Trao tiền bạn đọc giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn
Bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe, bạn đọc còn có thể xem thêm các bài viết: Bác sĩ chia sẻ cách ăn uống, sinh hoạt giúp phụ nữ ngày càng trẻ đẹp; Dấu hiệu vết đỏ trên da cảnh báo ung thư; Khi nào sốt cảnh báo tuyến tiền liệt có vấn đề?...Bạn đã biết những điều cơ bản để sống lâu, khỏe mạnh: Ăn chế độ ăn cân bằng với nhiều trái cây và rau quả, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt; tập thể dục, bỏ thuốc lá, duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nhưng có những yếu tố không ngờ có thể ảnh hưởng rất lớn đến tuổi thọ. Nghiên cứu mới cho thấy một số yếu tố bất ngờ ở tuổi trung niên có thể gây ra hậu quả lâu dài cho sức khỏe.Sau đây, 2 chuyên gia y tế sẽ chỉ ra những yếu tố bất ngờ có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ.Thường xuyên dùng thuốc kháng sinh. Tiến sĩ Scott Noorda, bác sĩ chuyên khoa về tuổi thọ, tại Viện Y học chức năng Mỹ, cho biết: Lạm dụng thuốc kháng sinh có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe lâu dài, làm giảm cả tuổi thọ và sức khỏe. Nghiên cứu cho thấy sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, từ đó ảnh hưởng đến tình trạng viêm, quá trình trao đổi chất và chức năng miễn dịch. Sự mất cân bằng này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch và ung thư.Không hoạt động sau nghỉ hưu. Bác sĩ Noorda khuyên người nghỉ hưu nên tiếp tục bận rộn với công việc bán thời gian, sở thích và các mối quan hệ xã hội. Nghỉ hưu mà không duy trì hoạt động thể chất, tinh thần hoặc xã hội sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, bệnh tim mạch và tử vong sớm.Nghiên cứu năm 2018 trên Bulletin of Aging & Health, đã phát hiện đột ngột rút khỏi công việc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tuổi thọ, đặc biệt là ở nam giới độ tuổi 62, bác sĩ Noorda cho biết. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 7.3.Sốt là phản ứng của cơ thể khi bị viêm nhiễm. Bằng cách tăng thân nhiệt, vi khuẩn và virus trong cơ thể sẽ bị suy yếu và khó nhân lên. Gặp vấn đề tuyến tiền liệt cũng có thể gây sốt.Các bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt, áp xe tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt có thể gây sốt. Khác với các sốt thông thường, sốt do những bệnh này sẽ kéo dài không khỏi, đồng thời kèm theo các triệu chứng như có máu trong nước tiểu hay tinh dịch, đau vùng chậu, lưng dưới hay yếu cơ.Trong khi đó, căn bệnh nghiêm trọng nhất là ung thư tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng tương tự như phì đại tuyến tiền liệt, chẳng hạn như khó tiểu, tiểu yếu, tiểu đau, tăng tần suất đi tiểu, đặc biệt là vào ban đêm. Không giống như phì đại tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt có thể gây sụt cân.Ung thư tuyến tiền liệt gây sốt nhưng đây không phải là triệu chứng phổ biến của bệnh. Nhiều nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt sẽ không bị sốt. Tuy nhiên, bệnh hành sốt là do các tế bào ung thư phát triển và chặn dòng nước tiểu, dẫn đến tắc nghẽn nước tiểu và gây nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm tuyến tiền liệt. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 7.3.Các triệu chứng ung thư không phải lúc nào cũng rõ ràng. Một số loại sẽ xuất hiện cục u ở cổ, nách, trong khi ung thư da lại có hình dạng khá giống nốt ruồi. Ngoài ra, dấu hiệu cảnh báo khác là vết đỏ trên da.Vết da đỏ có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cháy nắng, dị ứng, nổi đề đay hay vẩy nến. Do đó, dấu hiệu này nếu liên quan đến ung thư sẽ dễ bị phớt lờ vì nhiều người không nghĩ đó là vấn đề lớn.Nếu đã loại trừ hết các nguyên nhân thường gặp, đồng thời tình trạng da đỏ vẫn không khỏi dù đã làm mọi cách thì người bệnh cần sớm đi khám. Tổ chức Skin Cancer Foundation (Mỹ) cho biết ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới.Ung thư da có nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, nếu biểu hiện ra ngoài là vết da đỏ thì đó là ung thư biểu mô tế bào vảy. Bị ung thư này thì da không chỉ đỏ mà còn có cảm giác thô ráp khi chạm vào, đôi khi đóng vảy. Nguyên nhân của loại ung thư này thường là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Hãy bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe để xem thêm nội dung bài viết này bạn nhé!Rejuvaskin đi đầu giải pháp quản lý sẹo nâng ngực hơn 35 năm
