Bãi rác tràn lan gần đường ray xe lửa
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.Google mạnh tay với các ứng dụng xem YouTube của bên thứ ba
Phát biểu trước truyền thông Malaysia vào ngày 28.1, chuyên gia bóng đá Malaysia Yamal Nasser nói: "So với các nền bóng đá lân cận ở Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia và Việt Nam, bóng đá Malaysia đang tụt hậu. Để tránh tình trạng tụt hậu này, Malaysia phải sử dụng chính sách dùng cầu thủ nhập tịch ít nhất trong khoảng từ 5 – 7 năm nữa. Rồi song song với việc sử dụng nhập tịch, chúng ta phải đào tạo cầu thủ trẻ thật tốt, để thay đổi thực tế này trong tương lai".Đội tuyển quốc gia Malaysia bị loại ngay vòng bảng AFF Cup 2024. Trước đó, đội U.23 Malaysia cũng bị loại ngay vòng bảng nội dung bóng đá nam SEA Games 32 năm 2023. Những điều này buộc bóng đá Malaysia phải thay đổi. Họ cần có thành tích cụ thể để kích thích các nguồn lực xã hội, vực dậy nền bóng đá nước họ.Trong năm 2025, bóng đá Malaysia có các nhiệm vụ chính, đó là vòng loại Asian Cup 2027 và SEA Games 33. Ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, đội tuyển quốc gia Malaysia chung bảng F với đội tuyển Việt Nam. Đây là 2 đối thủ chính cạnh tranh vé vào vòng chung kết (VCK) giải châu Á. Còn tại SEA Games 33 diễn ra vào cuối năm nay, không loại trừ khả năng U.22 Malaysia sẽ tiếp tục chạm trán U.22 Việt Nam.Để chuẩn bị cho chiến dịch vòng loại Asian Cup 2027 gặp đội tuyển Việt Nam, Malaysia sẽ nhập tịch một loạt cầu thủ. Tuy nhiên, chuyên gia Yamal Nasser khuyến cáo những cầu thủ nhập tịch này nên là những người có một phần nguồn gốc Malaysia.Chuyên gia Malaysia Yamal Nasser nói: "Vấn đề của bóng đá Malaysia các năm qua là chúng ta có cơ sở vật chất tốt, nhưng khâu đào tạo chưa tốt. Chúng ta cần duy trì các dự án bóng đá trẻ một cách liên tục. Trước mắt, bóng đá Malaysia cần thu hút các cầu thủ nhập tịch, cùng lúc đó chúng ta cũng cần gấp rút đào tạo nguồn cầu thủ nội. 2 việc này phải thực hiện đồng bộ".Trước đó, cựu HLV đội U.23 Việt Nam, ông Hoàng Anh Tuấn nhận xét về bóng đá Malaysia: "Kể từ sau thời HLV Rajagopal vô địch AFF Cup 2010, bóng đá Malaysia đi xuống thấy rõ. Chất lượng đào tạo trẻ của Malaysia không ổn định bằng chất lượng đào tạo trẻ của bóng đá Việt Nam trong những năm qua".Cũng trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến nay, bóng đá Việt Nam có thêm 2 lần vô địch AFF Cup (2018, 2024), 2 lần vô địch SEA Games (2019, 2022) và 2 lần vô địch U.23 Đông Nam Á (2022, 2023). Trong khi đó, bóng đá Malaysia chỉ có thêm 1 lần vô địch SEA Games vào năm 2011. Việc bóng đá Malaysia gấp rút nhập tịch cầu thủ sẽ khiến đội tuyển Việt Nam bị chịu nhiều sức ép. Ông Kim Sang-sik sẽ đối mặt với bài toán nhân sự khi chúng ta sẽ thiếu Xuân Son. Tháng 6.2025, đội tuyển Việt Nam sẽ đấu Malaysia tại vòng loại Asian Cup 2027.
Khai quật được xác ướp 1.000 năm tuổi ở thủ đô Lima, Peru
Bảng xếp hạng FIFA gần nhất tháng 12.2024 ghi nhận đội tuyển Việt Nam tăng 2 bậc từ hạng 116 lên 114 thế giới. Nhưng đây lại là số bậc tăng nhiều nhất, nhờ thành tích thi đấu các trận ở phần đầu vòng bảng AFF Cup 2024. Trong khi, hầu hết các đội tuyển khắp thế giới đều không thi đấu, do lịch FIFA Days năm 2024 đã kết thúc.Tại AFF Cup 2024, đội tuyển Việt Nam sau đó thẳng tiến đến ngôi vô địch với tổng cộng có 7 trận thắng và chỉ 1 trận hòa. Đây là thành tích tốt nhất của đội tuyển Việt Nam khi lên ngôi vương giải đấu khu vực so với 2 lần đăng quang trước đó năm 2008 và 2018. Chiến tích này giúp đội quân của HLV Kim Sang-sik tích lũy thêm 10,22 điểm để hiện có 1.175,01 điểm trên bảng xếp hạng FIFA. Nhờ đó, tiếp tục tăng hạng từ vị trí 114 lên vị trí 112 thế giới, theo dự tính từ trang FIFA football ranking trên mạng xã hội X, chuyên tính điểm bảng xếp hạng FIFA.FIFA dự kiến sẽ công bố bảng xếp hạng mới nhất trong năm 2025 vào ngày 15.2. Tuy nhiên, do thời điểm này vẫn chưa diễn ra lịch FIFA Days, nên thứ hạng các đội gần như không có nhiều biến động. Phải vào gần cuối tháng 3 với các trận tại vòng loại World Cup 2026 diễn ra, cùng thời điểm là các trận vòng loại Asian Cup 2027 và giao hữu quốc tế. Do đó, FIFA đã chọn thời điểm công bố bảng xếp hạng mới nhất năm 2025 vào ngày 3.4 tới.