Bongdalu7

Xâm nhập mặn mùa khô ở ĐBSCL đến sớm và gay gắt hơn nhiều năm

Tổ tiên luôn hiện diện qua bài vị - bát hương trên bàn thờ, để chứng nhận thành tựu và giám sát sự sai sót của con cháu. Trước bàn thờ, việc hiếu sẽ trợ lực cho tư tưởng giáo dục khuyến thiện và răn ác, rất nhân văn. Trong nhân sinh quan truyền thống Huế, tổ tiên được "về nhà" trong ngày giỗ và ngày tết. Con cháu phải chu toàn việc phụng dưỡng và kỵ chạp, coi sóc lăng mộ để thực hiện nghĩa vụ thứ hai của chữ hiếu là không để người nhà bị đói cơm rách áo (2 nghĩa vụ còn lại của "tam đại hiếu" là nối dõi và không để người nhà bị coi thường).Sau ngày ông Táo về trời 23 tháng chạp âm lịch, người ta lo dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, thay cát bát nhang và chuẩn bị phẩm vật dâng cúng. Đến khi xong mọi việc hành chính, đồng áng…, thường là ngày 29, 30 tháng chạp, gia đình cúng tất niên để tạ ơn thổ thần, tổ tiên đã phò trợ gia đạo trong năm và mời tổ tiên về ngự trên bàn thờ ăn tết. Đó là thời gian tĩnh lặng, con cháu trở về sum vầy trước tổ tiên nên mâm cúng tất niên càng thiêng liêng. Người phụ nữ dành hết tâm sức, nguồn lực của gia đình để trước cúng (tổ tiên), sau cấp (con cháu hưởng lộc), theo tinh thần tùy gia phong (nhiều ít, tùy gia cảnh), phải lễ bạc lòng thành.Trên nền tảng nông nghiệp lúa nước truyền thống nói chung là nghèo, từ làng xã đến triều đình, tiền nhân đã triết lý hóa mâm cỗ theo hướng Sẻn (dè sẻn) mà Sang (sang trọng), phải Hòa (hài hòa) và Hóa (đa dạng, biến hóa), làm cho chuyện ẩm thực càng thêm nhiều ý nghĩa: ngon về vị giác; lành về dược lý; hài hòa về dinh dưỡng, chất liệu, màu sắc, bối cảnh; trang trọng thiêng liêng về không gian, chủ thể và khách thể; cẩn thận, tỉ mỉ trong cách thể hiện… Như món nem công chả phượng trong "bát trân" ở chốn cung nội, thực sự được làm từ công, phượng với sự cẩn trọng, tinh tế, an toàn tối ưu theo điển chế triều đình. Đấy như là "bản gốc", nhưng cũng có nhiều "phiên bản" khác nữa, cứ giảm dần, trong đời sống hoàng thân quốc thích, quan lại quý tộc thượng lưu, thay thế bằng gà rừng và trong dân gian là gà nhà, chim…; kể cả làm theo lối chay với nguyên liệu phù chúc, khuôn đậu, nấm, trái mít, sa kê, vả, thậm chí là cả cùi mít vốn là một thứ bỏ đi. Đa dạng, biến hóa, tinh tế, sang trọng chính là vậy.Mâm cúng tất niên ở cố đô Huế hội tụ món ăn từ nhiều chất liệu: thịt (gia súc, gia cầm, tự nhiên), thủy hải sản (từ sông, đầm phá, biển) và hệ thảo mộc (rau, củ, quả); được chế biến theo phương thức không sử dụng nhiệt (ăn sống, ăn gỏi, lên men, muối), có sử dụng nhiệt (tái, chín) như chiên, chưng, hầm, hấp, hon, kho, luộc, nấu, nướng, quay, tiềm, thấu, tái, um, xào…Trên mâm cúng, tô canh, tô hầm được bài trí ở giữa theo lối thủy tụ/tụ thủy, giúp định vị các