Đi về miền Dao: Người Dao lên đèn
Bên cạnh vai trò đóng góp của Thoại Ngọc hầu Nguyễn Văn Thoại, công lao của nhiều quan chức khác có liên quan cũng đã dần được đề cập đến. Tuy nhiên, chúng ta ít biết hơn về hoạt động của những nhân vật cấp thấp, những người trực tiếp làm việc trên công trường đào kênh.Tháng 10.2024, chúng tôi có dịp tiếp xúc với hậu duệ của ông Lê Văn Huề - một quân nhân cấp thấp từng trực tiếp làm việc trên công trường đào kênh Vĩnh Tế - ở Thốt Nốt (Cần Thơ) là anh Lê Trọng Tiến và được chia sẻ các tư liệu mà gia đình đang lưu trữ.Khối tư liệu bao gồm các giấy tờ liên quan tới Lê Văn Huề từ năm 1814 đến năm 1836, trong đó có 3 văn kiện quan trọng giúp hiểu rõ vai trò của Lê Văn Huề trong đợt đào kênh Vĩnh Tế thứ ba, cũng như công tác điều động và giải tán dân phu của cuộc đào ấy.Theo chính lời khai của Lê Văn Huề, ông sinh năm Ất Tỵ [1785]. Không rõ cha mẹ ông là ai, có lai lịch thế nào. Ký ức gia đình họ Lê ở Thốt Nốt xem Lê Văn Huề là ông tổ. Năm 1806, Lê Quang Định tả rạch Thốt Nốt "hai bên đều có dân cư và ruộng vườn". Tờ chiếu năm 1822 ghi Lê Văn Huề quê ở thôn Thới Hòa Trung, huyện Vĩnh Định, phủ Định Viễn, trấn Vĩnh Thanh. Về sau thôn này đổi tên thành thôn Thạnh Hòa Trung.Địa bạ thôn Thạnh Hòa Trung năm 1836 ghi tên nhiều chủ đất họ Lê như Lê Văn Thông, Lê Văn Huyền, Lê Văn Vạn, Lê Thị Phượng... Chi tiết này cho thấy dòng họ Lê đã tới và khai khẩn vùng Thốt Nốt từ lâu. Bản thân Lê Văn Huề cũng sở hữu một số sở đất và sở vườn. Trước khi lập địa bạ, Lê Văn Huề cùng Nguyễn Thị Lợi đã khai khẩn một số ruộng đất. Ngoài ra, ông còn cùng ba người khác là Văn Đức Hương, danh Quý, danh Đằng khai khẩn nhiều ruộng đất. Lúc lập địa bạ, Lê Văn Huề còn sở hữu một sở điền 21 mẫu, một sở điền 30 mẫu (chung với Lê Văn Hội), một sở vườn 4 mẫu và một sở vườn 3 mẫu (chung với Lê Văn Hội).Năm 1814, lúc 29 tuổi, Lê Văn Huề được chọn vào quân ngũ. Ông được bổ vào đội 3, cơ Vĩnh Bảo Tiền thuộc trấn Vĩnh Thanh. Ít lâu sau, vì "được việc, có năng lực và chuyên cần với công vụ", ông được cử làm tiện nghi Đội trưởng của thập 4 của đội ấy, rồi sau đổi sang thập 3. Năm 1822, đúng kỳ khảo khóa, Lê Văn Huề được thực thụ Đội trưởng ở thập 3, đội 3, cơ Vĩnh Bảo Tiền, được ban tước Huề Tài bá.Vào thời đó, công tác đào kênh Vĩnh Tế đã đi vào giai đoạn chót. Cuối năm Minh Mạng thứ 4 (1823), nhà vua ra lệnh điều động dân phu 5 trấn Phan Yên, Biên Hòa, Vĩnh Long, Định Tường, Hà Tiên tiếp tục việc đào kênh. Ngày nay, con cháu họ Lê ở Thốt Nốt còn giữ được 3 văn kiện cấp cho Huề Tài bá Lê Văn Huề, ra lệnh về việc tổ chức binh dân đi đào kênh Vĩnh Tế. Nhờ đó, ta biết được tình hình tổ chức điều động thời đó.Tờ trát đề ngày 15 tháng giêng năm Minh Mạng thứ 5 (1824) do quan Khâm sai Vĩnh Thanh trấn giao cho Đội trưởng đội 2 của cơ Vĩnh Bảo Trung là Dũng Tài bá Nguyễn Văn Dũng, Đội trưởng đội 3 của cơ Vĩnh Bảo Tiền là Huề Tài bá Lê Văn Huề đi đốc thúc Tri huyện Vĩnh An chiêu tập dân phu. Dân phu được lệnh chuẩn bị dụng cụ, cùng với các hạng tre trúc, rạ lợp. Thời hạn là ngày 25 tháng giêng, mọi người phải có mặt ở đồn Châu Đốc để nhận phần đất phải đào. Số lượng điều động là 1.383, bao gồm cả chức dịch và dân phu.