Lalamove và bài toán logistics tại Việt Nam
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí nghiên cứu Frontiers in Nutrition, đã phát hiện thêm tin vui cho những người thích ăn trái cây, nhất là chuối.Theo đó, ăn 1 quả táo mỗi ngày không chỉ giúp bạn tránh xa bác sĩ mà còn giúp bạn kéo dài đáng kể tuổi thọ. Cả chuối cũng vậy, các nhà khoa học đã khám phá ra lượng chuối nên ăn để giảm nguy cơ tử vong sớm, giúp bạn sống thọ hơn.Các nhà khoa học từ Trung Quốc đã theo dõi 2.184 nam giới và phụ nữ trung niên bị huyết áp cao trong suốt một thập kỷ.Kết quả, nghiên cứu đã phát hiện ăn 3 - 6 quả chuối mỗi tuần, nghĩa là 0,5 - 1 quả chuối mỗi ngày, giúp giảm đến 30% nguy cơ tử vong sớm, giúp kéo dài tuổi thọ, theo tờ New York Post.Tiến sĩ Will Bulsiewicz, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa ở Mỹ, từng phân tích những lợi ích của táo và chuối.Ông giải thích táo là nguồn chất xơ tuyệt vời, 1 quả táo cỡ trung bình chứa khoảng 4,4 gram chất xơ. Táo cũng chứa lượng "khủng" các dưỡng chất thực vật có thể giúp ngăn ngừa bệnh mạn tính.Trong khi đó, chuối chứa 12% nhu cầu vitamin C, 7% nhu cầu vitamin B2, 10% nhu cầu kali và 8% nhu cầu magiê hằng ngày.Chuối là nguồn kali tuyệt vời, có thể giúp hạ huyết áp và giảm nguy cơ tăng huyết áp.Chuối cũng là nguồn dopamine và catechin, có thể ngăn ngừa căng thẳng oxy hóa gây ra lão hóa.Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị nên ăn 4 - 5 phần trái cây và rau mỗi ngày.Nhận định bóng đá Serbia vs Bồ Đào Nha (2 giờ 45 ngày 28.3): Cuộc chiến phân định chỗ đứng trên bảng xếp hạng
Có dịp tác nghiệp tại huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế), tôi thường được anh em người bản địa nhắn gửi tết này về với bản làng để họ đãi những thức ngon, món lạ chỉ có trong dịp tết. "Anh sẽ không thất vọng đâu! Nhiều người khi ăn Tết Nguyên đán cùng đồng bào đã ví von tết ở thung lũng A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực với rất nhiều món đặc sản của các dân tộc mà không phải ai cũng có dịp thưởng thức một lần trong đời", anh Lê Văn Hôi (33 tuổi, người dân tộc Pa Kôh, trú tại xã Hồng Thượng) mời gọi.Anh Hôi dẫn chứng không phải người địa phương nào cũng một lần được nếm món sâu tre (loài sâu sống trong ống tre - NV) xào lá kiệu, gọi là P'reng. Bởi, trước tháng 9 và sau khoảng tháng 2 - 3 hằng năm, sâu đã chui khỏi thân tre, hóa bướm. Hay món chuột rừng ướp với gừng, ớt hiểm thêm chút muối rồi cho vào ống tre để nướng. Rồi món A choor (một loài cá suối) gói trong mấy lớp lá chuối đem vùi trong than hồng… Đây là những món ăn "có tiền cũng không mua được" bởi nguyên liệu, gia vị đều là những loài đặc hữu chỉ xuất hiện theo mùa và chỉ có ở dãy Trường Sơn. Ngày thường, muốn ăn những món này cũng không có nhưng đến Tết Nguyên đán là rất nhiều gia đình Pa Kôh sửa soạn để mời khách."Trước tết khoảng 1 tháng, trai tráng trong làng hú gọi nhau cắt rừng đi tìm sản vật, dĩ nhiên không phải là động vật hoang dã cấm đánh bắt mà là những con cá suối, ốc, ếch nhái, nòng nọc… Chúng tôi cũng đi hái, đào các loại gia vị như tiêu rừng (mắc khén), gừng, riềng… mang về tích trữ. Đến ngày tết, khách đến chơi nhà, tùy theo món mà chỉ cần mang ra nướng, xào với lá kiệu, nấu với môn thục… là đã có ngay món ăn ngon lành, nóng hổi", anh Hôi cho biết. Trước tết 1 tháng, cộng đồng người Tà Ôi cũng tất bật chuẩn bị những món ăn đậm vị vùng cao. Có những món được làm trước tết cả chục ngày, đặc biệt là các loại bánh làm từ nếp. Cụ bà Căn Hoan (80 tuổi, người Tà Ôi, trú tại xã Hồng Thái) bảo đàn ông đi kiếm mồi nhắm, làm rượu còn đàn bà thì giã gạo, chọn nếp, tìm lá gói bánh. Người Tà Ôi thường chọn các loại gạo nếp bản địa thơm ngon như ra dư, cu cha, trưi… để làm bánh, xôi ống. "Mẹ thường