55 năm, bộ đội chống ngầm - Kỳ 4: Canh giữ thềm lục địa
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.VinFast chính thức động thổ nhà máy xe điện tại Ấn Độ
Đội hình HAGL ở V-League mùa giải 2024-2025 vốn đã trẻ, nay còn trẻ hơn. Đội bóng phố núi quyết định triệu tập lại 4 cầu thủ trẻ đang thi đấu ở CLB Long An theo dạng cho mượn gồm trung vệ Đinh Quang Kiệt (sinh năm 2007, cao 1,95 m), tiền đạo Nguyễn Minh Tâm (sinh năm 2005, cao 1,8 m), tiền vệ Môi Sê (sinh năm 2005, cao 1,7 m) và tiền đạo Hoàng Minh Tiến (sinh năm 2005, cao 1,78 m). Tất cả đều là nhà vô địch VCK U.21 quốc gia 2024. 4 cầu thủ này sẽ có cơ hội ra sân ở V-League trong phần còn lại của mùa giải. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, HAGL có đến 17 cầu thủ sinh sau năm 2000, đáng chú ý còn có tiền đạo Trần Gia Bảo, sinh năm 2008, người cũng đã ghi 1 bàn thắng tại V-League. Ngoài các ngoại binh, những cầu thủ sinh trước năm 2000 chỉ còn lại Lê Văn Sơn, A Hoàng, Châu Ngọc Quang, Trần Minh Vương, Phan Đình Vũ Hải, Nguyễn Hữu Anh Tài. Có thể nói, sau "thế hệ vàng" của những Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn, Văn Thanh, Hồng Duy... HAGL gần như thay đổi hoàn toàn, cả về nhân sự lẫn phong cách chơi bóng. Đội bóng phố núi gần như không có ngôi sao, không thi đấu hoa mỹ, nhưng điểm tích cực là họ đang tạo nhiều cơ hội cho các cầu thủ trẻ, điều có lợi cho bóng đá Việt Nam. Trong nhóm 4 cầu thủ mới được bổ sung, tiền đạo Hoàng Minh Tiến là gương mặt nổi bật. Anh trưởng thành từ lò đào tạo của HAGL, thường xuyên góp mặt ở các cấp độ đội tuyển trẻ Việt Nam như U.17, U.19, U.20. Đáng chú ý, trong chuyến tập huấn cùng đội tuyển U.17 Việt Nam trên đất Đức hồi đầu năm 2022, Minh Tiến thể hiện cực kỳ ấn tượng. Anh cùng trung vệ Nguyễn Mạnh Hưng (CLB Thể Công Viettel) được các chuyên gia Đức đánh giá rất cao và được trao cơ hội ở lại tập chuyên sâu 1 tuần tại CLB Eintracht Frankfurt. Sau đó, Minh Tiến liên tục được trau dồi kinh nghiệm ở các giải đấu trẻ, rồi khoác áo CLB Kon Tum chơi ở giải hạng ba quốc gia. Anh được HLV Hoàng Anh Tuấn điền tên vào danh sách dự VCK U.20 châu Á 2023, thi đấu khá tốt tại vòng loại U.23 châu Á 2025. Anh cho thấy tiềm năng trở thành một tiền đạo hàng đầu của bóng đá Việt Nam trong tương lai. Và trước khi được GĐKT Vũ Tiến Thành và HLV Lê Quang Trãi điền tên vào danh sách dự V-League 2024-2025, anh cũng được HLV Kiatisak Senamuang làm điều tương tự ở mùa giải 2023. Minh Tiến giàu tiềm năng nhưng điều quan trọng giờ là tiền đạo sinh năm 2005 phải nỗ lực hết mình để có thể được trao cơ hội ra sân tại HAGL. Từ đó, HLV Kim Sang-sik mới có cơ sở để đánh giá năng lực và gọi anh lên đội tuyển U.22 Việt Nam để chuẩn bị cho SEA Games 33.
