Sư thầy vận động tiền tỉ xây phòng học giúp trẻ em dân tộc
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Công an TP.HCM điều tra thông tin thất thiệt về hoạt động diễn tập tại tòa nhà thuộc Novaland
Anh N.B.T, một "biker" chính hiệu, đã có những chia sẻ sau lần đầu trải nghiệm Yamaha Exciter 155 VVA trên hành trình từ Hà Nội đến vùng đất hùng vĩ này. Ngay khi xuất phát từ trung tâm Hà Nội theo hướng hầm chui Trung Hòa đến Mễ Trì, Yamaha Exciter đã gây ấn tượng với anh T. nhờ vào thiết kế nhỏ gọn, tay ga nhẹ, dễ dàng tăng giảm tốc độ hoặc luồn lách trong điều kiện giao thông đông đúc. "Đi trong phố đông mà vẫn cảm thấy thoải mái, không có cảm giác nặng nề" - anh T. chia sẻ.Khi thoát khỏi sự nhộn nhịp của thành phố, ra đến Quốc Lộ 32, mặt đường rộng rãi và thông thoáng hơn, anh T. đã được trải nghiệm sức mạnh vượt trội của Exciter. Động cơ 155,1cc và hộp số côn tay 6 cấp kết hợp công nghệ van biến thiên VVA giúp Exciter vận hành ổn định, chắc chắn ngay cả khi di chuyển ở tốc độ cao.Chuyến đi kéo dài 3 ngày, đi qua nhiều cung đường nổi tiếng như Thanh Sơn, Thu Cúc, Dế Xu Phình, và đèo Khau Phạ. Anh T. hào hứng khi chia sẻ về trải nghiệm vượt qua Đèo Khau Phạ, một trong những cung đường hiểm trở nhất của Tây Bắc: "Công nhận là đi qua đèo này gặp nhiều quả cua gấp rất đã. Mình chạy Exciter cảm nhận rõ cái thiết kế SOHC có độ rung nhẹ khi lái, với dáng xe underbone như này thì cảm giác lái phấn khích hơn hẳn. Con xe này còn được cái ôm cua đầm, vào cua tốc độ cao mà vẫn chắc nên mình đánh giá khá cao phuộc sau dạng lò xo trục đơn thể thao của con này".Không chỉ ở khả năng vận hành, anh T. còn đánh giá Exciter là một mẫu xe khá tiết kiệm nhiên liệu, đặc biệt phù hợp cho những hành trình dài, chinh phục tốc độ. Theo số liệu từ hãng đưa ra, xe có mức tiêu hao nhiên liệu chỉ khoảng 2,1 lít/100 km. Không chỉ mang lại trải nghiệm lái ấn tượng, ngoại hình bắt mắt của chiếc xe còn giúp anh có được những bức ảnh "check-in" tại Mù Cang Chải. Dải đèn LED định vị của xe được thiết kế dạng móc câu cùng mặt nạ trước lớn hình "mặt cú" kèm hai bên yếm với đường nét sắc cạnh khiến Exciter có vẻ ngoài hầm hố, đậm chất thể thao.Nói về những đặc điểm nổi bật của xe, chủ nhân chiếc Exciter chia sẻ: "Yên xe thiết kế liền khối, hai tầng kiểu mấy con mô tô phân khối lớn, nhìn khá thể thao. Mình chạy cung Mù Cang Chải, qua đèo Móng Ngựa với bản Lìm Mông, đường khá hiểm, nhiều đoạn trơn trượt nhưng bánh xe lớn, độ bám của xe khá ổn, vào cua chắc, không bị trượt bánh nên khá ưng. Chỉ có điều mình không khoái kiểu gai chéo zích zắc lắm, vì dù dễ đánh lái nhưng chạy tốc độ cao lại không đầm bằng lốp gai đối xứng. Pô xe ngắn, gọn, tiếng khá êm, nhưng theo cá nhân mình cảm nhận dường như chưa đủ phấn khích, cảm giác vẫn còn hơi hiền".Tuy nhiên, Exciter 155 không có cốp, điều này có thể gây bất tiện khi mang theo đồ đạc trong những chuyến đi dài. Dù vậy, với những biker đam mê tốc độ, đây không phải