Sâm 'quốc bảo' Việt đi về đâu?: Kỳ vọng phiên bản sâm Việt tốt hơn
Sáng 13.3, báo Người Lao Động tổ chức Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2025 với chủ đề "Giải pháp đột phá để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%". TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, nhận định thể chế là nhân tố quyết định thành bại của một quốc gia. Từ năm 2011, thể chế đã trở thành rào cản, là điểm nghẽn của phát triển kinh tế. Đảng đã xác định ba khâu đột phá chiến lược, trong đó thể chế là một trong ba khâu quan trọng nhất. Tuy nhiên, nhiều năm qua, chúng ta chưa tạo ra được đột phá thực sự, khiến thể chế trở thành "điểm nghẽn của điểm nghẽn". Mặc dù lựa chọn chiến lược là đúng đắn nhưng cách thức thực hiện lại chưa phù hợp, dẫn đến tình trạng bế tắc. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã chỉ ra vấn đề này. Nguyên nhân là do hệ thống pháp luật được xây dựng dựa trên tư duy "hiểu đến đâu thì cho làm đến đó", quản không được thì cấm. Tư duy này đã tạo ra nhiều quy định, nhiều công cụ quản lý và hàng loạt thủ tục hành chính phức tạp, gây cản trở cho sự phát triển cũng như đặt người dân và doanh nghiệp đứng trước rủi ro pháp lý rất lớn. Chi phí tuân thủ được tính toán cũng không thấm gì so với chi phí cơ hội bị mất, một dự án kéo dài 3-7 năm là chi phí cơ hội rất lớn. "Chưa bao giờ tôi cảm thấy chúng ta có thời điểm thuận lợi như vậy. Chúng ta có những thảo luận cởi mở, không có hạn chế gì về cải cách thể chế. Phải được nghĩ khác, làm khác thì mới có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao như thế. Đảng và Trung ương đã chọn bộ máy là khâu đột phá về thể chế. Điều này cho thấy việc tinh gọn bộ máy, tinh gọn con người là cho thấy con người là khâu quyết định về thể chế, quyết định chất lượng hiệu lực của thực thi. Đây là một sự thay đổi rất lớn, phản ánh tư duy mới trong quản trị quốc gia", TS Nguyễn Đình Cung chia sẻ.Vị chuyên gia này lý giải thêm, việc sắp xếp lại bộ máy hành chính, xóa bỏ những hạn chế do giới hạn địa lý sẽ mở ra không gian phát triển đa chiều, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với tinh gọn về bộ máy, sẽ có một cuộc cách mạng tinh gọn về hệ thống pháp luật. Theo quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm là cùng một nội dung, cùng một vấn đề thì chỉ nên quy định 1 luật duy nhất. Điều này làm giảm đi rủi ro pháp lý trong hoạt động kinh doanh mà tự do an toàn là vấn đề số 1 để phát triển kinh doanh. Quốc hội không nên đặt KPI là số lượng luật được ban hành mà nên đo lường bằng số lượng bao nhiêu luật được loại bỏ. TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh: Tinh gọn bộ máy chính là "đột phá của đột phá". Để lựa chọn bộ máy tốt nhất, con người phải là yếu tố được ưu tiên hàng đầu. Chỉ khi đó, hiệu năng, hiệu quả và hiệu lực mới được nâng cao, từ đó thúc đẩy cải cách thể chế mạnh mẽ hơn. Đây sẽ là động lực để đạt được tăng trưởng kinh tế 8% trong năm nay và hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế - TS Trần Du Lịch cũng cho biết, ông cảm nhận rằng chưa bao giờ Việt Nam có được một bầu không khí và niềm tin mạnh mẽ như hiện nay, kể từ khi Trung ương phát đi thông điệp bước vào kỷ nguyên mới. Đây là thuận lợi rất lớn cho sự phát triển của đất nước. Dân tộc Việt Nam có truyền thống kiên cường, khi đứng trước áp lực thì mới nỗ lực vượt qua được. Năm 1986, áp lực của chúng ta là tình trạng nghèo đói và không có cách nào khác ngoài việc phải đổi mới để vượt qua. Hiện nay, áp lực đến từ thông điệp rất rõ ràng của Tổng Bí thư: Nếu chúng ta không đạt được mức tăng trưởng hai con số thì đến năm 2045, Việt Nam sẽ khó có cơ hội trở thành một quốc gia phát triển có trình độ cao. Khi đó, chúng ta không còn lợi thế dân số vàng, rơi vào tình trạng “chưa giàu đã già”."Tôi xin nhấn mạnh rằng mục tiêu tăng trưởng hai con số trong năm nay không chỉ là một con số đơn thuần mà là khát vọng của cả dân tộc. Nếu không thực hiện được, chúng ta sẽ mất cơ hội trở thành quốc gia phát triển ngang tầm thế giới. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải tiến hành một cuộc cách mạng thực sự về thể chế. Hiện nay, các kết luận về sắp xếp bộ máy đang được triển khai đồng bộ với việc giải quyết các quy định chồng chéo. Mỗi thủ tục hành chính cần được cắt giảm ít nhất 30%, thậm chí có thể nhiều hơn. Đây là vấn đề phải làm cho được, song song tổ chức lại bộ máy hành chính chính quyền địa phương 2 cấp phải phân cấp phân quyền cho địa phương mạnh hơn, địa phương tự quyết và tự chịu trách nhiệm. Có như vậy mới là cách mạng đúng nghĩa, tạo thể chế tinh gọn đúng nghĩa", TS Trần Du Lịch phát biểu.TS Trần Du Lịch:Nếu năm nay Việt Nam tăng trưởng 8%, GDP tuyệt đối sẽ tăng thêm khoảng 38 - 40 tỉ USD. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 400 tỉ USD nhưng chỉ khoảng 30-35% giá trị trong đó đóng góp trực tiếp vào GDP. Năm nay, giả định xuất khẩu tăng trưởng như kế hoạch thì phần đóng góp của xuất khẩu vào GDP chỉ khoảng 14 - 15 tỉ USD nhưng đây là một thách thức không nhỏ. Vì vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, chúng ta cần dựa vào các động lực khác, đặc biệt là tổng đầu tư toàn xã hội từ những năm trước. Đầu tư công chỉ là một phần trong tổng đầu tư của toàn xã hội. Bên cạnh đó, nguồn vốn tín dụng cũng là một nguồn đầu tư lớn. Ngân hàng Nhà nước dự kiến tăng trưởng tín dụng 16%, tương đương khoảng 2,5 triệu tỉ đồng bơm vào nền kinh tế. Tuy nhiên, nếu vốn không được đưa vào sản xuất, kinh doanh mà chảy vào chứng khoán hay bất động sản thì nguy cơ rơi vào tình trạng tăng trưởng ảo, bong bóng tài chính như năm 2016 là rất lớn.Xe 'su cóc' sang đường như tự sát, suýt gây tai nạn liên hoàn
Theo Hãng AP, tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phần nào hé lộ những dấu hiệu về diễn biến tại Nhà Trắng trong những năm tới.Chỉ trong vòng vài giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump đã ân xá cho hơn 1.500 người bị kết án hoặc bị buộc tội trong vụ tấn công Đồi Capitol ngày 6.1.2021, trong đó có những người tấn công gây thương tích cảnh sát. Đây là động thái đầu tiên trong số nhiều quyết định của ông Trump nhằm tưởng thưởng đồng minh và trừng phạt người chỉ trích. Theo AP, ông Trump không còn thấy bị kìm hãm vì không cần quan tâm đến tái tranh cử do đã đạt giới hạn 2 nhiệm kỳ. Hơn nữa, ông không lo ngại hậu quả phát lý sau khi Tòa án Tối cao Mỹ mở rộng quyền miễn trừ cho tổng thống.Ở chiều ngược lại, ông Trump ngừng gia hạn các biện pháp bảo vệ đối với tiến sĩ Anthony Fauci (cựu cố vấn về đại dịch Covid-19 dưới thời ông Trump), cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo. Đây là những nhân vật bị đe dọa tính mạng, và đã liên tục được bảo vệ trong nhiệm kỳ cựu Tổng thống Joe Biden. Ông Trump cũng hủy bỏ chứng nhận an ninh - tức một loại giấy phép giúp các quan chức tiếp cận tài liệu nhạy cảm - đối với các cựu quan chức chính phủ đã chỉ trích ông, trong đó có cựu Chủ tịch Hội đồng tham mưu liên quân Mark Milley.Trong những ngày đầu nhậm chức, Tổng thống Trump chứng minh được ông và đội ngũ của mình đã rút ra nhiều bài học từ 4 năm nhiệm kỳ đầu, cùng 4 năm bị đẩy ra ngoài rìa.