Đến ngày 28 tháng giêng, quan trấn Vĩnh Thanh lại cấp tờ trát cho Huề Tài bá Lê Văn Huề coi sóc toán Vĩnh Nhất để tiến hành đào kênh. Sử sách cho biết phần nhiệm vụ của đợt này là đào mở rộng 1.700 trượng đường kênh còn lại, sau đó khơi rộng đường kênh chảy qua đầm Náo Khẩu Ca Âm. Ngày mùng một tháng năm cùng năm [1824], Bảo hộ Cao Miên Nguyễn Văn Thoại cấp cho Lê Văn Huề tờ bằng xác nhận đã hoàn thành công việc, được trở về quân thứ làm việc.Kênh Vĩnh Tế hoàn thành là một thắng lợi cho giao thông, thương mại và nông nghiệp trên tuyến Châu Đốc - Hà Tiên. Vua Minh Mạng nhân dịp này đã ban thưởng "kỷ lục" (một dạng công điểm) và vàng lụa cho những người tham gia theo thứ bậc khác nhau. Bản thân Lê Văn Huề trở lại quân ngũ. Ông đi lính đến năm 1832 thì được lệnh chở của kho ra Huế dâng nạp, trở về theo quân thứ Gia Định tham gia dẹp loạn Lê Văn Khôi, rồi theo quân thứ An Giang đánh trả quân Xiêm xâm lược. Năm 1834, Lê Văn Huề bị bệnh mắt nên xin về nghỉ để điều trị, rồi đến năm 1836 thì xin nghỉ hẳn. Ngày nay con cháu họ Lê còn chăm sóc mộ phần và nhà thờ Huề Tài bá Lê Văn Huề ở Thốt Nốt.Quán ăn ở TP.HCM có thưởng Tết cho nhân viên: 'Gồng lỗ cũng ráng thưởng!'
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết: Phía tây bắc Bắc bộ và khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên có nắng nóng, nắng nóng gay gắt từ 36 - 38 độ C, có nơi nắng nóng đặc biệt gay gắt trên 39 độ như: Hương Khê (Hà Tĩnh) 39,7 độ C, Đồng Hới (Quảng Bình) 39,2 độ C, Đông Hà (Quảng Trị) 39,2 độ C. Độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 40 - 45%…
5 bí quyết ‘chậm lão hóa’ của Son Tae Young
Tuy nhiên Angelina Jolie cũng làm rõ rằng bà Marcheline Bertrand không khiến cô cảm thấy đó là một sự hy sinh, minh tinh 50 tuổi chia sẻ: "Bà ấy thực sự muốn tôi trở thành một diễn viên. Tôi không nhớ mình đã đưa ra lựa chọn đó như thế nào nhưng tôi nhớ điều đó khiến mẹ tôi rất vui. Mẹ tôi là người quản lý của tôi và chúng tôi là một đội".Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí W, ngôi sao phim Tiên hắc ám chia sẻ về người mẹ quá cố của mình - bà Marcheline Bertrand: "Tôi đã làm điều đó ngay từ đầu vì đó là ước mơ của mẹ tôi. Bà theo đuổi sự nghiệp diễn xuất, nhưng khi 25 tuổi, bà đã ly hôn và có hai đứa con nên quyết định tập trung toàn bộ cuộc sống cho thiên chức làm mẹ".Nữ diễn viên từng đoạt giải Oscar thú nhận rằng cô luôn muốn mua nhà cho mẹ mình và thậm chí bắt đầu trả các hóa đơn cho bà Marcheline Bertrand ngay từ khi kiếm được những tháng lương đầu tiên.Năm 2007, bà Marcheline Bertrand qua đời sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng và ung thư vú khi mới 57 tuổi. Angelina Jolie nhớ lại: "Khi mẹ tôi qua đời, việc trở thành diễn viên của tôi đã trở nên khó khăn hơn vì tôi nhận ra bà là người chịu trách nhiệm lớn nhất".Nữ diễn viên Kẻ cướp lăng mộ nói rằng việc mất mẹ là nỗi đau lớn nhất: "Khi tôi nhìn lại thời điểm đó, tôi có thể thấy cái chết của mẹ đã ảnh hưởng tôi như thế nào. Nó không đột ngột, nhưng đã thay đổi rất nhiều điều bên trong tôi. Mất đi tình yêu thương, vòng tay ấm áp và mềm mại của mẹ giống như việc ai đó xé toạc tấm chăn bảo vệ của tôi".Marcheline Bertrand và nam diễn viên Jon Voight kết hôn năm 1971. Cặp đôi có với nhau 2 người con chung là James Haven và Angelina Jolie. Nhưng họ đã sớm ly hôn vì sự không chung thủy của Jon Voight."Khi cha tôi ngoại tình, cuộc sống của mẹ tôi đã thay đổi. Nó đã thổi tắt giấc mơ về cuộc sống gia đình của bà. Nhưng bà vẫn yêu việc làm mẹ và yêu chúng tôi", nữ minh tinh Hollywood cho biết.
