da ga cam 67

Bộ ba tái ngộ

Thiếu cống thoát, nước mưa và bùn đất tràn vào nhà dân

Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.

Trao gần 200 triệu đồng cho các hoàn cảnh thương tâm

"4 năm qua, em luôn giữ thói quen đọc sách 1 tiếng mỗi ngày. Qua thói quen đọc sách, đã giúp em có thêm nhiều kiến thức, kỹ năng sống bổ ích mà trong trường, lớp em không được dạy", em Trần Phương Quỳnh Anh, học sinh Trường THPT Đồng Xoài chia sẻ.

Tại họp báo thường kỳ chiều 13.2, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Việt Nam phối hợp với Mỹ như thế nào trong vấn đề Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra quyết định trục xuất người nhập cư bất hợp pháp, trong đó có người Việt Nam, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết, thời gian qua, việc tiếp nhận công dân Việt Nam bị Mỹ trục xuất dựa trên thỏa thuận nhận trở lại công dân đã được hai nước ký kết. Hai nước đã có sự phối hợp chặt chẽ, nhanh chóng về vấn đề này."Việt Nam sẵn sàng hợp tác tiếp tục chặt chẽ với Mỹ về nhận trở lại công dân trên cơ sở hiệp ước đã ký, mong Mỹ tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam cư trú, để có thể đóng góp vào sự phát triển thịnh vượng của Mỹ và phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững", bà Hằng khẳng định.Theo bà Hằng, Việt Nam ủng hộ và tạo điều kiện để công dân Việt Nam sinh sống làm việc học tập ở nước ngoài trên cơ sở tuân thủ các quy định luật pháp Việt Nam, sở tại và quốc tế."Chúng tôi mong Mỹ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam tại Mỹ hội nhập, đóng góp vào phát triển thịnh vượng của Mỹ và đóng góp vào sự phát triển của quan hệ hai nước", bà Hằng nói.

