nối phỏm

'Trợ thủ' đắc lực giúp phòng ngừa bệnh đường hô hấp trong mùa mưa

Hàng trăm học sinh từ nhiều trường THPT tại TP.HCM và các tỉnh lân cận đã có dịp trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị tại ngày hội Open Day của Trường ĐH Văn Lang được tổ chức vào sáng 12.1.2025. Đặc biệt hơn khi chương trình dành riêng cho những bạn trẻ quan tâm, yêu thích Khối ngành Mỹ thuật - Thiết kế.Chương trình Open Day này là ngày hội hướng nghiệp tuyển sinh quy mô lớn hàng năm của Trường ĐH Văn Lang. Ngày hội đã thu hút được sự quan tâm và tham gia của hàng ngàn học sinh THPT trên địa bàn thành phố và các tỉnh lân cận. Thông qua chương trình, các bạn học sinh không chỉ hiểu thêm về ngành nghề mình dự định sẽ học và còn hiểu thêm về môi trường học tập ở trường đại học.Trong khuôn khổ chương trình, học sinh THPT đã có trải nghiệm môi trường học tập khác biệt tại Trường ĐH Văn Lang và khám phá các hoạt động thú vị như Campus tour "check in" các địa điểm xịn sò tại Cơ sở chính của Văn Lang, trải nghiệm các lớp học chuyên đề, workshop hấp dẫn, gặp gỡ tư vấn chuyên sâu cùng đội ngũ giảng viên, chuyên gia các ngành đào tạo, hòa mình và các hoạt động sôi nổi của CLB học sinh và đặc biệt còn được "rinh" các phần quà thương hiệu của trường.Ông Nguyễn Văn Duyên, Phó hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi, Đồng Nai, cho biết: "Trong những năm qua Trường ĐH Văn Lang có rất nhiều chương trình ý nghĩa trong công tác hướng nghiệp cho học sinh, giúp học sinh có hiểu biết sâu sắc hơn về các ngành nghề mà các em quan tâm. Thông qua các chương trình đó các em có đầy đủ những kỹ năng, có những kiến thức sâu rộng để quyết định tương lai của mình một cách chính xác hơn".

Mỹ tấn công tàu không người lái, các tên lửa hành trình của Houthi

Gần đây, chủ đề phạt nguội được nhiều người quan tâm khi CSGT trích xuất camera đường phố để xử phạt vi phạm giao thông và người dân báo tin. Một số người rơi vào tình huống trớ trêu khi cho người khác mượn xe, sau đó bị phạt nguội.Theo chia sẻ, anh H.Anh (ngụ TP.Thủ Đức, TP.HCM) cho bạn là anh M.Q mượn xe ô tô 7 chỗ trong 2 ngày. Sau một thời gian, anh H.Anh tra thông tin phạt nguội trên website Cục CSGT thì phát hiện xe bị ghi nhận lỗi: Điều khiển xe chạy quá tốc độ trên 35 km/giờ và lỗi đỗ xe ở nơi có biển cấm đỗ xe. Xem ngày, giờ vi phạm, anh H.Anh xác định 2 lỗi này rơi đúng vào khoảng thời gian anh cho bạn mượn xe nên anh đã báo anh M.Q để đến trụ sở CSGT phối hợp xác minh, xử lý. "Trước tết bạn tôi nói lu bu nhiều việc nên hẹn qua tết, nhưng qua tết tôi gọi lại, anh Q. lại chần chừ, báo đủ lý do bận không đi được. Tôi cho mượn xe không lấy tiền gì, mà giờ 2 lỗi này tổng tiền phạt gần 15 triệu, còn bị trừ điểm GPLX nên tôi không thể lên đóng. Giờ anh Q. không lên đóng phạt tôi cũng không biết làm sao", anh H.Anh thở dài.Tương tự, anh Đức Minh (ngụ Khánh Hòa) khi tra hệ thống xử lý vi phạm qua hình ảnh cũng phát hiện "dính" phạt nguội lỗi không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông. Xem thời gian phát hiện lỗi, anh Minh thở phào vì thời gian này không phải anh cầm lái, mà xe cho người quen thuê với giá 500.000 đồng/ngày. Tưởng báo với người quen lên đóng phạt là xong, nhưng phiền phức mới bắt đầu từ đây khi người quen nói không có tiền đóng phạt vì lỗi này phạt quá nặng. "Chiếc xe gần đến ngày đăng kiểm, tôi không biết phải xử lý ra sao. Khi cho thuê thì tôi nghĩ quen biết nên không làm hợp đồng thuê gì cả", anh Minh nói. Trao đổi với PV, lãnh đạo một đội CSGT cho hay, khi phát hiện xe bị phạt nguội, CSGT sẽ trích xuất hình ảnh, gửi thông báo đến địa chỉ của chủ xe. Đến ngày hẹn, chủ xe hoặc người điều khiển xe mang đầy đủ giấy tờ đến trụ sở công an làm việc. Khi xác định được người điều khiển xe, CSGT mới lập biên bản và ra quyết định xử phạt sau đó. Theo CSGT, trường hợp xe bị phạt tại thời điểm chủ xe đang cho người khác mượn xe hoặc giao xe cho người khác điều khiển thì chủ xe phải chỉ ra người đó là ai để CSGT xác minh, lập biên bản. "Nếu người mượn xe không chịu phối hợp lên đóng phạt, chủ xe phải chứng minh được thời điểm đó giao xe cho người này bằng các bằng chứng liên quan như: giấy tờ hợp đồng cho thuê, mượn. Do đó, khi cho người khác mượn xe, chủ xe cần làm giấy tờ rõ ràng, tránh các phiền phức về sau khi bị phạt nguội", CSGT giải thích.Trường hợp chủ xe không chỉ ra được người điều khiển xe của mình vi phạm là ai thì chủ xe phải chịu trách nhiệm về lỗi phạt nguội này.Bên cạnh đó, khi cho người khác mượn xe, chủ xe cần kiểm tra xem người mượn xe có đủ điều kiện lái xe hay không, có GPLX phù hợp loại phương tiện, có nồng độ cồn hay không... để tránh liên đới trách nhiệm phạt hành chính, thậm chí là hình sự khi có vi phạm.

