NSND Vương Hà kể ký ức về NSND Bạch Tuyết khi diễn Thái hậu Dương Vân Nga
Tổ tiên luôn hiện diện qua bài vị - bát hương trên bàn thờ, để chứng nhận thành tựu và giám sát sự sai sót của con cháu. Trước bàn thờ, việc hiếu sẽ trợ lực cho tư tưởng giáo dục khuyến thiện và răn ác, rất nhân văn. Trong nhân sinh quan truyền thống Huế, tổ tiên được "về nhà" trong ngày giỗ và ngày tết. Con cháu phải chu toàn việc phụng dưỡng và kỵ chạp, coi sóc lăng mộ để thực hiện nghĩa vụ thứ hai của chữ hiếu là không để người nhà bị đói cơm rách áo (2 nghĩa vụ còn lại của "tam đại hiếu" là nối dõi và không để người nhà bị coi thường).Sau ngày ông Táo về trời 23 tháng chạp âm lịch, người ta lo dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, thay cát bát nhang và chuẩn bị phẩm vật dâng cúng. Đến khi xong mọi việc hành chính, đồng áng…, thường là ngày 29, 30 tháng chạp, gia đình cúng tất niên để tạ ơn thổ thần, tổ tiên đã phò trợ gia đạo trong năm và mời tổ tiên về ngự trên bàn thờ ăn tết. Đó là thời gian tĩnh lặng, con cháu trở về sum vầy trước tổ tiên nên mâm cúng tất niên càng thiêng liêng. Người phụ nữ dành hết tâm sức, nguồn lực của gia đình để trước cúng (tổ tiên), sau cấp (con cháu hưởng lộc), theo tinh thần tùy gia phong (nhiều ít, tùy gia cảnh), phải lễ bạc lòng thành.Trên nền tảng nông nghiệp lúa nước truyền thống nói chung là nghèo, từ làng xã đến triều đình, tiền nhân đã triết lý hóa mâm cỗ theo hướng Sẻn (dè sẻn) mà Sang (sang trọng), phải Hòa (hài hòa) và Hóa (đa dạng, biến hóa), làm cho chuyện ẩm thực càng thêm nhiều ý nghĩa: ngon về vị giác; lành về dược lý; hài hòa về dinh dưỡng, chất liệu, màu sắc, bối cảnh; trang trọng thiêng liêng về không gian, chủ thể và khách thể; cẩn thận, tỉ mỉ trong cách thể hiện… Như món nem công chả phượng trong "bát trân" ở chốn cung nội, thực sự được làm từ công, phượng với sự cẩn trọng, tinh tế, an toàn tối ưu theo điển chế triều đình. Đấy như là "bản gốc", nhưng cũng có nhiều "phiên bản" khác nữa, cứ giảm dần, trong đời sống hoàng thân quốc thích, quan lại quý tộc thượng lưu, thay thế bằng gà rừng và trong dân gian là gà nhà, chim…; kể cả làm theo lối chay với nguyên liệu phù chúc, khuôn đậu, nấm, trái mít, sa kê, vả, thậm chí là cả cùi mít vốn là một thứ bỏ đi. Đa dạng, biến hóa, tinh tế, sang trọng chính là vậy.Mâm cúng tất niên ở cố đô Huế hội tụ món ăn từ nhiều chất liệu: thịt (gia súc, gia cầm, tự nhiên), thủy hải sản (từ sông, đầm phá, biển) và hệ thảo mộc (rau, củ, quả); được chế biến theo phương thức không sử dụng nhiệt (ăn sống, ăn gỏi, lên men, muối), có sử dụng nhiệt (tái, chín) như chiên, chưng, hầm, hấp, hon, kho, luộc, nấu, nướng, quay, tiềm, thấu, tái, um, xào…Trên mâm cúng, tô canh, tô hầm được bài trí ở giữa theo lối thủy tụ/tụ thủy, giúp định vị các món có nước xung quanh, rồi tới các món khô với thịt cá; ngoài cùng là các món xào, trộn. Hệ nước chấm, nước xốt, nước lèo đa dạng cho từng món ăn cụ thể, với sự điểm tô của gia vị nhiều màu sắc: tỏi, tiêu, ớt, hành, ngò, boa rô… Lại có ớt xanh, ớt chín đỏ, để nguyên