VinFast vượt doanh số Honda trong phân khúc ô tô điện
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.HLV Mourinho hoàn tất bộ ba tấn công mơ ước cho AS Roma
Chị Đỗ Thị Huỳnh Hương (32 tuổi) phản ánh mới đây công ty đang làm việc (công ty TNHH MTV ở Q.5, TP.HCM), tổ chức tiệc cuối năm nhưng không đem lại nhiều niềm vui cho nhân viên. Lý do, theo chị Hương, vì phải tham gia trò chơi phản cảm, mang yếu tố dung tục. Cụ thể, mỗi cặp đôi nam nữ lập đội. Thành viên nữ đeo hai quả bong bóng phía trước ngực. Thành viên nam ngậm thanh nhựa nhọn với yêu cầu phải làm bể hai quả bong bóng. Đội nào hoàn thành xong thử thách làm bể cả hai quả bong bóng trong thời gian ngắn nhất sẽ chiến thắng."Tưởng là trò này vui nhưng thực tế làm nhiều người tham gia cảm thấy buồn. Với riêng tôi, thấy phản cảm và thô bỉ. Bởi khi thực hiện động tác của trò chơi, mặt của thành viên nam có thể đụng vào vòng 1 của thành viên nữ. Và thực tế trường hợp đó đã xảy ra", chị Hương kể và cho biết thêm: "Hầu như ai cũng phải tham gia vì đây là quy định "bất thành văn", không được xa rời những trò chơi đồng đội".Trên ứng dụng Threads, một thành viên cũng chia sẻ chuyện công ty (ở Q.Tân Phú, TP.HCM) vừa tổ chức liên hoan cuối năm vào ngày 10.1. MC của chương trình đã hướng dẫn và yêu cầu chơi trò ăn xúc xích. Người chơi phải buộc một đầu sợi dây vào xúc xích, đầu dây còn lại buộc trên người. Thử thách đặt ra là phải lắc lư thân người, xoay hông… sao cho có thể ngậm và ăn được xúc xích. "Mình thấy rất kỳ. Nhiều người khác cũng ái ngại với trò chơi này, đặc biệt là các bạn nữ. Nhưng phải hòa đồng vào tập thể nên chẳng thể từ chối tham gia", thành viên này nói.Cũng theo phản ánh từ thành viên trên Threads, trò chơi "ăn xúc xích" này còn có một biến thể khác nhưng chơi đồng đội, và đã xuất hiện ở một số bữa tiệc cuối năm. Cụ thể, hai đầu dây được buộc vào xúc xích và eo của thành viên nam. Người này phải nhảy theo nhạc. Nhiệm vụ của thành viên nữ là phải cúi thấp người để có thể ăn xúc xích. "Hành động này quá nhạy cảm", "Thật sự ngán ngẩm. Không thể chấp nhận những trò chơi dung tục như thế"… là những chỉ trích của dân mạng.Cách đây không lâu, một nam ca sĩ tổ chức họp fan (người hâm mộ) vào dịp cuối năm. Trò chơi "lắc hông ăn xúc xích" đã xuất hiện trong cuộc gặp này. Sau đó bị nhiều người lên án.Cũng tại những bữa tiệc cuối năm mà các công ty tổ chức để tri ân người lao động sau một năm làm việc, có những thử thách đọc không vấp, không sai câu nói của MC. Tuy nhiên, cái kết là nhiều người bị… quê, đỏ mặt rời sân khấu.Anh Nguyễn Mạnh Kiên (36 tuổi), làm việc tại một công ty lĩnh vực môi trường ở TP.Thủ Đức (TP.HCM), cho biết ngày 15.1 vừa qua có tham gia liên hoan cuối năm. Trong bữa tiệc này, 10 người chơi tham gia thử thách đọc câu "một cây sụ đọt, hai cây đọt sụ, ba cây sụ đọt, bốn cây đọt sụ… bảy cây sụ đọt". "Chẳng một ai có thể đọc mà không bị líu lưỡi, nói lái, đọc lộn và rơi vào tình huống bẽ mặt với đồng nghiệp", anh Kiên kể.Trên TikTok, có rất nhiều video của người dùng phản ánh việc trò chơi đọc theo câu nói của MC ngày càng