sâu hoặc thư giãn cơ sẽ làm dịu tâm trí, giảm căng thẳng.Tiến sĩ Christopher Broyd cho biết: "Thiếu ngủ hoặc ngủ kém chất lượng có thể làm tăng huyết áp, góp phần gây béo phì và phá vỡ quá trình phục hồi tự nhiên của cơ thể. Các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tim mạch".Ngoài tránh tiêu thụ quá nhiều caffeine, nicotine hoặc rượu vào buổi tối, chuyên gia này còn khuyên chúng ta thiết lập một lịch trình ngủ nhất quán để điều chỉnh đồng hồ sinh học và thói quen ngủ đều đặn.Cụ thể, bạn nên đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, ngay cả vào cuối tuần. Bên cạnh đó, hãy thư giãn trước khi ngủ, chẳng hạn như đọc sách và tránh các hoạt động kích thích như xem các chương trình truyền hình dữ dội.Việc thiếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin D, điều này liên quan đến khả năng gây ra huyết áp cao, tình trạng viêm và nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn, nhất là trong những tháng mùa đông.Tiến sĩ Christopher Broyd khuyên, nếu bạn làm việc hoặc học tập trong nhà, hãy nghỉ giải lao ngắn để bước ra ngoài tắm nắng, ít nhất 15-30 phút mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng khi ánh nắng mặt trời dịu hơn."Đi bộ, ngồi trong công viên hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời như làm vườn, dắt chó đi dạo hoặc thậm chí là ăn trưa ở ngoài trời", chuyên gia này nói.Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự cô đơn có thể gây căng thẳng, làm tăng huyết áp và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng miễn dịch. Tất cả đều có thể gây hại cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, việc cải thiện tình trạng cô lập xã hội cần có thời gian và nỗ lực.Tiến sĩ Christopher Broyd đề xuất nên tìm đến bạn bè hoặc thành viên gia đình, cân nhắc tham gia một câu lạc bộ mới. Khi nỗ lực có chủ đích để kết nối với người khác và xây dựng các mối quan hệ, bạn có thể tăng cường mạng lưới hỗ trợ xã hội và sức khỏe tổng thể, cuối cùng là cải thiện sức khỏe tim mạch của mình.
xoc dia online live
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
