Mới đúng, chưa đủ
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Bài tập giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động khớp, đầu gối
Vừa qua, Báo Thanh Niên đã chuyển 30 đơn thư của bạn đọc đến cơ quan chức năng và nhận được công văn trả lời cho các trường hợp sau: Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM trả lời đơn của ông Trương Cả (ngụ số 276, Quốc lộ 55, thị trấn Phước Bửu, H.Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu); UBND Q.4, TP.HCM trả lời đơn của ông Hồ Anh Khoa - Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Bảo Tín 24/7 (số 01 Trương Đình Hợi, P.18, Q.4); Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM - Chi nhánh Q.Bình Tân (521 Kinh Dương Vương, P.An Lạc, Q.Bình Tân, TP.HCM) trả lời đơn của bà Mã Tuyết Lệ (ngụ số 18, đường số 40A, P.Tân Tạo, Q.Bình Tân); UBND P.Bình Chiểu, TP.Thủ Đức, TP.HCM trả lời đơn của ông Nguyễn Văn Mão (ngụ số 1100/8/5, Tỉnh lộ 43, KP.1, P.Bình Chiểu, TP.Thủ Đức); Sở Xây dựng TP.HCM trả lời đơn của ông Nguyễn Chí Trung (ngụ căn hộ 5B1-11, Sky Garden 2, Phú Mỹ Hưng, P.Tân Phong, Q.7) và một số người dân khác có tên trong đơn; Sở Xây dựng TP.HCM trả lời đơn của ông Thái Thanh Lợi - Trưởng ban quản trị chung cư Phú Thạnh (53 Nguyễn Sơn, P.Phú Thạnh, Q.Tân Phú) và một số người dân khác có tên trong đơn; Tòa án nhân dân TP.HCM trả lời đơn của ông Hồ Văn Hải (ngụ số 27/40/8 Huỳnh Tịnh Của, P.Võ Thị Sáu, Q.3); UBND H.Bình Chánh, TP.HCM trả lời đơn của bà Nguyễn Thị Thùy Trang (ngụ số C2/25B14 Phạm Hùng, ấp 4, xã Bình Hưng, H.Bình Chánh) cùng một số hộ dân khác có tên trong đơn; Ban Quản lý Khu Kinh tế Phú Quốc - UBND tỉnh Kiên Giang (17 Nguyễn Chí Thanh, KP.12, P.Dương Đông, TP.Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang) trả lời đơn của ông Võ Hồng Thức - Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Du lịch Quý Hải Phú Quốc (tổ 1, ấp Dương Tơ, xã Dương Tơ, TP.Phú Quốc); Công an xã Đắk Ru, H.Đắk R'Lấp, tỉnh Đắk Nông trả lời đơn của bà Nguyễn Thị Phương (ngụ thôn 6, xã Đắk Ru, H.Đắk R'Lấp); Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau trả lời đơn của ông Dương Văn Nghiệm (ngụ ấp 4, xã Khánh Tiến, H.U Minh); Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu trả lời đơn của ông Trần Phú Mỹ Thuận (ngụ số 151/9A Trần Hoàng Na, P.Hưng Lợi, Q.Ninh Kiều, TP.Cần Thơ); Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh trả lời đơn của bà Nguyễn Thu Hằng (ngụ số 03, KP.Song Tháp, P.Khê Châu, TP.Từ Sơn)...Bạn đọc có thể liên hệ Ban Công tác bạn đọc - Báo Thanh Niên để biết thêm chi tiết.
Đã mắt với màn trình diễn của 500 mô tô tại trường đua Đại Nam
Thông qua trang cá nhân, Trấn Thành vui mừng thông báo thành tích đầu tiên của phim điện ảnh Bộ tứ báo thủ dù chưa ra rạp. Nam đạo diễn tiết lộ tác phẩm có sự góp mặt của Tiểu Vy, Kỳ Duyên đã có hơn 45.000 vé được đặt trước, trở thành phim Việt chiếu tết có số vé đặt trước cao nhất mọi thời đại. Chia sẻ về thành tích này, Trấn Thành bày tỏ niềm hạnh phúc. Anh viết trên trang cá nhân: “Thành tích đầu tiên trước giờ khai quân. Cuối năm quý vị bận bịu sắm sửa, trang hoàng nhà cửa mà vẫn thương đặt vé cỡ này thì tụi em vô cùng biết ơn. Lỡ rồi, đặt nữa đi, tới đi anh em ơi”. Dưới phần bình luận, nhiều người gửi lời chúc mừng, đồng thời dự đoán phim mới của Trấn Thành sẽ gây sốt phòng vé trong dịp Tết Nguyên đán. Bộ tứ báo thủ quy tụ dàn diễn viên gồm nghệ sĩ Lê Giang, Trấn Thành, Lê Dương Bảo Lâm, Uyển Ân, Kỳ Duyên, Tiểu Vy, Quốc Anh… Phim mang màu sắc hài hước, hứa hẹn mang đến nhiều tiếng cười cho khán giả trong dịp tết. Có thể thấy với tác phẩm lần này, Trấn Thành tìm hướng đi mới, khác với các phim mang màu sắc chính kịch về đề tài gia đình trước đó. “Với tôi, việc được đứng đây mỗi năm để giới thiệu một dự án tâm huyết và nhận được sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, khán giả là một niềm hạnh phúc khó diễn tả thành lời. Bà con mình ai cũng muốn tết nhiều niềm vui. Ba năm đã khóc rồi thì năm nay cười lại", anh chia sẻ. Trước đó, Trấn Thành là đạo diễn nghìn tỉ đầu tiên của thị trường phim Việt nhờ thành tích của Bố già (427 tỉ đồng), Nhà bà Nữ (475 tỉ đồng) và Mai (520 tỉ đồng). Trấn Thành nói anh không kỳ vọng nhiều về câu chuyện doanh thu mà đặt tinh thần thoải mái khi thực hiện Bộ tứ báo thủ. Thông qua đó, nam diễn viên mong muốn mang đến một tác phẩm vui vẻ, phù hợp với không khí ngày tết. “Và Thành đón nhận mọi kết quả đến từ Bộ tứ báo thủ. Nó như một trải nghiệm mới mà Trấn Thành muốn thử sức với ba diễn viên trẻ”, anh cho hay.Năm nay, thị trường phim tết được đánh giá sôi động vì ngoài Bộ tứ báo thủ còn có sự đổ bộ của Nụ hôn bạc tỷ (Thu Trang đạo diễn) và Yêu nhầm bạn thân (Nguyễn Quang Dũng - Diệp Thế Vinh đạo diễn). Cuộc chiến của 3 tác phẩm này khiến nhiều người không khỏi tò mò.
