Nữ sinh 'gây sốt' mạng xã hội với điệu nhảy voọc chà vá
Chiều 1.3, tại Công an Hà Nội, Bộ Công an tổ chức lễ thông báo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về công tác cán bộ. Tại buổi lễ, đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, đã công bố quyết định số 397/QĐ-TTg ngày 25.2 của Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an Hà Nội, giữ chức Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo.Cũng tại buổi lễ, thiếu tướng Phạm Quang Tuyển, Phó cục trưởng Cục Tổ chức cán bộ, Bộ Công an, đã thông báo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về việc giao thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó giám đốc Công an Hà Nội, điều hành Công an Hà Nội.Trao quyết định, đại tướng Lương Tam Quang đánh giá cao những thành tích, sự đóng góp của trung tướng Nguyễn Hải Trung đối với nhiệm vụ bảo đảm an ninh chính trị, đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, gắn với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn và xây dựng lực lượng công an thủ đô ngày càng trong sạch, vững mạnh... Đại tướng Lương Tam Quang đề nghị trên cương vị mới, trung tướng Nguyễn Hải Trung tiếp tục phát huy kiến thức, năng lực, sở trường, kinh nghiệm công tác để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.Phát biểu nhận nhiệm vụ, tân Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nguyễn Hải Trung bày tỏ vinh dự khi được nhận nhiệm vụ mới. Trung tướng Nguyễn Hải Trung mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ, phối hợp của lãnh đạo và các đơn vị của Bộ Dân tộc và Tôn giáo để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Thứ trưởng Nguyễn Hải Trung sinh năm 1968, tại H.Lập Thạch, Vĩnh Phúc. Trước khi được điều động, bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo, ông Nguyễn Hải Trung từng giữ chức Cục Tổ chức cán bộ, Bộ Công an; Phó tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị Công an nhân dân, Bộ Công an; Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa; Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an T.Ư; từ tháng 7.2020 đến nay là Giám đốc Công an Hà Nội.Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng sinh năm 1968, tại H.Văn Giang, Hưng Yên. Trước khi được bổ nhiệm làm Phó giám đốc Công an Hà Nội, thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng là Trưởng công an Q.Bắc Từ Liêm (Hà Nội).Bồng bềnh Tân Lập
Điểm sáng là một số doanh nghiệp cơ khí trong nước đã có mặt trong nhiều dự án lớn, làm tổng thầu EPC các dự án nhiệt điện than, nhiệt điện, điện khí, thủy điện. Trong đó, đã tự chủ trong việc thiết kế, chế tạo các thiết bị cơ khí thủy công cho hơn 29 công trình thủy điện vừa và lớn trong nước, trong đó có công trình thủy điện Sơn La (2.400 MW) và Lai Châu (1.200 MW).
Đang hạ giải ngôi chùa cổ chứa bảo vật quốc gia tòa Cửu Phẩm Liên Hoa
Sau lượt đấu đầu tiên, đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM đang bám đuổi quyết liệt với đội Trường ĐH Văn Hiến. Hai đội có cùng 3 điểm và đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM tạm xếp sau do kém về hiệu số bàn thắng - bại (+2 so với +3). Vì thế, nhiệm vụ của đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM là phải giành 3 điểm. Bởi ở trận đấu còn lại, đội Trường ĐH Văn Hiến đã đánh bại đội Trường Đại học Hùng Vương với tỷ số 3-0 để duy trì ngôi đầu bảng, đồng thời nới rộng khoảng cách về hiệu số bàn thắng - bại với đội nhì bảng.Đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM không còn quá mạnh như những giải đấu trước khi mất đi nhiều trụ cột là các sinh viên đã ra trường. Trong đó, đáng tiếc nhất là tiền đạo Đinh Sơn Hùng, người chơi rất hay trong mùa giải 2024. Dù vậy, đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM vẫn có thế hệ kế thừa đang chơi tương đối ổn. Ở lượt đầu tiên, họ giành chiến thắng 4-2 trước đội Trường ĐH Hùng Vương. Đặc biệt, đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM tỏ ra cực kỳ nguy hiểm trong những tình huống cố định. Họ ghi 2 bàn thắng từ các pha dàn xếp đá phạt góc bài bản. Nhiều khả năng họ sẽ tiếp tục khai thác mạnh miếng đánh này để tạo ra sự khác biệt. Trong đội hình của đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM cũng có nhiều cầu thủ đá phạt tốt. Ở nhóm 2 bảng E, đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM được đánh giá khá cao nhưng chưa chắc đánh bại đội Trường ĐH Luật TP.HCM. Khi đã ở thế chân tường, đội Trường ĐH Luật TP.HCM sẽ thi đấu cực kỳ quyết tâm. Thành phần dự giải của đội bóng này cũng trẻ, khỏe và đầy khao khát, sau khi HLV trưởng Vũ Hoàng Duy mạnh dạn thanh lọc đội hình. Và để có thể nuôi hy vọng giành 3 điểm trước đội Trường ĐH Kinh tế Tài chính TP.HCM, đội trường ĐH Luật TP.HCM cần đến sự tỏa sáng của tiền đạo trụ cột Nguyễn Công Khoa. Cả 2 đội bóng đều có những khó khăn riêng trước thềm mùa giải TNSV THACO cup 2025. Nhưng lúc này, họ rất khao khát thể hiện bản thân. Đó là cơ sở để CĐV của 2 đội chờ đợi vào một trận cầu cống hiến, hấp dẫn.