Nicole Kidman - U60 trẻ như 30 tự tin diện váy 'siêu hở' khoe vóc dáng
Sau giai đoạn đầu của V-League 2024 - 2025, cả CLB Hải Phòng và Quảng Nam đều không có phong độ cao. Trong khi Hải Phòng đang xếp thứ 12 với 7 điểm thì Quảng Nam cũng chẳng khá hơn khi cũng chỉ có 8 điểm sau 1 chiến thắng, 5 trận hòa và 3 thất bại. Với những màn trình diễn không mấy ấn tượng từ đầu giải, hai đội bóng lúc này đều đang nằm trong nhóm "cầm đèn đỏ". Chính vì thế, màn so tài tối 19.1 được xem là trận cầu 6 điểm, có thể sẽ ảnh hưởng tới cuộc đua trụ hạng của hai đội. Với việc được thi đấu trên sân nhà, CLB Hải Phòng được đánh giá cao hơn. Dù vậy, sức mạnh của đội bóng do HLV Chu Đình Nghiêm dẫn dắt vấp phải nghi ngờ khi một loạt trụ cột vắng mặt. Bộ đôi tiền vệ Quốc Trung và Ngọc Nam nhận đủ thẻ phạt, không thể ra sân. Trong khi đó, chốt chặn đáng tin cậy trong khung gỗ là thủ thành Đình Triệu cũng gặp chấn thương sau AFF Cup 2024 và dự kiến phải sau 2 tuần nữa mới trở lại tập luyện.Với lợi thế sân nhà, CLB Hải Phòng nhập cuộc tự tin, tràn lên tấn công ngay sau tiếng còi khai cuộc. Như thường lệ, đội bóng của HLV Chu Đình Nghiêm sử dụng nhiều bóng dài và những quả tạt từ hai biên để tận dụng khả năng không chiến của các tiền đạo. Lucao và Triệu Việt Hưng được bố trí chơi ở hàng tiền vệ, đóng vai trò quan trọng trong cách đá này của Hải Phòng. Phút 13, Lucao và Triệu Việt Hưng có pha phối hợp đẹp mắt, mở ra cơ hội ghi bàn cho CLB Hải Phòng. Đáng tiếc, sau 2 cú dứt điểm liên tiếp, mảnh lưới của CLB Quảng Nam vẫn không rung lên.Bắt đầu từ phút 20, CLB Hải Phòng sử dụng nhiều tình huống phối hợp nhóm nhỏ ở trung lộ. Dù vậy, cách đá này của đội chủ sân Lạch Tray thiếu tốc độ cũng như sự đột biến, không mang đến sự hiệu quả. Ngoài ra, hàng thủ của CLB Quảng Nam cũng giữ cự ly và bọc lót cho nhau tốt, khiến Hải Phòng gặp rất nhiều khó khăn để tiếp cận vòng cấm. Dù cầm bóng nhỉnh hơn (gần 60%) nhưng Lucao và các đồng đội không có thêm bất kỳ cú đá nguy hiểm nào về phía khung thành CLB Quảng Nam.Bên kia chiến tuyến, hàng công của CLB Quảng Nam cũng hoạt động không tốt, chấp nhận khép lại hiệp 1 với tỷ số hòa 0-0. Tình huống nguy hiểm nhất mà đội khách tạo ra ở hiệp đấu đầu tiên diễn ra ở phút 11 khi Charles Atshimene xâm nhập vòng cấm, bật cao đánh đầu đưa bóng đi vọt xà trong gang tấc. Sang hiệp 2, CLB Hải Phòng và Quảng Nam chọn cách đá cởi mở, giúp trận đấu trở nên sôi động hơn. Ngay những phút đầu hiệp, CLB Quảng Nam bất ngờ đẩy cao đội hình, liên tục uy hiếp khung thành Hải Phòng với những tình huống tấn công nguy hiểm phía cánh phải. Phút 50, Quảng Nam có cơ hội rõ rệt để mở tỷ số nhưng bộ 3 ngoại binh là Hyuri, Charles Atshimene và Alain lại “thi nhau” bỏ lỡ. Trong khi đó, phía CLB Hải Phòng, ở phút 61, Triệu Việt Hưng cũng không ghi bàn dù có cơ hội sút bóng từ khoảng cách chỉ hơn 10 m. Đến phút 69, Lucao nỗ lực dứt điểm ở góc hẹp nhưng vẫn không thắng được thủ thành của Quảng Nam.Tấn công nhiều nhưng không thể ghi bàn, CLB Hải Phòng phải trả giá bằng bàn thua ở phút 76. Trong pha phản công nhanh ở trung lộ, Ngọc Tiến bất ngờ xâm nhập vòng cấm và dễ dàng đệm bóng ở khoảng cách gần, giúp CLB Quảng Nam dẫn 1-0.Nhận bàn thua, CLB Hải Phòng phải đẩy cao sức ép để tìm bàn gỡ. Tuy nhiên, đội chủ nhà không có tình huống tấn công nguy hiểm nào ở những phút cuối và phải kết thúc trận đấu với kết quả thua 0-1 trước Quảng Nam.“Phơi áo” ngay trên sân Lạch Tray, CLB Hải Phòng chỉ có 7 điểm sau 10 trận đấu, tiếp tục đứng ở vị trí thứ 12 trên bảng xếp hạng. Trong khi đó, trận thắng quan trọng này giúp thầy trò HLV Văn Sỹ Sơn có 11 điểm, leo lên vị trí thứ 9.FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Với những gia đình có con nhỏ, trung tâm thương mại hay siêu thị là một nơi rất lý tưởng để cả gia đình tránh nóng vào mùa này. Anh Phạm Đình Hưng (28 tuổi), ngụ P.5, Q.Gò Vấp, chia sẻ: "Nhà mình có con nhỏ, mùa này các bé dễ bị sốc nhiệt rồi cảm nắng. Nên mình hay dẫn gia đình vào trung tâm thương mại những ngày mình rảnh để các con vui chơi cũng như tránh nóng".
