Những tấm lòng vàng 10.2.2023
Đây là chia sẻ của GS-TS Phan Trung Lý, ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Phó chủ tịch Hội đồng Khoa học và đào tạo Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn tại Hội thảo chuyên đề “Pháp luật về trí tuệ nhân tạo” do Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn tổ chức sáng nay 4.1.Hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động của Tuần lễ hội thảo quốc tế SIU Prize và lễ trao giải SIU Prize Computer Science 2024 từ ngày 4-11.1, thu hút gần 20 tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học.GS-TS Phan Trung Lý cho biết theo kết quả đánh giá và công bố trong báo cáo chỉ số sẵn sàng trí tuệ nhân tạo (AI) của Chính phủ do Oxford Insight thực hiện năm 2023, Việt Nam đứng thứ 59/193 quốc gia trên thế giới, đứng thứ 5/10 trong khối ASEAN về khai thác ứng dụng AI để vận hành và cung cấp dịch vụ, tăng 1 bậc so với năm 2022."Bên cạnh những lợi ích to lớn, sự phát triển của AI cũng đã và đang làm dấy lên những quan ngại sâu sắc về các rủi ro tiềm ẩn từ các khía cạnh đạo đức, xã hội, pháp lý. Điều đáng quan ngại nhất là ngày càng xuất hiện và phổ biến việc AI đã và đang bị sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm", GS-TS Phan Trung Lý nêu.Bên cạnh đó, việc phát triển AI cũng đã có những tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người dân, như quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu cá nhân, việc làm...Vì thế, theo ông Lý, việc xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về AI ở Việt Nam đang đặt ra cấp thiết, nhằm quản trị AI để phát huy được những yếu tố tích cực, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực từ việc ứng dụng công nghệ này.GS-TS Phan Trung Lý viện dẫn trên thế giới, Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp quốc ngày 21.3.2024, nghị quyết toàn cầu đầu tiên về AI nhằm kêu gọi các nước chung tay bảo vệ quyền con người, bảo vệ dữ liệu cá nhân và kiểm soát những rủi ro tiềm ẩn từ công nghệ này.Ngày 30.10.2023, cơ quan hành pháp của Tổng thống Mỹ cũng có sắc lệnh về phát triển và sử dụng AI an toàn, bảo mật và đáng tin cậy. Sắc lệnh này nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển AI có trách nhiệm, tập trung vào các lĩnh vực, như dữ liệu cá nhân, hạt nhân, sinh học."Luật của Liên minh châu Âu tháng 2-2024 về AI đã được Nghị viện châu Âu thông qua. Đây là đạo luật đầu tiên trên thế giới điều chỉnh toàn diện các vấn đề về AI. Mục tiêu chính của đạo luật này là khuyến khích phát triển các hệ thống AI có đạo đức và trách nhiệm. Theo đó, trong việc nghiên cứu và phát triển AI cần thiết lập các nguyên tắc về tiêu chuẩn rõ ràng để bảo đảm các công nghệ AI tôn trọng các quyền cơ bản và nguyên tắc đạo đức", ông Lý chia sẻ.