món có nước xung quanh, rồi tới các món khô với thịt cá; ngoài cùng là các món xào, trộn. Hệ nước chấm, nước xốt, nước lèo đa dạng cho từng món ăn cụ thể, với sự điểm tô của gia vị nhiều màu sắc: tỏi, tiêu, ớt, hành, ngò, boa rô… Lại có ớt xanh, ớt chín đỏ, để nguyên trái hay xắt nhỏ, giã nát; tỏi nguyên củ hay lột từng tép, hoặc xắt nhỏ, để trên những đĩa nhỏ với danh xưng là phẩm vị. Gia đình càng có điều kiện thì mâm cỗ càng thịnh soạn, cầu kỳ, điển hình ở chốn cung đình. Từ năm 1793, J.Barrow trong tác phẩm Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà 1792 - 1793 đã thấy phong cách ăn uống của người Huế rất độc đáo. Bởi người Trung Hoa thường bày hết bát đĩa trên bàn, còn người Huế không chỉ bày kín mặt bàn mà còn chồng xếp bát đĩa lên nhau ba bốn lớp, tới hơn 200 cái, rất thịnh soạn và tinh tế.Sau tất niên, tổ tiên "ở lại", con cháu chu toàn chuyện cơm nước trên bàn thờ, biểu tượng hóa thành hệ bánh (chưng, tày, tét, lọc, in, tổ), mứt, dưa cải, dưa món, dầm (thịt, rau, quả) cùng nhiều hoa, quả… Còn lại tùy tâm, tùy sức, con cháu có thể làm mâm cỗ hay đơn giản ăn gì cúng nấy bởi nhu cầu dinh dưỡng ngày tết không cao và tránh lãng phí. Cái nhỏ nhắn, tinh tế rất thiết thực là vậy.Cho nên, mâm cúng tất niên là phong phú nhất, hội tụ kết nối hai cõi âm dương, giúp bồi bổ gia phong, gắn liền hiếu - trung xuyên suốt, giúp ổn định nền tảng xã hội. Mạch nguồn thiêng liêng đó cần được duy trì, xiển dương trong bối cảnh hiện nay, khởi đầu từ chuyện mâm cơm, mâm cúng.Ẩm thực Huế càng ngon, càng ý nghĩa hơn với mâm cúng tất niên, mở ra ngày tết xứ Huế, để Huế xứng danh với "kinh đô ẩm thực". Bóng dáng người đàn ông và người phụ nữ trong gia đình cũng "rạch ròi", được định vị rõ. Thuở xưa, người đàn ông thành danh ngoài xã hội, chu toàn chữ hiếu, chữ trung cũng nhờ hậu phương vững chãi với những nội tướng phía sau lo nhà cửa, ruộng vườn, thờ cúng tổ tiên, phụng dưỡng ông bà cha mẹ, dưỡng dục con cháu. Cái bếp phía đông phòng đỏ lửa, trang bếp thắp hương thường xuyên, kết nối bát hương trên bàn thờ, là hương hỏa, lo cho mâm cơm (hằng ngày) và mâm cúng (kỵ, chạp, tết nhất, sóc vọng) luôn tinh sạch, ngon, lành và trang trọng nhất.Bàn thờ tết xứ Huế được bài trí mang khát vọng an khang, phồn thực. Ngoài mâm cỗ, còn có nếp là tinh hoa trời đất ban cho, với nhiều dưỡng chất, kết dính (xôi, bánh chưng, bánh tét…); có chè, mứt bánh là vị ngọt trời ban. Hoa ở bên trái (đông) tượng trưng cho người phụ nữ với khát vọng đơm bông. Quả ở bên phải (tây) tượng trưng cho người đàn ông, được kết trái với tâm điểm là nải chuối, cho thấy sự chuyển hóa từ màu xanh dần sang vàng, chín đen. Bên trên là những trái trong vườn nhà, ưu tiên loại nhiều hạt (mãng cầu, lựu, dưa hấu, ổi, cam…) với khát vọng sản sinh mãnh liệt.

