Đánh giá dòng SUV 7 chỗ giá dưới 1,4 tỉ đồng
Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus nặng gây viêm não tủy cấp tính, do vi rút dại lây từ động vật có vú sang người, khi đã lên cơn dại tỷ lệ tử vong là 100%.Tại Việt Nam, bệnh dại xuất hiện ở nhiều địa phương, nguồn truyền bệnh chính là chó, mèo. Bệnh thường tăng cao vào mùa nắng nóng từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm. Năm 2023 số người điều trị dự phòng bệnh dại là 674.888 người tăng hơn 45% so với năm 2022; cả nước cũng ghi nhận 82 ca tử vong do bệnh dại tại 30/63 tỉnh thành, phố. Tính đến cuối năm 2024, cả nước ghi nhận 84 ca tử vong do bệnh dại tại 34/63 tỉnh, thành phố. Bệnh dại có thể dự phòng bằng tiêm vắc xin hay huyết thanh kháng dại, tiêm ngay lập tức và đúng phác đồ có thể phòng bệnh 100%. Tuy nhiên, nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của bệnh dại còn rất chủ quan, lơ là, không tiêm phòng huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng dại kịp thời sau khi bị động vật nghi dại cắn hoặc tiêm muộn, tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định. Nhiều trường hợp được chỉ định tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin phòng dại nhưng vì băn khoăn chi phí tiêm chủng cao, tâm lý sợ tốn kém tiền bạc nên đã trì hoãn mũi tiêm hoặc không tiêm. Lo ngại hơn, vì chủ quan và thiếu thông tin, người dân bị phơi nhiễm với bệnh dại đã không đến cơ sở y tế để tư vấn, tiêm phòng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Bên cạnh đó, còn có những trường hợp lại tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Đơn cử, ca tử vong do bệnh dại ghi nhận tại thôn O Đất, xã Ia Băng, H.Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai vào ngày 8.8.2024. Ngoài trường hợp tử vong là anh D., địa phương còn ghi nhận 11 trường hợp phơi nhiễm. Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai, trước đó, anh D. bị chó của gia đình cắn, đến cơ sở y tế để xử lý vết thương, nhưng không khai báo và cũng không tiêm huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng bệnh dại. Con chó sau khi cắn anh D. đã bị người nhà đập chết làm thịt để ăn. Kết quả điều tra cho thấy, xác minh có 11 người phơi nhiễm; trong đó, 2 người nguy cơ rất cao do trực tiếp làm thịt chó, 9 người tiếp xúc với trường hợp tử vong do bệnh dại.Tháng 5.2024, bà D. sinh năm 1971, ngụ phường Long Tâm (TP.Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bị mèo cào vào chân với vết xước trầy ở da, chảy máu nhẹ, do nghĩ mèo nhà nuôi nên bà D. chủ quan không đi tiêm dự phòng sau phơi nhiễm. Tháng 11.2024, bà D. có biểu hiện bị sốt, mệt mỏi, đau họng, khó thở và người nhà đưa vào bệnh viện cấp cứu với chẩn đoán bệnh dại viêm cơ Tim cấp và tử vong sau đó vài ngày.Ngoài ra, thực trạng hiện nay cho thấy một số nhân viên y tế vẫn còn e ngại trong việc tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin dại, cho rằng có nhiều tác dụng phụ. Do đó, việc triển khai đưa huyết thanh kháng dại vào các điểm tiêm chủng, còn e dè các phản ứng sau tiêm.Theo thống kê của ngành Y tế, những năm gần đây bình quân cả nước có khoảng 600 nghìn người bị chó, mèo cắn và trên 70 người tử vong mỗi năm dù đã có vắc xin cho cả người và động vật. Bệnh dại luôn giữ vị trí có số ca tử vong nhiều nhất trong các bệnh truyền nhiễm. Bên cạnh đó, chi phí để giải quyết hậu quả khi bị chó, mèo cắn và các hệ lụy của bệnh dại tiêu tốn gần 1.000 tỉ đồng/năm.Bệnh dại còn gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội và các khía cạnh của đời sống như gây đau khổ cho gia đình nạn nhân; vết thương do chó cắn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm thần của nạn nhân có thể suốt đời; mất cơ hội vui chơi giải trí, nghiên cứu, học tập, làm việc và gây ảnh hưởng môi trường.Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC) là đơn vị trong nước, sản xuất huyết thanh kháng dại để dự phòng bệnh dại cung cấp cho các cơ sở tiêm chủng trên toàn quốc trong gần 30 năm nay. Không ngừng áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại và tuân thủ GMP vào trong sản xuất. IVAC đã cải tiến thành công sản phẩm huyết thanh kháng dại tinh chế với tên thương mại mới là IVACRIG hiệu quả và an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm IVACRIG (huyết thanh kháng dại tinh chế) được sản xuất từ huyết thanh ngựa áp dụng theo công nghệ tinh chế tiên tiến. Mỗi lô IVACRIG được đưa ra thị trường sau khi trải qua 3 cấp đánh giá về an toàn thuốc và được Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế cấp giấy chứng nhận chất lượng sau khi xem xét đầy đủ hồ sơ sản xuất lô và kiểm soát chất lượng.IVACRIG là sản phẩm có độ tinh sạch cao, an toàn, hiệu quả với giá thành hợp lý góp phần điều trị dự phòng cho người bị động vật nghi dại cắn, trung hòa virus dại giảm các khả năng gây phản ứng phụ, các phản ứng phụ (nếu có) chỉ thoáng qua và dễ dàng giải quyết như đau tại chỗ, đỏ, ngứa.Bệnh dại hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Người dân khi bị chó mèo cắn cần kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc xin phòng dại, huyết thanh kháng dại, tuyệt đối không chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Chủ quan sẽ trả giá đắt.