Được biết, tại dự thảo luật Công nghiệp số (tháng 7.2024), AI đã được đề cập ở mục 5, trong đó có nội dung về thúc đẩy phát triển và ứng dụng AI; xây dựng nguyên tắc đạo đức trong phát triển, triển khai và ứng dụng AI; các hoạt động AI bị nghiêm cấm; quản lý rủi ro đối với hệ thống AI và quy định đối với sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi AI.Tuy nhiên, theo các chuyên gia, pháp lý về AI cần đầy đủ hơn và Việt Nam cần nghiên cứu cách tiếp cận của các quốc gia điển hình trên thế giới để xây dựng chính sách pháp luật cho mình. Có mặt tại hội thảo, PGS-TS Lê Bộ Lĩnh, Viện Nghiên cứu pháp luật và xã hội, nguyên Phó tổng thư ký Quốc hội, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội, nhận định: "Việc xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và đầy đủ để xử lý trách nhiệm pháp lý trong bối cảnh AI là hết sức cần thiết nhưng cũng rất khó khăn. Việt Nam cần tham khảo những kinh nghiệm từ các quốc gia khác để có thể xây dựng một hệ thống luật pháp phù hợp và thống nhất. Vấn đề đạo đức và hội nhập trong phát triển AI cũng cần được quan tâm. Cần có một bộ tiêu chuẩn đạo đức rõ ràng và minh bạch để đảm bảo rằng công nghệ này được phát triển và ứng dụng một cách công bằng và có trách nhiệm". Theo PGS-TS Lê Bộ Lĩnh, một trong những vấn đề pháp lý đầu tiên liên quan đến AI là quyền sở hữu trí tuệ. Trong quá trình phát triển AI, việc tạo ra các thuật toán, mô hình, và dữ liệu huấn luyện là rất quan trọng. Tuy nhiên, các quy định hiện tại về sở hữu trí tuệ chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ."Cụ thể, việc xác định ai là người sở hữu bản quyền các sản phẩm do AI tạo ra khá phức tạp. Nếu một AI tạo ra một tác phẩm nghệ thuật hay một chương trình phần mềm, thì câu hỏi đặt ra là liệu AI hay người lập trình ra AI đó có quyền sở hữu đối với sản phẩm này? Những quy định hiện hành có thể không hoàn toàn phù hợp, dẫn đến những tranh chấp tiềm ẩn trong tương lai", PGS-TS Lĩnh cho hay.GS-TSKH Hoàng Văn Kiếm, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn, cũng cho rằng một trong những thách thức pháp lý lớn nhất mà AI mang lại là việc xác định quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm hoặc sáng chế do AI tạo ra. "Tại Việt Nam, hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ hiện hành chủ yếu bảo vệ các sản phẩm, sáng tạo do con người thực hiện. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của AI, đã xuất hiện những sản phẩm và sáng chế được tạo ra hoàn toàn tự động bởi các hệ thống AI mà không có sự can thiệp trực tiếp của con người. Điều này đặt ra một loạt câu hỏi về mặt pháp lý: Liệu các sản phẩm do AI tạo ra có thể được bảo hộ sở hữu trí tuệ như các sáng chế do con người thực hiện không? Nếu có, ai sẽ là chủ sở hữu của quyền này, người phát triển AI, công ty sở hữu AI, hay chính bản thân hệ thống AI?", GS-TS Hoàng Văn Kiếm đặt vấn đề.Theo ông Kiếm, trên thế giới, vấn đề này cũng đang thu hút sự quan tâm lớn từ các tổ chức và quốc gia. Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) hiện đang tiến hành nghiên cứu và thảo luận về các giải pháp pháp lý nhằm đảm bảo rằng các sản phẩm sáng tạo từ AI được bảo vệ mà không làm mất đi quyền lợi của các nhà phát triển công nghệ. Một số quốc gia như Anh và Nhật Bản đã bắt đầu đưa ra các đề xuất về việc điều chỉnh luật sở hữu trí tuệ để thích ứng với sự phát triển của AI, mặc dù vẫn chưa có giải pháp hoàn chỉnh và nhất quán trên toàn cầu.Theo báo cáo từ Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, từ năm 2018 đến 2023, đã có hơn 120 bằng sáng chế về AI được cấp tại Việt Nam trong các lĩnh vực như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính, và tự động hóa. Các sáng chế này xuất phát từ cả các viện nghiên cứu, trường ĐH và các doanh nghiệp công nghệ lớn tại Việt Nam, như Tập đoàn FPT, VinAI Research, hay ĐH Quốc gia TP.HCM...Theo GS-TSKH Hoàng Văn Kiếm, đáng chú ý, nhiều sáng chế AI tại Việt Nam tập trung vào việc ứng dụng trong các ngành công nghiệp đặc thù như nông nghiệp công nghệ cao, y tế, và dịch vụ tài chính. "Các trường ĐH tại Việt Nam đã đóng vai trò chủ chốt trong việc nghiên cứu và phát triển AI, thông qua việc triển khai hàng loạt các dự án liên quan đến công nghệ này. Trong 5 năm qua, số lượng các dự án nghiên cứu về AI tại các trường ĐH hàng đầu như ĐH Bách Khoa Hà Nội, ĐH Quốc gia TP.HCM, Trường ĐH Công nghệ thông tin TP.HCM đã tăng lên đáng kể", ông Kiếm cho biết.Cụ thể, các trường ĐH này đã thiết lập nhiều trung tâm nghiên cứu AI chuyên biệt và hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận những công nghệ tiên tiến nhất. Các dự án như phát triển hệ thống hỗ trợ chẩn đoán bằng AI, robot tự động trong các quy trình sản xuất, hay các hệ thống học máy phân tích dữ liệu lớn đã tạo ra những bước đột phá quan trọng."Việc tăng cường các hoạt động nghiên cứu AI tại các trường ĐH không chỉ giúp nâng cao trình độ khoa học công nghệ trong nước mà còn giúp đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho nền công nghiệp 4.0 tại Việt Nam", ông Kiếm nhận định.Lửa cháy đỏ rực dãy nhà kênh Đôi TP.HCM: Người dân hoảng hốt chạy thoát thân
Ngày 10.3, Tập đoàn Vingroup khai trương Bệnh viện đa khoa Vinmec Cần Thơ, bệnh viện thứ 9 của Hệ thống Y tế Vinmec trên cả nước.Vinmec Cần Thơ có vốn đầu tư 2.350 tỉ đồng, được xây dựng trên diện tích khoảng 4,1 ha, trên đường 3/2, Q.Ninh Kiều, TP.Cần Thơ. Bệnh viện có quy mô 155 giường nội trú, gồm có 21 chuyên khoa, trong đó có những chuyên khoa thế mạnh như chấn thương chỉnh hình, ngoại tiêu hóa, sản phụ khoa và chẩn đoán hình ảnh… Mục tiêu bệnh viện đặt ra là đạt công suất phục vụ tối thiểu 60.000 lượt khám/năm. Điểm nổi bật của Vinmec Cần Thơ là sự đầu tư mạnh vào các công nghệ chẩn đoán tiên tiến, tích hợp AI giúp phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác các bệnh lý phức tạp. Điển hình như máy CT Revolution Apex Elite 2.560 lát cắt - công nghệ tiên tiến, hỗ trợ chẩn đoán tim mạch, đột quỵ, ung thư; máy MRI 3.0 Tesla Signa Hero (GE Healthcare) tích hợp AI - Sonic DL; máy X-quang Definium PACE Select và hệ thống trang thiết bị tích hợp AI tiên tiến, hỗ trợ phát hiện sớm dị tật tim bẩm sinh, bệnh lý phổi, đại tràng, gan, tuyến tiền liệt…Bệnh viện này cũng sẽ được kế thừa những thành tựu của hệ thống Vinmec như "Công nghệ 3D", "tối ưu cá thể hóa trong chấn thương chỉnh hình"; "phẫu thuật ngoại tiêu hóa giúp người bệnh phục hồi và ra viện sớm"… Cùng với đó là sự liên kết với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ từ Vinmec Central Park. Tiến sĩ - bác sĩ Phùng Nam Lâm, Phó tổng giám đốc chuyên môn, Hệ thống Y tế Vinmec, khẳng định, Vinmec