Ô tô con lại chạy ngược chiều trên cao tốc Thái Nguyên
Trang chủ của Quỹ Giải thưởng kỹ thuật Nữ hoàng Elizabeth vừa đưa tin, giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth 2025 được trao cho 7 cá nhân xuất sắc. Đặc biệt, cả 5 nhà khoa học được nhận giải thưởng chính giải thưởng VinFuture của tỉ phú Phạm Nhật Vượng năm 2024 đều được vinh danh tại giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth 2025.7 nhà khoa học được nhận giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth 2025 gồm: GS Yoshua Bengio (Canada), GS Geoffrey Hinton (Anh), GS John Hopfield (Mỹ), GS Yann LeCun (Pháp), ông Jensen Huang (Mỹ), TS Bill Dally (Mỹ), GS Fei-Fei Li (Mỹ). Đây là những người có đóng góp quan trọng cho sự phát triển của học máy hiện đại, một thành phần cốt lõi tạo nên tiến bộ vượt bậc về trí tuệ nhân tạo (AI).Cùng trao giải thưởng năm 2025 cho 7 nhân vật xuất sắc này, Quỹ Giải thưởng kỹ thuật Nữ hoàng Elizabeth muốn ghi nhận cả 3 trụ cột cốt lõi của học máy hiện đại là thuật toán, phần cứng hiệu suất cao và bộ dữ liệu chất lượng.Trong đó, các giáo sư Yoshua Bengio, Geoffrey Hinton, John Hopfield và Yann LeCun từ lâu đã nghiên cứu thuật toán học sâu cùng mạng nơ-ron (mạng thần kinh nhân tạo) như một mô hình hiệu quả cho máy học và đây hiện là mô hình thống trị. Ông Jensen Huang và TS Bill Dally đã dẫn đầu quá trình phát triển nền tảng phần cứng hỗ trợ hoạt động của các thuật toán học máy hiện đại. GS Fei-Fei Li đã xác định tầm quan trọng của việc cung cấp các tập dữ liệu chất lượng cao, vừa để đánh giá tiến độ vừa hỗ trợ việc đào tạo các thuật toán học máy.Trước đó, ngày 6.12.2024, tại Hà Nội, giải thưởng chính VinFuture 2024 cũng đã được trao cho GS Bengio, GS LeCun, GS Geoffrey Hinton, ông Jensen Huang, GS Fei-Fei Li, cũng bởi những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của học sâu. Giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth về kỹ thuật có trị giá 500.000 bảng Anh, được trao lần đầu năm 2013, được trao định kỳ 2 năm một lần để tôn vinh những sáng kiến kỹ thuật đột phá, mang lại lợi ích cho nhân loại toàn cầu. Đây cũng là một giải thưởng rất uy tín của thế giới khi mà hội đồng giải thưởng đều là những nhà khoa học hàng đầu thế giới; những cá nhân được trao giải đều là những nhà khoa học có đóng góp mang tính đột phá trong kỹ thuật cho nhân loại.Xe 'su cóc' sang đường như tự sát, suýt gây tai nạn liên hoàn
Trong những năm gần đây, sự phát triển vượt bậc của công nghệ không chỉ định hình lại các ngành công nghiệp và cấu trúc xã hội mà còn thay đổi chính bản chất tồn tại của con người. Tốc độ đổi mới công nghệ không có dấu hiệu chậm lại và năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm có nhiều đột phá hơn nữa. Việc tiếp cận và thích ứng nhanh với những xu hướng công nghệ này sẽ giúp các tập thể và cá nhân định vị phát triển và tạo ra lợi thế cạnh tranh trong tương lai. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu 4 xu hướng công nghệ sẵn sàng định hình lại thế giới và tác động đến cuộc sống của chúng ta theo những cách khác nhau vào năm 2025.Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hiện phát triển với tốc độ chóng mặt. Khi AI tạo sinh đang dần trở nên quen thuộc, một khái niệm mới xuất hiện là Agentic AI (tác nhân AI). Công nghệ tiên tiến này không chỉ là một thuật ngữ mới trong ngành mà còn là một bước đột phá, hứa hẹn sẽ thay đổi cách AI được ứng dụng trên nhiều lĩnh vực trong đời sống, theo trang web Advanced Television. Vào năm 2025, AI sẽ không chỉ là một công cụ mà nó còn sẽ là một cộng tác viên. Nhiều công cụ hỗ trợ AI đang được sử dụng hiện nay dựa trên các quy tắc hoặc tập dữ liệu tĩnh. Tác nhân AI có thể liên tục học hỏi từ các dữ liệu đầu vào của người dùng và tích hợp thông tin theo ngữ cảnh. Sau đó, tác nhân AI có thể tự đưa ra quyết định mà ít, thậm chí là không cần sự giám sát hay can thiệp của con người.Bên cạnh đó, các tác nhân AI có khả năng cách mạng hóa cách các doanh nghiệp xử lý các hoạt động hằng ngày. Chúng có thể tự động quản lý chuỗi cung ứng, tối ưu hóa lượng hàng tồn kho, dự báo nhu cầu và giải quyết các kế hoạch hậu cần phức tạp. Bằng cách xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ và đưa ra quyết định theo thời gian thực, chúng có thể cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động và giảm chi phí cho doanh nghiệp.Tiến sĩ Thomas King, Giám đốc công nghệ của công ty điều hành trung tâm kết nối mạng Internet De-Cix (Đức) nhận định: "Việc tạo ra giá trị thông minh đòi hỏi các công nghệ thông minh tương đương. AI không chỉ hỗ trợ quản lý mạng thông minh hơn mà còn hỗ trợ xuất sắc các hoạt động trong mọi lĩnh vực của ngành viễn thông. Từ tối ưu hóa mạng đến hiệu quả năng lượng, phát hiện gian lận và dịch vụ khách hàng, các giải pháp thông minh có thể cải thiện mọi quy trình kinh doanh".Mặc dù triển vọng của tác nhân AI rất lớn, nhưng chúng cũng có những thách thức tiềm ẩn. Những cân nhắc về mặt đạo đức, quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu, sự thiên vị và đảm bảo các hệ thống này đưa ra quyết định phù hợp với các giá trị của con người. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo rằng các tác nhân AI không gây hại hoặc thao túng một số nhóm hoặc thị trường nhất định.Ngoài ra, một vấn đề khác không thể bỏ qua là tác động tiềm tàng của tác nhân AI đối với thị trường việc làm. Mặc dù công nghệ này hứa hẹn tạo ra những cơ hội mới và nâng cao năng suất, nhưng nó cũng có thể thay thế một số công việc nhất định, đòi hỏi lực lượng lao động phải thay đổi kỹ năng và nâng cao trình độ để không bị đào thải.Cuộc đua thống trị internet vệ tinh toàn cầu đang nóng bỏng hơn bao giờ hết. Internet vệ tinh đã thay đổi cục diện cuộc chơi đối với khả năng kết nối và tính khả dụng của mạng ngày nay. Các vệ tinh ở quỹ đạo trái đất thấp (LEO) sẽ sớm cung cấp cho con người khả năng kết nối ở khắp mọi nơi mà không cần điện thoại thông minh hay cơ sở hạ tầng internet sẵn có. Giám đốc điều hành De-Cix Ivo Ivanov cho hay: "Công nghệ truyền dẫn vệ tinh mang đến hy vọng mới từ không gian cho hàng tỉ người hiện đang chịu nhiều bất lợi do khả năng tiếp cận internet hạn chế hoặc không có. Đó là lý do tại sao năm 2025 sẽ chứng kiến cuộc đua internet không gian nóng lên". Với sự khởi đầu sớm, Mỹ hiện dẫn đầu đáng kể về số lượng vệ tinh trên quỹ đạo. Theo Reuters, Starlink của tập đoàn SpaceX (Mỹ) là mạng lưới Internet vệ tinh băng thông rộng giá trị và lớn nhất thế giới hiện nay, có vùng phủ sóng mạnh nhờ vào 5.200 vệ tinh đang hoạt động trong số hơn 6.000 vệ tinh được phóng lên LEO. Không kém cạnh, Trung Quốc đang hướng tới quy mô khoảng 50.000 vệ tinh trên 4 dự án internet LEO của mình, gồm dự án Thiên Phàm với 14.000 vệ tinh, chùm 12.992 vệ tinh của China Satellite