Viện KSND TP.Hà Nội mới đây hoàn tất cáo trạng truy tố 9 bị can về tội đánh bạc và tổ chức đánh bạc. Trong số này, có Nguyễn Thị Thủy (42 tuổi, trú tại H.Thanh Oai, Hà Nội), từng có 2 tiền án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.Hồ sơ vụ án cho thấy, chiều 22.1.2024, tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.Hà Nội kiểm tra hành chính tại khu vực thôn Thượng Thanh (xã Thanh Cao, H.Thanh Oai) thì phát hiện Nguyễn Thường Tâm (43 tuổi, người địa phương) có biểu hiện nghi vấn.Kiểm tra điện thoại của ông Tâm, cảnh sát phát hiện các nội dung liên quan đến hoạt động đánh bạc dưới hình thức ghi số lô, số đề. Đây cũng là mắt xích đầu tiên hé lộ đường dây cờ bạc có quy mô lớn, chốt thắng thua sau khi có kết quả Xổ số kiến thiết miền Bắc.Cụ thể, khoảng tháng 9.2023, bà Nguyễn Thị Thủy đặt vấn đề muốn đánh số lô, số đề với ông Nguyễn Thường Tâm. Ông Tâm hỏi ông Mai Văn Vượng (50 tuổi, cùng trú tại H.Thanh Oai) để chuyển số lô, đề của bà Thủy nhằm hưởng chênh lệch. Ông Vượng đồng ý nhận số lô, số đề của bà Thủy, đồng thời nhận thêm của Nguyễn Minh Long (25 tuổi, trú cùng địa phương), Nguyễn Văn Thường và Bùi Văn Tây (đều 58 tuổi, trú tại H.Ứng Hòa, Hà Nội).Tiếp đó, ông Vượng tổng hợp số lô, số đề của khách, chuyển một phần cho ông Lê Văn Thắng (49 tuổi, trú tại H.Ứng Hòa) để hưởng lợi chênh lệch; phần khác thì trực tiếp chịu thắng thua với khách đánh bạc. Kết quả điều tra xác định, từ tháng 12.2023 - 1.2024, ông Vượng tổ chức đánh bạc bằng hình thức nhận số lô, số đề với tổng số tiền hơn 7,1 tỉ đồng, qua đó thu lợi bất chính hơn 531 triệu đồng. Ông Tâm bị cáo buộc tổ chức đánh bạc bằng hình thức nhận số lô, số đề với tổng số tiền hơn 6 tỉ đồng, thu lợi bất chính hơn 546 triệu đồng.Các bị can khác trong vụ án đã tổ chức đánh bạc bằng hình thức tương tự với tổng số thấp nhất 57 triệu đồng, cao nhất hơn 2,7 tỉ đồng, qua đó thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến hơn 1 tỉ đồng.Nữ bị can Nguyễn Thị Thủy bị cáo buộc đánh bạc với tổng số tiền hơn 11,3 tỉ đồng. Đáng chú ý, số tiền này được bà Thủy "ném" vào lô đề chỉ trong vòng 27 ngày, bị thua hơn 4,4 tỉ đồng.
Ca sĩ Chế Linh thu âm và ra đĩa than ở tuổi 82
Theo Cơ quan thông tin năng lượng Mỹ (EIA), các công ty năng lượng đã bất ngờ bổ sung 7,3 triệu thùng dầu thô vào kho dự trữ trong tuần trước, ngược so với mức dự báo giảm 1,1 triệu thùng của các nhà phân tích; cao hơn so với mức báo cáo tăng 4,9 triệu thùng của Viện Dầu khí Mỹ... đã đẩy giá dầu lao dốc.
