Cảnh báo mưa giông, mưa lớn và mưa đá ở TP.HCM
Liên quan đến vụ việc thanh niên bị tố làm đám cưới với 2 cô gái, sáng nay 11.2, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Phước, Chủ tịch UBND P.Điện An (TX.Điện Bàn, Quảng Nam), cho biết chính quyền địa phương đã nắm được nội dung về câu chuyện chàng trai bị tố làm lễ vu quy tại nhà của 2 cô gái khi cả hai đều mang bầu.Ông Phước xác nhận anh Nh., người bị tố trong câu chuyện lấy 2 cô gái đang lan truyền trên mạng xã hội, là công dân có hộ khẩu thường trú trên địa bàn phường."Khi nghe thông tin, cơ quan chức năng đã xác minh xem nội dung đang lan truyền trên mạng xã hội có đúng hay không. Riêng về phía địa phương thì chúng tôi khẳng định chưa từng giải quyết thủ tục đăng ký kết hôn giữa anh Nh. và chị D. Còn ở địa phương chị D. đang cư trú thì tôi không rõ", ông Phước nói.Ông Phước cũng thông tin thêm, theo quy định thì việc đăng ký thủ tục kết hôn sẽ do UBND cấp xã, phường là nơi một trong hai bên nam, nữ thực hiện.Trước đó, Công an TX.Điện Bàn xác định chị L.T.D sống ở P.Vĩnh Điện, còn gia đình anh Nh. sống tại P.Điện An. Cô gái còn lại, Y.L, cư trú tại xã Điện Hòa (cùng TX.Điện Bàn).Để nắm thêm thông tin về vụ việc, PV Thanh Niên đã cố gắng kết nối với lãnh UBND P.Vĩnh Điện (nơi chị D. cư trú) nhưng không liên lạc được.Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Điện Hòa, xác nhận chị Y.L là công dân ở địa phương và khẳng định UBND xã Điện Hòa cũng chưa làm thủ tục kết hôn cho chị L. và anh Nh.Trao đổi với PV Thanh Niên trong sáng nay 11.2, hiệu trưởng một trường THPT (nơi chị Y.L., đang công tác) cho biết nhà trường đã nắm thông tin đang lan truyền trên mạng xã hội."Đây là cuộc sống đời thường của giáo viên, nhà trường cũng không thể can thiệp sâu được. Vụ việc cũng tự nguyện giữa các bên... Hiện nhà trường đã gặp cô L. để làm việc, nắm rõ chính xác các thông tin liên quan", vị hiệu trưởng nói.Theo vị lãnh đạo này, cô L. cũng đã làm đơn tố cáo gửi Công an TX.Điện Bàn để làm rõ thông tin đang lan truyền trên mạng xã hội. Hiện lãnh đạo nhà trường cũng đang chờ cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, làm rõ, từ đó có hướng giải quyết.Như Thanh Niên đã thông tin, sáng 10.2, mạng xã hội Facebook tiếp tục gây chú ý khi bài viết do một cô gái chia sẻ về chuyện một chàng trai làm lễ cưới với 2 cô gái tiếp tục lan truyền, thu hút hàng chục ngàn bình luận và hàng ngàn lượt chia sẻ.Mở đầu bài viết trên trang cá nhân của mình, cô gái có tài khoản Facebook L.T.D cho biết, cô bắt đầu quen biết anh Nh. tháng 12.2022. Khi quen nhau, anh Nh. có kể đã chia tay người yêu cũ là chị L. vào tháng 6.2022. Thời gian quen nhau, anh Nh. có đến nhà chị D. và thưa trình với mẹ chị D.Dịp lễ 30.4.2023, anh Nh. và chị D. đi du lịch cùng nhau. Sau đó, chị D. phát hiện mình mang thai.Khi chị D. báo cho anh Nh. biết thì anh này mới hốt hoảng. Sau đó, anh Nh. hẹn gặp chị D. và kể lại rằng thời điểm đầu tháng 4.2023, anh Nh. và chị L. có gặp lại khi tham gia cuộc nhậu và qua đêm với nhau. Sau lần đó, chị L. cũng báo tin với anh Nh. rằng chị đã có thai, trước khi chị D. báo tin có thai cho anh Nh. không lâu. Đó cũng là lý do mà anh Nh. tỏ vẻ lạnh nhạt với chị D. một thời gian.Chị D. cho biết đã che giấu chuyện anh Nh. có con với người yêu cũ để bảo vệ danh dự gia đình anh trước họ hàng chị D. Chị D. cũng lấy lý do nhà anh Nh. có tang để mẹ chị đồng tình việc hoãn đám cưới của chị.Ngày đi hỏi cưới chị D., đại diện gia đình anh Nh. cam đoan trước ông bà và họ hàng gia đình chị rằng sẽ tiếp tục nạp lễ và rước chị sau khi mãn tang.Ngày về nhà anh Nh. sống, chị D. vô tình biết được chuyện gia đình anh đã qua dự tiệc cưới nhà chị L. (người yêu cũ anh Nh.). Chị D. kể rằng đã vô cùng phẫn nộ và nói chuyện với mẹ anh Nh.Mẹ anh Nh. tâm sự rằng, chị L. là giáo viên, giờ mang bầu nên gia đình chị L. cũng nhờ lên đứng để gánh danh dự cho gia đình họ chứ không hề mang lễ qua, chỉ có ba mẹ anh Nh. cùng cô của anh qua dự.Theo chị D., khi sống với anh Nh., nhiều lần anh báo ở lại công trình nhưng về sau chị mới biết là anh qua ở lại với mẹ con chị L. Gia đình anh xây cho chị L. một cái nhà ở TX.