xamiol

Hòa giải nhanh, thân thiện sớm

Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.

'Mưa tim' cho nhóm bạn trẻ đàn hát cải lương ở công viên TP.HCM

Sáng 11.3, anh Bùi Quang Huy, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam đã có buổi tiếp ông Kalganov Vyacheslav Gennadievich, Phó chủ tịch Ủy ban Đối ngoại TP.Saint Petersburg (Liên bang Nga).Tại buổi tiếp, anh Bùi Quang Huy cho biết, trong thời gian qua, mối quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga tiếp tục phát triển tốt đẹp. Chính quyền TP.Saint Petersburg đã nỗ lực trong việc tổ chức hoạt động, sự kiện góp phần vun đắp làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước. Anh Bùi Quang Huy nhấn mạnh, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn coi trọng, đánh giá cao quan hệ hữu nghị, hợp tác với các đối tác Liên bang Nga. Trong năm 2025, T.Ư Đoàn, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam dự kiến nhiều hoạt động giao lưu thanh niên với các đối tác tại Nga, trong đó có Diễn đàn thanh niên Việt - Nga; dự kiến ký kết thỏa thuận hợp tác với Đội Cận vệ trẻ Đảng nước Nga thống nhất…Anh Bùi Quang Huy đề nghị hai bên tiếp tục tuyên truyền, giáo dục thanh thiếu nhi hai nước về tình hữu nghị truyền thống Việt - Nga; tạo điều kiện cho du học sinh Việt Nam đang học tập và sinh sống tại Nga; tăng cường việc phối hợp đào tạo giữa các trường đại học của hai nước."Chúng tôi mong muốn có loại hình đào tạo trao đổi sinh viên giữa hai bên. Không chỉ đào tạo đại học, sau đại học mà có các khóa bồi dưỡng ngắn hạn, để tăng cường hiểu biết giữa hai bên", anh Bùi Quang Huy đề nghị.Ông Kalganov Vyacheslav Gennadievich cho biết luôn cảm nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình của Việt Nam trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Trong chuyến thăm lần này, ông sẽ tới Điện Biên theo lời mời của Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên để tham dự Lễ hội hoa ban 2025 và Lễ hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc lần thứ VIII. Ông Kalganov Vyacheslav Gennadievich cho biết đã ký thỏa thuận hợp tác với nhiều tỉnh, thành của Việt Nam, trong đó có tỉnh Điện Biên và trong năm nay dự kiến sẽ ký thỏa thuận hợp tác với Hà Nội.Ông Kalganov Vyacheslav Gennadievich cũng mời anh Bùi Quang Huy sang thăm TP.Saint Petersburg vào tháng 5 tới, nhằm thực hiện kế hoạch hợp tác giữa hai bên và tăng cường hợp tác mạnh mẽ hơn nữa. Bày tỏ ý kiến của mình, anh Bùi Quang Huy nói: "Chúng tôi luôn coi trọng đối tác Nga, coi Nga là những người bạn thực sự thân thiết của chúng tôi. Các nội dung hợp tác trong thời gian tới cũng xác định tiếp tục giáo dục cho thanh thiếu nhi về truyền thống lịch sử và tinh thần đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước. Chúng tôi quan niệm rằng quan hệ hai nước đã rất tốt, thanh thiếu nhi phải duy trì tình cảm tốt đẹp thì trong tương lai mới nâng cao hơn nữa tình đoàn kết hữu nghị giữa hai bên".

Về miền đất mũi Cà Mau

Chịu ảnh hưởng của đợt không khí lạnh mới, đỉnh Fansipan đã chính thức đón đợt tuyết rơi đầu tiên của năm mới Ất Tỵ vào ngày 26.1.2025. Càng về đêm, nhiệt độ tiếp tục giảm sâu, tuyết rơi dày hơn và đến sáng 27.1, cả một vùng rừng Hoàng Liên từ độ cao 2.800 mét đến đỉnh Fansipan đã được phủ một lớp tuyết trắng tinh khôi.Cảnh tượng ngoạn mục khi cả không gian rộng lớn của nóc nhà Đông Dương chìm trong lớp tuyết trắng khiến nhiều du khách không khỏi xuýt xoa, trầm trồ. Tuyết phủ lên Đại tượng Phật A Di Đà và lắng đọng trên quần thể tâm linh Fansipan, khiến khung cảnh vốn đã tuyệt đẹp này càng trở nên huyền ảo, mơ màng như chốn bồng lai tiên cảnh.Sáng 27.1, cáp treo Sun World Fansipan Legend đã đưa những du khách đầu tiên lên đỉnh, để họ tận mắt chiêm ngưỡng khung cảnh ấn tượng này. Nhiều người không khỏi phấn khích, tranh thủ ghi lại những khoảnh khắc tuyệt vời bằng máy ảnh và điện thoại, hoặc tham gia ném bóng tuyết, nặn người tuyết.Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia dự báo những ngày tới miền Bắc sẽ chìm sâu trong không khí lạnh. Mưa tuyết tại Fansipan sẽ còn tiếp diễn. Nhiệt độ ở đỉnh núi sẽ duy trì ở mức -5 độ đến 0 độ, tạo điều kiện lý tưởng để du khách tiếp tục trải nghiệm tuyết rơi chỉ có tại miền núi phía Bắc Việt Nam.Đặc biệt, dù thời tiết trên đỉnh lạnh giá, không khí vui xuân dưới chân núi lại vô cùng ấm áp, trời hửng nắng. Chỉ còn vài ngày nữa, Fansipan sẽ tổ chức Hội xuân Mở Cổng Trời, với vô vàn hoạt động đặc sắc đậm đà bản sắc văn hóa Tây Bắc, như chợ phiên vùng cao với sự tham gia của 100 nghệ nhân bản địa, các lễ hội dân tộc thiểu số vào cuối tuần, cùng nghi lễ thượng cờ 3 lần mỗi ngày trong những ngày đầu năm mới. Với sự xuất hiện của tuyết rơi và hàng loạt hoạt động vui xuân sôi động, Fansipan chắc chắn sẽ là điểm đến tuyệt vời để du khách đón một cái Tết thật đặc biệt.