Ông Trump nhanh chóng tận dụng thời gian để tạo dấu ấn ngay trong ngày đầu tiên với gần 200 sắc lệnh hành pháp và bản ghi nhớ chính sách, và thay thế các quan chức cũ. Hành động của tân tổng thống phản ánh mức độ tổ chức kỹ lưỡng mà ông không có được trong nhiệm kỳ đầu.Chỉ trong vài ngày, ông xóa đi công sức 4 năm của chương trình thúc đẩy đa dạng, công bằng và hòa nhập trong cơ quan liên bang, hủy bỏ các rào cản hành pháp của ông Biden về trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền điện tử, điều thêm quân đội đến biên giới với Mexico và cứng rắn trong quyết định trục xuất người nhập cư.Trong nhiệm kỳ đầu tiên, các sắc lệnh hành pháp ban đầu của ông Trump mang tính biểu tượng hơn là thực chất, và phần lớn bị Tòa án Tối cao bác bỏ. Lần này, dù vẫn có những giới hạn về thẩm quyền, giới quan sát cho rằng Tổng thống Trump đã thành thạo hơn trong việc tận dụng thẩm quyền của ông chủ Nhà Trắng.Bài phát biểu nhậm chức của ông Trump được cho là mang giọng điệu tương đối trung dung, tuy nhiên chỉ một tiếng sau đó, công chúng và giới chính trường lại thấy được điều thể hiện tính cách đặc biệt của tổng thống Mỹ thứ 47. Đó là khi ông Trump công kích dữ dội người tiền nhiệm Biden, Bộ Tư pháp Mỹ và các đối thủ chính trị. Sau 8 năm trong chính trường, ông đã có nhiều kinh nghiệm và tổ chức tốt hơn, nhưng đó vẫn là một Donald Trump luôn muốn mình nổi bật nhất ở tâm điểm thảo luận của nước Mỹ.Hệ thống tư pháp Mỹ được dự báo sẽ có nhiều cuộc đối đầu pháp lý với Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ 2. Ngay trong ngày đầu tiên, ông Trump đã ký sắc lệnh hủy quyền công dân theo nơi sinh, được quy định trong Tu chính án thứ 14 từ hơn 1 thế kỷ trước.Thẩm phán tòa án quận John Coughenour cho đó là "sắc lệnh vi hiến trắng trợn" và đã ngăn chặn. Sự đối đầu giữa ông Trump và tòa án không chỉ quyết định số phận của những hành động gây tranh cãi của ông Trump, mà quyết định cả mức độ tận dụng quyền lực của các tổng thống trong tương lai.Tổng thống Trump gọi dầu mỏ là "vàng lỏng", và tin rằng giá dầu sẽ giảm khi Mỹ cùng OPEC khai thác nhiều hơn. Từ đó, lạm phát sẽ bị kéo giảm, và Nga không còn thu được nhiều tiền để chi cho cuộc xung đột ở Ukraine. Đối với ông Trump, dầu mỏ là câu trả lời, là tương lai, bất chấp nguy cơ biến đổi khí hậu.Xuất hiện trong lễ nhậm chức của ông Trump là tập hợp các tỉ phú giàu nhất thế giới. Tuy nhiên, họ lại là đối thủ của nhau. Bắt tay với những người giàu nhất giới công nghệ đồng nghĩa việc ông Trump có thể vướng vào những màn đối đầu giữa họ. Động thái đối đầu đã xuất hiện sau khi ông Trump công bố khoản đầu tư AI 500 tỉ USD từ 2 công ty OpenAI và SoftBank. Tỉ phú Elon Musk chỉ trích rằng SoftBank không có khoản tiền lớn như trên, và con số đầu tư chỉ là phóng đại, nhưng Tổng giám đốc OpenAI Sam Altman khẳng định có đủ nguồn tài trợ.Sự hâm mộ của ông Trump dành cho Tổng thống thứ 25 của Mỹ William McKinley thể hiện ngay trong ngày nhậm chức, với việc ký sắc lệnh đổi tên núi Denali ở bang Alaska thành núi McKinley. Ông Trump được cho là ưa thích chính sách thuế quan của cố tổng thống McKinley và cho rằng nước Mỹ từng ở giai đoạn thịnh vượng nhất vào thập niên 1890, khi ông McKinley tại nhiệm.Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng chính sách của ông McKinley không phải là hình mẫu hợp lý cho thế kỷ 21. Theo tổ chức nghiên cứu chính sách thuế Tax Foundation, doanh thu thuế liên bang năm 1900, thời điểm ông McKinley tái đắc cử, chỉ đạt 3% tổng doanh thu nền kinh tế. Trong khi đó, doanh thu thuế hiện nay chiếm 17% tổng doanh thu nhưng vẫn không đủ gồng gánh chi tiêu chính phủ.