HLV Kiatisak lận đận với V-League

Trưa 25.2, đại diện Công an tỉnh Lai Châu cho biết, cơ quan này vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trần Minh Bảo (44 tuổi, trú P.Mường Thanh, TP.Điện Biên Phủ, Điện Biên) về tội vu khống.Bị can Trần Minh Bảo được cho tại ngoại nhưng cấm đi khỏi nơi cư trú trong quá trình điều tra.Theo tài liệu điều tra, ông V.X.H là thẩm phán của Tòa án nhân dân tỉnh Lai Châu, từng làm chủ tọa phiên tòa sơ thẩm mà Bảo là người khởi kiện.Bị can Bảo sau đó đã làm đơn tố cáo ông H. với những thông tin không đúng sự thật nhằm bôi nhọ danh dự, uy tín và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân ông H. cũng như ảnh hưởng đến cơ quan tòa án tỉnh Lai Châu.Nhận đơn tố cáo của ông H, Công an tỉnh Lai Châu đã xác minh và xác định vụ án hành chính do Bảo khởi kiện được tòa án nhân dân các cấp thụ lý, đưa ra xét xử khách quan, đúng quy định và tuyên bác đơn khởi kiện của Bảo. Cạnh đó, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng từ chối kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm vụ việc của Bảo, do không có căn cứ.Tuy nhiên, bị can Bảo vẫn cố tình soạn đơn và tiếp tục gửi các cơ quan có thẩm quyền tố cáo, nêu những nội dung bịa đặt, sai sự thật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín của cá nhân, tổ chức liên quan.Công an tỉnh Lai Châu cho hay, việc tố cáo sai sự thật của bị can Bảo dẫn đến thời gian bổ nhiệm lại đối với ông H. bị kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi về chế độ, chính sách về tiền lương, phụ cấp chức vụ, phụ cấp công vụ và bảo hiểm y tế của ông H. cũng như ảnh hưởng đến công tác cán bộ, công tác lãnh đạo quản lý điều hành Tòa án nhân dân tỉnh Lai Châu.

