Nhận định trận Nhật Bản vs Costa Rica (17 giờ ngày 27.11): Cơ hội trong tay ‘Samurai xanh’
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.Phẫn nộ xe khách chạy ẩu, suýt chèn trúng xe máy đang dừng chờ đèn đỏ
Ngay lần đầu trải nghiệm ở giải đấu có thể thức mới lạ, Đặng Thái Hưng, Nguyễn Anh Hào, Lê Hoàng Quân và Phạm Nhật Thái Quang đã cho thấy tiềm năng khi thắng cả 2 trận vòng bảng trước CLB New House (Nga) và Oguzhan Generation (Turkmenistan) để tiến vào bán kết.
Chuyển đổi số tạo hệ sinh thái cho giới trẻ miền Trung khởi nghiệp
Xuất sắc vượt qua dàn đối thủ quốc tế hùng hậu, Nguyễn Đình Như Vân đến từ Việt Nam trở thành chủ nhân của chiếc vương miện Miss Global (Hoa hậu Toàn cầu) 2025 trong đêm chung kết diễn ra tối 9.3 tại Thái Lan. Danh hiệu á hậu 1 được trao cho người đẹp Keri-Ann Amanda Greenwood (Jamaica) trong khi ngôi á hậu 2 thuộc về thí sinh Ediris Rivera Berrios (Puerto Rico).Chiến thắng của Nguyễn Đình Như Vân không gây bất ngờ với nhiều người hâm mộ sắc đẹp bởi cô có màn thể hiện nổi trội trong 2 tuần “chinh chiến” ở đấu trường quốc tế. Trước đêm chung kết, Như Vân được nhiều chuyên trang, khán giả theo dõi cuộc thi dự đoán đăng quang.Như Vân đăng quang Miss Global 2025 giữa lúc đấu trường nhan sắc này vướng lùm xùm “đường lưỡi bò”. Cụ thể, ở đầu đêm chung kết, ban tổ chức có chiếu một đoạn video giới thiệu thí sinh. Nhiều khán giả tinh ý nhận ra đoạn video này có vài giây xuất hiện hình ảnh bản đồ chiếu cận cảnh một phần khu vực Đông Nam Á và xuất hiện một vài được đứt đoạn bất thường ở khu vực Biển Đông.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, lệnh ngừng tấn công đã được đưa ra ngay sau cuộc điện đàm giữa ông Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump vào hôm 18.3.Trong cuộc điện đàm, ông Putin đã chấp nhận đề xuất của ông Trump về việc các bên trong xung đột Ukraine kiềm chế tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau trong 30 ngày. Thông báo từ Điện Kremlin ngày 18.3 cho biết nhà lãnh đạo Nga đã "ngay lập tức" chỉ thị quân đội tuân thủ đề xuất này.Bộ Quốc phòng Nga xác nhận trong một tuyên bố vào hôm 19.3 rằng họ đã "nhận được lệnh từ Tổng Tư lệnh Tối cao về việc ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine".Theo Moscow, khi lệnh của ông Putin được đưa ra, "bảy UAV tấn công của Nga đang trên không, nhắm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine liên quan đến khu phức hợp công nghiệp quân sự ở khu vực Mykolaiv".Để thực hiện lệnh này, hệ thống phòng không Nga đã phải "vô hiệu hóa" các UAV. Sáu máy bay không người lái đã bị hệ thống tên lửa Pantsir bắn hạ, và chiếc còn lại bị máy bay chiến đấu tiêu diệt.Bộ Quốc phòng Nga cũng cáo buộc rằng "chỉ vài giờ" sau cuộc điện đàm Putin-Trump, "Kyiv đã thực hiện một cuộc tấn công có chủ đích bằng ba UAV cánh cố định vào một cơ sở hạ tầng năng lượng tại làng Kavkazskaya thuộc vùng Krasnodar của Nga".
Ngôi nhà theo phong cách maximalism của một nhà thiết kế thời trang tại Ý
Đài Fox News ngày 17.3 dẫn lời thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho hay chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã được tham vấn trước khi Israel tiến hành đợt tập kích khắp Gaza."Chính quyền ông Trump và Nhà Trắng đã được Israel tham vấn về các cuộc tấn công của họ ở Gaza tối nay", bà Leavitt cho hay vào tối 16.3.Thông tin ban đầu cho thấy ít nhất 15 người thiệt mạng ở Gaza, trước khi con số được cập nhật nhiều lần và đã có ít nhất 200 người thiệt mạng, theo Đài Al Jazeera. Sau khi cáo buộc Hamas không đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, Israel tuyên bố tập kích Gaza và cho biết quân đội nước này chuẩn bị tiếp tục tấn công nhằm vào các chỉ huy Hamas và cơ sở hạ tầng ở Gaza "cho đến khi còn cần thiết và sẽ mở rộng chiến dịch này ra ngoài phạm vi không kích".Đài Al Jazeera đưa tin xe tăng Israel vào sáng 18.3 pháo kích vào khu vực phía đông của thị trấn Abasan ở thành phố Khan Younis (Gaza), trùng với thời điểm nổ súng dữ dội.Trong khi đó, Hamas cáo buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và chính phủ nước này phải chịu trách nhiệm vì lật đổ thỏa thuận ngừng bắn, đồng thời nói thêm rằng việc tấn công của Israel số phận của các con tin trở nên khó lường. Hamas kêu gọi các nhà đàm phán buộc Israel chịu trách nhiệm, kêu gọi Liên đoàn Ả Rập và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) ủng hộ người Palestine trong việc "phá vỡ cuộc bao vây bất công áp đặt lên Dải Gaza". Bên cạnh đó, Hamas kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc tổ chức một cuộc họp khẩn cấp và thông qua một nghị quyết buộc Israel phải "ngừng hành động xâm lược".Theo phát ngôn viên Leavitt, Tổng thống Trump đã nói rõ rằng "Hamas, Houthi, Iran và tất cả những bên nào tìm cách khủng bố không chỉ nhằm vào Israel mà còn nhằm vào Mỹ sẽ thấy cái giá phải trả". Tờ The Times of Israel ngày 18.3 dẫn lời phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Brian Hughes nói rằng "Hamas có thể thả con tin để kéo dài lệnh ngừng bắn nhưng thay vào đó lại lựa chọn từ chối và chiến tranh".Trước đó, ông Trump đã từng công khai đưa ra lời cảnh báo rằng Hamas phải thả tất cả các con tin ở Gaza nếu không muốn "mở ra cánh cửa địa ngục".