trái hay xắt nhỏ, giã nát; tỏi nguyên củ hay lột từng tép, hoặc xắt nhỏ, để trên những đĩa nhỏ với danh xưng là phẩm vị. Gia đình càng có điều kiện thì mâm cỗ càng thịnh soạn, cầu kỳ, điển hình ở chốn cung đình. Từ năm 1793, J.Barrow trong tác phẩm Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà 1792 - 1793 đã thấy phong cách ăn uống của người Huế rất độc đáo. Bởi người Trung Hoa thường bày hết bát đĩa trên bàn, còn người Huế không chỉ bày kín mặt bàn mà còn chồng xếp bát đĩa lên nhau ba bốn lớp, tới hơn 200 cái, rất thịnh soạn và tinh tế.Sau tất niên, tổ tiên "ở lại", con cháu chu toàn chuyện cơm nước trên bàn thờ, biểu tượng hóa thành hệ bánh (chưng, tày, tét, lọc, in, tổ), mứt, dưa cải, dưa món, dầm (thịt, rau, quả) cùng nhiều hoa, quả… Còn lại tùy tâm, tùy sức, con cháu có thể làm mâm cỗ hay đơn giản ăn gì cúng nấy bởi nhu cầu dinh dưỡng ngày tết không cao và tránh lãng phí. Cái nhỏ nhắn, tinh tế rất thiết thực là vậy.Cho nên, mâm cúng tất niên là phong phú nhất, hội tụ kết nối hai cõi âm dương, giúp bồi bổ gia phong, gắn liền hiếu - trung xuyên suốt, giúp ổn định nền tảng xã hội. Mạch nguồn thiêng liêng đó cần được duy trì, xiển dương trong bối cảnh hiện nay, khởi đầu từ chuyện mâm cơm, mâm cúng.Ẩm thực Huế càng ngon, càng ý nghĩa hơn với mâm cúng tất niên, mở ra ngày tết xứ Huế, để Huế xứng danh với "kinh đô ẩm thực". Bóng dáng người đàn ông và người phụ nữ trong gia đình cũng "rạch ròi", được định vị rõ. Thuở xưa, người đàn ông thành danh ngoài xã hội, chu toàn chữ hiếu, chữ trung cũng nhờ hậu phương vững chãi với những nội tướng phía sau lo nhà cửa, ruộng vườn, thờ cúng tổ tiên, phụng dưỡng ông bà cha mẹ, dưỡng dục con cháu. Cái bếp phía đông phòng đỏ lửa, trang bếp thắp hương thường xuyên, kết nối bát hương trên bàn thờ, là hương hỏa, lo cho mâm cơm (hằng ngày) và mâm cúng (kỵ, chạp, tết nhất, sóc vọng) luôn tinh sạch, ngon, lành và trang trọng nhất.Bàn thờ tết xứ Huế được bài trí mang khát vọng an khang, phồn thực. Ngoài mâm cỗ, còn có nếp là tinh hoa trời đất ban cho, với nhiều dưỡng chất, kết dính (xôi, bánh chưng, bánh tét…); có chè, mứt bánh là vị ngọt trời ban. Hoa ở bên trái (đông) tượng trưng cho người phụ nữ với khát vọng đơm bông. Quả ở bên phải (tây) tượng trưng cho người đàn ông, được kết trái với tâm điểm là nải chuối, cho thấy sự chuyển hóa từ màu xanh dần sang vàng, chín đen. Bên trên là những trái trong vườn nhà, ưu tiên loại nhiều hạt (mãng cầu, lựu, dưa hấu, ổi, cam…) với khát vọng sản sinh mãnh liệt.Nhà thơ kể chuyện 'sửa thơ' trong sách giáo khoa
Đây là mùa giải đặc biệt thành công của Trường ĐH Nam Cần Thơ, đội được xem là "ngựa ô" tại vòng loại khu vực Tây Nam bộ giải bóng đá Thanh niên sinh viên Việt Nam lần III – 2025 cúp THACO năm nay. Trước giải, việc nằm chung bảng đấu "tử thần" với các đội rất mạnh như Trường ĐH Cần Thơ, Trường ĐH Đồng Tháp, Trường ĐH Cửu Long, ít người dám nghĩ Trường ĐH Nam Cần Thơ có thể dẫn đầu nhóm đấu và đi đến trận chung kết khu vực. Hành trình của họ càng thêm phần kịch tính khi ở lượt trận đầu