phổ biến. Điều đáng nói là những câu nói ấy có những cụm từ mà khi nói lái lại mang ý nghĩa dung tục.Từng là người trong cuộc, Huỳnh Thị Diệu Hoa (26 tuổi), kế toán một công ty điện lạnh ở Q.Bình Thạnh (TP.HCM), kể: "Khi đọc nhầm lẫn một cụm từ thành từ lóng thường ám chỉ hành động quan hệ nam nữ, hàng chục đồng nghiệp ở phía dưới cũng như MC cười to. Khoảnh khắc ấy mình chỉ muốn độn thổ".Lê Thành Tân, nghiên cứu sinh tâm lý, Trường ĐH Newcastle (Úc), cho biết qua mạng xã hội, có nhiều video ghi lại hình ảnh những bữa tiệc cuối năm mà các trò chơi xuất hiện khá nhạy cảm, mang tính gợi dục. "Nhân viên các công ty có quyền từ chối nếu cảm thấy trò chơi không đem lại cảm giác thoải mái, tích cực. Một người không thể thay đổi quyết định của ban tổ chức, nhưng nhiều người đồng loạt lên tiếng phản ánh thì ban tổ chức sẽ thay đổi. Phải mạnh dạn từ chối chứ không thể cổ xúy những trò chơi dung tục. Tham gia tiệc cuối năm là để vui vẻ chứ không phải mang sự bực tức vào người", anh Tân chia sẻ và nói thêm: "Các công ty cũng nên lưu ý vấn đề này, để nhân viên không phải bất bình khi buộc phải tham gia các trò chơi vi phạm thuần phong mỹ tục".Theo MC Huỳnh Quang (28 tuổi), ở TP.Hải Phòng: "Trước đây tôi cũng hay khuấy động không khí trong những bữa tiệc liên hoan bằng thử thách nói nhanh không vấp. Tuy nhiên sau đó bị phản ứng và tôi không tiếp tục đưa ra thử thách này. Quả thật, khi đọc nhầm lẫn một cụm từ thành ý nghĩa khác trên sân khấu thì có thể khiến người chơi ngại ngùng suốt thời gian dài"."Thiết nghĩ, có nhiều trò chơi lành mạnh, độc lạ và trí tuệ hơn, vẫn có thể tạo ra không khí vui tươi, thì không nên tổ chức những trò chơi mang tính lố bịch, thô bỉ", MC Huỳnh Quang nói.
Lỡ hẹn miền Tây
Ngày 12.3, tin từ Phòng CSGT Công an tỉnh Vĩnh Long cho biết, đơn vị đang phối hợp lực lượng chức năng điều tra vụ người đàn ông bị 2 xe máy tông liên hoàn dẫn đến tử vong.Theo thông tin ban đầu, khoảng 11 giờ 45 ngày 11.3, ông V.M.T (57 tuổi, ngụ xã Trừ Văn Thố, H.Bàu Bàng, Bình Dương) đi bộ qua đường huyện 35, đoạn thuộc ấp An Hội, xã Tân An Hội, H.Mang Thít, Vĩnh Long.Lúc này, đường khá vắng, ông T. qua đường không may bị 2 xe máy do N.H.A và N.T.N (cùng 17 tuổi, ngụ xã Tân An Hội, H.Mang Thít, Vĩnh Long) điều khiển tông liên hoàn.Sau cú tông, ông T. bị thương nặng, được đưa đến bệnh viện cấp cứu nhưng tử vong trên đường đi; 2 thiếu niên điều khiển xe máy bị xây xát, phương tiện hư hỏng nhẹ. Sự việc được camera hành trình của một ô tô đang dừng bên đường ghi lại.Vụ tai nạn khiến ông T. tử vong đang được ngành chức năng Vĩnh Long tiếp tục xác minh làm rõ để xử lý theo quy định.
Theo South China Morning Post (SCMP), đợt nắng nóng đặc biệt gay gắt hồi tháng 4 và những ngày đầu tháng 5 vừa qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng quả sầu riêng cũng như sản lượng, khiến phần lớn không đủ chuẩn xuất khẩu vào Trung Quốc. Điều này khiến kim ngạch xuất khẩu sầu riêng từ Thái Lan vào Trung Quốc giảm đến 49% so với cùng kỳ năm trước. Năm 2023, Thái Lan là nguồn cung sầu riêng lớn nhất, chiếm thị phần đến 66%.