Cần Thơ sẽ đồng hành cùng hệ thống y tế khu vực, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân TP.Cần Thơ nói riêng và ĐBSCL nói chung. "Chúng tôi tin rằng, với sự đầu tư nghiêm túc, định hướng phát triển bền vững và sự hợp tác chặt chẽ các chuyên gia y tế hàng đầu, Vinmec Cần Thơ sẽ trở thành địa chỉ y tế tin cậy, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân trong khu vực", bác sĩ Lâm nói.Cũng theo bác sĩ Lâm, ngay khi đi vào hoạt động, Vinmec Cần Thơ cũng triển khai Trung tâm sàng lọc sớm và chẩn đoán chuyên sâu, bao gồm các phòng khám chuyên sâu về sàng lọc sớm ung thư, chẩn đoán bệnh lý tim mạch, tiêu hóa, sản - phụ khoa.Đi vào hoạt động từ tháng 1.2012, Hệ thống Y tế Vinmec của Vingroup hiện có 9 bệnh viện và 5 phòng khám trên khắp cả nước. Hiện tại, Vinmec đã và đang hợp tác với các hệ thống y tế hàng đầu như Cleveland Clinic (Mỹ), Bệnh viện Đại học Quốc gia Seoul (SUNH)…
Theo bước chân cha: Ít người biết là con anh hùng
Dữ liệu từ blockchain cho thấy ngày 10.3, một thợ đào Bitcoin độc lập đã dùng thiết bị khai thác tiền mã hóa bỏ túi để giải được khối blockchain thứ 887.212 của Bitcoin và nhận về phần thưởng trị giá 263.000 USD. Theo Con Kolivas, nhà sáng lập nhóm khai thác Bitcoin solo.ckpool, xác suất của việc thợ đào đơn lẻ giành được khối trong ngày chưa đến 1 phần triệu. Nói cách khác, trung bình phải mất 3.500 năm để tìm thấy một khối như vậy. Thợ đào may mắn này dùng máy Bitaxe 480 gigahash mỗi giây (GH/s). Để so sánh, nhiều công ty khai thác tiền điện tử lớn đang dùng các máy đào có công suất trên 230.000 GH/s, mạnh gấp 480 thợ đào cá nhân.Khai thác Bitcoin là quá trình thợ đào cạnh tranh để giải các câu đố mật mã phức tạp nhằm xác thực giao dịch và bảo mật mạng blockchain. Người chiến thắng sẽ được thêm một khối vào blockchain và nhận về phần thưởng gồm Bitcoin mới và phí giao dịch. Khi càng nhiều người tham gia vào quá trình đào, tỷ lệ cạnh tranh trên toàn mạng càng cao, blockchain càng trở nên an toàn. Do cạnh tranh trên toàn mạng quá gay gắt, người đào Bitcoin đơn lẻ hiếm khi giải được các khối. Tỷ lệ người đào bằng giàn máy nhỏ nhận được phần thưởng càng hiếm. Để tăng sức mạnh tính toán, các thợ đào đã liên kết lại với nhau thành các pool. Họ dùng phần mềm kết nối với mạng Bitcoin để phân chia xử lý tính toán và chia đều phần thưởng nhận được.Dữ liệu từ blockchain cho thấy, thợ đào may mắn đã thu được tổng cộng 3,15 BTC khi giải bài toán trong khối 887.212. Phần thưởng bao gồm 3,125 Bitcoin từ khối và 0,025 Bitcoin khác từ phí giao dịch. Theo giá thị trường, số Bitcoin này trị giá khoảng 263.000 USD, tương đương 6,7 tỉ đồng.Hiện tại, hầu hết Bitcoin được khai thác từ các nhóm có quy mô lớn như Foundry USA. Đây là nơi thu hút phần lớn hashrate (đơn vị tính độ khó trong việc khai thác tiền mã hóa) từ các nhóm đào Bitcoin như Cipher Mining, Bitfarms và Hut 8.Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt đó, những người dùng máy đào Bitcoin bỏ túi hầu như không có lời. Một số máy đào siêu nhỏ được thiết kế theo phương thức mã nguồn mở để chống lại "tính bí mật và độc quyền" của ngành khai thác Bitcoin.