Trong bài đăng mới nhất đầy ẩn ý của ông Tunku Ismail Idris trên dòng thời gian tài khoản mạng xã hội Instagram, đã mang lại sự phấn khích lớn cho người hâm mộ Malaysia, khi chủ sở hữu CLB JDT này hé lộ khả năng mở rộng đế chế thể thao của mình và tăng khả năng hỗ trợ FAM để nâng tầm đội tuyển chinh phục chiếc vé dự vòng chung kết (VCK) Asian Cup 2027, tờ New Straits Times cho biết, ngày 22.2.Tại vòng loại Asian Cup 2027, đội tuyển Malaysia nằm ở bảng F cùng đội tuyển Việt Nam, và 2 đối thủ dưới cơ là đội Nepal và Lào. Chỉ có đội đầu bảng mới giành vé dự VCK. Do đó, có thể thấy, đội tuyển Malaysia và Việt Nam sẽ quyết đấu "một mất một còn" để tranh chấp vé duy nhất trong bảng đi tiếp.Đội tuyển Việt Nam và Malaysia lần lượt có trận ra quân tại vòng loại Asian Cup 2027 gặp đội Lào và Nepal cùng ngày 25.3 tới đây. Trước các cuộc gặp này, đội quân của HLV Kim Sang-sik (Việt Nam) có trận chạy đà giao hữu quốc tế gặp đội Campuchia ngày 19.3 (đều trên sân Gò Đậu ở Bình Dương). Trong khi đội Malaysia với sự ra mắt của HLV mới, người Úc, ông Peter Cklamovski đến nay chưa có lịch thi đấu giao hữu, trước mắt họ chỉ chuẩn bị cho duy nhất trận gặp đội Nepal.Vào tháng 6, đội tuyển Malaysia sẽ tiếp đội tuyển Việt Nam trong trận lượt đi trên sân Bukit Jalil, với kết quả phần nào sẽ mang tính quyết định cho khả năng 1 trong 2 đội nắm ưu thế giành vé duy nhất trong bảng đấu. Trận lượt về diễn ra vào tháng 3.2026."Dòng máu… Những điều lớn lao sắp đến…", thông điệp đầy ẩn ý của ông Tunku Ismail Idris đăng trên Instagram mới đây, kèm theo đó là bức ảnh ông chụp cùng võ sĩ môn UFC, Soa Palelei (người Úc), cầu thủ môn bóng bầu dục nổi tiếng người New Zealand, Sonny Bill Williams và đặc biệt, cựu danh thủ bóng đá người Úc, Tim Cahill cũng có mặt. Tim Cahill từng thi đấu và ghi bàn tại 3 kỳ World Cup 2006, 2010, 2014. Anh cũng thi đấu nhiều năm cho các CLB nổi tiếng ở giải Ngoại hạng Anh như Everton và Millwall."Ít ai biết, nhưng Tim Cahill đã tham gia vào dự án bóng đá quốc gia của Malaysia, để nâng tầm đội tuyển từ sự giới thiệu của ông Tunku Ismail Idris. Tim Cahill chính là người đóng vai trò quan trọng trong việc FAM bổ nhiệm HLV trưởng mới của đội tuyển Malaysia, ông Peter Cklamovski. Chiêu mộ chuyên gia y học thể thao và hiệu suất thi đấu, Craig Duncan. Bên cạnh đó, Tim Cahill cũng đưa Rob Friend, cựu cầu thủ và đồng sáng lập giải VĐQG Canada, trở thành Giám đốc điều hành đội tuyển Malaysia", theo tờ New Straits Times.Những động thái này, cùng với ý định đề nghị nhập tịch nhiều cầu thủ ngoại chất lượng ở CLB JDT để thi đấu cho đội tuyển Malaysia, có thể từ tháng 6 tới. Ông Tunku Ismail Idris đang quyết tâm hỗ trợ FAM trên nhiều lĩnh vực. Bên cạnh đó, ông tiếp tục tăng sức mạnh cho JDT, đội bóng đang giúp bóng đá Malaysia tăng mạnh trên bảng xếp hạng các CLB ở châu Á (chỉ xếp sau Ả Rập Xê Út và Nhật Bản, theo trang FootyRankings), nhờ thi đấu cực kỳ thành công tại giải AFC Champions League Elite mùa 2024 - 2025 (vào vòng 16 đội), tờ New Straits Times nhấn mạnh.
Những loại cây trái dân dã đầy ắp tuổi thơ của người miền Tây
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
