Như đóa hướng dương - Truyện ngắn dự thi của Hòa Bình (Quảng Ngãi)
Vết da đỏ có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cháy nắng, dị ứng, nổi đề đay hay vẩy nến. Do đó, dấu hiệu này nếu liên quan đến ung thư sẽ dễ bị phớt lờ vì nhiều người không nghĩ đó là vấn đề lớn, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Nếu đã loại trừ hết các nguyên nhân thường gặp, đồng thời tình trạng da đỏ vẫn không khỏi dù đã làm mọi cách thì người bệnh cần sớm đi khám. Tổ chức Skin Cancer Foundation (Mỹ) cho biết ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới.Ung thư da có nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, nếu biểu hiện ra ngoài là vết da đỏ thì đó là ung thư biểu mô tế bào vảy. Bị ung thư này thì da không chỉ đỏ mà còn có cảm giác thô ráp khi chạm vào, đôi khi đóng vảy. Nguyên nhân của loại ung thư này thường là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.Ngoài ra, phản ứng viêm do tế bào ung thư gây ra cũng khiến da đỏ. Chẳng hạn, ung thư xương sẽ gây đau ở vùng có khối u, đồng thời làm da ở vị trí này bị viêm đỏ. Nếu không chú ý đến dấu hiệu đau nhức xương và da đỏ thì khối u xương sẽ ngày càng phát triển lớn hơn. Trong các loại ung thư xương thì u xương là loại phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên.Các chuyên gia cảnh báo da biến đổi sang màu đỏ, tím, nâu hay bất kỳ màu nào thì cũng không được chủ quan. Ngay cả các dấu hiệu này không phải là ung thư hay bệnh nghiêm trọng nhưng cũng là lời cảnh báo bất ổn sức khỏe.Trong những trường hợp mà sự thay đổi màu sắc ở một vị trí trên da xuất hiện không rõ nguyên nhân, từ trước giờ chưa bao giờ gặp thì cần đi khám ngay. Người mắc không nên tự trấn an là vết da đổi màu bất thường đó sẽ biến mất. Trong một số trường hợp, việc trì hoãn điều trị sẽ khiến bệnh tình thêm nặng, theo Healthline (Mỹ).Nâng cao kiến thức về quản lý trong giáo dục - đào tạo
Bộ NN-PTNT đề xuất cho phép chuyển nhượng 1 triệu tấn CO2 cho WB theo ERPA đã ký với giá 5 USD/tấn, khoảng 95% kết quả chuyển nhượng này sẽ được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào NDC.
Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 9.2.2024
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
"Nếu việc ký nghị định thư thuận lợi, xuất khẩu sầu riêng năm 2024 có thể đạt đến 3,5 tỉ USD, tăng hơn 1 tỉ USD so với năm 2023. Qua đó, nâng tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của VN cả năm lên 6,5 - 7 tỉ USD", ông Nguyên tính toán.
Bình Phước ra mắt Sổ tay đảng viên điện tử tích hợp AI
Sáng 13.3, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức cuộc họp đánh giá công tác giải ngân vốn đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia và bàn giải pháp khắc phục tình trạng chậm tiến độ ở một số công trình, dự án.Theo báo cáo của Sở Tài chính tỉnh Quảng Nam, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 do UBND tỉnh giao hơn 8.311 tỉ đồng, tăng 1.200 tỉ đồng so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm. Đến nay, tỉnh đã phân bổ chi tiết cho các ngành và địa phương hơn 7.323 tỉ đồng (đạt 88% kế hoạch). Trong đó, ngân sách Trung ương hơn 2.668 tỉ đồng (đạt 91%), ngân sách tỉnh hơn 4.655 tỉ đồng (đạt 86%).Tuy nhiên, theo số liệu từ Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Nam, tính đến ngày 7.3, kế hoạch vốn đầu tư công mới giải ngân 435,146 tỉ đồng, chỉ đạt 5,24% so với kế hoạch vốn UBND tỉnh Quảng Nam giao từ đầu năm và 6,1% so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao.Tiến độ giải ngân chậm có nhiều nguyên nhân, trong đó có bất cập trong công tác tổ chức triển khai tại địa phương, chỉ đạo chưa quyết liệt, thiếu sự sâu sát.Đáng chú ý, công tác giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn lớn, ảnh hưởng đến tiến độ thi công các dự án. Bên cạnh đó, sự phối hợp trong giải quyết khó khăn, vướng mắc giữa các đơn vị chủ đầu tư chưa kịp thời; nguồn cung vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát và đất san lấp, vẫn còn khan hiếm, tác động không nhỏ đến tiến độ triển khai công trình.