là một trở ngại quá lớn khi có thể trang bị thêm thùng đựng đồ.Một trong những điểm khiến anh chàng "biker" ấn tượng với mẫu xe này chính là hệ thống giảm xóc được nâng cấp đáng kể. Phuộc trước đã được tinh chỉnh với hành trình dài hơn, giúp cải thiện hiệu quả giảm chấn, mang lại cảm giác lái êm ái và ổn định, đặc biệt khi di chuyển trên những cung đường đèo dốc. Đánh giá về những công nghệ trên Exciter, anh T. đánh giá cao cổng sạc USB tích hợp trên xe: "Đi phượt cả ngày ngoài đường, nhiều khi chẳng có chỗ sạc điện thoại, nên có sẵn cổng sạc trên xe như này ok hơn hẳn". Hệ thống Smart Key với nhiều tính năng như tìm xe trong bãi đỗ, chống trộm và công tắc ngắt động cơ trong trường hợp khẩn cấp, giúp anh an tâm hơn trong quá trình sử dụng.Là người luôn đề cao yếu tố an toàn trong mỗi chuyến đi, anh T. đặc biệt quan tâm đến hệ thống chống bó cứng phanh ABS trên xe: "Đi đường đèo núi, nhất là lúc trời mưa hay đường có cát sỏi, trơn trượt là chuyện bình thường, đi không cẩn thận chút là trượt bánh ngay. Mình đi phượt vui nhưng an toàn vẫn là trên hết. Bình thường chọn xe lúc nào mình cũng quan tâm cái phanh nhất, có ABS thì yên tâm hơn nhiều, nhất là lúc cần phanh gấp, xe vẫn ổn định, không bị khóa bánh, giảm nguy cơ té ngã".Dù chỉ mới đồng hành cùng Exciter 155 VVA trong chuyến phượt Mù Cang Chải, anh T. đã có những trải nghiệm ấn tượng với mẫu xe này. Đối với anh, "người bạn đồng hành" mới này đem đến cảm giác hứng khởi trên từng chặng, từ những con phố trong nội thành đến các cung đường phượt đầy thử thách.Xem thêm tại đây: https://yamaha-motor.com.vn/xe/exciter-155-vva-abs-bnv1/
Những trường THPT có chỉ tiêu lớp 10 cao nhất TP.HCM
Cụ thể, Thông báo số 70 của Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 4 gửi Cục Quản lý xuất nhập cảnh yêu cầu tạm hoãn xuất cảnh đối với ông Trần Phước Hiền - Giám đốc, người đại diện theo pháp luật Công ty TNHH quốc tế Doanh Tín (địa chỉ: 405/2 Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 24, quận Bình Thạnh, TP.HCM).Lý do tạm hoãn xuất cảnh, theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4, ông Trần Phước Hiền là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế là Công ty TNHH quốc tế Doanh Tín. Hiện doanh nghiệp này thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế theo Quyết định cưỡng chế số 148 ngày 24.10.2024; Thông báo 107 ngày 30.9.2024 về tiền thuế còn thiếu của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4.Số tiền bị cưỡng chế là 58.950.492 đồng, chưa bao gồm tiền chậm nộp tính từ thời điểm phát sinh nợ thuế đến thời điểm người nộp tiền nợ thuế theo quy định. Thời gian tạm hoãn xuất cảnh từ ngày 6.2.2025 đến khi người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước.Trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Công ty TNHH quốc tế Doanh Tín được thành lập từ tháng 12.2001, hiện đang hoạt động. Lĩnh vực đăng ký là bán lẻ hàng hóa khác trong các cửa hàng chuyên doanh.