Phẫn nộ ô tô liều lĩnh quay đầu 'như tự sát' trên cao tốc

Vượt qua hàng loạt đối thủ André 3000, Sabrina Carpenter, Charli XCX, Jacob Collier, Billie Eilish, Chappell Roan và Taylor Swift, Beyoncé trở thành chủ nhân giải thưởng Album của năm với Cowboy Carter. Đây là lần đầu tiên ngôi sao sinh năm 1981 được xướng tên ở hạng mục quan trọng này. Trên sân khấu nhận giải thưởng được mong đợi nhất, Beyoncé gửi lời cảm ơn lực lượng cứu hỏa ở Los Angeles (Mỹ) vì những nỗ lực trong vụ cháy rừng vừa qua đồng thời bày tỏ bản thân thấy khiêm nhường và vinh dự."Đã nhiều, rất nhiều năm trôi qua. Tôi chỉ muốn cảm ơn Grammy, mọi nhạc sĩ, mọi cộng sự, mọi nhà sản xuất, tất cả những nỗ lực chăm chỉ", cô bày tỏ. Ngôi sao 44 tuổi cũng gửi lời tri ân Linda Martell - một nghệ sĩ nhạc đồng quê người da đen được nhắc đến trong ca khúc The Linda Martell Show thuộc album Cowboy Carter. "Tôi cũng hy vọng chúng ta sẽ tiếp tục tiến về phía trước, mở rộng những cánh cửa. Chúa ban phước cho tất cả các bạn, cảm ơn các bạn rất nhiều", giọng ca 8X khép lại phần phát biểu.Ngoài ra, vợ của Jay-Z cũng giành chiến thắng ở hai hạng mục khác là Album nhạc đồng quê hay nhất nhờ Cowboy Carter và Màn trình diễn ở thể loại đồng quê xuất sắc nhất dành cho bộ đôi/nhóm nhạc với II Most Wanted kết hợp cùng Miley Cyrus.Đáng chú ý, khoảnh khắc Taylor Swift xướng tên Beyoncé ở hạng mục Album nhạc đồng quê hay nhất và trao cho đàn chị chiếc kèn vàng danh giá nhận được sự quan tâm từ đông đảo khán giả lẫn truyền thông. Giây phút được vinh danh, cô ôm chầm lấy chồng - rapper Jay-Z và con gái Blue Ivy. Cô nói mình không ngờ điều này và bày tỏ lòng biết ơn khi có thể làm những gì bản thân yêu thích sau bao năm đồng thời chia sẻ những lời truyền cảm hứng, khuyến khích mọi người kiên trì theo đuổi đam mê. Thành tích này cũng đưa giọng ca 8X trở thành nữ nghệ sĩ da màu đầu tiên giành giải Grammy nhạc đồng quê sau 50 năm. Hiện, Beyoncé vẫn giữ vững kỷ lục là nghệ sĩ thắng nhiều giải nhất tại Grammy với 35 chiếc kèn vàng.Ba hạng mục quan trọng còn lại của Grammy 2025 cũng tìm được chủ nhân. Trong đó, Not Like Us của Kendrick Lamar thắng giải Bản thu âm của năm và Bài hát của năm. Lamar cũng là nghệ sĩ giành nhiều chiến thắng nhất tại lễ trao giải năm nay khi ra về với tổng cộng 5 chiếc kèn vàng. Còn Chappell Roan được vinh danh là Nghệ sĩ mới của năm.Đáng chú ý, Taylor Swift - nghệ sĩ liên tục "càn quét" các mùa Grammy trước, năm nay lại ra về trắng tay. Trước đó, "rắn chúa" nhận được 6 đề cử tại Grammy 2025, trong đó có Album của năm (The Tortured Poets Department), Bản thu âm của năm, Bài hát của năm (Fortnight)…

Highlights VBA 2023: Võ Kim Bản tái xuất, Saigon Heat thắng đẹp Thang Long Warriors

