Trao tiền bạn đọc cho vợ chồng bệnh tật, nuôi con tâm thần
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Rộ tin tàu sân bay mới có thể bị bán tháo, Hải quân Anh lên tiếng
Trong một tuyên bố hôm nay, Công ty bất động sản Trung Quốc Vanke cho hay CEO Zhu Jiusheng (Chúc Cửu Thắng) đã nộp đơn xin từ chức... vì lý do sức khỏe" và ông này "sẽ không còn giữ bất kỳ vị trí nào trong công ty", theo AFP.Tuy nhiên, Vanke không xác nhận hay phủ nhận thông tin ông Zhu bị giới chức "đưa đi" trước đó. Báo Trung Quốc Economic Reporter hôm 17.1 dẫn các nguồn tin khẳng định ông Zhu đã bị "giới chức an ninh đưa đi", nhưng không nêu rõ liệu ông có bị bắt giữ chính thức hay không.Bài báo của Economic Observer không nêu rõ ông Zhu có thể bị cáo buộc đã phạm tội gì. Vào thời điểm đó, Economic Observer loan tin các cuộc gọi và tin nhắn gửi cho ông Zhu và những người thân cận với ông đều không được trả lời.Công ty Vanke được niêm yết tại Hồng Kông, thuộc sở hữu một phần của chính quyền thành phố Thâm Quyến và là công ty bất động sản lớn thứ tư của Trung Quốc theo doanh số bán hàng vào năm ngoái, theo công ty nghiên cứu CRIC.Cùng với những ông trùm bất động sản khác ở Trung Quốc, Vanke đối mặt cuộc khủng hoảng nợ kéo dài nhiều năm và hôm nay 27.1, một hồ sơ nộp lên Sở giao dịch Hồng Kông, công ty đã cảnh báo về khoản lỗ ròng khoảng 45 tỉ nhân dân tệ (6,2 tỉ USD) vào năm ngoái."Công ty xin lỗi sâu sắc về khoản lỗ này và sẽ nỗ lực hết mình để thúc đẩy cải thiện hoạt động kinh doanh", Vanke nhấn mạnh trong một tuyên bố riêng, theo AFP.
Người tái sinh những vòng đời cho bã cà phê
Học sinh lớp 12 đang đứng trước một trong những quyết định quan trọng của cuộc đời là thi tốt nghiệp THPT và chọn ngành, trường xét tuyển vào các cấp học cao hơn. Năm 2025 lại càng đặc biệt hơn khi các em là những thí sinh đầu tiên của chương trình giáo dục phổ thông mới bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT có rất nhiều thay đổi và xét tuyển vào ĐH, CĐ có những điều chỉnh lớn để phù hợp với chương trình học mới. Trong thời đại AI bùng nổ, làm thế nào để chọn ngành học phù hợp để ra trường có việc làm ngay. Và liệu AI có thể thay thế hoàn toàn cho con người không?
Nói đến đồ ăn vặt lành mạnh, hạnh nhân được biết đến như một "siêu thực phẩm". Chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, loại hạt ngon miệng này mang lại những lợi ích đáng kinh ngạc cho sức khỏe não bộ và tim mạch, theo tờ Times Now News.Sau đây, bác sĩ sẽ lý giải tại sao hạnh nhân lại "siêu" đến vậy.Bác sĩ Bimal Chhajer, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Saaol (Ấn Độ), giải thích vai trò quan trọng của hạnh nhân đối với sức khỏe não bộ. Hạnh nhân rất giàu vitamin E, giúp bảo vệ các tế bào não khỏi bị tổn thương do các gốc tự do gây ra. Từ đó giúp cải thiện trí nhớ và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do tuổi tác.Nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa Nutrition, Health and Aging cho thấy vitamin E có thể chống lại căng thẳng oxy hóa giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Hơn nữa, hạnh nhân là nguồn tuyệt vời của vitamin B2 và L-carnitine, các chất dinh dưỡng có tác dụng cải thiện chức năng thần kinh.Chỉ cần ăn một nắm hạnh nhân mỗi ngày, khoảng 10-12 hạt, có thể giúp bạn tập trung hơn và tăng cường sự tỉnh táo. Chất béo và protein lành mạnh trong hạnh nhân cung cấp năng lượng bền vững cho não, khiến chúng trở thành món ăn nhẹ hoàn hảo cho những nhiệm vụ đòi hỏi vận dụng trí não nhiều.Hạnh nhân cũng có tác dụng mạnh mẽ đối với sức khỏe tim mạch. Tiến sĩ Chhajer cho biết: Hạnh nhân chứa chất béo không bão hòa đơn giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, giảm đáng kể nguy cơ đau tim và đột quỵ.Nghiên cứu được công bố trên tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Mỹ Circulation cho thấy tiêu thụ hạnh nhân thường xuyên có thể giảm tới 10% mức cholesterol xấu, một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tim. Magiê và kali trong hạnh nhân còn có tác dụng điều hòa huyết áp và duy trì nhịp tim ổn định, giúp tăng cường thêm lợi ích cho tim mạch.Chất chống oxy hóa, đặc biệt là vitamin E, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm và duy trì sức khỏe mạch máu. Nghiên cứu từ tạp chí y sinh American Journal of Clinical Nutrition xác nhận rằng hạnh nhân có thể cải thiện chức năng nội mô, rất quan trọng để việc lưu thông máu được trơn tru và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.Chúng ta có thể dễ dàng thưởng thức hạnh nhân bằng nhiều cách:Ăn vặt thông minh: Nhai một nắm hạnh nhân rang vào giữa buổi sáng hoặc buổi tối.Ngâm qua đêm: Hạnh nhân ngâm dễ tiêu hóa hơn và có kết cấu kem. Chỉ cần ngâm qua đêm, lột vỏ và ăn vào sáng sớm.Tăng cường bữa sáng: Thêm hạnh nhân cắt nhỏ vào ngũ cốc, bột yến mạch hoặc sinh tố buổi sáng để có khởi đầu ngày mới bổ dưỡng.Món ăn vặt từ hạt: Chuẩn bị bánh sandwich bơ hạnh nhân hoặc xay hạnh nhân vào sữa lắc để có món ăn vặt bổ dưỡng, thơm ngon.Tuy nhiên, cần ăn hạnh nhân điều độ, ăn quá nhiều có thể tăng lượng calo quá mức, có khả năng gây tăng cân. Tiến sĩ Chhajer khuyên nên tiêu thụ khoảng 10 - 12 hạt hạnh nhân mỗi ngày để đạt được lợi ích tối đa mà không quá mức, theo Times Now News.