tiên, họ đã thất bại 2-3 trước Trường ĐH Cần Thơ dù được thi đấu hơn người trong gần 10 phút cuối trận. Sang lượt trận thứ 2, cánh cửa đi tiếp của Trường ĐH Nam Cần Thơ càng hẹp dần khi đội chỉ có được trận hòa 0-0 trước Trường ĐH Đồng Tháp. Trong khi đó, cũng ở lượt đấu này, Trường ĐH Cửu Long đã thắng lợi 3-0 trước Trường ĐH Cần Thơ. Trước lượt trận cuối cùng ở nhóm 1, ưu thế lớn nhất thuộc về Trường ĐH Cửu Long khi đã có 4 điểm sau 2 trận; Trường ĐH Cần Thơ xếp thứ nhì với 3 điểm; Trường ĐH Đồng Tháp xếp thứ ba với 2 điểm sau 2 trận hòa và đứng chót chính là Trường ĐH Nam Cần Thơ chỉ có 1 điểm.Với cục diện đó, Trường ĐH Nam Cần Thơ buộc phải thắng đậm Trường ĐH Cửu Long, đối thủ đang có phong độ cao, và chờ đợi Trường ĐH Cần Thơ cùng Trường ĐH Đồng Tháp cầm chân nhau ở trận đấu cuối.Đúng là "cầu được ước thấy" khi Trường ĐH Nam Cần Thơ đã có trận đấu quá hay giành chiến thắng 2-0 trước Trường ĐH Cửu Long. Đặc biệt, ở trận cuối cùng nhóm 1, Trường ĐH Cần Thơ và Trường ĐH Đồng Tháp đã hòa nhau 0-0 cùng dắt tay nhau rời giải. Còn Trường ĐH Nam Cần Thơ hiên ngang tiến vào bán kết với vị trí nhất nhóm 1 gặp Trường ĐH Sư phạm Vĩnh Long (nhì nhóm 2); vé bán kết còn lại của nhóm1 thuộc về Trường ĐH Cửu Long gặp Trường ĐH Trà Vinh (nhất nhóm 2). Khác với 3 trận vòng bảng luôn giành chiến thắng áp đảo với tỷ số đậm thì ở trận bán kết, Trường ĐH Trà Vinh chỉ có chiến thắng tối thiểu 1-0 trước Trường ĐH Cửu Long. Trong khi đó, ở trận bán kết còn lại, Trường ĐH Nam Cần Thơ càng chơi càng hay khi giành thắng lợi đậm đà 5-1 trước Trường ĐH Sư phạm Vĩnh Long. Với kết quả này có thể thấy, Trường ĐH Nam Cần Thơ thực sự là một thách thức lớn cho Trường ĐH Trà Vinh trên hành trình bảo vệ ngôi vương khu vực. Tuy nhiên, nhìn cả hành trình tại giải năm nay, có thể thấy, Trường ĐH Trà Vinh đang có điểm rơi phong độ rất tốt khi toàn thắng 4 trận với 15 bàn thắng ghi được, chỉ để thủng lưới 1 bàn. Đặc biệt dưới tài dẫn dắt của HLV Trầm Quốc Nam, Trường ĐH Trà Vinh được xem là đội bóng có đội hình đồng đều, lối chơi già giơ, gắn kết đầy bản lĩnh. Đặc biệt, toàn đội Trường ĐH Trà Vinh đều đang quyết tâm cao độ bảo vệ thành công ngôi vương khu vực. Điều này cũng đồng nghĩa, đại diện Trà Vinh sẽ có 2 lần liên tiếp giành vé dự VCK toàn quốc và tiếp tục thể hiện tham vọng của mình ở cấp độ cao hơn. Trận chung kết chiều nay còn là cuộc đối đầu đầy hấp dẫn giữa hai chân sút xuất sắc nhất khu vực: đội trưởng Cao Lữ Minh Thuận (số 8, Trường ĐH Trà Vinh) với 6 bàn thắng và tiền đạo Từ Chí Minh (số 9, Trường ĐH Nam Cần Thơ) với 4 bàn thắng. Cả hai đều là những nhân tố chủ chốt, có khả năng tạo đột biến và mang về chiến thắng cho đội nhà.Xét về thực lực và cả những nhân tố có thể gây đột biến, hai đội được đánh giá là cân tài cân sức. Trận đấu hứa hẹn sẽ diễn ra với tốc độ cao và kịch tính đến những phút cuối cùng. Đội nào tận dụng tốt cơ hội, giữ vững bản lĩnh sẽ là người chiến thắng. Khán giả trên sân vận động Cần Thơ chắc chắn sẽ được thưởng thức một bữa tiệc bóng đá mãn nhãn và đầy cảm xúc.