Trong những ngày diễn ra vòng loại khu vực Đông Nam bộ giải Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III-2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025), tại sân vận động Bàu Thành, huyện Long Đất, Bà Rịa – Vũng Tàu, chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương luôn có mặt để theo dõi các trận đấu.Từng là một cầu thủ, HLV, giảng viên thể thao, ông Đoàn Minh Xương cho rằng trình độ đội bóng của các trường tại khu vực Đông Nam bộ còn quá chênh lệch, dẫn đến những trận đấu có rất nhiều bàn thua."Đây là lần thứ hai khu vực Đông Nam bộ tổ chức, chúng ta có 6 đội bóng tham gia. Nhìn chung nếu nói nói ra những đội có chất lượng thì chúng ta cũng có ví dụ đội Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai, Trường ĐH Bình Dương, Trường ĐH Bà Rịa – Vũng Tàu. Tuy nhiên 3 đội bóng còn lại là Trường CĐ Công Nghệ Quốc Tế Lilama2, Trường CĐ Công nghệ và Quản trị Sonadezi, Trường ĐH Lạc Hồng, chất lượng chuyên môn của các đội này có lẽ thời gian vừa rồi các em chưa được đầu tư tập luyện tốt do đó có sự chênh lệch trình độ giữa hai nhóm đội bóng này. Các em quen chơi bóng đá mini, bóng đá sân 5, sân 7 do đó khả năng thích nghi với loại hình thi đấu 11 người các em còn bỡ ngỡ và xa lạ, do đó dẫn đến những thất bại với tỉ số nặng nề", ông nói.Tuy nhiên, vị chuyên gia bóng đá U.70 vẫn đánh giá rất cao những nỗ lực của huyện Long Đất phối hợp với Báo Thanh Niên để tổ chức vòng loại này.Ông cũng cho rằng, đây là một cơ hội tốt để địa phương có thể phát triển phong trào bóng đá học đường nhằm tìm kiếm những tài năng mới cho nền thể thao nước nhà.
Chip Apple M4 nâng tầm AI, hỗ trợ bộ nhớ đến 512 GB
Chia sẻ về câu chuyện "dở khóc, dở cười" khi mua hoa ngày tết, Trần Thị Thu Huyền, sinh viên Trường ĐH Văn hóa Hà Nội (quê ở Hà Tĩnh), nói: "Năm nay mình về khá trễ nên tới hôm nay là 29 tết mới tranh thủ dọn dẹp nhà cửa và mua hoa trang trí. Các năm trước mình đều mua hoa ly để cắm nhưng năm nay hoa ly hết sớm, mình phải. Dạo quanh 4 khu chợ ở huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), 1 cành hoa ly có giá 50.000 đồng. Để được một bình hoa, mình cần mua khoảng 3 cành". Có mặt ở khu chợ tại xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh vào ngày 29 tết, mọi người vô cùng bận rộn nhưng ai ai cũng tranh thủ thời gian đi chợ tết. Qua nhiều năm, nơi đây vẫn lưu giữ được nét truyền thống của một khu chợ quê, khắp nơi tràn ngập hương vị tết từ hoa đào, hoa mai tới bóng bay và đồ ăn vặt.Tranh thủ thời gian về quê để vui chơi tại chợ tết, Phan Đậu Quỳnh Trang (22 tuổi), ngụ hẻm 193/64/35, phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội), cho biết: "Năm nay lịch nghỉ học của trường mình khá trễ, nên tới ngày 26 tết mình mới có thể trở về quê. Mình cũng tranh thủ trang hoàng không khí tết cho gia đình, dọn dẹp nhà và vui chơi cùng bạn bè. Mỗi lần về quê, mình lại thấy vui và hạnh phúc vì được đoàn viên cùng gia đình, được cùng mọi người chào đón một năm mới an lành".Vòng vào các con đường ngõ nhỏ, không khí tết càng rực rỡ bởi những sắc cờ hoa. Mỗi căn nhà đều treo cờ, trưng bày cây, hoa tết. Dù năm nay hoa đào, hoa mai ảm đạm, nở muộn nhưng mỗi gia đình đều chuẩn bị trưng bày trong nhà để cảm nhận được rõ hơn không khí tết.Với truyền thống bánh chưng bao đời nay của người Việt Nam, nhiều nhà đều tự tay gói và nấu bánh chưng, trò chuyện và sưởi ấm bên bếp củi đỏ rực, cầu chúc một năm mới an lành. Trở về quê sau thời gian dài học tập tại Hàn Quốc, Đinh Thị Thu Hương (22 tuổi) chia sẻ: "Mình thấy quê hương đã thay đổi nhiều, đường sá hiện đại hơn, ai ai cũng tất bật chuẩn bị một năm mới vui vẻ và đủ đầy. Mình cũng tranh thủ vui chơi trong mấy ngày ở nhà, cùng gia đình chuẩn bị mâm cỗ và gặp gỡ, trò chuyện với họ hàng".