Dập dịch tin giả - Kỳ 2: Chặn đứng tin giả 'TP.HCM thiết quân luật'
Chiều 12.1, Trường ĐH Đồng Tháp có trận đấu cuối cùng vòng bảng gặp Trường ĐH Cần Thơ tại vòng loại Tây Nam bộ giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III – 2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025). Sau 2 lượt trận đầu tiên, Trường ĐH Đồng Tháp mới có 2 điểm (2 trận hòa), Trường ĐH Cần Thơ được 3 điểm (1 trận thắng, 1 trận thua). Vì vậy, trận đấu này cực kỳ quan trọng, đội nào giành chiến thắng sẽ vào bán kết, đội thua phải nói lời chia tay giải.Với tính chất của trận "play off", không chỉ cầu thủ mà ban huấn luyện 2 đội cũng rất lo lắng, hồi hộp, đặc biệt là đối với Trường ĐH Đồng Tháp. Bởi trong số 66 đội tham dự vòng loại cả nước thì Trường ĐH Đồng Tháp là đội duy nhất thuê HLV người nước ngoài dẫn dắt các cầu thủ. Khát khao giành tấm vé dự VCK toàn quốc của đại diện đến từ đất sen hồng đang được kỳ vọng rất nhiều vào tài cầm quân của ông João Pedro Felipe Salgueiro (38 tuổi, người Bồ Đào Nha). Ngoài yếu tố chuyên môn, cuộc đối đầu với Trường ĐH Cần Thơ còn vô cùng đặc biệt với HLV João Pedro Felipe Salgueirongoại khi mẹ ông là bà Maria Felipe (65 tuổi) đã từ Bồ Đào Nha bay về Cần Thơ để ủng hộ tinh thần con trai và Trường ĐH Đồng Tháp. Bà là người luôn đồng hành, tạo điều kiện để con trai mình thực hiện ước mơ trở thành một HLV bóng đá chuyên nghiệp khi còn nhỏ.Bà Maria Felipe cho biết, HLV João Pedro Felipe Salgueiro mồ côi cha khi mới 8 tuổi. Ở châu Âu, bà không có anh chị em nên con trai chính là người thân duy nhất của bà. "Nhà chỉ có 2 mẹ con nên tôi luôn ủng hộ mọi quyết định của João. Năm 12 tuổi, João đã muốn trở thành một HLV bóng đá. Đây là một ngành nghề khó, đòi hỏi rất nhiều sự cống hiến nên lúc nào tôi cũng muốn ở khích lệ tinh thần con trai", bà Maria Felipe nói.Trước khi đến Việt Nam, HLV João Pedro Felipe Salgueiro từng tham gia công tác huấn luyện, học tập chuyên môn ở nhiều nước như Singapore, Ấn Độ, Anh. Ở đâu, ông cũng nhận được sự quan tâm của mẹ, thỉnh thoảng mẹ ông lại từ Bồ Đào Nha sang thăm. Còn khi ông về Việt Nam, mỗi năm bà sắp xếp thăm vào lúc hè."Tuy nhiên, để cổ vũ cho tôi trong trận cầu căng thẳng, mẹ đã quyết định "phá lệ" bay về Việt Nam một lần nữa. Mẹ là một phần rất quan trọng trong sự nghiệp của tôi. Tôi hy vọng Trường ĐH Đồng Tháp sẽ có một ngày thi đấu trọn vẹn, để mang đến sự tự hào cho bà", HLV João Pedro Felipe Salgueiro chia sẻ.Theo bà Maria Felipe, HLV João Pedro Felipe Salgueiro đã có gia đình, lấy vợ là người Việt Nam, đặc biệt quê nhà con dâu cũng ở Đồng Tháp. Với chuyến đi "nằm ngoài dự định" này, bà sẽ quyết định ở lại Việt Nam để ăn Tết Nguyên đán. Bởi khi đến đây, bà cảm nhận rõ sự nhiệt tình, thân thiện, mến khách của người Việt Nam và gia đình sui gia.Vòng loại giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - 2025 cúp THACO có 66 đội sẽ chia vào 6 bảng thi đấu theo khu vực địa lý từ ngày 28.12.2024 đến 18.1.2025. Cụ thể gồm khu vực phía bắc (từ ngày 30.12.2024 - 10.1.2025 tại sân Trường ĐH Thủy Lợi); khu vực Duyên hải miền Trung (từ ngày 6.1 - 12.1.2025 tại sân Quân khu 5 - Đà Nẵng); khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên (10.1 - 18.1.2025 tại sân Trường ĐH Nha Trang); khu vực Đông Nam bộ (4.1 - 12.1.2025 tại SVĐ Bàu Thành, Bà Rịa - Vũng Tàu); khu vực Tây Nam bộ (8.1 - 17.1.2025 tại SVĐ Cần Thơ) và khu vực TP.HCM (28.12.2024 - 15.1.2025 sân Trường ĐH Tôn Đức Thắng) để chọn ra 11 đội cùng với đội chủ nhà Trường ĐH Tôn Đức Thắng tranh vòng chung kết giải từ 1.3 - 16.3.2025.
