Chuyển đổi số là 'chất xúc tác' cho hoạt động kinh doanh
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Bí quyết sắp xếp trong phòng khách hợp phong thủy tạo không gian cân bằng, thư giãn
Tương tự Nguyễn Tuấn Khang, nhiều tài năng trẻ của bóng rổ Việt Nam cũng du học để phát triển sự nghiệp thứ hai. Điển hình như Antony Sundberg đang theo học ngành kinh doanh quốc tế tại Linnaeus University (Thụy Điển), Huỳnh Andre Minh Triết theo đuổi chuyên ngành ngoại giao quốc tế tại Mỹ, Mladenovik Chí Anh giành học bổng tại trường Hawaii Pacific University (Mỹ)...
XO mừng mừng tủi tủi, kể 'sự nghiệp XO' 20 năm, 30 năm của mình
Tin vui là nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã phát hiện một chất bổ sung được sử dụng rộng rãi có thể là cứu tinh cho bệnh tiểu đường, theo trang tin khoa học ScitechDaily.Mức đường huyết cao, nếu không được kiểm soát, có thể gây tổn thương cho tim, mắt, thận, dây thần kinh và mạch máu. Mặc dù có rất nhiều cách khác nhau để kiểm soát lượng đường cao, nhưng một nghiên cứu đột phá đã chỉ ra rằng dầu cá có thể là phép màu kỳ diệu.Các nhà khoa học tại Đại học Cruzeiro do Sul (Brazil) đã tiến hành nghiên cứu trên chuột có lượng đường trong máu cao do kháng insulin - tình trạng giống với bệnh tiểu đường loại 2.Kết quả cho thấy dầu cá giúp đảo ngược tình trạng kháng insulin bằng cách điều chỉnh tình trạng viêm, từ đó cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu. Các nhà nghiên cứu cho biết axit béo omega-3 có trong dầu cá có thể giúp giảm lượng đường trong máu bằng cách cải thiện độ nhạy insulin và giảm viêm.Cụ thể, họ đã phát hiện ra rằng bổ sung dầu cá 3 lần mỗi tuần trong 8 tuần đã giúp những con chuột bị bệnh tiểu đường giảm tình trạng kháng insulin, đồng thời cải thiện mức đường huyết, các dấu hiệu viêm và thành phần mỡ máu, bao gồm cholesterol toàn phần, cholesterol xấu và triglyceride.Tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Rui Curi, làm việc tại Đại học Cruzeiro do Sul, cho biết: Nghiên cứu này mang lại hy vọng cho những bệnh nhân tiểu đường loại 2. Ông nói: Các thí nghiệm được tiến hành trên chuột Goto-Kakizaki - mô hình bệnh tiểu đường loại 2 giống như con người, phát hiện ra rằng tình trạng kháng insulin có thể giảm ở những con vật này bằng cách điều chỉnh phản ứng viêm của các tế bào lympho - một dạng tế bào bạch cầu - từ trạng thái ủng hộ viêm sang trạng thái chống viêm. Quá trình này tương tự như phản ứng của người bị kháng insulin khi bổ sung axit béo omega-3. Tiến sĩ Curi cho biết những thay đổi ở tế bào lympho - tế bào bạch cầu giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng và bệnh tật, có tác động rất lớn đến các tế bào khác của hệ thống miễn dịch, gây ra hiệu ứng dây chuyền.Tiến sĩ Curi giải thích: Hầu hết người bệnh tiểu đường đều bị tình trạng viêm, điều này ảnh hưởng đến các con đường truyền tín hiệu insulin, thúc đẩy tình trạng kháng insulin.Vì vậy, bổ sung dầu cá giúp đảo ngược tình trạng viêm, thể hiện tác dụng chống viêm đáng kể. Do đó, các nhà khoa học cho rằng tác động của axit béo omega-3 lên tế bào lympho, điều chỉnh chúng từ trạng thái viêm sang trạng thái chống viêm, có thể đã kích hoạt quá trình giảm tình trạng kháng insulin, theo ScitechDaily.