Theo báo cáo từ Cơ quan Xúc tiến Du lịch Nhật Bản (JNTO), con số này tăng 8,2% so với năm 2023 và 25,5% so với năm 2019 - năm trước đại dịch Covid-19.Năm 2023 đánh dấu một nửa thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Nhiều hoạt động giao lưu chính trị, kinh tế, văn hóa đã diễn ra trong suốt năm.Hoàng thái tử Nhật Bản Akishino và Công nương đã thăm chính thức Việt Nam, góp phần tăng cường quan hệ song phương. Song song đó, JNTO đã triển khai chiến dịch "Quảng bá du lịch Nhật Bản", bổ nhiệm gia đình Nhi Thắng làm Đại sứ cho chiến dịch. Các hoạt động như sản xuất video quảng bá, dán áp phích lớn tại Đại sứ quán Nhật Bản và Tổng lãnh sự quán tại TP.HCM đã thu hút đáng kể.Trong năm 2024, số lượt khách Việt Nam đến Nhật Bản cao nhất vào tháng 3 (đạt 67.475 lượt) và thấp nhất vào tháng 12 (40.000 lượt, ước tính). Sự gia tăng mạnh mẽ trong mùa hoa anh đào và lá đỏ nhấn mạnh sự thu hút của các mùa du lịch trọng điểm.Tính chung, JNTO ghi nhận sự gia tăng 25,5% so với năm 2019 - năm cao điểm trước đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, trong khi du khách chủ yếu tập trung ở Tokyo, Osaka và Kyoto, JNTO đang tiến hành giới thiệu những điểm đến địa phương nhằm giảm tải tắc nghẽn du lịch.Từ tháng 4.2025, Nhật Bản sẽ đón chờ Triển lãm Thế giới (Expo Osaka Kansai), sự kiện dự kiến thu hút một lượng lớn khách quốc tế. JNTO kỳ vọng du khách Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp lớn vào lượng khách quốc tế này. Bằng việc tăng cường quảng bá những đặc trưng địa phương, các chiến lược như "Du lịch bền vững" và "Gia tăng tiêu dùng" sẽ giúp đảm bảo mức tăng trưởng lâu dài.Số lượt khách Việt Nam đến Nhật Bản trong năm 2024 là bằng chứng cho mối quan hệ gắn kết giữa hai quốc gia. Với những chiến lược và kế hoạch quảng bá mới, tương lai có thể trở thành một chương mục còn tươi sáng hơn cho du lịch hai nước trong những năm tới.
HLV Popov lại ‘chiếm sóng’ vì cáu giận trọng tài, Doãn Ngọc Tân không nổi bằng thầy!
Lần thứ 2 tổ chức vòng loại Đông Nam Bộ giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - 2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025) diễn ra trùng với sự ra mắt của huyện Long Đất mới.Sân Bàu Thành, được đánh giá là sân bóng đẹp hàng đầu ở giải TNSV THACO cup 2025, đã đón chào 6 đội bóng gồm các Trường ĐH Bà Rịa - Vũng Tàu, Trường ĐH Bình Dương, Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai, Trường ĐH Lạc Hồng cùng 2 tân binh trường CĐ Công nghệ và Quản trị Sonadezi và CĐ Công nghệ quốc tế Lilama 2. Phó chủ tịch huyện Long Đất, ông Lê Hữu Hiền khẳng định: "Đây là một trong những niềm vinh dự của phong trào TDTT huyện Long Đất nói chung và các xã thị trấn trên địa bàn huyện Long Đất nói riêng. Sắp tới đây chúng tôi sẽ còn nhiều hoạt động mang tính phong trào. Hy vọng Báo Thanh Niên sẽ tiếp tục đồng hành cùng huyện Long Đất tổ chức nhiều hoạt động hơn nữa, tạo không khí sôi nổi và phong trào hoạt động TDTT của huyện chúng tôi ngày càng đi lên".Ngày mở màn vòng loại Đông Nam bộ đã chứng kiến cơn mưa bàn thắng, với 14 pha lập công trong 2 trận đầu tiên, trong đó Trường ĐH Bà Rịa - Vũng Tàu đánh bại Trường ĐH Bình Dương với tỷ số 3-1, còn Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai thắng đậm Trườg ĐH Lạc Hồng với tỷ số 3-1.Nhà báo Lâm Hiếu Dũng, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên chia sẻ: "Vòng loại khu vực Đông Nam bộ tổ chức tại địa chỉ quen thuộc sân Bàu Thành thuộc huyện Long Đất là sự kiện thể thao đầy ý nghĩa, không chỉ là nơi giao lưu học hỏi mà còn là dịp để các bạn sinh viên thể hiện tài năng, sức trẻ và tinh thần thể thao của mình. Tôi tin rằng các đội bóng sẽ thi đấu hết mình, cống hiến các trận đấu hay và kịch tính theo tinh thần "Chơi đẹp, thắng đẹp, cổ vũ đẹp", giúp lan tỏa hình ảnh của giải TNSV THACO cup 2025 đến với khán giả và người hâm mộ".