Những tấm lòng vàng 1.6.2023
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Chúng ta cạnh tranh bằng gì nếu không phải là thế mạnh của đất nước?
1 tháng qua, lớp chạy bộ miễn phí của VĐV Nguyễn Văn Long (40 tuổi) dành cho các học viên nhí diễn ra tại khu đô thị Vạn Phúc (TP.Thủ Đức). Buổi học diễn ra trên vỉa hè rộng, bắt đầu từ 6-7 giờ sáng chủ nhật hàng tuần. Tuy lớp học dành cho trẻ em nhưng thu hút cả phụ huynh và nhiều người quan tâm đến môn chạy bộ tham gia. Anh Long sẵn sàng hướng dẫn, chia sẻ kiến thức chạy bộ của mình trong 20 năm tích lũy được cho mọi người. "Tôi ấp ủ mở lớp học miễn phí này từ lâu nhưng đến năm nay mới có điều kiện thực hiện. Trẻ em hiện nay ít có sân chơi ngoài trời, thích coi điện thoại, ti vi. Có con nhỏ nên tôi đồng cảm với các phụ huynh. Lớp học này giúp các bé có sân chơi, tạo thói quen tập luyện thể dục sớm, đồng thời gắn kết ba mẹ với các con", anh Long nói.
Học hỏi sao Việt diện áo hai dây thoáng mát trong mùa hè năm nay
Vùng I tăng từ 4,68 triệu đồng/tháng lên 4,96 triệu đồng/tháng (tăng 280.000 đồng).
Giá vàng vừa trải qua một tuần đầy kịch tính khi lập đỉnh vào đầu tuần và liên tiếp giảm mạnh những ngày cuối tuần. Hôm nay 3.3, giá vàng thế giới tăng 14 USD/ounce, lên 2.872 USD/ounce, song vẫn cách khá xa mức đỉnh 2.956 USD/ounce lập ngày 24.2.Trao đổi với Thanh Niên, chuyên gia vàng Trần Duy Phương phân tích, tuần qua giá vàng giảm mạnh sau khi đạt đỉnh 2.956 USD/ounce, chủ yếu do giới đầu tư quốc tế chốt lời. Trước đó khoảng 6 - 7 tuần, giá vàng liên tục tăng mạnh, xuất phát từ bối cảnh các quyết định của Tổng thống mỹ Donald Trump tuyên bố đánh thuế vào hàng hóa của nhiều quốc gia, điển hình như Trung Quốc, Mexico, Canada."Nhà đầu tư sợ rủi ro nên tăng tốc mua vào. Khi giá vàng đạt đỉnh, các tin tức cũng cơ bản được tiêu thụ xong, giới đầu tư quốc tế chốt lời dẫn tới giá vàng giảm mạnh. Trong tháng 3, giới đầu tư đang trông ngóng các yếu tố khác như động thái của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) về cắt giảm lãi suất.Khả năng cao trước mắt giá vàng thế giới vẫn chịu áp lực suy giảm. Dự báo trong tháng 3, giá vàng có khả năng điều chỉnh giảm xuống dưới 2.800 USD/ounce, trước khi bật tăng trở lại", ông Phương nói.Vị chuyên gia chia sẻ, thời gian tới vẫn còn nhiều yếu tố hỗ trợ cho vàng như tương lai chiến tranh Nga - Ukraine chưa rõ ràng; câu chuyện thuế quan mà Mỹ áp cho hàng hóa các nước vẫn phức tạp; động thái gom mua vàng của các ngân hàng T.Ư..."Chính sách điều hành của ông Trump sẽ tiếp tục tạo nhiều căng thẳng trên thị trường tài chính. Bởi vậy sau nhịp giảm, giá vàng sẽ có lúc tăng, lúc giảm nhưng đà chung là tăng. Giá vàng có thể tăng cao nhất lên khoảng 3.100 USD/ounce trong năm nay, xuất hiện khoảng cuối quý 2, chậm nhất là trong quý 3", ông Phương dự báo.Theo chuyên gia vàng Dương Anh Vũ, thời gian qua, thông tin về thuế quan của Mỹ đã phản ánh vào vàng rõ nét. Sắp tới, thị trường sẽ có phản ứng "lờn" hơn đối với những thông tin liên quan đến thuế. Thông tin cần theo dõi hiện nay là lãi suất của các ngân hàng T.Ư như thế nào. Lạm phát ở Mỹ tăng lên thì khả năng Fed chưa vội giảm lãi suất, điều này gây bất lợi cho vàng. Nhìn nhận hiện vàng đang trong vùng nhạy cảm, giá vàng trong nước chỉ mới giảm nhẹ, ông Vũ khuyến nghị ngưng mua vào.Khẳng định giá vàng trong nước chắc chắn sẽ biến động theo giá vàng thế giới, song ông Phương lưu ý, giá vàng thế giới biến động rất nhanh, trong khi giá vàng trong nước luôn có độ trễ khoảng 2 tuần so với giá vàng thế giới.Ví dụ, thời gian qua, giá vàng thế giới có lúc liên tục tăng, tổng đợt tăng khoảng 200 USD/ounce, nhưng giá vàng trong nước tăng rất chậm. Thậm chí, có thời điểm giá vàng trong nước giảm dù giá vàng thế giới đang tăng, vì lực bán trong nước nhiều. Cá biệt, có lúc giá vàng trong nước thấp hơn giá vàng thế giới khoảng 500.000 - 600.000 đồng/lượng.Tuần qua, giá vàng thế giới giảm sâu, nhưng giá vàng trong nước suy giảm khá nhẹ. Lẽ ra phải giảm 2 triệu