Công an tìm bị hại của 5 vụ cướp giật tài sản
Để có mái tóc khỏe mạnh, mọi người cần tránh những thói quen sau:Gội đầu thường xuyên giúp da đầu khỏe mạnh, nhờ đó tóc có thể phát triển tối ưu và ngăn ngừa rụng tóc. Một người cần gội đầu với tần suất thế nào sẽ phụ thuộc vào lượng chất nhờn tự nhiên của da đầu. Phần lớn mọi người cần gội đầu ít nhất 2 ngày/lần, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Nếu không gội đầu thường xuyên thì bã nhờn, bụi bẩn và các chất trong môi trường sẽ tích tụ trên da đầu. Tình trạng này khiến da đầu dễ bị viêm nhiễm và gây viêm da tiết bã. Hệ quả là cản trở quá trình mọc tóc, gây ngứa ngáy do gàu, kích thích gãi và gây rụng tóc.Ngược lại, gội đầu quá thường xuyên cũng gây hại cho tóc, đặc biệt là những người có tóc khô hay dễ gãy. Gội đầu với tần suất dày, nhất là khi dùng các loại dầu gội có tính tẩy rửa mạnh, có thể làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ tóc, khiến tóc khô xơ, dễ gãy rụng. Điều này đặc biệt đúng với những người có mái tóc xoăn tự nhiên hoặc tóc đã qua xử lý hóa chất. Nếu buộc phải gội đầu 1-2 lần/ngày thì hãy sử dụng các loại dầu gội và dầu xả dưỡng ẩm. Các sản phẩm này sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng tóc gãy rụng do gội đầu quá nhiều.Khi gội, lau tóc ướt hay chải tóc thì đều cần nhẹ nhàng với tóc. Thay vì chà xát mạnh khi gội đầu, mọi người hãy xoa và cọ sát nhẹ nhàng da đầu. Khi gỡ tóc rối thì hãy dùng lược răng thưa, chải từ ngọn tóc và di chuyển dần lên trên để tránh làm tóc bị kéo căng, gây gãy rụng.Một chế độ ăn cân bằng với nhiều protein, vitamin D, kẽm, sắt và một số khoáng chất khác sẽ giúp cung cấp đủ dưỡng chất cho mái tóc chắc khỏe. Thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là sắt, có thể dẫn đến tình trạng tóc mỏng và rụng nhiều, theo Healthline.
Tại sao vùng da cổ và ngực cần một loại kem chuyên biệt?