Network, chùm 10.000 vệ tinh của Lanjian Aerospace và chùm 13.000 vệ tinh của Quốc Võng. Ngoài 2 cường quốc trên, Ấn Độ, Nga và các quốc gia châu Âu khác cũng đang nỗ lực gia nhập đường đua internet vệ tinh. Theo Hoàn Cầu thời báo dẫn lời ông Zhang Rui, thành viên Hiệp hội nghiên cứu thị trường Trung Quốc đánh giá: "Tương lai của internet vệ tinh có thể sẽ chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt giữa Mỹ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu và Nga. Đây là những nền kinh tế lớn duy nhất có năng lực tích hợp trong sản xuất vệ tinh, phóng, thiết bị mặt đất và dịch vụ vận hành".Theo trang web Medium, ngành công nghiệp xe tự lái đang trên đà tăng trưởng bùng nổ, với dự đoán thị trường sẽ vượt quá 400 tỉ USD vào năm 2035. Các công ty như Tesla (Mỹ), Honda (Nhật Bản), Mercedes-Benz (Đức), Baidu và Didi Chuxing (Trung Quốc)... đang nỗ lực không ngừng để phát triển loại xe tự lái. Do đó, năm 2025 có thể sẽ chứng kiến sự tăng tốc đáng kể trong cuộc đua này.Một trong những yếu tố chính thúc đẩy sự tăng trưởng này là những tiến bộ do AI thúc đẩy trong học máy và thị giác máy tính, cho phép xe di chuyển trong các môi trường phức tạp với ít hoặc không có sự can thiệp của con người. Nếu phổ biến, xe tự lái có thể góp phần quan trọng trong việc giải quyết vấn đề an toàn đường bộ, giảm tắc nghẽn giao thông và giảm lượng khí thải ra môi trường. Những đổi mới này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy công nghệ tự động, định hình trải nghiệm lái xe trong tương lai cũng như mở ra kỷ nguyên mới về khả năng di chuyển thông minh hơn và kết nối hơn. Tỉ phú Elon Musk, CEO của hãng xe điện Tesla (Mỹ) từng chia sẻ chúng ta chỉ còn cách công nghệ tự động hoàn toàn chỉ vài năm nữa. "Bạn có thể ngủ thiếp đi và thức dậy ở đích đến", theo The New York Times dẫn lời ông Musk hồi tháng 10.2024. Mặc dù xe tự lái đã đạt được nhiều tiến bộ vượt bậc, nhưng để phổ biến trên đường phố, cần vượt qua các thách thức về kỹ thuật, pháp lý, xã hội và kinh tế. Ngoài ra, việc xây dựng niềm tin từ người dùng và đảm bảo an toàn trong mọi tình huống cũng là yếu tố quyết định sự thành công của công nghệ này. 4. Robot hình người phổ biến trong các nhà máy và hộ gia đìnhTheo Advanced Television, robot hình người đã có những bước tiến vượt bậc. Quy mô thị trường toàn cầu cho robot hình người được dự báo sẽ đạt gần 10 tỉ USD vào năm 2030. Chúng dự kiến sẽ phổ biến tại các hộ gia đình và nơi làm việc vào năm 2025.So với robot công nghiệp có thể chỉ làm một nhiệm vụ, thì các robot mang hình dáng con người có thể di chuyển, làm việc bên cạnh con người với các thao tác cơ bản như mang vác, lắp ráp, chọn lựa đồ vật để di chuyển... Thường tích hợp công nghệ AI, robot dễ lập trình, điều chỉnh để thực hiện nhiều loại tác vụ, thích hợp cho môi trường doanh nghiệp cũng như sử dụng trong gia đình.Tiến sĩ Thomas King cho biết: "Cùng với khả năng học hỏi từ con người, khả năng tải xuống các kỹ năng mới từ đám mây hoặc chia sẻ chúng giữa các robot khác nhau sẽ làm tăng đáng kể tính linh hoạt và khả năng sử dụng của robot".Trong năm 2024, nhiều nhà sản xuất đang thử nghiệm và cạnh tranh khốc liệt để sớm có sản phẩm thương mại hóa. Dự kiến robot hình người sẽ được sản xuất hàng loạt tại Trung Quốc vào năm 2025, Mỹ và châu Âu vào năm 2026 , theo Advanced Television.
Thương hoài khoanh bánh tét chiên của bà ngoại!
Hợp chất nói trên chưa từng được sử dụng trong một cuộc tấn công khủng bố nào ở Mỹ hay châu Âu, và các nhà điều tra đang tìm hiểu cách kẻ tấn công, được xác định là Shamsud-Din Jabbar (42 tuổi), học cách sản xuất chất nổ, theo tờ The Telegraph ngày 5.1 dẫn lời các quan chức thực thi pháp luật.Jabbar đã sử dụng hợp chất nói trên trong hai quả bom tự chế, được tìm thấy trong tủ lạnh trên phố Bourbon, nơi thủ phạm thực hiện vụ tấn công chết người vào ngày đầu năm mới. Hai quả bom đó đã không phát nổ và vẫn chưa rõ liệu bom không nổ là do trục trặc hay do chưa được kích hoạt.Dù Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã kết luận rằng Jabbar có khả năng không được bất kỳ ai khác hỗ trợ trong vụ tấn công, nhưng giờ đây FBI sẽ tìm cách xác định xem Jabbar có được một cá nhân hay tổ chức nào đó dạy cách chế tạo thiết bị nổ bằng hợp chất hiếm hay không.Jabbar cũng đã cố đốt một căn hộ do thủ phạm thuê, nơi giới chức tìm thấy các vật liệu chế tạo bom khác. Jabbar đã gây ra đám cháy nhỏ trong hành lang của căn hộ thuê, cẩn thận đặt chất xúc tác nhằm làm lan rộng đám cháy, theo FBI. Tuy nhiên, ngọn lửa đã tắt trước khi lính cứu hỏa đến, cho phép giới chức thu thập bằng chứng.Hai khẩu súng và một bộ điều khiển nhằm kích nổ bom cũng được tìm thấy trong xe bán tải của Jabbar và đã được đưa đến phòng thí nghiệm của FBI để kiểm tra.Giới chức liên bang đã khám xét nhà của Jabbar ở thành phố Houston thuộc bang Texas và phát hiện những vật liệu nguy hiểm được cho là đã được sử dụng để chế tạo thiết bị nổ.Các quan chức thực thi pháp luật cũng đã phát hiện ra rằng Jabbar đã đặt trước chiếc xe bán tải mà nghi phạm đã dùng để đâm nạn nhân trước đó 6 tuần, cho thấy Jabbar đã lên kế hoạch tấn công từ trước.FBI cũng đang điều tra hành trình di chuyển của Jabbar, trong đó có cả chuyến đi đến Ai Cập và cố gắng xác định xem người này có trở nên cực đoan trong chuyến đi hay không.Trước khi tiến hành vụ tấn công, Jabbar (một công dân Mỹ sinh ra ở Texas và là cựu quân nhân) đã đăng một số tin nhắn trên mạng xã hội với nội dung rằng ông ta đã được truyền cảm hứng từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).Văn phòng giám định tử thi đã liệt kê nguyên nhân tử vong của tất cả 14 nạn nhân trong vụ đâm xe của Jabbar là "chấn thương cùn". Phát ngôn viên Carolina Giepert của Trung tâm Y tế Đại học New Orleans cho hay 13 người vẫn nằm viện, trong đó có 8 người đang được chăm sóc đặc biệt.
Theo Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ, Nguyễn Trần Khánh Huy (25 tuổi, ngụ xã Giai Xuân, H.Phong Điền, TP.Cần Thơ) bị khởi tố, bắt tạm giam về hành vi "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà Nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015. Nguyễn Trần Khánh Huy là chủ tài khoản Facebook "Chu Nguyên Chương".Trước đó, qua xác minh, Phòng CSHS phối hợp Phòng An ninh mạng Công an TP.Cần Thơ phát hiện Nguyễn Trần Khánh Huy sử dụng tài khoản Facebook "Chu Nguyên Chương" đăng tải nhiều thông tin bịa đặt, xuyên tạc sự thật, vu khống, xúc phạm đến uy tín, danh dự, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn TP.Cần Thơ.Khi biết cảnh sát truy tìm, Huy trốn khỏi địa phương nhưng vẫn liên tục đăng các thông tin xuyên tạc, thách thức... Đến ngày 31.12.2024, cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ đã bắt được Huy khi Huy đang lẩn trốn tại Quảng Trị.