Theo đó, Inter Miami đã đạt thỏa thuận chiêu mộ hậu vệ 27 tuổi người Uruguay, Maximiliano Falcon với mức phí khoảng 1 triệu USD từ CLB Colo-Colo ở giải VĐQG Chile. Cầu thủ này được đánh giá là sự bổ sung cần thiết cho hàng thủ đội bóng của ông David Beckham. Đây cũng là mong muốn của Messi, khi mùa trước chính nơi đây là điểm yếu nhất của Inter Miami khiến để lỡ cơ hội tiến xa ở vòng play-off MLS Cup.Tính đến nay, Inter Miami sau khi chia tay đến 10 cầu thủ, mới bổ sung 5 bản hợp đồng mới, trong đó có 1 thủ môn (Rocco Rios Novo), 1 hậu vệ (Gonzalo Lujan), nhưng có đến 3 cầu thủ ở hàng tấn công gồm Fafa Picault, Tadeo Allende và Telasco Segovia. Do đó, yêu cầu bổ sung nhân sự ở hàng thủ vẫn là ưu tiên hàng đầu của đội bóng này.Ở trận tập huấn đầu mùa giải, Inter Miami hòa Club America (Mexico) với tỷ số 2-2 tại Las Vegas (thắng 3-2 sau loạt sút 11 m) ngày 19.1. Hàng thủ đội bóng của ông David Beckham tiếp tục mắc nhiều lỗi dẫn tới các bàn thua, trước khi được Messi và Tomas Aviles ghi bàn gỡ hòa lần lượt tỷ số 1-1 và 2-2.Trước trận đấu tiếp theo tại Peru, khi Inter Miami bắt đầu chuyến du đấu nước ngoài gặp CLB Universitario (lúc 8 giờ ngày 30.1), HLV Javier Mascherano nhận được tin vui khi đội bóng sắp được bổ sung 1 hậu vệ rất chất lượng. Đó là cầu thủ Maximiliano Falcon giàu kinh nghiệm, đã thi đấu tại giải Copa Libertadores 2024 (như Champions League tại châu Âu) cùng CLB Colo-Colo vào đến tứ kết.Có thêm Maximiliano Falcon, HLV Javier Mascherano củng cố quyết định của mình đó là không sử dụng cầu thủ kỳ cựu Sergio Busquets thi đấu ở vị trí trung vệ như mùa trước dưới thời HLV Tata Martino."Ý tưởng của chúng tôi là sử dụng Busquets ở vị trí sở trường của anh ấy tại hàng tiền vệ, nơi anh ấy rất có kinh nghiệm và tất nhiên, nếu cần, anh ấy cũng có thể thi đấu ở vị trí hậu vệ. Nhưng ý tưởng là anh ấy chỉ chơi ở vị trí của mình", HLV Javier Mascherano xác nhận trong cuộc họp báo ngày 23.1, khi Inter Miami tiếp tục tập luyện chuẩn bị cho trận du đấu tiếp theo tại Peru.Cũng theo HLV Javier Mascherano: "Những cầu thủ mới đến vẫn trong quá trình xin cấp thị thực làm việc tại Mỹ. Những ai sớm hoàn tất sẽ bước vào tập luyện và chuẩn bị thi đấu (dự kiến có thủ môn Oscar Ustari vừa tái ký hợp đồng và tiền đạo Tadeo Allende). Tôi không biết quá trình này kéo dài trong bao lâu. Tuy nhiên, tôi luôn tính toán lực lượng thi đấu dựa trên những nhân sự đang có và đủ điều kiện ra sân. Chúng tôi cũng bắt đầu quá trình nghiên cứu và đánh giá các đối thủ, bao gồm ở các trận tập huấn và các trận chính thức diễn ra từ giữa tháng 2".Giải MLS mùa 2025 đang trở nên đầy tính cạnh tranh. Không chỉ có Inter Miami tăng cường lực lượng rầm rộ, các đội khác cũng đều tăng cường sức mạnh. Như mới nhất Charlotte FC chiêu mộ thành công ngôi sao Wilfried Zaha từng thi đấu ở giải Ngoại hạng Anh từ CLB Galatasaray (Thổ Nhĩ Kỳ). Chicago Fire FC đang cạnh tranh với Inter Miami chiêu mộ ngôi sao đình đám Neymar từ Al Hilal. Hay Atlanta United FC sắp chi số tiền kỷ lục hơn 10 triệu USD chiêu mộ tiền đạo Miguel Almiron từ Newcastle ở Ngoại hạng Anh…

Mẹ đơn thân lặn lội tìm cho được nguyên nhân khiến con gái mất ở TP.HCM: Chỉ mong con thanh thản

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.