Đến miền Tây, 'hết nước chấm' với khô cá thát lát một nắng chiên giòn

Buổi lễ được tổ chức tại khu vực phía trên ga Bến Thành - công viên 23 Tháng 9 (Q.1) nhân sự kiện Lễ hội Việt - Nhật lần thứ 10 nhằm thể hiện tình hữu nghị giữa hai nước.Phát biểu mở đầu buổi lễ, ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban quản lý dự án đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) cho biết: Tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên với tổng chiều dài 19,7 km, gồm 14 ga, kết nối từ trung tâm TP.HCM đến TP.Thủ Đức, là tuyến có đoạn đi ngầm đầu tiên của cả nước, áp dụng nhiều biện pháp thi công hiện đại, tiên tiến. Dự án sử dụng nguồn vốn ODA của chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng trong nước. Do đó, công trình không chỉ là dự án hợp tác kinh tế trọng điểm giữa hai Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản mà còn là công trình biểu tượng hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước. Bắt đầu thi công vào tháng 8.2012, vận hành từ 22.12.2024, đến nay, tuyến metro số 1 đã phục vụ hơn 5 triệu lượt hành khách, đón nhận phản hồi tích cực từ người dân. "Chúng tôi rất biết ơn người dân thành phố đã luôn đồng thành, cảm thông cho những bất tiện trong cuộc sống trong suốt quá trình thi công dự án", ông Bằng nói.Cũng theo lãnh đạo MAUR, công trình khánh thành đã mở ra kỷ nguyên mới cho hành trình phát triển mạng lười đường sắt đô thị của TP.HCM và động lực mạnh mẽ, tiền đề để TP.HCM phấn đấu triển khai, hoàn thành những tuyến tiếp theo. Vừa qua, Quốc hội cũng vừa ban hành nghị định 188 về các cơ chế đặc thù phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM và Hà Nội. Đây là những cơ chế, chính sách rất quan trọng để hai thành phố phát triển mạng lưới đường sắt đô thị theo đúng quy hoạch.Ông Miyaji Takuma, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản, cho biết metro số 1 là tuyến tàu điện ngầm đầu tiên tại Việt Nam và cũng là dự án viện trợ ODA lớn nhất của Nhật Bản dành cho Việt Nam từ trước đến nay. Có thể nói, đây là đại công trình biểu tượng cho sự hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam. Phía Nhật Bản luôn mong muốn tuyến metro số 1 sẽ được đông đảo người dân Việt Nam sử dụng và trở thành một hiện diện được yêu mến của Nhật Bản tại Việt Nam."Tôi tin rằng dự án metro số 1 sẽ góp phần giúp nâng cao môi trường sống cho người dân thành phố như làm giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường không khí, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản, tôi sẽ tiếp tục nỗ lực thúc đẩy cho sự phát triển hơn nữa mối quan hệ tuyệt vời giữa hai nước Nhật Bản và Việt Nam thông qua các dự án ý nghĩa như vậy" - ông Miyaji Takuma nói.Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được khẳng định: Lễ khánh thành tuyến metro số 1 không chỉ là niềm vui, niềm tự hào của TP.HCM mà còn là sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong quá trình chuyển đổi giao thông đô thị của thành phố. TP.HCM được biết đến là đầu tàu kinh tế của đất nước, đóng vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, là trung tâm giao thương của quốc tế. Với hơn 10 triệu dân đến từ mọi miền đất nước tề tựu về đây sinh sống và làm việc, đây là thách thức không nhỏ đối với chính quyền TP trong việc giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, môi trường, đặc biệt là tình trạng ùn tắc giao thông.Chủ trương đầu tư vào các công trình giao thông công cộng hiện đại hiệu quả như đường sắt đô thị kết hợp phát triển đô thị theo định hướng giao thông TOD là yêu cầu bức thiết, cũng là một trong những giải pháp góp phần giải quyết tình trạng kẹt xe, môi trường, an sinh xã hội, hướng đến xây dựng đô thị văn minh, thân thiện, phát triển bền vững."Tuyến metro số 1 không chỉ là công trình giao thông hiện đại có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của thành phố mà còn là dự án hợp tác kinh tế quan trọng giữa Việt Nam và Nhật Bản, được Thủ tướng Chính phủ hai nước nhất trí ưu tiên, thúc đẩy, phát triển đầu tư. Sau hơn 10 năm cố gắng nỗ lực không ngừng, vượt qua tất cả những khó khăn, thách thức và trên hết là sự quyết tâm, không lùi bước, chúng ta đã cùng nhau hoàn thành, đưa dự án vào khai thác. Đây là thành quả của sự kiên trì, của ý chí và hành động của tất cả chúng ta, mang lại niềm tự hào to lớn, mở ra những cơ hội mới, vận hội mới cho sự phát triển bền vững của thành phố" - Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý đây mới chỉ là bước khởi đầu. Quá trình vận hành, hoạt động và quản lý khai thác công năng tuyến metro số 1 đảm bảo an toàn, hiệu quả là những yếu tố quan trọng, cần đặc biệt chú ý trong thời gian tới. Do đó, Chủ tịch UBND TP nghị các đơn vị có phương án, kịch bản cụ thể, chi tiết để chủ động vận hành, khai thác, tổ chức công trình điểm nhấn có nhiều ý nghĩa hợp tác giữa hai quốc gia Việt Nam - Nhật Bản. "Mong mỗi người dân thành phố sẽ tiếp tục ủng hộ, đồng hành cùng chính quyền TP trong việc triển khai các dự án trong thời gian tới, góp phần sử dụng tuyến metro đúng quy định, vì mục đích sử dụng lâu dài, hiệu quả, tích cực. Chặng đường phía trước còn nặng nề, mục tiêu là rất lớn. Tuy nhiên, tôi tin tưởng với sự đoàn kết của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của người dân và cả cộng đồng doanh nghiệp, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, TP.HCM sẽ hoàn thành đầu tư đồng bộ hệ thống đường sắt đô thị trong thời gian tới, góp phần xây dựng đô thị TP.HCM xứng tầm với các đô thị trên thế giới, vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" - ông Nguyễn Văn Được kỳ vọng.Nhân dịp này, tại giếng trời hoa sen nhà ga Bến Thành đã đồng thời diễn ra nghi thức gắn biển công trình hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam - Nhật Bản, và gắn biển công trình cấp thành phố chào mừng Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025) đối với công trình "Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM, tuyến Bến Thành - Suối Tiên".