Cho chuyển đất khác sang đất ở
Hô Tra chỉ cách trung tâm H.Tân Uyên chừng 20 km nhưng mỗi khi nhắc đến, cảm giác như đâu đó xa lắm, tận thâm sơn cùng cốc và luôn khiến các tay lái ngán ngẩm bởi đường vào bản vẫn đang... chờ lên đời, đất đá ngổn ngang. Ngồi xe vào Hô Tra chẳng khác gì một chuyến hành trình "vượt ngàn chông gai". Thế nhưng chốn non xa ấy là thủ phủ của loài địa lan nổi tiếng không chỉ Lai Châu mà khắp vùng Tây Bắc. Dân bản Hô Tra gọi giản đơn là cây lan đội tán, nhưng về xuôi người đời xưng tụng mỹ miều hơn là lan Trần Mộng - gợi về tích truyện vua Trần mơ thấy hương sắc loài hoa lan trong giấc mộng ngày xưa. Thủ phủ trung chuyển địa lan Trần Mộng những ngày giáp tết chính là Sapa. Ở thủ phủ trung chuyển lan Trần Mộng, các thương lái nhăn nhó kêu khó bởi giá bán ra năm nay không như giấc... mộng trần. Các năm trước, mỗi ngồng lan ngày cận tết, giá chạm khung từ 500.000 - 1 triệu đồng, một chậu lèo tèo đôi mươi bông đã có giá 20 triệu mà còn không đủ bán. Nhưng năm nay, lượng mua giảm mạnh, giá lan rớt thê thảm khi chưa bằng phân nửa so với cùng niên vụ trước đó. Trong khi đó, ở các "phiên chợ online", thị trường mua bán Trần Mộng lại rất nhộn nhịp, giá cây địa lan này cực "thơm", với những lời rao đầy hấp dẫn kiểu như: "79 ngồng hoa, giá 20 "củ" (20 triệu - PV), ship tận nhà, vào tận cửa, bê tận giường, cân chỉnh hoa đến khi mãn nguyện".Tìm về Hô Tra, nhịp sống những ngày giáp tết thật an nhàn, nhà nào cũng xum xuê các chậu địa lan xếp quanh, những cây đã đủ đầy cành lá, ngồng hoa chi chít, được tập kết về bãi chờ "trôi" về Hà Nội. Đến vườn nhà Vàng A Pa trong lúc ông chủ vườn đang chăm chút lại những chậu lan mới lớn, dành cho tết năm sau, A Pa phấn khởi: "Năm nay nhà mình được hơn 100 chậu, nhưng tính chậu to chỉ được khoảng 10 thôi. Vườn mình giờ chỉ còn chậu bé mới được một năm, chưa đủ tuổi xuất nên mình đem dưỡng, thay đất, đôn chậu, trộn tro trấu, phân bò để oải, rồi đắp đôn để sang năm chậu nào đạt thì bán". Hỏi về độ tuổi lý tưởng của lan Trần Mộng khi xuống núi, Vàng A Pa cho biết: "Chậu nào để lâu nhất được 4 năm, không để được hơn đâu, vì 4 năm là đẹp lắm rồi, thương lái họ đến họ ra giá cao mua hết nên không để dành được. Còn trung bình 2 năm là bán được hết". Trước sân nhà Vàng A Chùng, nườm nượp các chậu lan to oạch, những chậu ít hoa lắm đếm ra cũng toàn trên 20 ngồng. Một chậu 32 ngồng mập khỏe, thuộc giống Trần Mộng xanh ngọc, dự báo nở đúng tết, được A Chùng bán giá 1,5 triệu ngay tại vườn, bao luôn việc vận chuyển ra đến trung tâm H.Tân Uyên. Một mức giá mà dân chơi lan Trần Mộng miền xuôi khó nghĩ tới mỗi dịp tết về. Nhớ lại cung đường vào bản Hô Tra, chuyện đi xe thôi đã gật gù nhiêu khê lắm lắm, vậy mà còn chuyển cả chậu lan về huyện, tính sơ trọng lượng cũng hơn 40 kg, lại lồm cồm đủ hoa lá, tính riêng việc bọc đùm, băng bó, mất gần 1 giờ mới xong. Chở chậu lan từ Hô Tra xuống huyện mất gần 2 giờ đánh vật với cung đường hiểm trở, công vận chuyển thôi cũng đã xứng tầm. Hỏi A Chùng sao rẻ thế, cậu cười toe: "Anh em lên tận bản mua, mình bán thế thôi, năm nay thời tiết thuận nên nhà mình trồng được nhiều. Lan nó cũng như người ấy, nuôi nó khỏe thì lên nhiều ngồng, các chậu to nhà mình năm nay có đến 60 - 70 ngồng hoa". Hô Tra hợp với giống địa lan Trần Mộng bởi là sự hợp thành nhiều thuận lợi, từ thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn nước… Tách biệt với thế giới bên ngoài vì giao thông không thuận lợi, nhưng nhờ thế mà Hô Tra có được bầu không khí trong lành, cây