Theo TechRadar, Apple đang bí mật thử nghiệm kết nối vệ tinh Starlink của SpaceX trên iPhone, mở ra khả năng người dùng iPhone sẽ sớm có thêm một lựa chọn kết nối khi ở vùng không có sóng di động.Hiện tại, iPhone đã có tính năng kết nối vệ tinh khẩn cấp thông qua nhà cung cấp Globalstar. Tuy nhiên, dịch vụ này còn nhiều hạn chế, chủ yếu dùng để liên lạc khẩn cấp và gửi tin nhắn ngắn.Trong khi đó, Starlink với mạng lưới vệ tinh phủ sóng rộng khắp, hứa hẹn mang đến kết nối ổn định và tốc độ cao hơn, cho phép người dùng thực hiện nhiều tác vụ hơn như nhắn tin, gọi điện và thậm chí là xem video.Theo nguồn tin từ Bloomberg, Apple đã tích hợp hỗ trợ Starlink vào bản cập nhật iOS 18.3 mới nhất và đang tiến hành thử nghiệm với một nhóm người dùng iPhone. Nhà mạng T-Mobile của Mỹ, hiện là đối tác của SpaceX trong việc cung cấp dịch vụ Starlink cho điện thoại di động, cũng xác nhận đang thử nghiệm tính năng này với người dùng iPhone.CEO Elon Musk của SpaceX cho biết Starlink hiện có thể hỗ trợ hình ảnh, nhạc và podcast có độ phân giải trung bình trên iPhone. Trong tương lai, Starlink sẽ hỗ trợ cả video có độ phân giải trung bình.Nếu hợp tác thành công, đây sẽ là một bước tiến lớn, mang đến cho người dùng iPhone trải nghiệm kết nối vệ tinh vượt trội. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ khi nào Apple sẽ chính thức ra mắt tính năng này và phạm vi phủ sóng sẽ rộng đến đâu.

Xem nhanh 12h ngày 7.2.2025 có những nội dung chính sau:Câu chuyện người đàn ông ở Trà Vinh làm rách 2 tờ vé số độc đắc khiến nhiều người tiếc nuối những ngày đầu năm. Và bản thân chủ nhân 2 tờ vé số là người tiếc nuối nhất. Theo thông tin trên Báo Dân Trí, người này cho biết dù còn rất buồn nhưng tinh thần đã ổn định để tiếp tục công việc. Người đàn ông là con út trong gia đình có 8 anh chị em, hiện đang độc thân và sống cùng nhà với mẹ và chị gái. Từ số tiền được những người trúng số san sẻ, ông dự định sẽ mua một nền nhà để ra ở riêng và qua tháng 2 sẽ đi Phú Quốc làm phụ hồ để kiếm sống. Mùng 10 tháng giêng - thời điểm mà nhiều người tin rằng mua vàng sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho cả năm. Vì vậy, các tiệm vàng những ngày qua và sáng nay khá đông đúc, thậm chí có nơi khách xếp hàng từ sáng sớm để mong sở hữu một chỉ vàng lấy hên.Mùng 10 tháng giêng được nhiều người gọi là ngày vía Thần tài, nhưng liệu Thần Thổ địa – vị thần cai quản đất đai, nhà cửa có dần bị quên lãng khi tục thờ Thần tài ngày càng phổ biến? Và vì sao việc mua vàng lấy hên lại trở thành một nét quen thuộc trong ngày này?Thị trường vàng sôi động và nhiều biến động trong vài ngày qua để chờ đợi ngày vía Thần tài, bên cạnh đó cũng chịu ảnh hưởng từ giá vàng trên thế giới. Chiều mùng 9 giá vàng trong nước bất ngờ giảm mạnh, vậy còn sáng nay thì như thế nào, kính mời quý vị cùng theo dõi trong chuyên mục Biến động vàng.'Mùng 10 tháng giêng' trước đây và hiện tại: Thần Thổ địa có bị quên lãng?Tất cả sẽ có trong bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 8.2.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác.

Hơn 150 nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư

Trên 2 sàn cà phê thế giới chỉ có người mua nhưng rất thiếu người bán. Nhiều nước sản xuất cà phê vắng bóng trên sàn, không giao dịch vì lượng xuất khẩu không nhiều. Xuất khẩu 2 tháng đầu năm nay của Indonesia chỉ đạt gần 6.500 tấn, giảm 28% so với cùng kỳ 2023.