Người Việt mua sắm xe máy đa phần chọn xe Honda
Xuân Son lên bàn mổ vào ngày 6.1 (một ngày sau trận chung kết lượt về AFF Cup 2024 tại Thái Lan. Một trong những giai đoạn đặc biệt quan trọng là giai đoạn, anh được chuẩn bị trở lại thi đấu.Đó là giai đoạn 4 (4-6 tháng sau mổ) - giai đoạn mang tính quyết định với sự nghiệp của Xuân Son. Sau khoảng 4 tháng, khi các cơ bắp, xương và khớp đã phục hồi đáng kể, Xuân Son bước vào giai đoạn cuối cùng trong quá trình phục hồi – chuẩn bị trở lại thi đấu. Mục tiêu chính của giai đoạn này là khôi phục hoàn toàn khả năng vận động và phối hợp, đảm bảo anh có thể thi đấu ở cấp độ cao.Xuân Son tiếp tục thực hiện các bài tập mô phỏng tình huống thi đấu thực tế, giúp anh làm quen với các chuyển động nhanh và mạnh mẽ, tương tự như trong các trận đấu thực tế. Các bài tập phối hợp giữa cơ thể và kỹ năng chuyên môn được chú trọng để cải thiện tốc độ, sức mạnh và khả năng phản ứng nhanh.Đây là giai đoạn mà Xuân Son sẽ được kiểm tra khả năng của mình trong môi trường thi đấu mô phỏng, từ đó điều chỉnh lại các kỹ năng cần thiết trước khi trở lại sân cỏ chính thức.Thời gian phục hồi và dự báo: Sau 6 tháng, nếu quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi, Xuân Son hoàn toàn có thể trở lại thi đấu chính thức. Tuy nhiên, việc đảm bảo anh có thể tái hòa nhập với CLB đội tuyển và thi đấu ở mức độ cao đòi hỏi một quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng.Thạc sĩ Nguyễn Quyết Thắng - Kỹ thuật viên trưởng Trung tâm chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Bệnh viện Vinmec nói: "Lộ trình phục hồi chức năng của Xuân Son chia làm 4 giai đoạn với mục tiêu rõ ràng. Trong 1-2 tuần đầu, mục tiêu kiểm soát đau, kích hoạt thần kinh cơ và phục hồi khả năng di chuyển và phòng ngừa các biến chứng nếu có. Các giai đoạn tiếp theo hướng đến tăng cường sức mạnh, cải thiện tầm vận động, thăng bằng và chuẩn bị thể lực. Sau 6 tháng tập luyện cường độ tối đa, nếu đạt tiêu chuẩn, Son sẽ được phép thi đấu trở lại".Dự kiến sau khoảng 8 tháng, nếu không có biến chứng và quá trình hồi phục không gặp trở ngại, Xuân Son có thể đạt được phong độ thi đấu đỉnh cao, trở lại mạnh mẽ và đóng góp quan trọng cho đội tuyển quốc gia. Như vậy, vào khoảng tháng 7.2025, Xuân Son được phép tái xuất và đến khoảng tháng 9.2025, anh có thể lấy lại phong độ đỉnh cao như anh vốn có. Chấn thương không chỉ là thử thách đối với Xuân Son mà còn là cơ hội để anh thể hiện sự kiên trì, nỗ lực và tinh thần chiến đấu không mệt mỏi. Các bước hồi phục khoa học và hợp lý sẽ giúp Xuân Son sớm quay lại sân cỏ và tiếp tục cống hiến cho đội tuyển Việt Nam.