g88

Lớp học tình thương của đôi vợ chồng già

Chiếc xe buýt nói trên đã rơi xuống một con sông bị ô nhiễm nước thải ở thành phố Guatemala, gây khó khăn cho lực lượng cứu hộ trong việc thu dọn thi thể, theo AFP."Cho đến nay, đã có 53 người tử vong tại hiện trường", phát ngôn viên Moises Ortiz của văn phòng công tố viên Moises Ortiz, nói với các phóng viên. Ngoài ra, có 2 người đã tử vong sau khi được đưa vào bệnh viện San Juan de Dios cùng với một số người khác, theo phát ngôn viên bệnh viện Marlyn Perez.Những thi thể được tìm thấy tại hiện trường đã được đưa đến một nhà xác tạm thời trong một hội trường cộng đồng gần đó. Những hành khách bị thương đã được đưa đến bệnh viện, trong đó có nhiều người chưa qua cơn nguy kịch.Tổng thống Guatemala Bernardo Arevalo bày tỏ sự đau buồn trước thảm kịch này và tuyên bố quốc tang trong 3 ngày. "Hôm nay là một ngày khó khăn đối với đất nước Guatemala", ông nói.Sở Cứu hỏa Guatemala cho rằng tài xế dường như đã mất kiểm soát xe buýt và đâm vào một số xe nhỏ trước khi lao xuống vực. "Chiếc xe buýt vẫn tiếp tục chạy, đâm thủng lan can kim loại và rơi xuống một khe núi sâu khoảng 20 m dẫn đến con sông bị ô nhiễm nước thải", ông Carlos Hernandez thuộc Sở cứu hỏa Guatemala nói với các phóng viên.Bộ trưởng Truyền thông Guatemala Miguel Angel Diaz cho hay cuộc điều tra ban đầu cho thấy chiếc xe buýt đã hoạt động được 30 năm nhưng vẫn còn giấy phép hoạt động. Ông cho biết thêm nguyên nhân của vụ tai nạn vẫn chưa rõ và các nhà điều tra đang xem xét chiếc xe buýt có chở quá tải hành khách hay không.Trước đó đã có những vụ tai nạn giao thông khiến hàng chục người tử vong ở Trung và Nam Mỹ. Vào tháng 1.2018, có 52 người đã thiệt mạng ở Peru khi một chiếc xe buýt rơi khỏi vách đá xuống bãi biển phía bắc thủ đô Lima.Tại Brazil, 54 người đã thiệt mạng vào tháng 3.2015 trong một vụ tai nạn xe buýt du lịch ở tiểu bang Santa Catarina.

Sau mưa rào nhẹ, Nam bộ tiếp tục nắng nóng

Trận đấu diễn ra tại sân Bàu Thành, H.Long Đất (Bà Rịa - Vũng Tàu) vào chiều 6.1 giữa Trường ĐH Lạc Hồng và "tân binh" Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 có tỉ số hòa 1-1, dù đội  bóng của trường đại học có thời gian cầm bóng nhiều và tấn công "vũ bão" vào khung thành của trường cao đẳng.Với kết quả này, Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 có thể là đội đứng đầu bảng nếu thắng Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai hoặc nhì bảng nếu thua trường này dưới 9 bàn. Vì trước đó, ở trận ra quân, Trường ĐH Lạc Hồng đã để thua đậm 1-9 trước Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai."Chúng tôi chỉ hy vọng được nhì bảng, vì vậy cả đội sẽ cố gắng hạn chế bàn thua trước Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai trong trận đấu sắp tới", HLV Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 chia sẻ.Có thể nói việc hòa Trường ĐH Lạc Hồng là một kỳ tích của "tân binh" Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 trong lần đầu tiên tham gia vòng loại khu vực Đông Nam bộ giải TNSV THACO cup 2025. Trong suốt trận đấu, đội Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 liên tục bị Trường ĐH Lạc Hồng tấn công. Thế nhưng, sự xuất sắc của thủ môn Nguyễn Trung Hậu (số 1) Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 cộng với sự vô duyên của các tiền đạo Trường ĐH Lạc Hồng đã giúp cho Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2 không thua thêm bàn nào nữa.Bản lĩnh của Trường CĐ Công nghệ Quốc tế Lilama 2, ngoài sự xuất sắc của thủ môn số 1 Nguyễn Trung Hậu, còn phải kể đến sự linh hoạt, lắt léo của 3 cầu thủ Lê Khắc Quân (số 11), Nguyễn Đăng Kha (số 16), đặc biệt là đội trưởng Trần Anh Kiệt (số 18).BTC khu vực Đông Nam bộ khích lệ các đội bóng với những giải riêng cho cầu thủ xuất sắc nhất mỗi trận, đội vô địch, đội hạng nhì, 2 giải Vua phá lưới và Thủ môn xuất sắc nhất (tổng trị giá 30 triệu đồng). 

Giá heo hơi hôm nay 17.4.2024: Vượt mốc 60.000 đồng/kg

“Mình đã đợi 2 tuần để mua được trọn gói 2 vé VIP 4, cùng khách sạn 4 sao với giá 27,2 triệu đồng. Mình còn chi thêm khoảng 3 triệu đồng để mua phụ kiện, quần áo, làm móng tay phù hợp với chủ đề buổi biểu diễn. Với mình, tiền có thể kiếm lại được nhưng cơ hội gặp thần tượng và nghe cô ấy hát thì không phải lúc nào cũng có”, An chia sẻ.

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Phi công quay cảnh máy bay bay gần nhau khiến hành khách kinh sợ

Lễ hội Áo dài TP.HCM lần thứ 10 năm 2024 với chủ đề "Tôi yêu Áo dài Việt Nam" sẽ diễn từ ngày 7-17.3. Sự kiện do Sở Du lịch và Hội Liên hiệp phụ nữ TP.HCM phối hợp cùng các sở, ban ngành tổ chức, đang nhận được sự quan tâm của nhiều du khách và bạn trẻ.