viết truyện

Chiến sự Ukraine ngày 731: Lời nhắn từ phương Tây đến Kyiv

Nguyễn Thu Trang vào Top 50 Nữ lãnh đạo xuất sắc Châu Á Thái Bình Dương

Để trả lời cho câu hỏi về năm Ất Tỵ 2025 này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về âm lịch - đóng vai trò quan trọng với đời sống văn hóa và tinh thần của người phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng.Theo nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam, nếu dương lịch được đặt ra dựa trên chu kỳ chuyển động của trái đất quanh mặt trời, thì âm lịch dựa trên chu kỳ chuyển động của mặt trăng quanh trái đất. Mặt trăng chuyển động quanh trái đất mỗi vòng hết 27,32 ngày.Trên thực tế, vì bản thân trái đất còn có chuyển động quanh mặt trời nên mặt trăng cần thêm một chút thời gian nữa để trở về vị trí cũ trên bầu trời khi nhìn từ trái đất. Do vậy chu kỳ mà chúng ta quan sát thực tế của mặt trăng là 29,53 ngày. Chu kỳ này được gọi là một "tuần trăng".Từ xa xưa, người phương Đông đã nhận thấy khoảng 12 tuần trăng tương đương với một chu kỳ thời tiết. Để thuận tiện cho việc quan sát, dự đoán thời tiết phục vụ sản xuất nông nghiệp, người ta chọn một chu kỳ này là 1 năm, mỗi tuần trăng gọi là một tháng. "Tuy vậy, cứ 3 năm thì lại bị chậm so với chu kì thời tiết khoảng 1 tháng nên cần có thêm một tháng bù vào. Những năm có tháng bù vào này được gọi là năm nhuận. Người phương Đông cổ đặt ra hai yếu tố nữa là can và chi, hay gọi đầy đủ là thiên can và địa chi, đều có cơ sở từ quan sát thiên văn", chuyên gia phân tích.Trước kia, người ta chưa biết rằng các ngôi sao trên bầu trời đều là các thiên thể như mặt trời, chỉ có riêng các hành tinh là chuyển động quanh mặt trời. Tuy vậy, người thời đó đã nhận thấy có năm đốm sáng không đứng im so với nền trời sao mà vị trí thay đổi mỗi ngày, họ gọi chúng là các hành tinh.5 hành tinh này gồm: sao Thủy, sao Kim, sao Hỏa, sao Mộc và sao Thổ, được gọi là ngũ hành. Sở dĩ không có sao Thiên Vương và sao Hải Vương chỉ có thể quan sát qua kính thiên văn nên người thời xưa không nhìn thấy.Khi quan sát 5 hành tinh này, người phương Đông cổ nhận thấy mỗi hành tinh đều có một chu kỳ nhất định để chúng trở về vị trí cũ so với nền trời sao. Cụ thể như sau: sao Thủy: khoảng 0,25 năm; sao Kim: khoảng 0,6 năm; sao Hỏa: khoảng 2 năm; sao Mộc: khoảng 12 năm; sao Thổ: khoảng 30 năm.Sao Hỏa cứ 2 năm lại về vị trí cũ, nên mỗi chu kỳ của nó được coi tương ứng với một hành trong ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), mỗi hành 2 năm như vậy nên có 1 năm mang tính dương và một năm mang tính âm. Tổng cộng mỗi chu kỳ như vậy là 10 năm, vậy nên người ta đặt ra 10 can tương ứng với âm và dương của mỗi hành.10 can gồm: Giáp, Ất tương ứng với Mộc; Bính, Đinh tương ứng với Hỏa; Mậu, Kỷ tương ứng với Thổ; Canh, Tân tương ứng với Kim; Nhâm, Quý tương ứng với Thủy. Trong khi đó sao Mộc hết khoảng 12 năm trở về vị trí cũ. Con số 12 này cũng trùng với số tuần trăng trung bình của một năm. Vậy nên 12 chi được đặt ra, mỗi chi gắn vào một năm theo chu kỳ này và vào một tháng trong năm. Sao Mộc có chu kỳ trùng khớp như vậy nên còn được gọi là Tuế Tinh. 12 chi gồm có: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi. Mỗi năm âm lịch được gọi tên bằng một can đi với một chi. Vì bội số chung nhỏ nhất của 10 và 12 là 60 nên có thể thấy ngay rằng cứ 60 năm thì chu kỳ mới kết thúc. Chẳng hạn chúng ta đón tết Ất Tỵ bây giờ thì phải đúng 60 năm sau mới lại được thấy tết Ất Tỵ. Con số 60 này cũng chính là bội số chung nhỏ nhất của 2, 12 và 30 (chu kỳ của các hành tinh như nêu trên), nên 60 năm cũng chính là khoảng thời gian tương đối chính xác để tất cả 5 hành tinh quay trở lại vị trí tương đối như cũ. Chu kỳ này còn thường được gọi là "lục thập hoa giáp".Theo như phân tích trên, nếu như năm 2024 là năm Giáp Thìn thì năm 2025 theo can và chi sẽ là Ất Tỵ. Tương ứng, năm 2026 sẽ là năm Bính Ngọ.

Gen Z đi làm, gặp đồng nghiệp lớn tuổi hơn ba, mẹ thì xưng hô thế nào?