Kỳ 1: Bát nháo thị trường làm đẹp
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và đoàn công tác vào ngày 18.3 có cuộc làm việc với một số đơn vị tại TP.HCM về vấn đề sản xuất thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế.Tại cuộc làm việc, ông Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) cho biết, trong lĩnh vực khoa học công nghệ, ngành y tế đang triển khai ba tổ hợp. Trong đó tổ hợp thứ ba là phát triển công nghệ sinh học, đây là một trong những ưu tiên hàng đầu mà ngành y tế tập trung.Đó là công nghệ nghiên cứu và sản xuất vắc xin, bao gồm sinh phẩm chẩn đoán, sinh phẩm điều trị. Với mục tiêu phát triển vắc xin thế hệ mới và sinh phẩm chẩn đoán, thuốc sinh học để phòng ngừa, điều trị các loại bệnh, đặc biệt là bệnh truyền nhiễm, các bệnh phức tạp. "Trước đây vắc xin với quan điểm là để phòng bệnh, còn hiện nay tiếp cận vắc xin là để điều trị, nhất là các bệnh mà thuốc tân dược hoặc phương pháp điều trị khác thất bại, không có hiệu quả. Như vậy, việc phát triển công nghệ sinh học, đặc biệt là công nghệ vắc xin hết sức quan trọng", ông Nguyễn Ngô Quang nói.Cũng theo ông Nguyễn Ngô Quang, trên thế giới có rất nhiều công nghệ sản xuất vắc xin nhưng hiện công nghệ mới (mRNA) dần thay thế công nghệ truyền thống. Ngành y tế Việt Nam xác định tập trung vào công nghệ mới, đặc biệt là để sản xuất vắc xin để điều trị."Sau 20 năm, Việt Nam đã có 8 trung tâm nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin. Cùng với đó có các nghiên cứu ở cộng đồng, bệnh viện. Hệ thống quản lý phát triển vắc xin của Việt Nam cũng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận. Việt Nam đã nghiên cứu, sản xuất 11/12 vắc xin phục vụ cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Việt Nam cũng đã tiến hành gần 30 nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vắc xin theo tiêu chuẩn quốc tế và dần làm chủ công nghệ sản xuất vắc xin tiên tiến. Hội đồng đạo đức của Bộ Y tế cũng được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) công nhận", ông Nguyễn Ngô Quang chia sẻ.Tuy nhiên, ông cũng nhìn nhận những khó khăn. Theo đó, phát triển vắc xin bao giờ cũng đòi hỏi đầu tư rất lớn, trang thiết bị đồng bộ và chuyên sâu, đội ngũ nhân lực trình độ cao. Mặt khác, nghiên cứu an toàn miễn dịch, đặc biệt là hiệu quả bảo vệ của vắc xin với thời gian có thể kéo dài 10 - 15 năm. Ngoài ra, việc chuyển giao công nghệ và sở hữu bản quyền cũng còn là thách thức. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã ban hành 5 chương trình, trong đó có chương trình riêng cho nghiên cứu, sản xuất vắc xin, là cơ sở giúp cho các đơn vị phối hợp triển khai trên cơ sở nền tảng công nghệ thông minh. Trong năm 2025, ngành ưu tiên cho 4 dự án khoa học công nghệ đột phá, trong đó có dự án nghiên cứu, chuyển giao công nghệ vắc xin, đặc biệt là vắc xin công nghệ mRNA. Ông Nguyễn Ngô Quang cam kết, Bộ Y tế sẽ tạo điều kiện tối đa cho các đơn vị hợp tác quốc tế phát triển nghiên cứu, sản xuất vắc xin. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, không phải khi dịch xảy ra mới tiêm phòng vắc xin, mà cần một chiến lược dài hạn và nền tảng khoa học công nghệ vững chắc. Đó là chủ động dự báo, chủ động nghiên cứu sản xuất các loại vắc xin mới để sẵn sàng tiêm ngừa, để dịch bệnh không xảy ra, hạn chế nguy cơ cao nhất xảy ra dịch. Đó là mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân."Ngành y tế thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến, trong đó có trọng điểm, xây dựng nội lực để sản xuất vắc xin, thuốc sinh học, thuốc chống ung thư… để có sản phẩm hàng đầu, chất lượng cao", Thứ trưởng Bộ Y tế nói.Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay Việt Nam có trên 100 triệu dân và ý thức chăm sóc sức khỏe, phòng chống bệnh tật của người dân rất cao. Trong đó, một trong những giải pháp chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng bệnh truyền nhiễm là tiêm vắc xin. "Bộ Y tế đánh giá cao nỗ lực của các tổ chức nghiên cứu đã không ngừng tìm kiếm mô hình hợp tác mới, sáng tạo để đưa Việt Nam đến gần hơn mục tiêu tự chủ trong sản xuất vắc xin. Đảm bảo nguồn cung ứng ổn định và chất lượng cao", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.Ông Tuyên yêu cầu các đơn vị trong nước phát triển đội ngũ chất lượng cao, thúc đẩy nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn quốc tế. Đây là yếu tố cốt lõi để Việt Nam không chỉ sản xuất vắc xin cho nhu cầu sản xuất trong nước mà còn vươn ra quốc tế.Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, hiện Việt Nam đang tiêm 10 loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Theo lộ trình đề ra, đến năm 2030 sẽ thêm 4 loại vắc xin vào chương trình. Do vậy, sản xuất vắc xin trong nước cần đáp ứng được tất cả các vắc xin này.