Sáng nay dư luận thế giới dậy sóng khi tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, người đã bị luận tội đã chính thức bị bắt giữ sau chiến dịch do hàng ngàn cảnh sát và lực lượng chấp pháp thực hiện tại dinh thự của ông. Văn phòng điều tra Tham nhũng đối với các quan chức cấp cao cho biết, ông Yoon sẽ bị thẩm vấn ở phòng ghi hình với sự hiện diện của phía điều tra và công tố viên.Trong khi đó, tại Việt Nam thông tin về lễ dạm ngõ của Á hậu Phương Nhi và doanh nhân Phạm Nhật Minh Hoàng – con trai thứ hai của tỉ phú Phạm Nhật Vượng ngập tràn trên các trang mạng xã hội. Dù gần một năm qua, Phương Nhi sống kín tiếng, không tham gia sự kiện hay đăng tải hình ảnh trên mạng xã hội nhưng người đẹp vẫn giữ được độ hot và luôn là tâm điểm chú ý.Đây cũng là thời điểm tết đã cận kề, nhiều người đang háo hức tìm vé xe giá rẻ, đổi tiền mới hay săn khuyến mãi, nhưng hãy thận trọng vì đằng sau những lời mời gọi hấp dẫn có thể là những cái bẫy tinh vi giăng sẵn, từ việc giả danh ngân hàng, khóa tài khoản đến dụ dỗ ‘việc nhẹ lương cao’.

5 thói quen khiến làn da xuống cấp nhanh chóng - Hãy dừng lại ngay

Cảnh hài hước nói trên nhanh chóng thu hút sự chú ý trên các nền tảng mạng xã xã hội, theo báo The Tribune. Việc Thủ tướng Canada Justin Trudeau mang ghế theo liên quan nhiều đến truyền thống hơn là bất kỳ sự phản đối nào.Dù hình ảnh được lan truyền đã thu hút sự chú ý của công chúng, nhưng đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong nền chính trị Canada, khi cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Canada Mark Carney vừa giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc đua trở thành lãnh đạo đảng Tự do cầm quyền và sẽ kế nhiệm Thủ tướng Trudeau.Ông Carney đã gặp ông Trudeau hôm 10.3 và cho hay việc chuyển giao quyền lực chính thức sẽ diễn ra nhanh chóng. "Sự chuyển giao đó sẽ diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng", ông Carney cho hay sau khi gặp ông Trudeau. Ông Trudeau vẫn là thủ tướng cho đến khi ông Carney chính thức tiếp quản vai trò này. Ông Carney có khả năng sẽ chính thức trở thành thủ tướng trong vài ngày tới, theo tờ Globe and Mail.Trước khi công bố người kế nhiệm, ông Trudeau ngày 10.3 đã nêu bật những "thành tựu" của đảng Tự do trong thập niên qua. "Tôi vô cùng tự hào về những gì chúng ta đã làm trong 10 năm qua cho tầng lớp trung lưu và những người đang nỗ lực để gia nhập tầng lớp này", ông Trudeau phát biểu tại Hội nghị Lãnh đạo Tự do.Khi đảng Tự do bước vào kỷ nguyên mới, ông Trudeau nhấn mạnh đảng này "có trách nhiệm đảm bảo rằng Canada vẫn là quốc gia tốt nhất trên trái đất".Thủ tướng Trudeau hồi tháng 1 công bố ý định từ chức thủ tướng và lãnh đạo đảng Tự do, khi cho rằng đảng này đang đấu đá nội bộ gây xao lãng và Canada xứng đáng với "một lựa chọn thực sự" trong kỳ bầu cử tới. Dự kiến, ông Carney sẽ làm thủ tướng đến hết thời gian còn lại trong nhiệm kỳ của ông Trudeau và Canada sẽ tổ chức tổng tuyển cử trước ngày 20.10.