lan ở đây phát triển rất mạnh. Ngồng dài đo được hôm ở nhà Vàng A Chùng hơn 1,2 m, đếm ra hơn 40 bông, A Chùng cho biết ngồng dài trên 1 m là phổ biến, có những ngồng dài đến cả sải tay, gần 1,5 m. Để chuyển được những chậu địa lan từ Hô Tra về xuôi, ngày trước chỉ có thương lái từ Sapa sang định giá, thu gom và vận chuyển, năm nay người Hô Tra tự lo luôn phần việc này. Châu A Thào, "tổng tiêu đầu" địa lan của Hô Tra cho biết: "Bọn em tập hợp lan trong bản lại, dùng băng chính bó chậu, thuê xe đầu kéo vào chở mỗi chuyến được 20 chậu về huyện rồi tiếp tục thuê xe tải đưa về Hà Nội". Chứng kiến câu chuyện trồng lan, chăm sóc lan, cho đến cách thức đem giống hoa đặc hữu ở Hô Tra đến người tiêu dùng, hiểu được vì sao năm nay lan Trần Mộng giá mềm hơn các năm trước.Không phải vì kinh tế xuống, cũng không phải người chơi không mặn mà, mà là phương cách kinh doanh của người trồng lan đã thay đổi, không còn lệ thuộc nhiều vào thương lái trung gian. Trước đây, thương lái có cách mông má, gán ghép câu chuyện, đẩy sản vật đặc sản vùng miền lên thành cao quý, gắn với vua chúa, kiểu như là lan tiến vua, lan vua nằm mộng… cốt đẩy giá sản vật vượt ngưỡng. Trong khi người trực tiếp gắn liền với sản vật - trường hợp này là cây địa lan ở Hô Tra - lại bị o ép giá tơi tả. Phương tiện truyền thông phát triển, cũng giúp dân bản như Châu A Thào hiểu thêm nhu cầu thị trường và cách thức lấy gốc đem bán tận ngọn ở thời bây giờ không còn là bí mật hay quá khó. Lan Trần Mộng quay về giá trị đúng nhờ hình thức kinh doanh như thế. Nguồn lợi kinh doanh đến trực tiếp với người tạo ra sản phẩm, qua đó khuyến khích người trồng lan ở Hô Tra tối ưu được thế mạnh vốn có, từ việc nhân giống, chăm sóc, phát triển quy mô thành một vùng địa lan thủ phủ của Lai Châu. Chuyển lan xuống Hà Nội từ đầu tháng 1.2025, bày gian hàng trên đường Cổ Linh, đến chiều tối 28 tháng chạp, Châu A Thào cùng các anh em ở bản Hô Tra linh đình với bữa tiệc ở trung tâm H.Tân Uyên, kết thúc chuyến đem lan về phố thành công mỹ mãn. Thào khoe: "Bọn em bán hết anh ạ, hơn 200 chậu, giá trung bình trên 200.000/ngồng". Các chậu lan A Thào mang từ Hô Tra xuống, chậu bé nhất 15 ngồng bông, nhiều nhất 68 ngồng, một thu nhập đáng để vui mừng. Cũng nhờ thông tin rộng mở, những hộ trồng lan ở Hô Tra như nhà Vàng A Chùng với 9 năm kinh nghiệm chăm sóc và nhân giống lan Trần Mộng, nay đều tự chủ tất cả các công đoạn, từ gieo trồng, chăm sóc, giao bán. Hôm ở vườn nhà Vàng A Pa, gặp một chậu lan có màu nâu tím lạ mắt đang trổ bông, hỏi ra mới biết A Pa lấy giống từ Trung Quốc sang để ươm thử hơn năm nay, cây phát triển khỏe, ngồng hoa dài.A Pa hào hứng bảo chỉ sang năm sau là có thể nhân giống ra rộng được. Hiện lan Trần Mộng ở Hô Tra đang có 7 màu khác nhau, phổ biến có xanh ngọc, vàng chanh, xanh lơ, vàng nâu… Cả 140 hộ ở bản Hô Tra đều trồng địa lan. Thống kê từ Phòng Nông nghiệp H.Tân Uyên, tính bình quân mỗi hộ 100 chậu, giá thị trường thấp nhất là 1 triệu/chậu, đủ để Hô Tra năm nay tưng bừng tết lớn.Anh điều tra TikTok, Reddit về hành vi thu thập dữ liệu trẻ em
