Quyền Linh 'nổi quạu', muốn ê kíp đội mưa quay hình vì lý do đặc biệt
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Giá xăng dầu hôm nay 7.5.2024: Trong nước sắp có đợt giảm giá mạnh?
Giấc ngủ rất cần thiết cho sức khỏe và tinh thần; ngủ kém, như đi ngủ quá muộn hoặc ngủ không đủ giấc, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả việc kiểm soát lượng đường trong máu.Nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Luqi Shen, Phòng thí nghiệm khoa học sự sống và y sinh học Westlake, Hàng Châu và thạc sĩ Bang-yan Li, Trường Y tế Công cộng, Đại học Tôn Dật Tiên, Quảng Châu (Trung Quốc), dẫn đầu, đã tìm hiểu xem thời điểm đi ngủ và thời gian ngủ ảnh hưởng như thế nào đến việc kiểm soát lượng đường trong máu ở người trung niên và cao tuổi. Họ cũng kiểm tra xem đi ngủ muộn và thời gian ngủ ít có tác hại đến mức đường huyết hay không.Những người tham gia có độ tuổi từ 46 - 83, với độ tuổi trung bình là 63 và được đeo thiết bị để đo chỉ số glucose liên tục trong 14 ngày. Các tác giả đã sử dụng dữ liệu này để tính toán các số liệu kiểm soát glucose, bao gồm các biến động về lượng đường trong máu (biến động đường huyết), tỷ lệ thời gian lượng đường trong máu được duy trì trong phạm vi bình thường từ 3,9-10 mmol/L (thời gian trong phạm vi) và mức glucose trung bình hằng ngày.Họ cũng thu thập dữ liệu về thời điểm đi ngủ và thời gian ngủ của người tham gia. Trong số 2.345 người tham gia, có 1.156 người được phân tích thời gian ngủ và 1.109 người được phân tích thời điểm đi ngủ.Tùy vào kiểu ngủ mà những người tham gia được chia thành 6 nhóm, gồm 4 nhóm dựa trên thời gian ngủ, như sau: Nhóm ngủ đủ giấc: 8 - 8,4 giờ mỗi đêm. Ngủ không đủ giấc nhẹ: 6,8 - 7,2 giờ mỗi đêm. Ngủ không đủ giấc vừa phải: 5,5 - 6 giờ mỗi đêm.Ngủ không đủ giấc nghiêm trọng: 4,1 - 4,7 giờ mỗi đêm. Và 2 nhóm dựa trên thời điểm đi ngủ: Ngủ sớm liên tục và ngủ muộn liên tục.Kết quả đã phát hiện như sau:Các nhà nghiên cứu nhận thấy người thiếu ngủ nghiêm trọng (4,1 - 4,7 giờ mỗi đêm) có hệ số biến động đường huyết cao nhất và các chỉ số chênh lệch đường huyết cũng lớn hơn, với thời gian đường huyết duy trì trong phạm vi bình thường giảm 3,11%, theo trang tin y khoa News Medical.Thậm chí, thiếu ngủ nhẹ cũng gây biến động nhỏ trong đường huyết và các chỉ số chênh lệch đường huyết.Như vậy, ngủ đủ giấc (8 - 8,4 giờ mỗi đêm) là tốt nhất để ổn định đường huyết.Về thời điểm đi ngủ, Những người ngủ muộn cũng có sự biến động đường huyết cao hơn. Đáng chú ý, những người đã ngủ muộn mà còn ngủ ít sẽ có sự biến động đường huyết tệ nhất, với hệ số biến động cao nhất, các chỉ số chênh lệch đường huyết cũng lớn nhất. Điều này làm nổi bật vai trò của nhịp sinh học đối với sức khỏe chuyển hóa.Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng muốn lượng đường trong máu ổn định để ngăn ngừa bệnh tiểu đường, hãy đi ngủ sớm hơn và ngủ lâu hơn, theo News Medical.Tuy nhiên, họ cũng cho biết cần nghiên cứu thêm để xác nhận kết quả ở những nhóm dân số trẻ hơn hoặc đa dạng hơn.