Điện Bàn.Chị D. kể rằng những lần chị và anh Nh. cãi vã nhau, mẹ anh Nh. đã nói những lời cay đắng. Sau đó, chị D. quyết định dọn về nhà mẹ đẻ ở.Sau đó, ba mẹ anh Nh. vẫn qua lại thăm cháu, có khi bồng cháu về chăm. Khi mẹ chị D. hỏi vì sao đã đi hỏi cưới chị D. rồi mà còn đi dự tiệc cưới nhà khác? Ba anh Nh. đáp rằng "ai cũng cần phải có danh phận, chúng tôi không làm gì sai cả".Trong bài viết đăng tải lên trang Facebook, chị D. có đăng tải hình ảnh kèm chú thích lễ vu quy của chị và anh Nh. diễn ra ngày 6.8.2023 và tấm ảnh lễ vu quy của chị L. cùng anh Nh. diễn ra sau đó không lâu, ngày 27.8.2023.Theo Công an TX.Điện Bàn, câu chuyện được chia sẻ đang gây xôn xao trên mạng xã hội mới từ một phía, nên cần phải xác minh cụ thể thực hư ra sao. Sáng nay 11.2, Công an TX.Điện Bàn cho biết vẫn chưa có thêm thông tin mới.Bất thường chương trình khám sức khỏe học đường ở Q.6 (TP.HCM): Buông lỏng quản lý?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Chứng khoán Mỹ lập kỷ lục, vì sao VN-Index mãi loay hoay ở mức thấp?
Các VĐV tham gia giải marathon Đất Sen hồng chuẩn bị xuất phát
Thông qua giải đấu nhằm tìm kiếm và phát triển các VĐV tài năng trẻ và nhà vô địch việt dã tiềm năng trong tương lai. Đồng thời đẩy mạnh phong trào tập luyện thể dục, thể thao nói chung, môn chạy marathon trong tỉnh Bình Phước nói riêng.
Vụ 19 học sinh nghi ngộ độc khí 'bóng thối', 13 em đã đi học lại
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 1 yêu cầu chủ động giải pháp bảo đảm cung ứng đủ điện cao điểm năm 2025 và giai đoạn 2026 - 2030. Theo chỉ thị, Quy hoạch điện VIII còn một số bất cập, các dự án nguồn điện còn gặp nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách nên giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến phát triển nguồn điện chỉ đạt 56,7% so với kế hoạch, tiềm ẩn nguy cơ thiếu điện.Để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% và hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030, đòi hỏi điện năng tăng trưởng gấp 1,5 lần, dự kiến bình quân hàng năm từ 12% đến trên 16% (tương ứng mỗi năm cần bổ sung từ 8.000 - 10.000 MW).Do đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Công thương chỉ đạo lựa chọn nhà đầu tư dự án LNG Nghi Sơn, LNG Quỳnh Lập, LNG Cà Ná… hoàn thành trong quý 2/2025; đẩy nhanh tiến độ đầu tư để hoàn thành chậm nhất trong quý 3/2028.Với các dự án nguồn điện dự kiến hoàn thành và vận hành vào năm 2025 như Thủy điện Nậm Củm 4, Hòa Bình MR, Nhơn Trạch 3, Nhơn Trạch 4, Vũng Áng II, Quảng Trạch I, đẩy nhanh tiến độ đưa vào vận hành sớm hơn từ 3 - 6 tháng... Đặc biệt, tập trung chỉ đạo triển khai, hoàn thành công tác đầu tư dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trong 5 năm.Đồng thời, cần xây dựng các dự án truyền tải phục vụ giải tỏa công suất các nhà máy điện như Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4; khẩn trương triển khai thi công đưa công trình đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên vào vận hành trong năm 2025 để giải tỏa công suất nguồn thủy điện phía bắc và phục vụ nhập khẩu điện từ Trung Quốc nếu cần.Thi công hoàn thành dự án đường dây 500 kV Monsoon - Thạch Mỹ trong tháng 1.2025. Nghiên cứu đề xuất đầu tư dự án đường dây truyền tải từ các công trình thủy điện của Lào về các tỉnh phía bắc, tăng cường nhập khẩu điện từ Lào trong năm 2025. Để đáp ứng nhu cầu nhiên liệu, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh khai thác than tăng 20 - 25% so với năm 2024. Tạo thuận lợi tối đa để người dân, doanh nghiệp sử dụng điện mặt trời mái nhà.