Sau chiến thắng thuyết phục 3-2 của đội tuyển Việt Nam trước đội tuyển Thái Lan ở trận chung kết lượt về ASEAN Cup 2024 và lên ngôi vô địch (với tổng tỷ số 5-3), CĐV ở TP.Đà Nẵng đã đổ xô ra đường ăn mừng chiến thắng.Ghi nhận của PV Thanh Niên, sau khi tuyển Việt Nam lên ngôi vô địch, hàng nghìn người dân tại TP.Đà Nẵng đã đổ xô ra đường. Tại chân cầu Rồng (đoạn cầu Tình Yêu, Q.Sơn Trà), nhiều CĐV đã vui hết mình với đội tuyển, có cả du khách nước ngoài đứng bên lề đường Trần Hưng Đạo (Q.Sơn Trà) cổ vũ, ăn mừng như "những người trong cuộc".Cùng nhóm bạn du lịch TP.Đà Nẵng những ngày đầu năm mới 2025, em Hà Thị Thanh Hoa (quê tỉnh Quảng Bình) rất xúc động trước sự nỗ lực và tinh thần "chiến đấu đến hơi thở cuối cùng" của đội tuyển Việt Nam."Đây là kỷ niệm đẹp của em đối với Đà Nẵng và đội tuyển Việt Nam. Cả nhóm sẽ không thể quên được không khí ăn mừng ở thành phố biển xinh đẹp này", Hoa chia sẻ.Trong tâm trạng hồi hộp, nhiều du khách nước ngoài đến từ Ấn Độ, Hàn Quốc, Canada, Mỹ… đã nhảy theo tiếng hô vang ăn mừng của người dân, du khách tại TP.Đà Nẵng.Anh Đặng Hoàng Thanh Thịnh (hướng dẫn viên tại TP.Đà Nẵng) dẫn đoàn du khách dõi theo trận đấu Việt Nam - Thái Lan xúc động chia sẻ: "Trước chiến thắng đầy quả cảm của đội tuyển Việt Nam khiến những vị khách của tôi không thể đứng yên. Họ đã đứng lên nhảy múa…".Quên đi diễn biến của trận đấu và pha ghi bàn thiếu fair-play của số 7 Supachok Sarachat, anh Nguyễn Đặng Phúc (du khách đến từ Quảng Bình) cảm thấy khá lo lắng trước chấn thương của tiền đạo Xuân Son khi số 12 phải bỏ dở trận đấu lịch sử."Xem lại pha quay chậm, tôi đã đoán Xuân Son gãy chân. Ăn mừng trước chiến thắng nhưng với tôi và hàng triệu con tim Việt luôn hướng về chấn thương của Xuân Son. Cảm ơn bạn đã thi đấu hết sức mình vì màu cờ sắc áo", anh Đặng Phúc xúc động.
Ngày 10.3, Tập đoàn Vingroup khai trương Bệnh viện đa khoa Vinmec Cần Thơ, bệnh viện thứ 9 của Hệ thống Y tế Vinmec trên cả nước.Vinmec Cần Thơ có vốn đầu tư 2.350 tỉ đồng, được xây dựng trên diện tích khoảng 4,1 ha, trên đường 3/2, Q.Ninh Kiều, TP.Cần Thơ. Bệnh viện có quy mô 155 giường nội trú, gồm có 21 chuyên khoa, trong đó có những chuyên khoa thế mạnh như chấn thương chỉnh hình, ngoại tiêu hóa, sản phụ khoa và chẩn đoán hình ảnh… Mục tiêu bệnh viện đặt ra là đạt công suất phục vụ tối thiểu 60.000 lượt khám/năm. Điểm nổi bật của Vinmec Cần Thơ là sự đầu tư mạnh vào các công nghệ chẩn đoán tiên tiến, tích hợp AI giúp phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác các bệnh lý phức tạp. Điển hình như máy CT Revolution Apex Elite 2.560 lát cắt - công nghệ tiên tiến, hỗ trợ chẩn đoán tim mạch, đột quỵ, ung thư; máy MRI 3.0 Tesla Signa Hero (GE Healthcare) tích hợp AI - Sonic DL; máy X-quang Definium PACE Select và hệ thống trang thiết bị tích hợp AI tiên tiến, hỗ trợ phát hiện sớm dị tật tim bẩm sinh, bệnh lý phổi, đại tràng, gan, tuyến tiền liệt…Bệnh viện này cũng sẽ được kế thừa những thành tựu của hệ thống Vinmec như "Công nghệ 3D", "tối ưu cá thể hóa trong chấn thương chỉnh hình"; "phẫu thuật ngoại tiêu hóa giúp người bệnh phục hồi và ra viện sớm"… Cùng với đó là sự liên kết với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ từ Vinmec Central Park. Tiến sĩ - bác sĩ Phùng Nam Lâm, Phó tổng giám đốc chuyên môn, Hệ thống Y tế Vinmec, khẳng định, Vinmec Cần Thơ sẽ đồng hành cùng hệ thống y tế khu vực, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân TP.Cần Thơ nói riêng và ĐBSCL nói chung. "Chúng tôi tin rằng, với sự đầu tư nghiêm túc, định hướng phát triển bền vững và sự hợp tác chặt chẽ các chuyên gia y tế hàng đầu, Vinmec Cần Thơ sẽ trở thành địa chỉ y tế tin cậy, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân trong khu vực", bác sĩ Lâm nói.Cũng theo bác sĩ Lâm, ngay khi đi vào hoạt động, Vinmec Cần Thơ cũng triển khai Trung tâm sàng lọc sớm và chẩn đoán chuyên sâu, bao gồm các phòng khám chuyên sâu về sàng lọc sớm ung thư, chẩn đoán bệnh lý tim mạch, tiêu hóa, sản - phụ khoa.Đi vào hoạt động từ tháng 1.2012, Hệ thống Y tế Vinmec của Vingroup hiện có 9 bệnh viện và 5 phòng khám trên khắp cả nước. Hiện tại, Vinmec đã và đang hợp tác với các hệ thống y tế hàng đầu như Cleveland Clinic (Mỹ), Bệnh viện Đại học Quốc gia Seoul (SUNH)…
Bình Định: Các đội đua thuyền bám đuổi quyết liệt trên hồ Đống Đa
Trong trận thi đấu giữa Trường ĐH Đà Lạt và Trường ĐH Khánh Hòa tại vòng loại khu vực Nam Trung bộ - Tây nguyên - giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III – 2025 cúp THACO, đội Trường ĐH Đà Lạt đã giành chiến thắng với tỷ số 3-1.Với vai trò là đội trưởng, tiền vệ trung tâm Lê Đình Quốc của đội Trường ĐH Đà Lạt đã lập cú đúp bàn thắng ấn tượng. Ngoài niềm vui chiến thắng, Đình Quốc chia sẻ thêm về mong ước của mình, anh cho hay bản thân kỳ vọng sớm có người thương đi cổ vũ để tăng thêm động lực thi đấu.Chàng trai phố núi nuôi hy vọng sẽ có một tình yêu đẹp trên sân cỏ. Từng tham gia giải bóng đá Thanh Niên sinh viên, Đình Quốc cho hay, năm nay với đội hình các cầu thủ chủ yếu là tân binh nên chưa quen với mặt sân 11. Tuy vậy, tinh thần của cả đội cũng là nhân tố chính giúp cho đội Trường ĐH Đà Lạt có màn tranh tài hấp dẫn với đội Trường ĐH Khánh Hòa.
Bộ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh Vatican sắp đến thăm Việt Nam
Bãi rác trên phố
Tờ báo dẫn thông tin từ các quan chức Mỹ nói rằng ông Musk sẽ đến Lầu Năm Góc vào ngày 21.3 và sẽ dự cuộc họp của quân đội Mỹ với trọng tâm Trung Quốc. Cuộc họp được cho là sẽ gồm những thông tin tuyệt mật về kế hoạch tác chiến của Mỹ trong kịch bản xảy ra xung đột với Trung Quốc. Kế hoạch bao gồm các dấu hiệu cảnh báo về mối đe dọa từ Trung Quốc, các mục tiêu mà quốc gia châu Á này có thể sẽ tấn công và những mốc thời gian cụ thể, theo The New York Times.Kế hoạch chiến tranh của Mỹ là một trong những bí mật được bảo vệ nghiêm ngặt nhất của quân đội nước này. Nếu thông tin bị lộ, quốc gia bị nhắm đến có thể củng cố phòng thủ và giải quyết các yếu điểm.Thông tin trên nếu được xác nhận thì sẽ là bằng chứng về sức ảnh hưởng lớn của ông Elon Musk trong vai trò cố vấn cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhà Trắng chưa bình luận về thông tin này. Trong khi đó, người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell khẳng định việc ông Musk được tiếp cận kế hoạch tuyệt mật của Mỹ là tin giả.“Đây là 100% tin giả, sai lệch một cách trắng trợn và ác ý. Ông Elon Musk là người yêu nước và chúng tôi hãnh diện khi đón tiếp ông ấy đến Lầu Năm Góc”, ông Parnell viết trên mạng xã hội X.Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth xác nhận ông Musk sẽ đến Lầu Năm Góc, đồng thời cũng bác bỏ thông tin bài báo từ The New York Times. “Đây không phải cuộc họp về kế hoạch chiến tranh với Trung Quốc. Đây là cuộc gặp không chính thức về đổi mới, sản xuất hiệu quả và thông minh hơn”, ông Hegseth viết trên X.CNN ngày 20.3 đưa tin ông Musk có giấy phép an ninh để tiếp cận các tài liệu tuyệt mật. Tuy nhiên, quy trình cung cấp thông tin và nội dung nào được chia sẻ sẽ phụ thuộc vào cơ quan có thẩm quyền.
