Trăng trên cao nguyên - Truyện ngắn dự thi của Bích Văn (Bà Rịa - Vũng Tàu)
Chỉ huy lực lượng hải quân Đức, Phó đô đốc Jan Christian Kaack phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 12.2 rằng có những nỗ lực đột nhập vào các căn cứ hải quân Đức qua đường bộ và đường biển. Vị quan chức Đức không cung cấp chi tiết về các nỗ lực phá hoại hoặc nói rõ chủ mưu của các hoạt động trên, theo Business Insider.Tại buổi họp báo, ông Kaack cũng đưa ra cảnh báo chung về Nga khi nói chuyện với các phóng viên. "Mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Nga trở nên cấp bách hơn vào đầu năm 2025 so với 2 năm trước", ông nói.Phát biểu của ông Kaack được đưa ra sau khi báo Suddeutsche Zeitung đưa tin các nhà chức trách Đức đã mở cuộc điều tra về khả năng phá hoại liên quan một tàu chiến mới - có tên gọi là Emden - được đưa vào biên chế. Cảnh sát đã phát hiện ra hàng chục kilogam vụn kim loại trong hệ thống động cơ của con tàu chiến Emden.Theo Suddeutsche Zeitung và các đài truyền hình WDR và NDR, vấn đề với tàu hộ tống lớp Emden được cho là đã được phát hiện trong quá trình kiểm tra tại một xưởng đóng tàu ở Hamburg vào tháng trước, ngay trước khi tàu khởi hành lần đầu tiên. Được biết, nếu những mảnh vụn này không được phát hiện trong quá trình kiểm tra, chúng có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho con tàu. Vụ việc hiện đang được văn phòng công tố khu vực Hamburg và cảnh sát hình sự địa phương điều tra. Emden là một trong 5 tàu hộ tống K130 mới mà Đức đặt hàng để giao vào năm 2025 nhằm đáp ứng các yêu cầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và tăng khả năng giám sát hàng hải.Đức đối mặt với nhiều sự cố phá hoại trong 2 năm qua, trong đó có sự kiện gói hàng bốc cháy trên máy bay và một vụ hỏa hoạn tại một nhà máy sản xuất đạn dược ở Berlin. Hồi cuối tháng 1, một nhà máy sản xuất đạn dược của Đức ở Tây Ban Nha đã xảy ra vụ nổ, khiến 6 công nhân bị thương. Theo The Defense Post, đầu tháng 2, cảnh sát Đức cho biết họ đang điều tra vụ phát hiện máy bay không người lái (UAV) trên một căn cứ không quân ở miền bắc nước Đức, nơi quân đội Ukraine đang được huấn luyện. Đây là sự cố mới nhất trong một loạt vụ UAV được phát hiện bay qua các địa điểm quân sự và công nghiệp ở Đức trong những tháng gần đây, dấy lên nhiều lo ngại.Cùng với các quốc gia đồng minh NATO, Đức nghi ngờ rằng Nga đã tiến hành hành động hỗn hợp và bí mật chống lại các nước phương Tây, theo Business Insider. Phía Nga chưa bình luận về thông tin trên.Trong khi đó, biển Baltic, nơi tàu Emden dự kiến được triển khai, cũng đã chứng kiến một số lượng lớn các vụ việc nghi ngờ là chiến dịch hỗn hợp, bao gồm cả việc cắt cáp ngầm kết nối các thành viên NATO. Những sự cố này đã làm dấy lên lo ngại về an ninh cơ sở hạ tầng quan trọng và khả năng xảy ra các hành động phá hoại có chủ đích.
Ô tô con phanh gấp bị xe tải tông: Tài xế nào sai?
Theo ban tổ chức, đây là lần đầu tiên giải đấu được tổ chức với quy mô lớn và đạt được số lượng VĐV đăng ký tham gia với số lượng kỷ lục, hơn 270 tay vợt. Giải đấu diễn ra 4 nội dung gồm: đôi nam lãnh đạo, đôi nam trình 1220 điểm (điểm được chấm từ các diễn đàn của 2 tay vợt cộng lại), đôi nam 1270 và đôi nam nữ 1250.