Chiều 17.1, tại hội trường Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế, đông đảo sinh viên đã tham dự chương trình vinh danh học sinh, sinh viên, trao học bổng, quà và hỗ trợ vé xe về quê đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.Dịp này, Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế đã trao 62 học bổng (mỗi suất 2 – 3 triệu đồng) và 111 suất quà cùng vé xe về quê đón tết cho các sinh viên nghèo hoàn cảnh khó khăn, sinh viên có gia đình vừa chịu ảnh hưởng nặng của những đợt bão lụt trong năm 2024. Tổng kinh phí học bổng, quà là 180 triệu đồng.Kinh phí cho hoạt động lần này được trích từ quỹ khuyến học của nhà trường và nguồn kinh phí vận động quyên góp từ doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị, thầy cô giáo, nhà hảo tâm, các cựu sinh viên và sinh viên.Nhận được quà tết sớm, nhiều sinh viên xúc động, vui mừng khi bớt đi nỗi lo trong những ngày cận tết. Bùi Anh Duy (quê xã Lộc An, H.Phú Lộc, TP.Huế) là một trong số sinh viên được nhận học bổng đợt này. Duy có hoàn cảnh rất đặc biệt, là nhân vật trong bài viết "Cậu học trò nghèo vất vả mưu sinh, nuôi giấc mơ vào đại học" trên Báo Thanh Niên đăng ngày 10.7.2024. Ngoài giờ học, vì nhà nghèo, Duy phải đạp xe hàng chục cây số mỗi ngày để đi giao mắm, tìm nguồn thu nhập để chạy ăn từng bữa cho gia đình 8 thành viên. Công việc này cũng là hy vọng có thu nhập duy nhất để cậu học trò nghèo nuôi giấc mơ vào đại học lúc đó. Sau khi bài viết đăng tải, chàng trai nghị lực này đã được bạn đọc Báo Thanh Niên hỗ trợ hơn 40 triệu đồng.Gặp lại PV Thanh Niên, Duy vui sướng chia sẻ, nhờ sự giúp đỡ của bạn đọc nên giờ đây đã thực hiện được ước mơ. Hiện Duy đang là sinh viên năm nhất ngành quản lý nhà nước, Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế."Được sự giúp đỡ của các cô chú và nhà trường, em đã thực hiện được ước mơ của mình. Năm nay, được trường trao học bổng, em rất vui vì có thêm tiền để phụ giúp cho mẹ trong dịp tết", Duy thật thà kể. Nhận xét về Duy, thầy giáo Nguyễn Tường Du, Chủ tịch Hội Sinh viên Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế, bày tỏ sự cảm phục trước nghị lực của chàng sinh viên nghèo. "Ngoài là một sinh viên có thành tích học tập tốt, Duy còn là chàng trai năng nổ, thường xuyên tham gia các hoạt động xã hội trong và ngoài trường. Suất học bổng lần này mà Duy giành được rất xứng đáng với những nỗ lực của em", thầy Du nói.Phát biểu tại buổi lễ, TS Phan Tuấn Anh, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học - ĐH Huế, chia sẻ những khó khăn của các bạn sinh viên. Hoạt động này thể hiện sự đồng hành, quan tâm chăm lo của toàn thể lãnh đạo nhà trường và xã hội đối với học sinh, sinh viên.
Biến đất hoang thành vườn rau công nghệ
Chiều 11.3, SVĐ Trường ĐH Tôn Đức Thắng bùng nổ với trận tứ kết đầu tiên của Giải bóng đá Thanh Niên Sinh viên Việt Nam lần III - 2025 (TNSV THACO Cup 2025), nơi hai chiến binh Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM và Trường ĐH Quy Nhơn chạm trán. Không chỉ những pha đấu bóng nghẹt thở trên sân, mà sự cuồng nhiệt trên khán đài đã biến trận đấu càng thêm gay cấn và quyết liệt.Giữa biển người hâm mộ đó, ở một góc khán đài rộng lớn, hai cổ động viên nữ nhỏ nhắn, xinh đẹp, nhiệt thành của đội Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đến từ sớm và chăm chú theo dõi từng đường bóng.Không chỉ sở hữu vẻ ngoài xinh xắn, Trầm còn là một người am hiểu và đam mê bóng đá thực thụ, khi bắt đầu tham gia bộ môn thể thao này từ rất sớm.Bạn thân của Trầm, người luôn đi xem Trầm đá các trận bóng khác, lần đầu tiên đến sân cổ vũ, cũng không giấu được sự thích thú.Và rồi, sau 90 phút nghẹt thở, đội bóng Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đã bản lĩnh giành lấy tấm vé vào bán kết, tiếp tục hành trình chinh phục ngôi vương trong sự vỡ òa niềm vui của các CĐV có mặt tại sân cổ vũ. Đây là lần đầu tiên họ góp mặt ở vòng chung kết và đã ngay lập tức lọt vào tốp 4 đội mạnh nhất.