Sáng 19.1, trong chuyến công tác tại Quảng Nam, ông Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ đến thăm, tặng quà, chúc tết các gia đình chính sách, hộ nghèo và công nhân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn TX.Điện Bàn (Quảng Nam).Báo cáo với Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, ông Nguyễn Minh Hiếu, quyền Chủ tịch UBND TX.Điện Bàn, cho biết toàn thị xã có hơn 19.820 liệt sĩ; 3.140 Bà mẹ Việt Nam anh hùng (hiện có 46 mẹ còn sống); 7.240 thương, bệnh binh; hơn 3.000 người hoạt động cách mạng bị địch bắt tù đày; hơn 9.000 người có công giúp đỡ cách mạng...Ngoài ra, hiện trên địa bàn TX.Điện Bàn có 376 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 0,63%) và 465 hộ cận nghèo (chiếm tỷ lệ 0,75%). Địa phương đã chuyển quà Chủ tịch nước tặng gần 14.690 người, với tổng kinh phí hơn 4,5 tỉ đồng; chuyển quà của UBND tỉnh Quảng Nam tặng gần 17.370 người với tổng kinh phí gần 13 tỉ đồng.Phát biểu tại chương trình, Phó thủ tướng thường trực cho biết Quảng Nam là địa phương điển hình của cả nước khi có rất nhiều đối tượng chính sách, gia đình liệt sĩ, người có công, Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Lịch sử hào hùng của Quảng Nam nói chung và TX.Điện Bàn nói riêng là rất đáng tự hào."Bằng mọi cách, cả nước đang chung tay chăm lo cho đời sống người dân để có cái tết no đủ, ấm áp và đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của đất nước ta", ông Bình nói.Ông Bình cũng đề nghị từ nay đến Tết Nguyên đán, lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng như TX.Điện Bàn tiếp tục theo chương trình, kế hoạch đến tận nhà, nhất là các gia đình chính sách, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người có công, hộ nghèo để chuyển quà của Trung ương, của tỉnh và của thị xã cho bà con."Phải kiểm tra thật kỹ, chu đáo, không để gia đình nào "tối lửa tắt đèn" dịp tết. Tết phải thật sự đầy đủ, ấm áp, vui vẻ và hạnh phúc. Chúng ta đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc để mang lại hạnh phúc cho người dân; làm cho đất nước giàu mạnh, thịnh vượng, người dân ấm no hạnh phúc, có cuộc sống đủ đầy hơn", ông Bình nhấn mạnh.Phó thủ tướng thường trực cũng cho hay, năm nay tập trung lớn cho việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo, gia đình chính sách. Làm sao để bước vào đại hội nhiệm kỳ tới sẽ không còn hộ dân nào trên cả nước phải ở trong nhà tạm bợ.Thay mặt đoàn công tác, Phó thủ tướng thường trực gửi lời chúc tới tất cả bà con, những gia đình chính sách, khó khăn có một năm mới an khang - thịnh vượng với cái tết đủ đầy.Dịp này, Phó thủ tướng thường trực trao tặng 250 suất quà cho các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách trên địa bàn TX.Điện Bàn.Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam trao tặng 200 suất quà cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn.Cùng ngày, Phó thủ tướng thường trực cùng đoàn công tác đến thăm, tặng quà, chúc tết gia đình thương binh Hoàng Kim Đức (ở khối phố 3, P.Vĩnh Điện, TX.Điện Bàn) và thương binh Nguyễn Xuân Ngọc (ở khối phố 5, P.Vĩnh Điện). Đồng thời, viếng hương tại nhà Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ, Nhà lưu niệm Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi ở TX.Điện Bàn.

Ngày 15.3, chương trình Ngày hội Giấc mơ Lọ Lem do PNJ tổ chức dành cho các em nhỏ diễn ra tại Nhà văn hóa Thanh Niên TP.HCM. Tại đây, các bé không chỉ được trải nghiệm những trò chơi thú vị như bắn cung, tô màu, làm vòng tay… mà còn được các chuyên gia hướng dẫn kỹ năng mềm. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của Hoa hậu H’Hen Niê khiến không khí của sự kiện trở nên sôi động hơn. Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 dành thời gian chụp ảnh, trao vòng tay và trình diễn của các bé.

Làm lợi cho xã hội hơn 26 tỉ đồng

Tối 17.1, nguồn tin của Thanh Niên cho biết, Công an H.Phú Xuyên (Hà Nội) đang phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ liên quan điều tra nguyên nhân tử vong của 4 người trên địa bàn xã Hoàng Long (H.Phú Xuyên).4 nạn nhân được xác định là người thân trong cùng gia đình, được phát hiện tử vong trong ngôi nhà ở xã Hoàng Long.Những người dân sống gần hiện trường cho hay, các nạn nhân gồm cụ bà hơn 70 tuổi, con dâu khoảng 50 tuổi và 2 cháu nội của cụ bà khoảng gần 20 tuổi. Thời điểm phát hiện sự việc, con trai bà cụ không có mặt tại địa phương.Ngay sau khi nắm thông tin, Công an H.Phú Xuyên đã có mặt phong tỏa hiện trường để tổ chức khám nghiệm, phối hợp điều tra nguyên nhân.