Ghi nhận của Thanh Niên lúc 18 giờ hôm nay 28.1 (nhằm ngày 29 tết), nhiều người dân TP.HCM cùng gia đình, người thân vào trung tâm TP.HCM đón giao thừa. Các tuyến đường như Đồng Khởi, Tôn Đức Thắng (Q.1)... đông xe.Tại khu vực Đường hoa Nguyễn Huệ và Công viên bến Bạch Đằng (Q.1) đông nghẹt người đến vui chơi, chụp ảnh. Nhiều người háo hức chờ ngắm những màn pháo hoa tầm cao bắn lên từ đầu đường hầm sông Sài Gòn, chào đón thời khắc chuyển giao giữa năm cũ Giáp Thìn 2024 và năm mới Ất Tỵ 2025.Trong dòng người đó có anh Khắc Duy (31 tuổi, ngụ Q.8). Anh cho biết từ 17 giờ chiều đã cùng vợ đi từ nhà cha mẹ ở Q.3 vào trung tâm TP.HCM để vui chơi. Người đàn ông cho biết vừa tham quan Đường hoa Nguyễn Huệ, anh sẽ ra Công viên bến Bạch Đằng để tìm một vị trí ngắm pháo hoa đẹp."Đây là năm thứ hai vợ chồng mình đi xem pháo hoa, kể từ hồi lấy nhau. Thương tết Tây mình không đi xem vì tính chất công việc, Tết Nguyên đán thì thoải mái hơn. Mình rất thích không khí ngày cuối cùng của năm này, Sài Gòn đẹp biết bao nhiêu", anh chia sẻ.Vợ chồng anh Duy cho biết tết năm nay không có kế hoạch du lịch xa mà đón tết cùng gia đình ở TP.HCM. Anh hy vọng năm mới, bản thân và gia đình sẽ gặp được nhiều may mắn, sức khỏe, bình an. Trong khi đó, chị Vy (22 tuổi) cùng bạn bè vào trung tâm TP.HCM đêm giao thừa cho biết chị rất mong chờ được ngắm pháo hoa tối nay. Chị tâm sự bản thân rất thích những sự kiện náo nhiệt, đông người."Hầu như tết nào mình cũng đi xem pháo hoa, với gia đình hoặc bạn bè. Mình nghĩ đó là cách tuyệt vời nhất để chào đón một năm mới. Hôm nay đông xe, nhưng không bằng Tết Dương lịch, mình di chuyển thoải mái hơn. Chúc mọi người đón một năm mới bình an!", chị nói thêm.Như Thanh Niên đã thông tin, theo chỉ đạo của UBND TP.HCM về công tác tổ chức bắn pháo hoa đón giao thừa Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, năm nay địa phương sẽ bắn pháo hoa tại 15 điểm. Đây là số điểm bắn pháo hoa kỷ lục trong dịp Tết Nguyên đán tại TP.HCM, bố trí ở TP.Thủ Đức, 5 huyện: Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ và 5 quận: 7, 8, 11, 12 và Gò Vấp.Thời gian bắn pháo hoa từ 0 giờ đến 0 giờ 15 phút ngày 29.1. Cụ thể, có 2 điểm bắn pháo hoa tầm cao tại khu vực đầu đường hầm sông Sài Gòn (P.Thủ Thiêm, TP.Thủ Đức), số lượng 1.500 quả pháo hoa tầm cao, 30 giàn pháo hoa tầm thấp, 10 giàn hỏa thuật. Điểm còn lại tại khu Đền tưởng niệm Liệt sĩ Bến Dược (xã Phú Mỹ Hưng, H.Củ Chi), số lượng 500 quả pháo hoa tầm cao, 30 giàn pháo hoa tầm thấp.