Bình Phước: Lật thuyền trên nhánh sông Bé, 3 người tử vong
Ngày 4.3, tại vùng lõi thuộc vịnh Hạ Long (TP.Hạ Long, Quảng Ninh), Tổ công tác thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Quảng Ninh khi tuần tra kiểm soát đã phát hiện tàu cá QN - 40476-TS đang có hành vi sử dụng lồng cào sắt để khai thác thủy sản.Sau đó, tổ công tác đưa phương tiện cùng tang vật về cảng công tác Bến Đoan (P.Hồng Gai, TP.Hạ Long) để xử lý theo quy định.Làm việc với cơ quan chức năng, lái tàu khai danh tính là P.V.Đ (42 tuổi, trú tại khu 7, P.Phong Hải, TX.Quảng Yên, Quảng Ninh).Theo UBND TP.Hạ Long, từ năm 2017, tỉnh Quảng Ninh có quy định cấm đánh bắt thủy sản trong vùng lõi vịnh Hạ Long cũng như quyết liệt xử lý việc sử dụng các dụng cụ, ngư cụ đánh bắt theo kiểu hủy diệt.Trong vòng 1 năm qua, lực lượng chức năng bắt giữ 34 vụ với 34 đối tượng, khởi tố 1 vụ, 1 bị can về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản; xử phạt 33 vụ vì hành vi vi phạm lĩnh vực thủy sản, trật tự an toàn giao thông, xử phạt vi phạm hành chính số tiền 554,5 triệu đồng.
Bản tin Xem nhanh 12h ngày 7.1.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Sau chiến thắng lịch sử tại AFF Cup 2024, đội tuyển Việt Nam đã về nước mang theo chiếc cúp vô địch vào chiều qua, ngày 6.1. Bên cạnh đó, toàn đội cũng nhận được sự chúc mừng và khen ngợi từ Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi gặp mặt ở trụ sở Văn phòng Chính phủ.Không chỉ trao những phần thưởng cao quý cho các cầu thủ, Thủ tướng còn dành những lời động viên chân thành. Ông nhấn mạnh rằng dù chiến thắng này rất đáng tự hào, đội tuyển cần giữ tinh thần khiêm tốn, không ngừng phấn đấu để vươn xa hơn, thậm chí là mục tiêu World Cup.Sáng nay (7.1), TAND tỉnh Thái Bình mở phiên tòa xét xử sơ thẩm ông Lưu Bình Nhưỡng (cựu đại biểu Quốc hội, cựu Phó trưởng ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội) và ông Lê Thanh Vân (cựu Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, cựu đại biểu Quốc hội khóa XV).Theo ghi nhận của phóng viên Báo Thanh Niên, ngay từ sáng sớm, an ninh trước cổng Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình được thắt chặt nhiều lớp, lực lượng công an dùng hàng rào barie để ngăn trước cổng tòa án, không cho những người không liên quan đến phiên tòa đi qua.Từ đầu năm 2025, với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Nghị định 168/2024 chính thức có hiệu lực, quy định trừ điểm giấy phép lái xe đã nhận được nhiều sự quan tâm từ người dân. Đây là một biện pháp được đánh giá là nhân văn, giúp tài xế vẫn có cơ hội tiếp tục điều khiển phương tiện, hạn chế những ảnh hưởng không đáng có đến công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh hình thức trừ điểm, không ít trường hợp tài xế vẫn bị tước giấy phép lái xe ngay tại chỗ. Điều này khiến nhiều người thắc mắc: “Vì sao có quy định trừ điểm nhưng tài xế vẫn bị tước giấy phép lái xe?”. Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 8.1.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.
Sau Hà Nội và TP.HCM, sao Michelin tới Đà Nẵng
Ghi nhận của Thanh Niên lúc 18 giờ hôm nay 28.1 (nhằm ngày 29 tết), nhiều người dân TP.HCM cùng gia đình, người thân vào trung tâm TP.HCM đón giao thừa. Các tuyến đường như Đồng Khởi, Tôn Đức Thắng (Q.1)... đông xe.Tại khu vực Đường hoa Nguyễn Huệ và Công viên bến Bạch Đằng (Q.1) đông nghẹt người đến vui chơi, chụp ảnh. Nhiều người háo hức chờ ngắm những màn pháo hoa tầm cao bắn lên từ đầu đường hầm sông Sài Gòn, chào đón thời khắc chuyển giao giữa năm cũ Giáp Thìn 2024 và năm mới Ất Tỵ 2025.Trong dòng người đó có anh Khắc Duy (31 tuổi, ngụ Q.8). Anh cho biết từ 17 giờ chiều đã cùng vợ đi từ nhà cha mẹ ở Q.3 vào trung tâm TP.HCM để vui chơi. Người đàn ông cho biết vừa tham quan Đường hoa Nguyễn Huệ, anh sẽ ra Công viên bến Bạch Đằng để tìm một vị trí ngắm pháo hoa đẹp."Đây là năm thứ hai vợ chồng mình đi xem pháo hoa, kể từ hồi lấy nhau. Thương tết Tây mình không đi xem vì tính chất công việc, Tết Nguyên đán thì thoải mái hơn. Mình rất thích không khí ngày cuối cùng của năm này, Sài Gòn đẹp biết bao nhiêu", anh chia sẻ.Vợ chồng anh Duy cho biết tết năm nay không có kế hoạch du lịch xa mà đón tết cùng gia đình ở TP.HCM. Anh hy vọng năm mới, bản thân và gia đình sẽ gặp được nhiều may mắn, sức khỏe, bình an. Trong khi đó, chị Vy (22 tuổi) cùng bạn bè vào trung tâm TP.HCM đêm giao thừa cho biết chị rất mong chờ được ngắm pháo hoa tối nay. Chị tâm sự bản thân rất thích những sự kiện náo nhiệt, đông người."Hầu như tết nào mình cũng đi xem pháo hoa, với gia đình hoặc bạn bè. Mình nghĩ đó là cách tuyệt vời nhất để chào đón một năm mới. Hôm nay đông xe, nhưng không bằng Tết Dương lịch, mình di chuyển thoải mái hơn. Chúc mọi người đón một năm mới bình an!", chị nói thêm.Như Thanh Niên đã thông tin, theo chỉ đạo của UBND TP.HCM về công tác tổ chức bắn pháo hoa đón giao thừa Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, năm nay địa phương sẽ bắn pháo hoa tại 15 điểm. Đây là số điểm bắn pháo hoa kỷ lục trong dịp Tết Nguyên đán tại TP.HCM, bố trí ở TP.Thủ Đức, 5 huyện: Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ và 5 quận: 7, 8, 11, 12 và Gò Vấp.Thời gian bắn pháo hoa từ 0 giờ đến 0 giờ 15 phút ngày 29.1. Cụ thể, có 2 điểm bắn pháo hoa tầm cao tại khu vực đầu đường hầm sông Sài Gòn (P.Thủ Thiêm, TP.Thủ Đức), số lượng 1.500 quả pháo hoa tầm cao, 30 giàn pháo hoa tầm thấp, 10 giàn hỏa thuật. Điểm còn lại tại khu Đền tưởng niệm Liệt sĩ Bến Dược (xã Phú Mỹ Hưng, H.Củ Chi), số lượng 500 quả pháo hoa tầm cao, 30 giàn pháo hoa tầm thấp.