Bộ trưởng Nga đề xuất ngừng xuất khẩu nhiên liệu
Theo Cục An toàn thông tin, thời gian gần đây, nhiều trang Facebook tiếp tục mạo danh Bộ GD-ĐT để thông báo tổ chức các cuộc thi. Cụ thể, một trang Facebook đăng tải bài viết kêu gọi phụ huynh cho con tham gia cuộc thi toán học quốc tế Kangaroo với cơ cấu giải thưởng lên đến 150 triệu đồng. Trang này còn nêu rằng thí sinh đoạt giải sẽ nhận được bằng khen của Bộ GD-ĐT.Một trang khác lại đăng bài viết với nội dung "Hưởng ứng đề án của Chính phủ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Bộ GD-ĐT cùng quỹ tài trợ triển khai chương trình học bổng hỗ trợ tối đa 80% học phí cho các khóa IELTS, tiếng Anh giao tiếp..."Trước đó, vào ngày 3.1, Bộ GD-ĐT đã cảnh báo văn bản giả mạo với nội dung "Triển khai học bổng Đại học Bách khoa Hà Nội". Văn bản giả mạo này ký tên Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng và đóng dấu mộc đỏ.Văn bản nêu sẽ cấp 5 suất học bổng cho sinh viên trường Đại học Bách khoa Hà Nội với giá trị là 30.000 USD/sinh viên. Về việc tổ chức xét duyệt, văn bản này yêu cầu sinh viên tham dự hội thảo do nhà trường tổ chức và nộp hồ sơ trực tiếp. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ như: mẫu chứng nhận tài sản, đảm bảo tài chính; đơn xin cấp học bổng; bảng điểm và bản photo giấy chứng nhận, bằng khen (nếu có).Cục An toàn thông tin khuyến cáo các bậc phụ huynh, học sinh sinh viên tuyệt đối không tin vào những thông tin thiếu tính xác thực. Tránh tham gia vào các sự kiện, hội nhóm, chương trình đăng tải bởi những đối tượng không rõ nguồn gốc được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội; không chuyển tiền khi chưa xác nhận được danh tính đối tượng.Trong trường hợp nhận được thông báo yêu cầu nộp tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân từ một "cán bộ Bộ GD-ĐT", hãy kiểm tra và xác minh thông tin với cơ quan chức năng của Bộ GD-ĐT qua các kênh liên lạc công khai như website chính thức hoặc số điện thoại hỗ trợ.Phụ huynh, học sinh, sinh viên có thể truy cập vào website chính thức của Bộ GD-ĐT tại www.moet.gov.vn hoặc các cổng thông tin uy tín khác để xác minh thông tin về các chương trình, quy định. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, hoặc nộp tiền theo yêu cầu từ các đối tượng không rõ nguồn gốc.
"Tâm lý của khách hàng khi mua hoặc sử dụng bất kỳ sản phẩm nào cũng sẽ có động thái so sánh giá. Nếu những cửa hàng, quán xá có giá cao hơn mặt bằng chung thì chắc chắn sẽ khó được khách ghé đến tìm hiểu, mua sắm, ăn uống. Khi đưa ra mức giá phải chăng, phù hợp, có thể tạo sự cạnh tranh và thu hút khách hàng", chị Nguyễn Thị My (35 tuổi), làm việc tại Công ty TNHH Beauty Inside, Q.7 cho hay.
Xung đột Ukraine bộc lộ những lỗ hổng của vũ khí Mỹ
Ngay sau khi đội tuyển Việt Nam chiến thắng nghẹt thở đội tuyển Thái Lan với tỷ số 3-2, nâng tổng tỷ số qua 2 trận đấu lên 5-3 và giành chức vô địch AFF Cup 2024 ngay trên sân đội bạn, hàng vạn cổ động viên Hà Nội đã đổ ra các đường phố để ăn mừng.