Đội tuyển Việt Nam sẽ đứng trước cơ hội rất lớn tạo cú đột phá trên bảng xếp hạng FIFA, và có thể tiếp tục giữ danh vị là đội tuyển tăng nhiều bậc nhất trên thế giới một cách rất thuyết phục.Theo đó, đội quân của HLV Kim Sang-sik có 2 trận trong lịch FIFA Days tháng 3 tới đây. Đó là trận gặp đội Myanmar vào ngày 20.3 (giao hữu quốc tế) và trận mở màn ở bảng F tại vòng loại Asian Cup 2027 gặp đội Lào ngày 25.3. Các trận này diễn ra trên sân Gò Đậu ở Bình Dương, và nằm trong lịch FIFA Days, nên hiệu số cộng điểm cao hơn nhiều bậc so với giải AFF Cup.Việc đội tuyển Việt Nam vượt qua đội Myanmar và đội Lào trong dịp này là trong tầm tay, nếu so với thực lực và tinh thần đang lên của thầy trò HLV Kim Sang-sik hiện nay. Cùng với số điểm và số bậc đã tăng nhờ chiến dịch AFF Cup 2024 thành công được chính thức hóa, khi đó hoàn toàn có thể hy vọng đội tuyển Việt Nam tích lũy thêm số điểm rất lớn để tăng bậc rất đáng kể trên bảng xếp hạng FIFA.Nếu điều này xảy ra, đội tuyển Việt Nam chắc chắn sẽ là đội tuyển có sự thăng tiến lớn nhất trên bảng xếp hạng FIFA, tính từ lần xếp hạng gần nhất tháng 12.2024 đến tháng 4.2025 khi có khả năng tiến sát hoặc vào tốp 100 thế giới trở lại. Thời điểm này chưa ghi nhận có đội tuyển nào tăng nhiều bậc như đội tuyển Việt Nam, các đội khu vực như Thái Lan, Indonesia và Malaysia đều rớt hạng. Trước đó, đội tuyển Việt Nam rơi xuống hạng 119 thế giới vào tháng 10.2024, là vị trí thấp nhất trong nhiều năm trước đó. Nhưng nhờ chiến lược đúng đắn, đội quân của HLV Kim Sang-sik từng bước cải thiện và quay trở lại vị trí cao trên bảng xếp hạng FIFA, cũng như lấy lại vị thế của mình nhờ chức vô địch AFF Cup 2024.
Hiện đang vào cao điểm mùa khô ở Nam bộ, nắng nóng kéo dài nhiều ngày và số giờ nắng nóng trong ngày lên tới 6 - 8 tiếng. Đặc biệt, nhiệt độ cảm nhận thực tế có thể cao hơn khoảng 2 - 3 độ C so với nhiệt độ khí tượng tùy điều kiện cụ thể của từng khu vực. Người dân, nhất là đối tượng nhạy cảm với thời tiết như người già và trẻ em cần chú ý bảo vệ sức khỏe, tránh tiếp xúc lâu với nắng nóng. Bên cạnh đó, người dân cần lưu ý phòng cháy chống cháy nổ ở khu dân cư cũng như cháy rừng.
Thành quả lớn của vương triều nhỏ
Theo Reuters, một nhóm nhỏ người dùng ở Mỹ và Nhật Bản sẽ thấy hình ảnh quảng cáo xuất hiện giữa các bài đăng trên trang chủ của Threads. CEO Instagram và Threads - Adam Mosseri cho biết công ty sẽ theo dõi kỹ lưỡng quá trình thử nghiệm này trước khi triển khai rộng rãi. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp có thể mở rộng chiến dịch quảng cáo hiện có trên Instagram, Facebook sang Threads. Meta cũng đang thử nghiệm bộ lọc nội dung quảng cáo bằng trí tuệ nhân tạo (AI) trên Threads, được thiết kế để giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả quảng cáo, đảm bảo bài đăng của thương hiệu không hiển thị cạnh nội dung nhạy cảm.Đầu tháng 1, Meta điều chỉnh chương trình kiểm duyệt thông tin tại Mỹ trên Facebook, Instagram và Threads. Nhà phân tích tại Emarketer Jasmine Enberg nhận định việc đưa quảng cáo lên Threads chỉ vài tuần sau khi Meta thay đổi chính sách có thể khiến các doanh nghiệp thận trọng hơn. Tuy nhiên, những rắc rối xung quanh TikTok đang thúc đẩy doanh nghiệp tìm kiếm nền tảng thay thế. Meta nắm trong tay lợi thế lớn khi sở hữu ba nền tảng có hơn 3 tỉ người dùng trên toàn cầu. Mặc dù Meta đã có ý định đưa quảng cáo lên Threads từ lâu, nhưng công ty tạm hoãn để tập trung thu hút thêm người dùng.Kể từ khi ra mắt vào tháng 7.2023, Threads luôn được xem là bản sao và đối thủ của nền tảng X. Tỉ phú Elon Musk từng dọa kiện Meta vì cho rằng ứng dụng Threads đã vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Twitter.Doanh thu cao nhất mà Twitter từng đạt là 5,1 tỉ USD vào năm 2021, trước khi được bán cho Elon Musk. Trong khi đó, doanh thu toàn cầu của Meta vào năm 2024 lên đến 163 tỉ USD. Theo Bloombergs, Threads chỉ là một phần nhỏ trong hoạt động kinh doanh của Meta. Vào tháng 10.2024, Giám đốc tài chính Meta Susan Li cho biết công ty hài lòng với quỹ đạo tăng trưởng của Threads nhưng không kỳ vọng ứng dụng này sẽ đóng góp nhiều vào doanh thu của năm 2025.