Chọn ngành 'nóng' phải chấp nhận cạnh tranh?
Trong khi đó giải nhì là phương án dự thi có mã số D199 của Liên danh Công ty TNHH Tư vấn Đông Phong; Công ty TNHH Tư vấn Kỹ thuật Quốc tế T.Y.LIN; Công ty TNHH Viện Thiết kế và Quy hoạch Đô thị Powerchina. Giải khuyến khích là phương án dự thi có mã số U216 của Liên danh Sasaki Associates INC; Encity Urban Solutions PTE.LTD; Viện Quy hoạch Xây dựng Thành phố.Theo ông Trần Ngọc Chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, những năm qua thành phố gìn giữ không cho phép xây dựng các công trình quá lớn trên bán đảo Thanh Đa để bảo đảm hiện trạng, tiến tới xây dựng một trung tâm thương mại dịch vụ tài chính, trung tâm về văn hoá, thiên nhiên và con người... Ban tổ chức đã làm việc rất khoa học, trách nhiệm để lựa chọn phương án tốt nhất trình UBND TP.HCM. Kết quả đã chọn được đơn vị thắng cuộc thi.Các ý tưởng quy hoạch lần này đã đưa ra được phương án kết nối bán đảo Thanh Đa với toàn thành phố bằng tất cả các loại hình giao thông, kể cả với sông Sài Gòn chứ không chỉ làm quy hoạch riêng cho bán đảo Bình Quới - Thanh Đa. Phương án mở ra không gian kết nối với các khu vực xung quanh.Đối với phương án đạt giải nhất theo đánh giá của ông Trần Ngọc Chính là rất đặc biệt khi Bình Quới - Thanh Đa vẫn là khu vực cây xanh, mặt nước tự nhiên gắn với sông Sài Gòn tạo thành không gian kiến trúc tầng lớp rất rõ ràng, như một bài thơ tạo nên một không gian huyền ảo.Ông Trương Trung Kiên, quyền Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, cho biết từ ý tưởng này thành phố sẽ hiện thực hoá ước mơ của các đơn vị thiết kế bán đảo Thanh Đa, từ đó đưa vào đồ án quy hoạch chung của thành phố. "Cuộc thi đã tìm ra được ý tưởng quy hoạch tốt nhất, phát huy cao nhất mặt thiên nhiên, cảnh quan... Từ kết quả này, thành phố sẽ biến ý tưởng quy hoạch thành hiện thực, làm sao phát huy tốt nhất nguồn lực đất đai tại bán đảo Thanh Đa", ông Kiên cho hay.Theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng quận Bình Thạnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 UBND TP.HCM phê duyệt thì khu vực bán đảo Bình Quới - Thanh Đa sẽ phát triển thành khu đô thị sinh thái - hiện đại.Khu vực bán đảo Bình Quới - Thanh Đa bao gồm chức năng chính là khu dân cư với hệ thống hạ tầng xã hội - kỹ thuật đô thị đồng bộ nằm trong tổng thể không gian công viên sinh thái cảnh quan thiên nhiên (du lịch - nghỉ dưỡng - văn hóa - giải trí).Ngoài ra, đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa được UBND TP.HCM phê duyệt năm 2015 có nội dung bán đảo Bình Quới - Thanh Đa được quy hoạch là khu đô thị mới dựa trên các tiêu chí đô thị sinh thái hiện đại. Hệ thống hạ tầng xã hội - kỹ thuật đô thị được đầu tư xây dựng đồng bộ nằm trong tổng thể không gian công viên sinh thái cảnh quan thiên nhiên.Đến nay, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố có nhiều thay đổi so với thời điểm phê duyệt quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 trên. Do đó, tháng 6.2024, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định 2141/2024 phê duyệt nhiệm vụ đề bài thi tuyển quốc tế ý tưởng quy hoạch - kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa, làm cơ sở để điều chỉnh quy hoạch vùng đất này.Mục đích thi tuyển là chọn lựa được ý tưởng quy hoạch xuất sắc, khả thi, đáp ứng yêu cầu phát triển của Thành phố. Trên cơ sở cuộc thi, thành phố sẽ xem xét, chọn lựa nội dung quan trọng để đưa vào các đồ án quy hoạch làm cơ sở phê duyệt đề án đầu tư xây dựng khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa và khu vực kế cận như đô thị Trường Thọ, TP.Thủ Đức và nhiều khu vực dọc sông Sài Gòn.