Mong chờ mức lương hợp lý, vật giá không tăng
Tại Khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Vĩnh Long, các nhân viên y tế phát hiện kịp thời các dấu hiệu của bệnh nhân N.T.T, ngay lập tức tiến hành mời hội chẩn khẩn Đơn vị Đột quỵ. Sau khi xem xét và đánh giá các biểu hiện của người bệnh, các bác sĩ đã chỉ định chụp MRI não, kết quả cho thấy người bệnh bị nhồi máu não cấp vùng thân não, cầu não, dạng rải rác 2 bán cầu giờ thứ nhất. Ngày 11.1, bác sĩ chuyên khoa Lữ Hữu Tuấn -Trưởng khoa Nội Thần Kinh - Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Vĩnh Long cho biết, nhờ được phát hiện sớm trong giờ đầu tiên kể từ khi khởi phát triệu chứng đột quỵ, người bệnh đã được chỉ định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết với mục tiêu làm tan huyết khối, khơi thông mạch máu não bị hẹp, tắc. Sau 1 giờ sử dụng thuốc rTPA, bệnh nhân đã tỉnh táo hoàn toàn, không còn cảm thấy chóng mặt, tình trạng yếu nửa người bên phải cũng cải thiện tốt. Chỉ sau 24 giờ, bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn, có thể tự đi lại, sinh hoạt bình thường.Tương tự, bệnh nhân H.T.H (56 tuổi, ở Hậu Giang) đang được theo dõi điều trị tại Khoa Nội Nội tiết của Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Vĩnh Long với tiền căn tăng huyết áp, tiểu đường. Buổi sáng sau khi thức dậy và vệ sinh cá nhân thì bà đột ngột nói đớ, đau đầu và yếu nửa người bên phải. May mắn là người nhà và các bác sĩ Khoa Nội tiết đã phát hiện sớm và lập tức tiến hành hội chẩn khẩn cùng Đơn vị Đột quỵ. Qua thăm khám lâm sàng, các bác sĩ nhận định đây là biểu hiện của một cơn đột quỵ não, do đó người bệnh đã được chỉ định chụp MRI não để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất. Kết quả MRI não cho thấy bệnh nhân bị nhồi máu não cấp bán cầu não trái giờ thứ nhất. Ngay sau đó, bệnh nhân nhanh chóng tiến hành sử dụng thuốc tiêu sợi huyết. Sau khi sử dụng thuốc, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, nói nghe rõ hơn, giảm tình trạng yếu nửa người bên phải, cải thiện sức cơ. Hiện tại, bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn, có thể tự đi lại, sinh hoạt bình thường và được xuất viện.Bác sĩ Tuấn cho biết, những người đang mắc bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường dù đang điều trị vẫn có nguy cơ xảy ra tình trạng đột quỵ. Vì vậy, người bệnh cần kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và nếu có những dấu hiệu của đột quỵ như đột ngột méo miệng, nói khó, yếu liệt tay chân..., thì đến ngay bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời trong “thời gian vàng”.Hiện nay có 2 phương pháp cấp cứu đột quỵ phổ biến là tiêm thuốc tiêu sợi huyết và phẫu thuật lấy huyết khối. Tiêm thuốc tiêu sợi huyết có tác dụng làm tan cục máu đông làm tắc dòng chảy mạch máu não (là nguyên nhân gây ra đột quỵ não). Thuốc tiêu sợi huyết (rTPA) được chứng minh có vai trò quan trọng trong cấp cứu đột quỵ, giảm tỷ lệ biến chứng tàn tật do đột quỵ gây ra. Tuy nhiên, để thuốc tiêu sợi huyết đạt được hiệu quả tối đa, người bệnh cần được cấp cứu kịp thời và chỉ định tiêm thuốc trong vòng 4,5 giờ đầu tiên kể từ khi khởi phát các triệu chứng đột quỵ.