Những tấm lòng vàng 12.1.2023
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.Buôn bán tràn ra quốc lộ
Trong phiên giao dịch cuối tuần, sàn giao dịch cà phê London tiếp tục giảm nhẹ. Giá cà phê rubusta, kỳ hạn giao tháng 5 giảm 22 USD còn 3.744 USD/tấn. Các kỳ hạn còn lại cũng giảm 15 - 20 USD/tấn.
Cựu học sinh trường chuyên lập kỷ lục châu Á về nâng tạ
Đỗ Mỹ Linh gây chú ý khi góp mặt trong sự kiện cùng 15.000 người hát Quốc ca lập kỷ lục Guinness, thuộc khuôn khổ Ngày hội văn hóa SHB - T&T. Tại sự kiện, Hoa hậu Việt Nam 2016 diện áo dài truyền thống, khoe nhan sắc ngày càng thăng hạng sau khi lấy chồng, sinh con. Thời gian qua, người đẹp 9X có cuộc sống kín tiếng, thỉnh thoảng xuất hiện trong một số sự kiện để ủng hộ những đồng nghiệp thân thiết. Về cuộc sống hiện tại, Đỗ Mỹ Linh cho biết không chỉ là con dâu, cô đã bắt đầu làm việc cho gia đình chồng từ vài tháng trước và thấy may mắn khi được trải nghiệm trong một môi trường chuyên nghiệp. Tự nhận mình là người chưa có nhiều kinh nghiệm trong môi trường công sở, Đỗ Mỹ Linh luôn tâm niệm phải học hỏi, cần cố gắng nhiều hơn để không phụ sự kỳ vọng của mọi người.Đỗ Mỹ Linh dành lời khen cho bố chồng - ông Đỗ Quang Hiển. Cô chia sẻ: "Không chỉ là một nhà lãnh đạo xuất sắc, chủ tịch còn là một người luôn khát khao cống hiến, luôn mong muốn mang lại những giá trị tốt đẹp và bền vững cho dân tộc". Ngoài Đỗ Mỹ Linh, sự kiện lần này còn có sự tham gia của dàn nghệ sĩ như Tóc Tiên, Hieuthuhai, Mono, Anh Tú Atus, Jsol, Hoàng Bách… Họ mang đến những tiết mục trình diễn được dàn dựng hoành tráng, tạo cảm xúc cho người xem.
Để giúp loại bỏ cảm giác no quá mức, uể oải, đầy hơi, các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra 5 mẹo hay.Biết trước những thành phần nào gây khó chịu có thể giúp loại bỏ chứng đầy hơi.Bác sĩ Michael Hartman, chuyên gia dinh dưỡng đang làm việc tại Mỹ, khuyên: Biết những loại thực phẩm bản thân không dung nạp và các tác nhân gây kích thích khác là rất quan trọng để tránh hoặc hạn chế nhằm ngăn ngừa các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, theo trang tin sức khỏe của Mỹ Healthline.Để xác định những loại thực phẩm gây đầy hơi, cô Erin Palinski-Wade, chuyên gia dinh dưỡng người Mỹ, khuyến nghị nên ghi lại nhật ký thực phẩm hằng ngày.Tốt nhất là theo dõi thực phẩm bạn ăn, khẩu phần ăn, thời gian, cũng như bất kỳ triệu chứng nào bạn cảm thấy. Điều này có thể giúp bạn xác định thực phẩm có thể gây đầy hơi.Chờ quá lâu giữa các bữa ăn cho đến khi đói thường có thể dẫn đến ăn quá nhanh và quá nhiều, điều này có thể gây ra tình trạng đầy hơi, chuyên gia Palinski-Wade cho biết.Thay vì dành tất cả cho một bữa ăn lớn, hãy ăn các bữa ăn và đồ ăn nhẹ đều đặn để hỗ trợ tiêu hóa trong suốt cả ngày.Hãy cẩn thận với các loại thực phẩm có thể gây đầy hơi, như ăn cùng lúc nhiều rau họ cải, quá nhiều chất xơ hoặc nhiều chất béo, muối và đường, cô ấy nói.Chuyên gia Palinski-Wade gợi ý nên ăn uống điều độ. Hãy chọn khẩu phần ăn gồm 1/3 là rau củ quả, 1/3 là protein nạc và 1/3 còn lại là món yêu thích, cô nói. Điều này cho phép bạn thưởng thức tất cả các món ăn mà không ăn quá nhiều, giúp giảm đầy hơi.Các loại rau như rau bina, cải xoăn, cải thìa, măng tây và cải cầu vồng có hàm lượng nước cao và cũng ít calo và chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ. Chúng có tác dụng tốt trong việc giảm đầy hơi, chuyên gia cho biết.Chuyên gia Palinski-Wade khuyên nên tăng dần chất xơ để thúc đẩy nhu động ruột khỏe mạnh và giảm đầy hơi, nhưng đừng tăng cùng lúc quá nhiều chất xơ vì có thể dẫn đến đầy hơi nhiều hơn. Ngoài ra, nếu không tăng lượng nước hấp thụ khi tăng chất xơ, cũng có thể dẫn đến đầy hơi và táo bón.Các loại rau họ cải như bông cải xanh cũng có thể gây ra nhiều khí hơn, vì vậy, tốt nhất là nên ăn các loại rau này khi nấu chín thay vì ăn sống để giảm đầy hơi, chuyên gia Palinski-Wade cho biết.Uống rượu cùng bữa ăn thịnh soạn có thể khiến đầy hơi tồi tệ hơn. Bác sĩ Hartman khuyên nên uống nhiều nước nhưng cần uống rải ra để ngăn ngừa đầy hơi, đừng uống nhiều nước cùng lúc vì có thể làm tăng đầy hơi, cô cũng khuyên nên hạn chế lượng rượu, theo Healthline.
Lãi 682 tỉ đồng, Phát Đạt công bố mở bán loạt dự án
Một người phụ nữ ở Trung Quốc đã sinh con thành công ở tuổi 37 sau 26 lần sẩy thai
