Bảo vệ chủ quyền trên biển - Kỳ 1: Hải phận không yên tĩnh
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Newcastle chi 300 triệu bảng đại náo thị trường chuyển nhượng mùa đông
Anh Hưng cho biết để chơi được bộ môn lặn tiên cá, các thành viên trong nhóm đã phải trải qua quá trình luyện tập vất vả. “Các thành viên phải biết những kỹ năng lặn tự do và có chứng chỉ lặn quốc tế SSI. Chúng mình phải trải qua quá trình rèn luyện những kỹ năng bơi, lặn và cứu hộ, xử lý tình huống dưới nước để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Khi lặn cùng chiếc đuôi cá đồng nghĩa với việc đôi chân sẽ ở trạng thái bị ép vào nhau nên việc nắm vững được kỹ thuật bơi là rất quan trọng để đảm bảo an toàn", anh Hưng nói.
New Zealand mở chương trình du học hè dành riêng cho người Việt, có gì đặc biệt?
Nếu thông tin này chính xác, smartphone trong tương lai của Xiaomi sẽ có pin vượt trội hơn so với các sản phẩm hiện tại như Galaxy S24 Ultra, OnePlus 13 và những thông tin rò rỉ về Galaxy S25 Ultra.Khi mà thị trường smartphone đang thiếu sự đổi mới, thời lượng pin vẫn là một lĩnh vực có thể cải thiện. Trong khi Galaxy S25 Ultra được cho là giữ nguyên dung lượng 5.000 mAh, các đối thủ của Samsung đang chuẩn bị tham gia cuộc đua về dung lượng pin với những con số ấn tượng và Xiaomi là một ví dụ tiêu biểu.Báo cáo của Digital Chat Station cho biết chiếc điện thoại Redmi mới của Xiaomi có điểm trừ là không hỗ trợ sạc không dây nhưng bù lại, người dùng sẽ không cần phải sạc pin thường xuyên.Mặc dù đã có những smartphone với dung lượng pin lớn hơn 7.500 mAh nhưng chúng thường cồng kềnh và không phù hợp cho việc sử dụng hằng ngày. Mẫu Redmi mới được cho là sẽ có thiết kế mỏng nhẹ hơn, không giống như những thiết bị khổng lồ với pin 10.000 mAh. Nếu so sánh, các mẫu điện thoại như Realme GT 7 Pro (6.500 mAh), OnePlus 13 (6.000 mAh) và RedMagic 10 Pro Plus (7.050 mAh) sẽ không thể cạnh tranh với dung lượng pin của Xiaomi.Digital Chat Station cũng cho biết Xiaomi không chỉ dừng lại ở pin 7.500 mAh mà còn đang nghiên cứu một mẫu điện thoại với dung lượng pin lớn hơn. Điều này có thể giúp cuộc chiến dung lượng pin smartphone ngày càng trở nên gay cấn hơn trong năm 2025, thậm chí kéo dài sang năm 2026 khi mà Samsung cũng đang nghiên cứu công nghệ pin xếp chồng để cải thiện dung lượng cho Galaxy S26 Ultra.Lợi ích của pin lớn không chỉ nằm ở thời gian sử dụng giữa các lần sạc mà còn giúp giảm thiểu việc sạc, từ đó kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Sự phát triển trong công nghệ pin chắc chắn sẽ là một chủ đề thú vị trong tương lai và những thông tin về chiếc Redmi mới đang khiến nhiều người dùng háo hức chờ đợi.
Đáng chú ý, phanh trước trên mẫu xe này vẫn dùng phanh đĩa đơn thiết kế mới nhưng không có hệ thống chống bó cứng phanh ABS, phanh sau dùng loại tang trống truyền thống.
Đội U.23 Indonesia đã nhận thưởng bao nhiêu tiền trước trận bán kết giải châu Á?
Từ khi Nghị định 168/2024 có hiệu lực thi hành, đông đảo người dân quan tâm đến mức phạt tăng rất cao của một số lỗi vi phạm, trong đó có lỗi: vượt đèn đỏ, đi ngược chiều... Mới đây, một trang mạng đăng tấm ảnh CSGT yêu cầu một xe dừng đèn đỏ tấp xe vào lề kèm thông tin: "Dừng đèn đỏ đè lên vạch kẻ đường cũng là vượt đèn đỏ". Thông tin này nhận gần 15.000 lượt bình luận và hơn 4.000 lượt chia sẻ. Nhiều ý kiến tranh cãi nảy lửa quanh bài đăng này. Theo lãnh đạo một đội CSGT, thông tin dừng đèn đỏ đè lên vạch kẻ đường cũng bị phạt như vượt đèn đỏ là không chính xác. CSGT giải thích: "Khi đèn đỏ mà người tham gia giao thông chạy đi luôn thì mới bị phạt vượt đèn đỏ. Trường hợp người chạy xe dừng đè vạch dừng hoặc đè vạch cho người đi bộ sang đường, chạy lố vạch... sẽ bị phạt lỗi không chấp hành chỉ dẫn của vạch kẻ đường. Lỗi này người đi xe máy bị phạt từ 200.000 - 400.000 đồng, người đi ô tô bị phạt từ 400.000 - 600.000 đồng".Cũng theo CSGT, thông thường, khi dừng đèn tín hiệu ở giao lộ quá vạch mà thấy CSGT, nhiều người tham gia giao thông sẽ chủ động lùi xe lại; nhiều trường hợp khác dừng đèn đỏ quá vạch được CSGT nhắc nhở, tuyên truyền để lưu thông đúng luật. Theo Phòng CSGT (PC08, Công an TP.HCM), sau hơn 1 tuần áp dụng triển khai Nghị định 168, tình hình trật tự an toàn giao thông trên địa bàn TP đã có nhiều chuyển biến tích cực khi người dân đã nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong việc chấp hành nghiêm pháp luật về giao thông.Lãnh đạo Phòng CSGT nhìn nhận, vào những khung giờ cao điểm trên các tuyến đường trọng điểm trên địa bàn TP, tình trạng người điều khiển phương tiện tham gia giao thông dừng chờ đèn tín hiệu nghiêm túc, dừng đúng vạch quy định, có trật tự. Không còn tình trạng người tham gia giao thông điều khiển phương tiện lưu thông trên hè phố, lưu thông không đúng phần đường, lưu thông ngược chiều cũng đã hạn chế."Người dân đã có sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, đặc biệt là văn hóa không lái xe sau khi đã sử dụng uống rượu, bia dần được cải thiện, người dân đã quen việc sử dụng xe công nghệ sau khi đã sử dụng rượu bia", lãnh đạo PC08 nói.