HLV Ogura: Đội tuyển Singapore không e ngại Xuân Son, sẵn sàng đối đầu Việt Nam
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Người đàn ông thản nhiên đạp xe trên cao tốc: Nhiều tài xế ô tô bàng hoàng!
Những ngày không gặp nhau
Wacom ra mắt loạt bảng vẽ điện tử mới tại Việt Nam
Tết đến xuân về ai cũng có vô số việc phải làm, với lịch trình dày đặc khiến bạn quên mất việc chăm sóc vết sẹo mới hay khó khăn trong bước chăm sóc phức tạp. Cùng Rejuvaskin Việt Nam cập nhật gel xóa mờ sẹo Rejuvasil Silicone Gel trong quá trình chăm sóc sẹo ngày TếtRejuvasil Silicone Gel đến từ thương hiệu Rejuvaskin - Nổi tiếng với các sản phẩm quản lý và điều trị sẹo trên hơn 77 quốc. Sản phẩm là dòng sản phẩm chuyên biệt cho việc phục hồi vết sẹo lành nhanh và ức chế tăng sinh collagen quá mức gây sẹo lồi sẹo phì. Sản phẩm được khuyến nghị cho các vết thương từ phẫu thuật, bỏng,té xe… đặc biệt các vết thương sâu và có dấu hiệu tăng lồi. Với công thức 97% Silicone y tế tinh khiến, gel xóa sẹo mờ sẹo lồi/phì đại Rejuvasil Silicone Gel nổi bật với kết cấu gel trong suốt không hề nổi bật khi thoa lên da. Ngay khi khô, sản phẩm tạo thành lớp màng khóa ẩm, duy trì và ngăn ngừa mất nước tại vết sẹo cho vết sẹo mềm mại theo thời gian. Chính công thức Silicone y tế sẽ tạo tín hiệu kiểm soát sản sinh collagen. Chính vì thế, khi sử dụng Rejuvasil bạn không chỉ chăm sóc sẹo tốt hơn và không phải lo lắng sản phẩm nổi bật trên da. Bạn hoàn toàn có thể trang điểm trên vết sẹo mà không cần lo lắng tác động đến vết sẹo. Không chỉ chứa Silicone y tế, Rejuvasil Silicone Gel tăng cường chữa lành vết sẹo với các dưỡng chất khác như vitamin C, Squalane, Dầu emu. Tất cả thành phần đều có khả năng cải thiện tình trạng đỏ, ngứa, cảm giác căng nhức tại vết sẹo. Theo đó, sự phối hợp này cho phép sẹo lành phẳng, mịn và mảnh hơn, không chỉ vậy, sản phẩm giúp ức chế thâm sẹo hiệu quả. Bên cạnh kết cấu gel trong suốt, lớp màng Rejuvasil Silicone Gel sẽ không bị bết dính hay chảy khi đã khô, lớp silicone y tế sẽ khô nhanh chỉ sau 1-2 phút để tạo màng bền kháng nước. Thế nhưng trong quá trình hoạt động, lớp màng này có thể bị phá vỡ, điều này làm giảm tính hiệu quả. Vì vậy bạn cần thoa lại sản phẩm 2-3 lần mỗi ngày hoặc tăng tần suất dùng cho các hoạt động ngoài trời. Hiện tại, sản phẩm Rejuvasil Silicone Gel có 3 dung tích 10ml,15ml và 30ml cho bạn lựa chọn phù hợp. Với dung 10ml kích thước siêu nhỏ dễ dàng mang theo bên mình, phù hợp với sẹo nhỏ. Trong khi 15ml và 30ml phù hợp với vết thương lớn hơn, như vết sẹo sau đại phẫu, bạn có thể lựa chọn hai dung tích tối ưu bài toán tài chính hay dùng cho cả gia đình. Rejuvaskin Việt Nam sẽ bật mí cho bạn 1 bí mật nho nhỏ lựa chọn tốt chính là 15ml. Với dung tích này bạn có thể sử dụng cả cho những vết sẹo nhỏ và trung bình với thời gian dài mà vẫn đảm bảo hạn sử dụng của sản phẩm. Bất kì khi nào bạn cần vẫn có thể sử dụng mà không cần lo lắng việc hết kem trị sẹo trong quá trình điều trị như loại 10ml hay dư