Để mục tiêu giải ngân đạt 100% tổng vốn đầu tư công năm 2025, Sở Tài chính tỉnh kiến nghị cần tập trung thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ của các cá nhân, đơn vị liên quan, cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu trong trường hợp giải ngân chậm; gắn trách nhiệm, đánh giá mức độ hoàn thành công việc của các cá nhân, đơn vị được giao với tiến độ thực hiện giải ngân của từng dự án. Ngoài ra, cần kiểm điểm, phê bình đối với các trường hợp không hoàn thành kế hoạch…Phát biểu tại buổi họp, ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, yêu cầu phải tập trung phân bố vốn đầu tư công cho hết, vốn nào không phân bố được thì phải trả lại. Trong đó vốn của Trung ương thì trả cho Trung ương, nếu huyện không phân bố được thì phải trả lại tỉnh.Ngoài ra, cần phải tập trung vào việc điều chuyển vốn, phải làm quyết liệt ngay từ đầu, nơi nào tiêu không được thì phải điều chuyển đến nơi khác để tiêu được.Tập trung khắc phục các công trình, dự án chậm tiến độ, lãng phí, phải có biện pháp, lộ trình triển khai cho từng dự án cụ thể để tháo gỡ khó khăn này.Ông Dũng cũng đề nghị, đối với chính quyền phải tăng cường lãnh đạo cụ thể, thành lập tổ công tác chỉ đạo cụ thể công việc; vướng mắc ở đâu thì phải tập trung chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ chỗ đó một cách tỉ mỉ, cặn kẽ trong từng công việc."Tôi lưu ý là phải tránh cho được cái mất dân chủ, phải công khai minh bạch, không có cá nhân trong việc đầu tư xây dựng cơ bản này. Không có sân trước sân sau, lợi ích cá nhân. Ai mà có ý định sân trước sân sau, điện gửi người này, người kia thì cứ thông tin cho tôi, tôi sẽ cương quyết xử lý dứt khoát việc này", ông Dũng nói.Người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Nam cho rằng, hiện nay, nhiều công trình có vài trăm triệu, vài tỉ đồng thì không lưu tâm, để lại cuối năm thành một cục nợ lớn. "Tôi đề nghị các sở ngành làm chủ đầu tư ở một phần việc nhỏ cũng phải bắt tay vào làm ngay", ông Dũng yêu cầu."Chúng ta có tâm tư chuyện sáp nhập nhưng còn một ngày, một giờ làm việc thì cũng phải làm đến nơi, đến chốn, làm hết mình, không vì chuyện này chuyện kia. Chúng ta làm vì việc chung, vì dân, vì doanh nghiệp nên tập trung làm, làm hết sức mình", Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh thêm.Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho hay, mô hình tổ chức chính quyền dù có thay đổi thế nào đi nữa, không còn huyện thì còn xã, đừng băn khoăn là đi đâu về đâu. "Công việc và nhiệm vụ không có gì thay đổi. Các công trình, dự án chậm tiến độ bằng cách nào, phương pháp gì, cách làm gì cũng phải sớm khắc phục để làm", ông Dũng yêu cầu.Phát biểu chỉ đạo tại buổi họp, ông Lương Nguyễn Minh Triết, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam, yêu cầu phải xác định nhiệm vụ quan trọng của vấn đề giải ngân vốn đầu tư công. Đây là động lực lớn nhất để chúng ta có thể triển khai mục tiêu tăng trưởng 2 con số ngay từ năm 2025. Có thể nói trách nhiệm về giải ngân vốn đầu tư công là trách nhiệm quan trọng nhất trong việc phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn hiện nay.Ông Triết cho rằng, trong bối cảnh hiện nay có nhiều thách thức, tác động tâm lý, nhiều vấn đề khác nhau nên rất dễ dẫn đến sao nhãng công việc. Vì vậy, trách nhiệm của UBND tỉnh, các địa phương, đặc biệt là cấp uỷ, người đứng đầu phải hết sức chú ý."Tôi đề nghị phải tập trung quyết liệt, trách nhiệm hơn, sâu sát thực tiễn hơn, thường xuyên hơn trong hoạt động cấp ủy, UBND các cấp. Đặc biệt lưu ý, tránh tình trạng hiện nay tâm lý bị tác động bởi những thông tin như hiện nay (chuyện sáp nhập – PV) dẫn đến trông chờ, làm việc cầm chừng; thậm chí có biểu hiện buông xuôi, né tránh những việc khó không làm nữa; đặc biệt không tham mưu xử lý những vấn đề vướng bận, bất cập", ông Triết nói.Theo ông Triết, đây là cuộc cách mạng để sắp xếp tinh gọn bộ máy nhưng cũng để lựa chọn cán bộ. Bởi trong thời điểm hiện nay, thái độ công việc, tinh thần trách nhiệm của cán bộ không chắc chắn, sau này sẽ khó tồn tại trong bộ máy mới. Đây cũng là là tiêu chí để lựa chọn cán bộ còn lại trong bộ máy mới.Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo tập trung phân bố hết nguồn vốn đầu tư công trong năm 2025. "Năm ngoái, Quảng Nam là 1 trong 5 tỉnh bị Trung ương phê bình khi không phân bố hết vốn đầu tư công. Chúng ta cứ ưng ôm cục tiền trong đó, trong khi điều kiện bố trí vốn lại không hề có. Tôi đề nghị rà soát lại, cái nào không đủ điều kiện bố trí vốn trong năm 2025, nhất là nguồn vốn Trung ương thì mạnh dạn trả lại cho Trung ương. Việc mình ôn lại cục tiền như vậy là đang góp phần tham gia vào việc gây ra lãng phí", ông Triết nhấn mạnh.