đồng/lượng mới là cùng nhịp, thực tế lại chỉ giảm khoảng 500.000 - 600.000 đồng/lượng. Dự báo, khoảng 2 tuần tới giá vàng trong nước sẽ bắt nhịp giảm giá rõ ràng hơn.Từ những phân tích trên, ông Phương đưa ra lời khuyên: "Nhà đầu tư trong nước nên kiên nhẫn chờ thêm để mua được vàng với vùng giá tốt, tỷ suất sinh lời cao hơn. Đầu tư cũng nên chia tỷ lệ khoảng 60% vào vàng, còn lại đầu tư các kênh khác như gửi tiết kiệm hay chứng khoán... Cả năm nay, vàng vẫn là kênh đầu tư tiềm năng nhưng chắc chắn không thể bằng năm trước".Theo Thông báo 65/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá, tại cuộc họp của ban chỉ đạo về công tác quản lý, điều hành giá năm 2024 và định hướng công tác điều hành giá năm 2025, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các giải pháp quản lý vàng hiệu quả, phù hợp, bảo đảm thị trường vàng hoạt động ổn định, công khai, minh bạch.Cùng đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi buôn lậu vàng.
Vụ 5 cầu thủ bị bắt vì ma túy: HLV CLB Hà Tĩnh nhận trách nhiệm, hứa trụ hạng
Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Bộ GT-VT, UBND tỉnh Bình Phước và Đồng Nai thông báo ý kiến của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về việc nghiên cứu kiến nghị của tỉnh Bình Phước về chủ trương đầu tư mở rộng tuyến đường tỉnh 753 kết nối đường tỉnh 761 của tỉnh Đồng Nai qua cầu Mã Đà.Theo văn bản, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 117-TB/VPTW ngày 13.1.2025 của Văn phòng T.Ư Đảng về việc nghiên cứu đề xuất, kiến nghị của tỉnh Bình Phước về chủ trương cho tỉnh Bình Phước đầu tư mở rộng tuyến đường tỉnh 753 kết nối đường tỉnh 761 của tỉnh Đồng Nai qua cầu Mã Đà.Phó thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ GT-VT chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan khẩn trương thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ (văn bản số 3266/VPCPCN ngày 9.5.2023); nghiên cứu, đề xuất phương án kết nối giao thông tối ưu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 2.2025. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đồng ý kiến nghị của Bộ GT-VT về đầu tư tuyến đường kết nối tỉnh Bình Phước với Đồng Nai; đồng thời, giao Bộ GT-VT phối hợp với các địa phương liên quan sớm triển khai đầu tư các tuyến đường kết nối để đáp ứng nhu cầu vận tải vùng Đông Nam bộ và kết nối với vùng Tây nguyên, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh trong khu vực.Về phương án đầu tư tuyến đường kết nối tỉnh Bình Phước với Đồng Nai, Bộ GT-VT cho biết, tuyến đường có điểm đầu tại TP.Đồng Xoài (Bình Phước), đi trùng với đường tỉnh ĐT.753 khoảng 15 km; đoạn cuối tuyến được nghiên cứu theo 2 hướng tuyến.Phương án 1, do UBND tỉnh Bình Phước đề xuất có hướng tuyến đi qua cầu Mã Đà, sang địa phận tỉnh Đồng Nai, tiếp tục đi theo các tuyến đường địa phương và kết nối với đường Vành đai 4 TP.HCM tại TP.Biên Hòa (Đồng Nai). Tổng chiều dài khoảng 76 km, trong đó khoảng 31 km đi qua vùng lõi khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai.Phương án 2, do Bộ GT-VT nghiên cứu, hướng tuyến nối với đường Đồng Phú - Bình Dương và đường Bắc Tân Uyên - Phú Giáo - Bàu Bàng (đều thuộc tỉnh Bình Dương đang đầu tư xây dựng), tiếp tục xây dựng mới 15,5 km để kết nối với đường Vành đai 4 TP.HCM tại H.Bắc Tân Uyên (Bình Dương), tổng chiều dài khoảng 71 km.Bộ GT-VT đánh giá, phương án do bộ nghiên cứu có hướng tuyến kết nối từ TP.Đồng Xoài đến đường Vành đai 4 TP.HCM rất thuận tiện, chiều dài ngắn, kinh phí đầu tư thấp và tận dụng được các tuyến đường địa phương đã và đang được đầu tư; hạn chế tối đa ảnh hưởng đến khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai.Theo Bộ GT-VT tuyến đường này xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải vùng Đông Nam bộ và kết nối với vùng Tây nguyên, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh trong khu vực cũng như sớm hình thành tuyến đường kết nối tỉnh Bình Phước với Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu...