kuwin

Bí quyết làm giàu: Thành triệu phú từ cây cà phê ghép

Bản tin Xem nhanh 12h ngày 24.1.2025 của Báo Thanh Niên có những thông tin đáng chú ý sau:Tại Hội nghị T.Ư Đảng chiều qua 23.1, Chánh Văn phòng T.Ư Đảng Nguyễn Duy Ngọc được T.Ư Đảng bầu làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra T.Ư, bầu bổ sung giữ chức Ủy viên Bộ Chính trị và Trưởng ban Kinh tế T.Ư Trần Lưu Quang được T.Ư Đảng bầu bổ sung làm Ủy viên Ban Bí thư T.Ư Đảng.Một vụ việc đáng chú ý vừa xảy ra tại Hưng Yên liên quan đến TikToker nổi tiếng với biệt danh "Nam Birthday". Sáng 22.1, trên tuyến đường Tô Quyền, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, Nam Birthday đã khiến dư luận xôn xao khi bị phát hiện lái xe ngược chiều trong khu vực cấm. Điều đáng nói là thay vì hợp tác với lực lượng chức năng, anh ta không những phớt lờ hiệu lệnh mà còn phát livestream trên TikTok để kêu gọi người theo dõi bình luận và chia sẻ.Chưa hết, kết quả kiểm tra nồng độ cồn lại gây sốc hơn nữa: 0,887 mg/lít khí thở, vượt xa mức cho phép. Hành vi vi phạm nghiêm trọng này đã khiến TikToker “Nam Birthday” bị khởi tố để điều tra về hành vi “chống người thi hành công vụ”.Mỗi dịp Tết đến xuân về, hành trình trở về quê luôn chất chứa biết bao cảm xúc. Nhưng năm nay, những người con xa quê trên hành trình về Đắk Lắk đã làm cho chuyến đi của mình trở nên đặc biệt hơn, nhờ vào sự đồng hành của hội đồng hương. Tại cổng chào Bình Dương, những chiếc xe máy nối đuôi nhau, những nụ cười và sự hỗ trợ lẫn nhau giữa những người chưa từng quen biết đã tạo nên một không khí ấm áp, gần gũi. Đó không chỉ là hành trình về nhà, mà còn là hành trình của tình người, của sẻ chia, của những kỷ niệm đáng nhớ trên đường về với gia đình.Tất cả sẽ có trong Bản tin Xem nhanh 12h, được phát trên thanhnien.vn cùng kênh YouTube Báo Thanh Niên. Kính mời quý vị theo dõi.Xem nhanh 12h của Báo Thanh Niên sẽ quay trở lại vào lúc 12 giờ trưa mai 25.1.2025 với những thông tin trong nước và quốc tế nóng hổi khác tại địa chỉ thanhnien.vn và kênh YouTube Báo Thanh Niên.

Công trình gây nguy hiểm

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Shark Liên: ‘Hãy luôn hạnh phúc vì phụ nữ xứng đáng’

Chung kết Cuộc thi Greenwich Vietnam Flashmob 2025 - TP.HCM đã diễn ra đầy sôi động tại Nhà thi đấu Hồ Xuân Hương, số 2 Hồ Xuân Hương, P.6, Q.3, TP.HCM ngày 19.1 vừa qua. Cuộc thi quy tụ sự tham gia của 17 đội thi đến từ 17 trường THPT trên địa bàn thành phố với số lượng thí sinh tham dự lên đến gần 500 bạn học sinh. Sự kiện cũng thu hút hơn 800 khán giả cổ vũ trực tiếp cùng gần 6.000 khán giả theo dõi trên nền tảng trực tuyến. Đây là năm thứ 2 Greenwich Việt Nam tổ chức cuộc thi nhảy đồng diễn dành cho các bạn học sinh THPT trên địa bàn TP.HCM.Greenwich Vietnam Flashmob không chỉ sân chơi giải trí mà còn là cơ hội để các bạn sinh thể hiện tinh thần đoàn kết, khả năng sáng tạo và đặc biệt là rèn luyện các kỹ năng quan trọng trong quá trình phát triển bản thân.Chia sẻ tại Chung kết cuộc thi, thầy Nguyễn Nhựt Tân - Giám đốc Greenwich Việt Nam cho biết:"Học sinh THPT, nhất là các bạn ở TP.HCM rất năng động, sáng tạo và giỏi giang. Chúng tôi hy vọng cuộc thi này là cơ hội cho các bạn thể hiện cá tính và rèn luyện các kỹ năng mềm quan trọng để trở thành công dân toàn cầu trong tương lai. Đó cũng chính là sứ mệnh đào tạo của Greenwich Việt Nam".Đặc biệt, sự hiện diện của Ban Giám khảo quyền lực gồm những nghệ sĩ và chuyên gia hàng đầu đã khẳng định tính chuyên nghiệp của cuộc thi. Đáng chú ý trong lĩnh vực biểu diễn, cuộc thi có sự tham gia của Kiện tướng Dancesport Khánh Thi và Biên đạo Đặng Quân với vai trò là ban giám khảo. Ngoài ra, đại diện đơn vị tổ chức có sự tham gia chấm giải của giảng viên Greenwich Việt Nam cơ sở TP.HCM - thầy Kamran Souresrafil.Chung cuộc, đội HILA CREW đến từ Trường THPT Tân Phong đã xuất sắc giành được ngôi vị Quán quân cuộc thi với giải thưởng trị giá 20.000.000 đồng và Cúp vàng danh giá.Với màn trình không kém phần ấn tượng, đội thi Đen Crew đến từ Trường THPT Nguyễn Hiền giữ vị trí Á quân, mang về giải thưởng 12.000.000 đồng và Cúp bạc. Đứng ở vị trí Quý quân, đội thi COBRA DANCE TEAM đến từ Trường THPT Thanh Đa cũng nhận được phần thưởng trị giá 8.000.000 đồng và Cúp đồng. Giải Khuyến khích, trị giá 3.000.000 đồng mỗi giải được trao cho đội GVG Crew đến từ Trường THPT Gò Vấp và đội SeaHorse Crew đến từ Trường THPT Lý Thường Kiệt.Đội TEAM FLAMES đến từ Trường THPT Nam Kỳ Khởi Nghĩa đã xuất sắc giành chiến thắng giải "Tôi ấn tượng" với lượt bình chọn cao nhất cho video tập luyện của mình trên Fanpage cuộc thi. Cùng với đó, "Giải cổ động" trị giá 2.000.000 thuộc về cổ động viên Trường THPT Phú Nhuận.Trong khuôn khổ sự kiện, Greenwich Việt Nam đã trao tặng học bổng danh giá cho những học sinh xuất sắc, dựa trên điểm tổng kết học tập và kết quả Ielts. Đại diện nhà trường thầy Nguyễn Nhựt Tân - Giám đốc Greenwich Việt Nam và thầy Trần Minh Phăng - Trưởng ban Tuyển sinh nhà trường đã trực tiếp trao học bổng cho các bạn thí sinh. Giá trị học bổng trao cho các trường THPT được tính theo tổng giá trị học bổng của từng thành viên trong đội. Đây là điểm nổi bật chỉ có tại Vòng Chung kết Greenwich Vietnam Flashmob 2025, đó không chỉ là hoạt động tôn vinh những tài năng trẻ mà còn tạo động lực mạnh mẽ, khích lệ các học sinh có thành tích tốt trong học tập tiếp tục phấn đấu.Greenwich Việt Nam là chương trình liên kết đào tạo giữa Đại học Greenwich, Anh Quốc và Trường đại học FPT, Việt Nam. Bên cạnh việc cung cấp kiến thức chuyên môn, Greenwich Việt Nam còn chú trọng trang bị các kỹ năng mềm thiết yếu, giúp sinh viên sau khi ra trường tự tin hội nhập quốc tế. Điều này thể hiện trong việc nhà trường triển khai chương trình Global Personal Competency (GPC) - chương trình Năng lực cá nhân toàn cầu. Chương trình được thiết kế đặc biệt dành cho sinh viên Việt Nam theo học chương trình đại học của Anh Quốc, nhằm trang bị cho sinh viên 10 bộ kỹ năng toàn diện bên cạnh năng lực tiếng Anh như: lãnh đạo, làm việc nhóm, sáng tạo và giao tiếp hiệu quả. Những kỹ năng này không chỉ giúp học sinh thành công trong môi trường học thuật mà còn mở ra cánh cửa để các em trải nghiệm thực tế, phát triển cá nhân, sức khỏe tinh thần, thể chất và chuẩn bị sẵn sàng cho hành trình trở thành công dân toàn cầu năng động. Đây cũng chính là tinh thần mà Greenwich Việt Nam gửi gắm đến các bạn học sinh THPT thông qua Greenwich Vietnam Flashmob 2025.

Đây là lần đầu tiên Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long tham gia giải đấu và đã đầu tư hàng trăm triệu đồng để chuẩn bị. Để tuyển chọn cầu thủ, trường đã tổ chức giải bóng đá sinh viên với 52 đội tham gia trong suốt 2 tháng. Sau quá trình tuyển chọn gắt gao, 25 cầu thủ xuất sắc nhất đã được lựa chọn và được tạo điều kiện tập luyện tốt nhất tại Trung tâm huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh Vĩnh Long. Ông Lê Thanh Quang Đức, Chủ tịch Hội Sinh viên Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long, cho biết nhà trường đã đầu tư 100 triệu đồng cho đội bóng, thể hiện sự quan tâm lớn đến giải đấu.Trong khi đó, Trường ĐH Trà Vinh, đương kim quán quân của vòng loại khu vực Tây Nam bộ giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần II – 2024, quyết tâm bảo vệ ngôi vương. Sau hai mùa giải thành công, với vé vào VCK năm 2024 và vị trí á quân khu vực năm 2023, Trường ĐH Trà Vinh được đánh giá là "ông kẹ" tại vòng loại khu vực Tây Nam bộ năm nay. Mặc dù đã chia tay một số cầu thủ chủ chốt, đội hình của Trường ĐH Trà Vinh vẫn được đánh giá cao với những cây săn bàn như Huỳnh Đăng Khoa, Sơn Ngọc Tâm, Võ Phạm Nhật Duy, Cao Lữ Minh Thuận… HLV Trầm Quốc Nam tự tin vào phong độ của các cầu thủ sẽ đi sâu tại giải. Tuy nhiên, với sự cạnh tranh ngày càng tăng, hành trình bảo vệ ngôi vương khu vực miền Tây của Trường ĐH Trà Vinh sẽ không dễ dàng.

Khai mạc giải bóng các CLB Lão tướng tỉnh Khánh Hòa mở rộng năm 2023

Sáng 29.4, người hâm mộ Việt Nam hồ hởi đăng tải bức hình được gặp gỡ huyền thoại quần vợt Roger Federer tại TP.Hội An (Quảng Nam), khi tay vợt người Thụy Sĩ sang Việt Nam để du lịch, nghỉ dưỡng.