'Giữa những bộn bề...' - Truyện ngắn dự thi của Lê Mỹ Thạnh
Khi thực hiện hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động, nhiều người sẽ tự tạo tờ khai và cần quan tâm đến những khoản thu nhập được miễn thuế. Cụ thể, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định) giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; bố vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau. Trường hợp bất động sản do vợ hoặc chồng tạo lập trong thời kỳ hôn nhân được xác định là tài sản chung của vợ chồng, khi ly hôn được phân chia theo thỏa thuận hoặc do tòa án phán quyết thì việc phân chia tài sản này cũng thuộc diện được miễn thuế thu nhập cá nhân. Bên cạnh đó, thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam cũng không phải chịu thuế.Nhóm liên quan đến thu nhập từ nhận thừa kế cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân như nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau. Nhóm thu nhập liên quan đến tiền lương, tiền công được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường chưa chế biến thành sản phẩm khác. Đồng thời, phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ; tiền lương hưu do Quỹ Bảo hiểm xã hội chi trả; thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên; thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu hay thu nhập từ học bổngCuối cùng là tiền lãi gửi tiết kiệm tại các ngân hàng; lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ; bồi thường tai nạn lao động; thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ; nhận kiều hối. Ngoài ra còn có thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập và thu nhập nhận được từ các nguồn viện trợ của nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ...
Ngày 7.3, một lãnh đạo UBND H.Nam Trà My (Quảng Nam) cho biết vừa tiếp nhận thông tin báo cáo ban đầu về trường hợp 1 học sinh tiểu học ở xã Trà Dơn (H.Nam Trà My) tử vong do sốt cao, nghi mắc bệnh sởi.Học sinh tử vong là H.T.K.N (lớp 2, điểm trường nóc Ông Bình, Trường Phổ thông bán trú tiểu học - THCS xã Trà Dơn).Trước đó, em N. bị sốt cao, thầy cô giáo vận động đưa em đến cơ sở y tế điều trị nhưng gia đình không đồng ý.Ông Lê Huy Phương, Hiệu trưởng Trường phổ thông bán trú tiểu học - THCS xã Trà Dơn, cho biết em N. sốt cao 1 tuần qua, tối 5.3 thì tử vong.Theo ông Phương, hiện nay ở điểm trường nóc Ông Bình vẫn còn nhiều học sinh có biểu hiện sốt cao, đa phần gia đình không đưa đi khám mà để ở nhà tự xử lý.Khi thông tin về cái chết của em N. được báo cáo lên cấp trên, chính quyền đã cử người tới các làng ở Trà Dơn để kiểm tra. Được sự vận động của cán bộ, thầy cô giáo, nhiều trẻ sốt cao kéo dài được khiêng cõng xuống trạm y tế. Tuy nhiên, sau khi xuống trạm y tế xã thì bệnh tình có dấu hiệu chuyển nặng.Theo ông Phương, 23 giờ đêm qua 6.3, sau khi làm việc với lãnh đạo Trạm y tế xã Trà Dơn, ông đã dùng xe cá nhân đưa 4 ca nặng nhất xuống Bệnh viện Phụ sản - Nhi Quảng Nam cấp cứu.Ông Phương cũng cho hay, hiện nay rất nhiều điểm trường lẻ nằm trên núi cao ở xã Trà Dơn có học sinh bị sốt cao. Triệu chứng, biểu hiện bệnh giống nhau nhưng đa phần gia đình để ở nhà điều trị. Trong sáng nay 7.3, khoảng 10 trẻ bị sốt, điều trị tại Trạm y tế xã Trà Dơn cũng đã được đưa xuống Bệnh viện Phụ sản - Nhi Quảng Nam theo dõi, điều trị.Một lãnh đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Nam cho biết đang tổ chức các đội tiêm vắc xin sởi tại nhiều xã vùng cao của H.Nam Trà My.Dịp Tết Ất Tỵ, ở một số xã vùng cao của H.Nam Trà My ghi nhận một số trẻ có triệu chứng sốt phát ban.Tính từ ngày 25.1 đến 4.2, có 43 trẻ (từ 1-12 tuổi) có triệu chứng sốt phát ban được tiếp nhận điều trị. Trong số 43 trẻ sốt phát ban, có trẻ đã được tiêm hoặc chưa tiêm và chưa đến tuổi tiêm vắc xin chứa thành phần kháng nguyên sởi. Hiện đã có 3 trong 4 ca tử vong nghi do mắc bệnh sởi.