Võ Hoàng Minh Khoa là 1 trong những nhân tố đáng chú ý nhất được gọi lên đội tuyển Việt Nam đợt này. Cựu Phó chủ tịch (PCT) chuyên môn VFF Dương Vũ Lâm nhận xét: "Tôi cho rằng cậu ấy là sự bổ sung đáng chú ý của đội tuyển Việt Nam. Cậu ấy có kỹ thuật, tư duy chiến thuật tốt, khả năng chuyền bóng tốt. Minh Khoa sẽ góp phần giúp cho tuyến giữa của đội tuyển Việt Nam có thêm nhân tố có chất lượng để lựa chọn.Ngoài ra, việc Minh Khoa được gọi lên đội tuyển Việt Nam trong đợt này cũng là một trong những cách để HLV Kim Sang-sik hướng đến tương lai. Cậu ấy nhìn chung còn khá trẻ, có giá trị sử dụng lâu dài, nếu cậu ấy ổn định phong độ. Minh Khoa sẽ giúp tính kế thừa ở hàng tiền vệ đội tuyển Việt Nam tốt hơn".Minh Khoa chơi hay tại V-League trong 2 mùa giải gần nhất. Riêng ở V-League 2024-2025, cầu thủ này đã ghi được 3 bàn thắng, thông số khá cao đối với 1 người thi đấu ở vị trí trung tâm hàng tiền vệ. Ở Minh Khoa, có nét gì đấy khá giống với Hoàng Đức. Cả 2 người đều có kỹ thuật cá nhân tốt, có khả năng kiểm soát bóng cùng nhãn quan chiến thuật tốt. Khi chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm, lùi thấp hơn so với những tiền vệ còn lại, những cầu thủ này có không gian quan sát những đồng đội của mình ở tuyến trên, trước khi họ đưa ra những giải pháp xử lý bóng hợp lý nhất. Những pha xử lý này có thể là những đường chuyền dài, nếu họ phát hiện ra các đồng đội chiếm được khoảng trống ở vị trí đối phương chưa kịp phòng bị, hoặc là những tình huống tự mình dẫn bóng băng lên phía trước, nếu đối thủ đã kèm hết các đồng đội của Minh Khoa và Hoàng Đức, trong khi lại bỏ quên chính các cầu thủ này.Dĩ nhiên, so với Hoàng Đức, Minh Khoa chưa dày dặn kinh nghiệm bằng, cũng chưa thiện chiến bằng người đàn anh trong các trận đấu thuộc các giải đỉnh cao, trước các đối thủ cứng cựa. Sẽ không ngạc nhiên nếu Minh Khoa chỉ ngồi dự bị cho Hoàng Đức ở cấp độ đội tuyển quốc gia. Tuy nhiên, ngay cả khi ngồi dự bị, Minh Khoa vẫn có thể có cơ hội học hỏi thêm từ người đàn anh nổi tiếng của mình. Anh sẽ học hỏi Hoàng Đức khi được tập cùng với Hoàng Đức, rồi quan sát người đàn anh "thực hành" trên sân đấu.Đồng thời, trong trường hợp HLV Kim Sang-sik cần dưỡng sức cho Hoàng Đức ở một thời điểm nào đấy của từng trận đấu, hay nếu như ông Kim muốn tăng cường sức trẻ cho đội tuyển Việt Nam, vị HLV người Hàn Quốc có thể tung Minh Khoa vào sân. Khi đó, tin rằng Minh Khoa sẽ phát huy tác dụng, còn đội tuyển Việt Nam sẽ giữ được thế trận tốt. Có thêm Minh Khoa, đội bóng của HLV Kim Sang-sik không khác nào có đến 2 Hoàng Đức ở tuyến giữa. Với 2 tiền vệ trung tâm có chất lượng gần giống nhau, đội tuyển Việt Nam sẽ có thêm rất nhiều phương án tính toán về mặt nhân sự trong từng trận đấu, trước từng đối thủ khác. Khi đó, các đội bóng khác sẽ khó càng bắt bài lối chơi của đội bóng trong tay HLV Kim Sang-sik.
'Bà mẹ triệu view' với những clip về miền Tây dân dã
Quân đội Li Băng ngày 18.2 thông báo đã triển khai lực lượng đến các khu vực miền nam nước này sau khi lực lượng Israel rời đi, theo AFP.Theo thỏa thuận ngừng bắn đạt được vào cuối năm ngoái, Israel phải rút quân khỏi miền nam Li Băng trong vòng 60 ngày nhưng hạn chót đã được kéo dài đến ngày 18.2.Cũng theo thỏa thuận do Mỹ và Pháp làm trung gian nói trên, quân đội Li Băng cùng lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc sẽ triển khai tại các vùng đó. Lực lượng Hezbollah sẽ rút về phía bắc sông Litani, cách biên giới khoảng 30 km, và phá bỏ các cơ sở quân sự còn lại trong vùng.Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz của Israel cùng ngày xác nhận binh sĩ đã rút đi, ngoại trừ 5 vị trí chiến lược được coi là vùng đệm. Lực lượng Israel trong vùng đó "sẽ tiếp tục hành động mạnh mẽ và không khoan nhượng trước bất kỳ sự vi phạm nào từ Hezbollah", ông Katz cảnh báo.Bộ trưởng Katz cho rằng việc duy trì lực lượng bên trong lãnh thổ Li Băng phù hợp với quyết định của các lãnh đạo chính trị, nhằm đảm bảo an toàn cho các cộng đồng miền bắc Israel và ngăn ngừa mối đe dọa từ Li Băng. Ông Katz cho hay quân đội Israel cũng đã tăng cường lực lượng trên vùng lãnh thổ phía bắc nước này, đồng thời yêu cầu Hezbollah tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn.Xung đột giữa Hezbollah và Israel bùng phát sau khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7.10.2023. Israel đã thực hiện chiến dịch không kích rầm rộ và triển khai quân sang lãnh thổ Li Băng, diệt hàng loạt thủ lĩnh của Hezbollah. Thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực từ ngày 27.11.2024.Xung đột làm hơn 4.000 người thiệt mạng tại Li Băng trong khi phía Israel tổn thất 78 người, gồm binh sĩ. Thêm 56 binh sĩ Israel thiệt mạng khi được triển khai tại miền nam Li Băng. Từ khi ngừng bắn, khoảng 60 người thiệt mạng, theo AFP.Hàng chục ngàn người ở cả hai nước đã phải di tản. Tại Li Băng, chi phí tái thiết được ước tính là hơn 10 tỉ USD.