Ninh Bình tuyên dương 93 bí thư chi đoàn tiêu biểu năm 2024
"Make in Viet Nam" là giải thưởng vinh danh những sản phẩm, giải pháp, nền tảng xuất sắc, tiêu biểu, thể hiện năng lực của doanh nghiệp Việt và người Việt trong việc làm chủ về công nghệ, chủ động thiết kế, chế tạo các sản phẩm công nghệ số.Lễ trao giải năm nay được Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn quốc gia Phát triển doanh nghiệp Công nghệ số Việt Nam lần thứ 6 ngày 15.1.2025.Tại mỗi hạng mục giải thưởng, BTC sẽ chọn ra 10 sản phẩm trao giải và lựa chọn Top 3 để trao giải vàng, bạc, đồng. Xuất sắc vượt qua hàng trăm hồ sơ tham dự, giải pháp quản lý và vận hành KCN thông minh T.SIE của TNTech vinh dự đạt giải bạc tại hạng mục "Sản phẩm công nghệ số xuất sắc trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng" - 1 trong 5 hạng mục mới của Make in VietNam 2024.Việc chinh phục giải thưởng Make in Vietnam khẳng định chất lượng vượt trội của sản phẩm T.SIE và vị thế của TNTech trong ngành công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực cung cấp giải pháp cho KCN thông minh. Trước đó, giải pháp quản lý và vận hành KCN thông minh T.SIE cũng nhận được sự công nhận rộng rãi từ các tổ chức uy tín qua các giải thưởng danh giá như "Thành phố thông minh Việt Nam 2023" và "Sao Khuê 2024".Theo đại diện của TNTech, khởi đầu của giải pháp T.SIE bắt đầu từ nghiên cứu nền tảng công nghệ để giải quyết các bài toán về quản lý an toàn lao động, bảo vệ môi trường, quản lý năng lượng và tối ưu hóa vận hành các KCN truyền thống.Trong hơn 3 năm phát triển giải pháp, TNTech đã tận dụng mọi nguồn lực, đặc biệt là các nguồn lực chuyên gia ngành từ các đối tác là đơn vị phát triển KCN ROX iPark và công ty quản lý vận hành KCN IMC. Công ty cũng vận dụng những tri thức công nghệ mới và những kinh nghiệm thực tiễn trong phát triển thành phố thông minh vào phát triển giải pháp quản lý và vận hành KCN. Nhờ đó, giải pháp T.SIE liên tục được tối ưu, đảm bảo tính linh hoạt và triển khai hiệu quả cho các KCN.Khi ứng dụng T.SIE, các KCN sẽ được tích hợp các công nghệ giám sát chất lượng không khí, nước thải, khí thải; hệ thống giám sát năng lượng; hệ thống giám sát và cảnh báo sớm về các nguy cơ cháy nổ (PCCC) và tai nạn lao động. Nhờ đó, các KCN sẽ quản lý hiệu quả hơn các yếu tố môi trường, tối ưu hóa sử dụng năng lượng, giảm thiểu rủi ro về cháy nổ, tai nạn, đảm bảo an toàn về tài sản và con người. Các dữ liệu giám sát thu thập được sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các biện pháp kịp thời và chính xác, nâng cao hiệu quả sản xuất và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và an toàn lao động.Ngoài việc tối ưu vận hành, T.SIE còn tích hợp các nguyên tắc ESG (Environment - môi trường, Social - xã hội và Governance - quản trị doanh nghiệp), giúp các KCN hướng tới đáp ứng các tiêu chuẩn ESG.Theo ước tính, thời gian triển khai giải pháp quản lý và vận hành thông minh T.SIE cho mỗi khu công nghiệp sẽ từ 2-5 tháng, bao gồm khảo sát hiện trạng, lắp đặt hệ thống đến đào tạo vận hành. Tuy nhiên, thời gian triển khai còn phụ thuộc vào tầm nhìn dài hạn và cam kết mạnh mẽ về chuyển đổi số của các đơn vị quản lý khu công nghiệp.Hiện giải pháp T.SIE đã được triển khai tại KCN Quang Minh (Hà Nội) và sẽ được nhân rộng tại các KCN do ROX iPark phát triển. Trong tương lai, TNTech sẽ tiếp tục cải tiến và nâng cấp giải pháp T.SIE để phù hợp hơn với yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Công ty dự kiến sẽ phủ sóng sản phẩm tới các tỉnh thành trọng điểm về khu công nghiệp, từ đó hướng ra toàn quốc.
tỷ lệ kèo 88
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
