Cybercore Gia Lai - 'Tàu vũ trụ' giữa lòng phố núi
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.Kiến nghị điều chỉnh bảng giá đất 5 năm một lần
Nghị định 168/2024/NĐ-CP (Nghị định 168) chính thức có hiệu lực từ ngày 1.1.2025, gây ra nhiều ý kiến trái chiều, nhất là những người thường xuyên điều khiển phương tiện giao thông. Với mức xử phạt tăng cao so với Nghị định 100/2019/NĐ-CP (Nghị định 100), vi phạm giao thông trở thành mối lo ngại lớn. Mặc dù mức xử phạt đã tăng cao, vẫn có rất nhiều người thường xuyên mắc phải những lỗi vi phạm giao thông khiến bản thân phải trả giá đắt. Một trong những lỗi vi phạm giao thông phổ biến, dễ gặp trong dịp Tết là lỗi nồng độ cồn với mức phạt lên đến 40 triệu đồng đối với người điều khiển ô tô, 10 triệu đồng đối với người điều khiển mô-tô, xe máy.Ngoài ra, vẫn có một số lỗi vi phạm giao thông khác như sử dụng mô-tô, xe máy chở hàng hoá quá khổ, sử dụng xe máy leo vỉa hè và vượt đèn đỏ,... Đây đều là những lỗi dễ mắc phải nếu bất cẩn và chủ quan trọng quá trình tham gia giao thông. Để đảm bảo an toàn trong dịp Tết này, người điều khiển phương tiện cần tuân thủ quy định luật An toàn giao thông.
Đề xuất phương án hỗ trợ tài chính Trường quốc tế AISVN
Tình trạng cũng tương tự với TP.HCM nhưng mức độ nhẹ hơn một chút khi chỉ có ngày hôm nay là màu đỏ còn 3 ngày trước đó, mức độ ô nhiễm của TP.HCM là 112 - 115 µm/m3 tương đương với màu cam. Trong những ngày tiếp theo sẽ trở về màu vàng với nồng độ bụi mịn còn dưới 100, tương ứng với màu vàng.
Đội bóng ĐH Kinh tế TP.HCM (UEH) là 1 trong những tân binh tham dự giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - 2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025), ngay lập tức tạo ra ấn tượng rất mạnh.Tại vòng bảng, đội bóng UEH đã mở màn bằng chiến thắng 2-0 trước Học viện Hàng không Việt Nam, tiếp đó đánh bại Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM) 4-1, trước khi cầm hòa "ông lớn" Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM với tỷ số 1-1.Bước vào vòng play-off, thầy trò HLV Trần Đình Thành đã trải qua trận đấu đầy khó khăn, khi bị một cái tên rất mạnh là Trường ĐH Công nghệ TP.HCM dẫn trước ở phút 23 (Nguyễn Huỳnh Minh Duy ghi bàn) và tạo ra sức ép rất lớn.Nhưng bằng quyết tâm của cả tập thể với tinh thần không bỏ cuộc, đội bóng UEH đã có bàn gỡ ngoạn mục ở phút 80+2 do công Lê Tấn Tài đã giúp họ kéo lại hy vọng. Để rồi ở loạt "đấu súng" căng thẳng, đội ĐH Kinh tế TP.HCM đã giành chiến thắng 5-4 để đoạt tấm vé quý giá tham dự vòng chung kết ngay ở lần đầu góp mặt.Sau giây phút vỡ òa sung sướng với chiến thắng nghẹt thở, HLV Trần Đình Thành nghẹn ngào hạnh phúc: "Vào lúc này tôi và cả đội bóng đều ngập tràn hạnh phúc, không biết miêu tả làm sao nữa nhưng tất cả đều rất vui và tự hào.Chúng tôi tự hào khi đã làm được điều xác định ngay từ đầu là xem mỗi trận đấu đều là trận chung kết, dốc hết sức mình với sự tôn trọng tối đa đến mọi đối thủ và các cầu thủ tự tin thể hiện được năng lực của mình.Chúng tôi rất vui khi đã thực hiện được sứ mạng tham dự vòng chung kết giải TNSV THACO cup 2025, mục tiêu ban đầu khi đầu tư vào bóng đá theo ý tưởng của PGS.TS. Bùi Quang Hùng - Phó Giám đốc ĐH Kinh tế TP.HCM".Vậy đâu là động lực thúc đẩy tạo ra kỳ tích giúp ĐH Kinh tế TP.HCM đoạt vé vào VCK ngay lần đầu tham dự vòng loại TP.HCM được đánh giá là khốc liệt nhất Việt Nam chứng kiến hàng loạt "ông lớn" rơi rụng như Trường ĐH Nông lâm TP.HCM, Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM?Đem câu hỏi này đến HLV trưởng Trần Đình Thành, câu trả lời đến từ giữa năm 2023 khi PGS.TS. Bùi Quang Hùng - Phó giám đốc ĐH Kinh tế TP.HCM ấp ủ mô hình xây dựng hệ thống giải nội bộ cho sinh viên UEH.Sau nửa năm ấp ủ và chuẩn bị, đến đầu năm 2024, UEH chính thức ra mắt mô hình giải nội bộ trường UEH League - với quy mô thi đấu vòng tròn, 2 lượt đi về lần đầu tiên xuất hiện tại TP.HCM.Cụ thể, 10 đội bóng xuất sắc nhất đại diện cho 10 khoa và viện của ĐH Kinh tế TP.HCM sẽ đá vòng tròn 2 lượt đi - lượt về, mỗi vòng đấu sẽ diễn ra hàng tuần vào ngày Chủ nhật để chọn ra 4 đội mạnh nhất thi đấu 2 lượt bán kết và chung kết để chọn ra nhà vô địch.Để tăng tính cạnh tranh, UEH League cũng áp dụng việc lên xuống hạng, khi 2 đội bóng xếp chót sẽ phải đá vòng play-off với các đội còn lại để tranh 2 suất sẽ góp mặt tranh tài với 8 đội UEH League ở mùa tiếp theo.HLV Trần Đình Thành cho biết: "UEH League mới nhưng được đầu tư kỹ lưỡng, có giải thưởng bàn thắng và cầu thủ xuất sắc nhất mỗi vòng đấu, có fanpage riêng và được tổ chức ghi hình livestream trực tiếp mỗi vòng đấu.Các trận đấu của UEH League được tổ chức thi đấu vào mỗi Chủ nhật hàng tuần trên sân bóng 7 người trong khuôn viên trường ở cơ sở nằm trên đường Nguyễn Văn Linh. Để tiện cho sinh viên đi cổ vũ, BTC vừa thông báo các vòng đấu mùa tới sẽ diễn ra vào 2 ngày thứ bảy và chủ nhật.Như UEH League 2024, mỗi đội bóng thi đấu 2 lượt đi về tổng cộng 18 trận đấu. Nhà vô địch Viện Đào tạo quốc tế (ISB) đá thêm 2 trận bán kết và chung kết có đến 20 trận tranh tài, đóng góp đến 70% đội hình ĐH Kinh tế TP.HCM lần đầu tham dự vòng loại khu vực TP.HCM".Được biết, theo ghi nhận của người viết đội bóng đầu tiên của Việt Nam xây dựng được hệ thống giải nội bộ bài bản, chuyên nghiệp chính là Trường ĐH Kinh tế quốc dân với NEU League chuẩn bị bước sang mùa thứ 6. UEH League của ĐH Kinh tế TP.HCM chính là mô hình giải league nội bộ đầu tiên của các trường ĐH, CĐ, Học viện tại TP.HCM.
Báo Mỹ New York Times đi tìm quán cà phê tuyệt nhất TP.HCM
Ngày 4.3, BHXH Việt Nam đã thông tin về chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH kỳ tháng 3 sau chuyển đổi mô hình tổ chức bộ máy mới. Thay vì có 21 đơn vị tại T.Ư và 63 BHXH cấp tỉnh như trước đây, từ 1.3, BHXH Việt Nam thuộc Bộ Tài chính hoạt động theo mô hình tổ chức 3 cấp, gồm 14 đơn vị tại T.Ư, 35 BHXH tại khu vực và không quá 350 BHXH cấp huyện.Trong thời gian sắp xếp bộ máy tổ chức cơ quan BHXH không làm gián đoạn, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và bảo hiểm y tế (BHYT).Đặc biệt, công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH, BHTN là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu. Ngay trong 2 ngày làm việc đầu tiên của tháng 3, BHXH Việt Nam đã chủ động tập trung tất cả các nguồn lực, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để trực tiếp thực hiện chuyển tiền chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua tài khoản cá nhân cho 2,7 triệu/3,4 triệu người hưởng trên toàn quốc.Riêng ngày 3.3, BHXH Việt Nam đồng loạt đẩy mạnh chi trả đạt trên 98% trong tổng số gần 1,3 triệu người hưởng qua tài khoản cá nhân phải chi trả trong ngày tại 38 địa bàn tỉnh, thành phố.Đối với những người chưa nhận được, cơ quan BHXH đang tiếp tục phối hợp với các ngân hàng và người hưởng xác nhận lại thông tin tài khoản cá nhân để đảm bảo người hưởng sẽ nhận được tiền lương hưu, trợ cấp BHXH trong thời gian sớm nhất.25 địa bàn tỉnh, thành phố còn lại sẽ tiếp tục thực hiện chi trả theo lịch chi trả đã được thông báo đến người hưởng.Theo Quyết định 391/QĐ-BTC, BHXH Việt Nam là đơn vị đặc thù thuộc Bộ Tài chính, có chức năng tổ chức thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHYT; tổ chức thu, chi chế độ BHTN; quản lý và sử dụng các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách: BHXH, BHTN, BHYT; thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHTN, BHYT theo quy định của pháp luật. Cùng đó, tham gia với cơ quan nhà nước có thẩm quyền xây dựng, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT.