Tôn vinh vị xưa, món ngon từ sợi lúa gạo trong ẩm thực 3 miền
Ngày 16.3, tại Vĩnh Phúc, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức lễ khởi công và phát động phong trào thi đua xây dựng Dự án đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn cùng lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tới dự.Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN, cho biết đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên là dự án trọng điểm, cấp bách, có ý nghĩa rất quan trọng để truyền tải điện từ các nhà máy thủy điện khu vực Tây Bắc và các tỉnh lân cận lên hệ thống điện quốc gia, tăng khả năng vận hành an toàn và ổn định cho hệ thống điện."EVN cam kết chỉ đạo ban quản lý dự án, các nhà thầu, đơn vị tư vấn, phối hợp với chính quyền địa phương quyết tâm triển khai thi công công trình, hoàn thành đóng điện đúng tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao", ông Tuấn nói.Dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên có mức đầu tư 7.410 tỉ đồng, được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, giao EVN làm chủ đầu tư. Đây là công trình đường dây 500 kV mạch kép có chiều dài 229,5 km, với tổng cộng 468 vị trí móng cột điện, đi qua 4 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ và Vĩnh Phúc, với điểm đầu là trạm 500 kV Lào Cai, điểm cuối là trạm 500 kV Vĩnh Yên. Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, nhấn mạnh mục tiêu phấn đấu tăng trưởng GDP hơn 8% trong năm nay, để thực hiện mục tiêu này, phải có sự tăng trưởng về năng lượng.Thủ tướng biểu dương EVN trong những năm qua đã làm được nhiều công trình lớn, gần đây nhất là Đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối dài hơn 500 km trong điều kiện rất khó khăn nhưng đã hoàn thành sau hơn 6 tháng. Thủ tướng yêu cầu phát huy các bài học, kinh nghiệm để làm đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên với tinh thần nhanh hơn, hiệu quả, chất lượng, an toàn hơn… Dự án này có quy mô nhỏ hơn cả về chiều dài, vốn đầu tư, địa hình không khó khăn như miền Trung thì "không có lý do gì làm dài hơn"."Chúng ta hẹn nhau ngày 31.8 để khánh thành dự án này. Đây là mệnh lệnh của người chỉ huy, mệnh lệnh của Chính phủ, mệnh lệnh của tinh thần trách nhiệm, dám nghĩ dám làm. Dự án cần gì, có vướng mắc, khó khăn gì báo cáo Chính phủ, trực tiếp là Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn để xử lý", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.
Lễ ký kết hợp tác diễn ra trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Indonesia, đánh dấu cột mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai bên cũng như giữa hai quốc gia. Hợp đồng khung giữa FPT và KMP Aryadhana có trị giá 67 triệu USD với thời hạn 5 năm, tập trung vào việc triển khai thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị doanh nghiệp) của KMP Aryadhana trong các lĩnh vực quan trọng như quản lý rác thải, giáo dục số, giáo dục hợp tác và nông nghiệp số nhằm đảm bảo chương trình an ninh lương thực. Hợp tác sẽ phát huy các thế mạnh của FPT về trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, Internet vạn vật và điện toán đám mây, từ đó thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến vào các lĩnh vực thuộc khuôn khổ ESG và giáo dục.Chuyển đổi số đóng vai trò then chốt, góp phần tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo của KMP Aryadhana tại tỉnh Yogyakarta, đồng thời đẩy mạnh phát triển bền vững trong các lĩnh vực trọng yếu. Những nỗ lực này được kỳ vọng sẽ củng cố vị thế là trung tâm văn hóa, giáo dục hàng đầu của tỉnh này tại Indonesia. KMP Aryadhana và FPT dự kiến sẽ thành lập một phòng nghiên cứu AI và triển khai các sáng kiến chuyển đổi số trong giáo dục và thực hành ESG không chỉ tại Yogyakarta mà còn nhân rộng mô hình trên phạm vi toàn quốc cũng như toàn cầu.Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT chia sẻ: “Là nền kinh tế năng động với tầm nhìn đổi mới sáng tạo, Indonesia đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển của FPT tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hợp tác với thương xã KMP Aryadhana không chỉ góp phần thắt chặt hơn mối quan hệ giữa Việt Nam và Indonesia mà còn khẳng định năng lực cạnh tranh về công nghệ mới, đặc biệt là AI của FPT trên quy mô toàn cầu. Chúng tôi kỳ vọng sẽ cùng với thương xã KMP Aryadhana góp phần thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số của Indonesia trong các lĩnh vực trọng yếu như quản lý rác thải, giáo dục số, quản lý tài nguyên rừng và nông nghiệp số”.Nói về sự hợp tác này, GS-TS Ahmad Subagyo, Chủ tịch KMP Aryadhana, chia sẻ KMP Aryadhana rất hân hạnh nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ FPT, không chỉ về chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ mà còn ở tầm nhìn quốc tế, giúp đưa các chương trình ESG của KMP Aryadhana vươn tầm thế giới.