NSND Hồng Vân tiết lộ nguyên tắc trong đời sống hôn nhân với Lê Tuấn Anh
Ngày 4.3, tại vùng lõi thuộc vịnh Hạ Long (TP.Hạ Long, Quảng Ninh), Tổ công tác thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Quảng Ninh khi tuần tra kiểm soát đã phát hiện tàu cá QN - 40476-TS đang có hành vi sử dụng lồng cào sắt để khai thác thủy sản.Sau đó, tổ công tác đưa phương tiện cùng tang vật về cảng công tác Bến Đoan (P.Hồng Gai, TP.Hạ Long) để xử lý theo quy định.Làm việc với cơ quan chức năng, lái tàu khai danh tính là P.V.Đ (42 tuổi, trú tại khu 7, P.Phong Hải, TX.Quảng Yên, Quảng Ninh).Theo UBND TP.Hạ Long, từ năm 2017, tỉnh Quảng Ninh có quy định cấm đánh bắt thủy sản trong vùng lõi vịnh Hạ Long cũng như quyết liệt xử lý việc sử dụng các dụng cụ, ngư cụ đánh bắt theo kiểu hủy diệt.Trong vòng 1 năm qua, lực lượng chức năng bắt giữ 34 vụ với 34 đối tượng, khởi tố 1 vụ, 1 bị can về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản; xử phạt 33 vụ vì hành vi vi phạm lĩnh vực thủy sản, trật tự an toàn giao thông, xử phạt vi phạm hành chính số tiền 554,5 triệu đồng.
Champions League: Araujo phá hỏng phép thuật của HLV Xavi, Barca bị PSG loại tức tưởi
Bình Phước tổ chức khai mạc hè, phát động tháng hành động vì trẻ em
Ngày 2.2, Sở VH-TT-DL Lâm Đồng cho biết, tổng lượt du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng trên địa bàn tỉnh từ ngày 25.1 đến ngày 2.2 (từ 26 tết đến mùng 5 tết Ất Tỵ) ước đạt 380.000 lượt, tăng 35,7% so với dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn. Trong đó khách quốc tế ước đạt 27.000 lượt, tăng 35% so với tết năm trước, khách qua lưu trú ước đạt 270.000 lượt (tăng 68,8% so với dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn. Du khách đến Lâm Đồng tập trung chủ yếu từ ngày 30.1 - 1.2 (mùng 2 - 4 Tết Ất Tỵ). Thời điểm này, các khách sạn từ 3 - 5 sao phục vụ với công suất từ 75 - 85%, các loại hình khác công suất đạt khoảng 60 - 70%. Trong khi đó, UBND TP.Đà Lạt cho biết, lượng khách đến du xuân TP.Đà Lạt dịp Tết Ất Tỵ giảm so với tết năm trước. Cụ thể, số liệu thống kê lượng du khách đến các khách sạn, nhà nghỉ có đăng ký lưu trú từ ngày 24.1 (25 tết) đến đêm 1.2 (mồng 4 Tết Ất Tỵ) đạt 102.112 lượt khách, giảm 33.053 khách so với dịp Tết Giáp Thìn 2024. Trong đó khách nước ngoài giảm mạnh, chỉ có 12.889 khách, giảm 16.283 khách. Theo thống kê đêm 31.1 (mùng 3 tết) lượng khách đăng ký lưu trú cao nhất, nhưng chỉ đạt hơn 30.000 khách.Trong những ngày nghỉ Tết Ất Tỵ không xảy ra tội phạm hình sự, cũng như tội phạm ma túy. Trên địa bàn TP.Đà Lạt không xảy ra tai nạn hoặc va chạm giao thông; liên quan đến pháo nổ đêm giao thừa chưa phát hiện vi phạm.Ghi nhận của phóng viên ngày 2.2, kỳ nghỉ Tết Ất Tỵ đã hết nhưng du khách vẫn tiếp tục lên Đà Lạt du xuân, lượng du khách đi bằng xe máy nhiều hơn những ngày đầu năm Ất Tỵ. Người dân từ các huyện trong tỉnh Lâm Đồng như Lạc Dương, Lâm Hà, Đức Trọng, Đơn Dương… đến Đà Lạt du xuân bằng xe máy và ô tô khá nhiều khiến đường phố Đà Lạt nhộn nhịp.Những ngày này các cung đường phố núi Đà Lạt rạo rực sắc xuân bởi mai anh đào nở rộ khiến khách du xuân thích thú và thỏa mãn.