Trước thực tế, thời tiết miền Bắc đang là điều kiện thuận lợi cho cúm lây lan, tăng mạnh, bác sĩ Đồng Thế Uy (Trung tâm Thận tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai), lưu ý về thêm về nguy cơ lây nhiễm: "Cúm chủ yếu lây qua giọt bắn hô hấp khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần. Quan hệ tình dục thường kèm tiếp xúc gần, hôn môi, ôm ấp…đều là điều kiện lý tưởng để virus phát tán".Trước một số thắc mắc "khi bị cúm, cơ thể cần nghỉ ngơi hay vẫn có thể vận động nhẹ, như quan hệ tình dục", bác sĩ Uy chia sẻ: "Khi bị cúm, cơ thể cần tập trung năng lượng để chống virus. Quan hệ tình dục là hoạt động tiêu hao thể lực, có thể khiến người bệnh mệt mỏi hơn, thậm chí kéo dài thời gian hồi phục. Nếu bạn sốt cao, đau đầu, ho liên tục, hãy ưu tiên nghỉ ngơi. Chỉ nên cân nhắc "yêu" khi triệu chứng nhẹ như hắt hơi, sổ mũi". "Nếu triệu chứng nhẹ, việc "ân ái" có thể kích thích cơ thể giải phóng endorphin - hormone giúp giảm đau nhức, cải thiện tâm trạng. Đây cũng là cách để các cặp đôi duy trì kết nối, giảm cảm giác cô đơn khi ốm. Tuy nhiên, cần đảm bảo cả hai cùng đồng ý và sức khỏe cho phép", bác sĩ Uy cho biết.Theo bác sĩ Uy: "Dù cúm không lây qua đường tình dục như HIV hay herpes, nhưng ở gần người bệnh vẫn khiến bạn dễ nhiễm. Đặc biệt, người bệnh có thể lây virus từ 1 ngày trước khi phát triệu chứng đến 5 - 7 ngày sau đó".Chuyên gia về thận - tiết niệu cũng cũng lưu ý, quan hệ tình dục khi một trong hai người nhiễm cúm, vẫn cần lưu ý ngừa lây nhiễm: tránh hôn môi, tiếp xúc mặt đối mặt vì đây là đường lây chính; rửa tay sạch trước và sau khi quan hệ; che miệng bằng khăn giấy khi ho, hắt hơi và vứt ngay vào thùng rác; vệ sinh cơ thể sau khi quan hệ để loại bỏ mồ hôi, dịch tiết chứa virus. Cần ngừng hoạt động ngay lập tức và nghỉ ngơi nếu xuất hiện khó thở, tức ngực, chóng mặt, buồn nôn hoặc sốt cao trên 39 độ C không hạ. Những triệu chứng này cho thấy cơ thể đang quá sức, và cần được theo dõi y tế nếu không cải thiện. "Tránh quan hệ nếu bạn tình thuộc nhóm dễ biến chứng như: phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, hen suyễn. Virus cúm có thể gây nguy hiểm cho những đối tượng này", bác sĩ Uy khuyến cáo.Cũng theo bác sĩ Uy, quyết định "yêu" phụ thuộc vào mức độ bệnh và sự đồng thuận của cả hai. Hãy ưu tiên sức khỏe, áp dụng nghiêm túc biện pháp phòng ngừa và "chuyện ấy" đến khi khỏe hẳn. Người bệnh nên thăm khám bác sĩ ngay nếu có triệu chứng bất thường. Các bệnh nhân cúm có các vấn đề liên quan đến thận, có thể đến Trung tâm Thận tiết niệu và lọc máu Bệnh viện Bạch Mai để được các bác sĩ khám và tư vấn điều trị; hoặc đặt lịch khám qua tổng đài của bệnh viện 1900.888.866.
Cô bé 12 tuổi nuôi đam mê chạy bộ từ những chiều chăn bò
Thi cho biết từ nhỏ đã có cơ địa dễ tăng cân và “to con” hơn bạn đồng trang lứa. Việc này từng khiến cô trở thành tâm điểm của những lời miệt thị ngoại hình. Thi cho biết cũng đã cố gắng giảm cân bằng nhiều phương pháp nhưng không hiệu quả, thậm chí là ảnh hưởng đến sức khỏe. Giờ đây, Thi chỉ duy trì việc tập thể dục và ăn uống khoa học để đảm bảo sức khỏe chứ không còn những suy nghĩ phải giảm cân một cách cực đoan. Thi cho biết phải trải qua nhiều tổn thương mới suy nghĩ tích cực và yêu thương bản thân như thời điểm hiện tại.