Có những người trẻ, họ vẫn sử dụng mạng xã hội, nhưng không để bị chi phối cuộc sống. Sau giờ làm, họ ưu tiên những hoạt động mang lại giá trị lâu dài thay vì lao vào vòng xoáy check-in, thử món ăn "hot" hay học nhảy theo clip trên mạng xã hội.Võ Thanh Ngân (25 tuổi), nhân viên văn phòng tại Q.Bình Thạnh, TP.HCM, từng là một người mê cập nhật mọi xu hướng từ thời trang, ẩm thực đến điệu nhảy nổi tiếng. Nhưng cô sớm nhận ra việc phải "theo kịp" chỉ mang đến niềm vui nhất thời. "Mình từng xếp hàng cả tối chỉ để mua món đồ chơi đang hot hay chụp ảnh ở quán cà phê mới mở để đăng mạng. Nhưng rồi tự hỏi, ngoài vài lượt like, điều đó mang lại gì?", Ngân chia sẻ.Giờ đây, cô chọn học tiếng Anh trực tuyến và đọc sách sau giờ làm. "Mình vẫn dùng mạng xã hội, nhưng không chạy theo xu hướng nữa. Tập trung vào bản thân giúp mình phát triển hơn, bỏ lỡ vài trend chẳng ảnh hưởng gì", Ngân nói.Đỗ Minh Tâm (27 tuổi), làm việc tại 317 Ngô Gia Tự, Q.10, TP.HCM, cũng không để các trào lưu mạng xã hội “cuốn đi”. Với Tâm, việc dành quá nhiều thời gian để theo xu hướng không phù hợp với định hướng phát triển bản thân. "Bạn bè mình hay check-in chỗ này chỗ kia hay thử món ăn đang nổi. Việc này vẫn có cái hay và thú vị riêng. Còn mình chỉ dành chút thời gian để quan sát, nắm bắt thông tin chứ không trực tiếp trải nghiệm. Thời gian trống mình ưu tiên học lập trình và làm dự án freelance để tăng thu nhập", Tâm kể. Tâm nói thêm: "Xu hướng trên mạng xã hội đến rồi đi, nhưng kỹ năng mình học được sẽ giúp bản thân tiến xa hơn. Mình không tiếc khi không biết quán đang “hot” hay điệu nhảy nào đang nổi".Hoàng Tú Anh, sinh viên năm cuối Trường ĐH Sài Gòn, cho biết: "Mình từng cố biết hết mọi thứ đang hot, từ cách phối đồ đến địa điểm sống ảo, chỉ để không bị lạc hậu. Nhưng rồi nhận ra mình đang sống vì người khác, sợ bị bỏ lỡ, trong khi bản thân không cần thiết phải như vậy", Tú Anh kể. Hiện tại, Tú Anh tập yoga và học thiết kế đồ họa khi có thời gian rảnh. "Mình vẫn lướt mạng xã hội, nhưng không chạy theo xu hướng. Món ăn hay địa điểm có thể hot hôm nay, mai sẽ bị quên. Mình chọn những gì mang giá trị lâu dài", Tú Anh khẳng định.Những người trẻ này không quay lưng với mạng xã hội, với những điều thời thượng mà chọn sử dụng nó một cách có chọn lọc. Thạc sĩ Trần Xuân Tiến, Phó trưởng bộ môn truyền thông, Trường ĐH Văn Hiến, cho biết các trào lưu trên mạng xã hội thường ngắn hạn, dễ khiến giới trẻ mất bản sắc và chịu áp lực tâm lý như FOMO (nỗi sợ bị bỏ lỡ) hay so sánh đồng trang lứa. Nhận ra điều này, một số người trẻ chọn tập trung phát triển bản thân, xây dựng thương hiệu cá nhân dựa trên đam mê và thế mạnh, thay vì chạy theo xu hướng. Họ hướng tới lối sống chú trọng nội lực để tạo giá trị bền vững cho tương lai.“Việc không chạy theo xu hướng ngắn hạn trên mạng xã hội giúp người trẻ phát triển bản thân sâu sắc, xây dựng giá trị cá nhân độc đáo và tầm nhìn dài hạn. Họ tập trung vào tư duy độc lập, sáng tạo, lập kế hoạch cho tương lai thay vì theo đuổi thành công nhất thời. Điều này giảm thiểu tác động tiêu cực, duy trì sức khỏe tâm lý, tự tin và tạo nên cuộc sống hài hòa, bền vững”, thạc sĩ Tiến chia sẻ.Theo thạc sĩ Tiến, việc không chạy theo xu hướng trên mạng xã hội có thể gây khó khăn trong việc kết nối, người trẻ vẫn có thể duy trì quan hệ qua sở thích chung, hoạt động thực tế, hoặc chủ động đề xuất ý tưởng mới. "Việc này không phải là cô lập hay quay lưng với mạng xã hội, mà là tìm kiếm cộng đồng cùng giá trị, tập trung phát triển bản thân và sáng tạo", thạc sĩ Tiến nói.