Vì sao thành công của Ukraine trên chiến trường có thể khiến ông Biden đau đầu?
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 30.1 đã đưa ra bình luận ngắn sau vụ va chạm giữa một máy bay chở khách và trực thăng của quân đội tại sân bay Washington D.C. khiến 67 người thiệt mạng.Một máy bay của American Airlines chuẩn bị hạ cánh xuống sân bay Quốc gia Reagan Washington đã đâm vào một trực thăng của quân đội Mỹ trong chuyến bay huấn luyện vào tối 29.1."Là người chung một nước, chúng tôi đau buồn vì từng linh hồn quý giá đã bị lấy đi một cách đột ngột", ông Trump nói.Nhưng sau những nhận xét ban đầu của ông Trump, ông chuyển sang quý kết trách nhiệm: "Chúng tôi không biết điều gì đã dẫn đến vụ tai nạn này, nhưng chúng tôi có một số quan điểm và ý tưởng rất chắc chắn. Và tôi nghĩ có lẽ chúng tôi sẽ nêu những quan điểm đó ngay bây giờ".Ông tiếp tục ám chỉ nhưng không đưa ra bằng chứng, rằng vụ tai nạn là do các nỗ lực đa dạng hóa của liên bang, và đọc từ một tài liệu của Cục Hàng không Liên bang (FAA) từ hơn một thập niên trước cho biết một số khuyết tật về tinh thần và thể chất sẽ không khiến ai đó bị loại khỏi công việc kiểm soát không lưu.Chính sách này lẽ ra đã có hiệu lực trong suốt nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.Ông Trump cho biết: "Sáng kiến này là một phần của kế hoạch tuyển dụng Đa dạng và Hòa nhập của FAA, trong đó nói rằng sự đa dạng là không thể thiếu để được tuyển vào đây. Sứ mệnh của [FAA] là đảm bảo việc đi lại an toàn và hiệu quả. Tôi không nghĩ vậy".Ông Trump không đưa ra bằng chứng nào chứng minh rằng việc thúc đẩy sự đa dạng của FAA có thể làm suy yếu năng lực của cơ quan này.Khi được hỏi: "Ý ông là sự cố này xảy ra bằng cách nào đó và là kết quả của việc tuyển dụng đa dạng? Ông có bằng chứng nào để chứng minh cho điều này không?", ông Trump đáp: "Có thể như vậy. Chúng tôi có tiêu chuẩn cao".Bình luận trên của ông Trump bị Bộ trưởng Giao thông vận tải của chính quyền ông Joe Biden, ông Pete Buttigieg, phản ứng gay gắt.Ông Trump vẫn chưa nêu tên ứng cử viên thường trực cho vị trí lãnh đạo FAA.Cựu quản trị viên đã từ chức khi ông Trump nhậm chức, sau khi ông Elon Musk kêu gọi ông từ chức vào năm ngoái.Nhưng sau vụ tai nạn hôm 29.1 - thảm họa hàng không nguy hiểm nhất ở Mỹ trong hơn 20 năm - ông Trump cho biết đã bổ nhiệm quyền lãnh đạo FAA.Ông nêu tên ông Chris Rocheleau, một cựu chiến binh Không quân Mỹ đã làm việc tại FAA trong hơn 2 thập niên.Các nguồn tin nói với Reuters rằng ông Rocheleau đã làm việc tại FAA từ tuần trước.
lich thi dau.com.vn
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