thừa quá nhiều dẫn đến hết hạn sử dụng như loại 30ml. Với Rejuvasil 30ml bạn không những có thể thoải mái sử dụng với những vết sẹo nhỏ và trung bình với cần thời gian điều trị ngắn và dài linh động mà còn tiết kiệm được chi phí.Ngay cả khi đã sử dụng Rejuvasil Silicone Gel chăm sóc sẹo, bạn cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt trong những ngày Tết. Hãy lưu ý lượng chọn thực phẩm phù hợp để tránh việc vết sẹo tăng sinh lồi, đặc biệt đối với các vết sẹo mới. Các loại thực phẩm từ nếp như bánh chưng, bánh tét vì có thể gây viêm tại vết sẹo, hay hải sản, thực phẩm cay nóng, nhiều đường… Thay vào đó hãy bổ sung nhóm thực phẩm giàu vitamin E, Vitamin C, các loại ngũ cốc…Chăm sóc vết sẹo với Rejuvasil Silicone Gel bạn không cần dành quá nhiều thời gian và lo lắng hiệu quả, Sản phẩm được Rejuvaskin nghiên cứu lâm sàng đạt hiệu quả cải thiện vết sẹo toàn diện, sản phẩm cũng được khuyến nghị cho vết sẹo lồi lâu năm. Và để vết sẹo lành tốt nhất đừng quên sử dụng liên tục 2-3 tháng để đạt kết quả tốt.
Ở trận chung kết AFF Cup 2024, đội tuyển Việt Nam đánh bại Thái Lan với tổng tỷ số 5-3 sau 2 lượt trận: thắng 2-1 trận lượt đi và 3-2 trận lượt về. Đây là lần thứ 3 “Những chiến binh sao vàng” lên ngôi tại giải đấu số 1 Đông Nam Á dành cho đội tuyển quốc gia. Hành trình vô địch của thầy trò HLV Kim Sang-sik cũng hoàn toàn thuyết phục khi bất bại cả giải đấu: 7 thắng, 1 hòa.Khoảng 14 giờ 30, các thành viên của đội tuyển Việt Nam đã có mặt ở sân bay Nội Bài (TP.Hà Nội). Nhiều CĐV Việt Nam đã đứng đợi từ sớm để chúc mừng chiến tích tuyệt vời của thầy trò HLV Kim Sang-sik.Trong số các thành viên của đội tuyển Việt Nam, tình trạng của Xuân Son nhận được sự chú ý đặc biệt. Phút 32 trận chung kết lượt về, tiền đạo đội tuyển Việt Nam gặp chấn thương và phải rời sân, được đưa đến bệnh viện ngay lập tức. Tại bệnh viện, các bác sĩ chẩn đoán anh bị gãy cả hai xương ở ống chân phải, đòi hỏi quá trình điều trị và phục hồi dài hạn. Về đến sân bay Nội Bài, Xuân Son vẫn tỏ ra rất đau đớn. Tiền đạo 27 tuổi sau đó được xe cứu thương đón tại sân bay. Dự kiến, Xuân Son sẽ được phẫu thuật tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec. Đây là Trung tâm Y học thể thao xuất sắc, theo chuẩn của Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) - hệ thống tiêu chuẩn cao nhất dành cho các cơ sở y tế và bệnh viện cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tối ưu cho các cầu thủ bóng đá châu Á. Sau khi phẫu thuật, dự kiến Xuân Son cần từ 5 - 8 tháng để hồi phục hoàn toàn chấn thương. Nếu phục hồi tốt, cầu thủ 27 tuổi có thể sớm trở lại sân cỏ vào cuối năm nay.Asean Mitsubishi Electric Cup 2024 được trình chiếu trực tiếp và trọn vẹn trên FPT Play, tại: http://fptplay.vn
Kinh hoàng xe container vượt ẩu, chạy ngược chiều ép xe khác trên cầu hẹp
Sáng 1.2 (tức mùng 4 Tết Nguyên đán Ất Tỵ), sau khi phát lệnh khởi công dự án cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đến kiểm tra dự án sân bay Long Thành.