Khoảnh khắc bố gen Z thức giấc giữa đêm chăm 3 con gái ‘gây sốt’
Sáng 7.2, Tỉnh ủy Quảng Nam tổ chức hội nghị công bố quyết định thành lập Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh, Đảng bộ UBND tỉnh Quảng Nam.Tại hội nghị, ông Phan Văn Bình, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Nam, công bố các quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về kết thúc hoạt động của Ban cán sự Đảng, Đảng đoàn (gồm 11 tổ chức Đảng), Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh.Bên cạnh đó là quyết định thành lập Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh và thành lập Đảng bộ UBND tỉnh trực thuộc Đảng bộ tỉnh Quảng Nam, quyết định chuyển giao tổ chức đảng, đảng viên.Hội nghị cũng công bố quyết định chỉ định Ban chấp hành Đảng bộ các cơ quan tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 gồm 22 người, Ban Thường vụ Đảng ủy gồm 9 người. Ông Nguyễn Đức Dũng, Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, được chỉ định giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ông Lê Trí Thanh (Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh) và bà Nguyễn Thị Hà (Phó bí thư thường trực Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh) được chỉ định giữ chức Phó bí thư.Ban chấp hành Đảng bộ UBND tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 được chỉ định gồm 21 người, Ban Thường vụ Đảng ủy gồm 6 người.Ông Lê Văn Dũng, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND Quảng Nam, được chỉ định giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025; ông Phan Thái Bình, Phó chủ tịch UBND tỉnh và Nguyễn Xuân Đức, Phó bí thư Đảng ủy khối các cơ quan tỉnh Quảng Nam (cũ), được chỉ định giữ chức phó bí thư.Phát biểu giao nhiệm vụ, ông Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam, cho biết thời gian qua tỉnh đã triển khai quyết liệt các đề án, phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy đồng thời hoan nghênh sự vào cuộc quyết liệt của các sở, ngành trong việc thực hiện Nghị quyết 18.Theo ông Triết, 2 đảng bộ mới thành lập có vai trò, vị trí chức năng, nhiệm vụ rất quan trọng, có vai trò lãnh đạo chỉ đạo trực tiếp, tham mưu lãnh đạo tỉnh trong phát triển kinh tế - xã hội.Để đi vào hoạt động ngay và phát huy hiệu quả, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam yêu cầu thường trực 2 đảng bộ sớm kiện toàn bộ máy, ổn định công việc, tổ chức hoạt động sau ngày 15.2. Đồng thời, chuyển giao các tổ chức cơ sở đảng, khẩn trương xây dựng quy chế làm việc của 2 đảng bộ."Đây là mô hình mới, khối lượng công việc sẽ lớn hơn, yêu cầu quan trọng công việc cao hơn, yêu cầu cán bộ phải phát huy tinh thần đoàn kết nhất trí, cố gắng hoàn thành nhiệm vụ công việc", ông Triết yêu cầu.Ông Triết đề nghị các cơ quan, đơn vị tập trung chuẩn bị tốt công tác tổ chức đại hội Đảng các cấp và thực hiện các chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy. Thường xuyên theo dõi, rà soát, kịp thời nắm bắt, tham mưu tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện, bảo đảm bộ máy mới đi vào hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thông suốt. Tuyệt đối không để gián đoạn trong công việc, góp phần tham mưu cũng như triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh Quảng Nam.
Ngày 12.2, thông tin từ Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Trị cho biết đơn vị vừa tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Hoàng Công Thuận (37 tuổi, trú tại TP.Huế) về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.Cụ thể, trong quá trình giao hàng, Thuận thu tiền từ Công ty TNHH ASIA Hà Nam (trụ sở tại Hà Nam) và các đại lý kinh doanh thức ăn chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, TP.Huế, nhưng không nộp hết về công ty mà lấy một phần để chi tiêu cá nhân. Sau đó, Thuận đưa thông tin gian dối để được ứng hàng từ kho của các công ty và giao cho các đại lý để thu tiền và tiếp tục việc chiếm đoạt.Từ tháng 8.2021 đến tháng 11.2023, bằng thủ đoạn nói trên, Thuận chiếm đoạt hơn 4 tỉ đồng của Công ty TNHH ASIA Hà Nam và các đại lý kinh doanh thức ăn chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và TP.Huế.Vụ việc đang được lực lượng chức năng tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định.
Sao TVB khổ sở vì mối tình ồn ào với bạn gái kém 37 tuổi
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.