làm để dâng Yàng (Trời - NV) vào dịp tết. Trong đó, bánh a quát khó gói nhất vì phải làm nhọn 2 đầu bằng lá đót tươi rồi cho nếp vào. Khi làm xong, bánh nhìn như 2 chiếc sừng trâu nên còn gọi là bánh sừng trâu. Ăn bánh kèm thịt nướng, rất ngon", cụ Căn Hoan nói. Cụ vẫn làm bánh nếp giã nhuyễn cùng mè đen (adeep man), món bánh đặc biệt đang có nguy cơ thất truyền.Gắn bó nhiều năm với đại ngàn Trường Sơn, nhà nghiên cứu Trần Nguyễn Khánh Phong nhận định vào ngày tết người Tà Ôi thể hiện nét truyền thống qua văn hóa ẩm thực với những món ăn độc đáo, chuẩn bị công phu. "Vì sinh sống ở vùng núi rừng lạnh buốt, di chuyển nhiều nên người Tà Ôi thích ăn khô, mặn, cay. Bởi vậy, hầu hết các món ăn của đồng bào đều được chế biến theo cách nướng, thui, luộc hoặc tái", ông Phong cho hay. Một số món ăn độc đáo vùng cao vào dịp tết có thể kể đến gồm cá và thịt thui ống (cho thịt vào ống tre rồi lấy cùi bắp đậy lại, đặt nướng lăn tròn đều trên than hồng), môn thục cắt thành từng khúc trộn chung với thịt đã ướp sẵn rồi đổ vào ống để thui… Lạ lùng hơn, theo ông Trần Nguyễn Khánh Phong, những món thoạt nghe qua có vẻ sẽ kén người ăn như món thui chim, chuột, cua ủ thối lại là những đặc sản cao cấp. Nguyên liệu sau khi được làm sạch, ướp gia vị cho vào từng ống tre, nứa hoặc quả bầu khô rồi chỉ cần thui trên lửa một vòng cho có hơi nóng, sau đó cất vào gùi hoặc để lên giàn bếp, sau vài ngày mở ra ngửi thấy có mùi là ăn được. Người Tà Ôi cho rằng dịp lễ tết mang những món này ra đãi khách xem như thể hiện tấm lòng quý mến của gia chủ đối với khách.Nghệ nhân ưu tú Hồ Văn Hạnh (77 tuổi, trú tại xã Trung Sơn), người được mệnh danh là "cuốn từ điển sống của đại ngàn Trường Sơn", cho biết lịch nông vụ của cộng đồng các dân tộc ở A Lưới thường kết thúc vào tháng 10 âm lịch, sau đó người dân sẽ ăn tết mừng lúa mới Aza (chọn một ngày từ 6.11 - 24 tháng chạp). Đón Tết Nguyên đán của đất nước, người dân xem như đã gộp 2 cái tết vào chung vui một lần. Vì vậy, các gia đình không tiếc công sức đi tìm sản vật về đãi khách. Những đặc sản của mỗi dân tộc đều được soạn sửa kỳ công, dâng lễ Aza thế nào thì họ dọn tết cũng như thế đó. "Bố thì quan tâm đến "ẩm" hơn "thực". Tết mà! Đàn ông phải có chi nhâm nhi cùng bạn bè mới vui. Bố thích nhất là rượu tr'đin, tức "rượu trời" vì được cất ngay trên đọt cây", già Hạnh khề khà. Là người Pa Kôh nhưng già Hạnh lại thích thứ rượu truyền thống của người Cơ Tu. Theo già, đây là loại rượu thơm ngon nhất ở đại ngàn Trường Sơn, được chiết từ cây tr'đin mọc trong rừng sâu. Người thợ chỉ cần rạch một đường trên thân cây rồi lấy can hứng nước. Bỏ thêm ít vỏ cây chuồn phơi khô, nước sẽ tự lên men cho ra thứ hương vị có một không hai. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam (79 tuổi, người dân tộc Cơ Tu, trú tại xã Hồng Hạ) tự hào vì rượu tr'đin được các dân tộc anh em, kể cả người Kinh ở A Lưới, yêu thích và "không có mà bán" vào mỗi dịp tết. Già Nam cho biết người Pa Kôh, Tà Ôi cùng người Cơ Tu còn có một loại rượu tương tự tr'đin là rượu tà vạt được cất từ cây đoác. Cây đoác dễ tìm hơn, nhưng khai thác thì nguy hiểm hơn vì phải trèo cao hơn cây tr'đin. "Đây chắc là những loại rượu duy nhất trên thế giới được lấy trên cây mang về uống mà không cần phải chưng cất", già Nam cười. Tùy vào khẩu vị của mỗi người mà đến tết, đồng bào các dân tộc thiểu số còn nấu rượu nếp (xiêu), ủ rượu cần (a riêu), rượu mía vỏ chuồn (a véc), rượu mây rừng vỏ chuồn (tà via)…Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới, nhận định mỗi dân tộc đều có phong tục tết cổ truyền mang màu sắc riêng. Nhưng thật đáng quý khi đồng bào mang "tết riêng" hòa vào "tết chung" của đất nước và các dân tộc vẫn giữ được nét ẩm thực độc đáo, đậm dư vị núi rừng. "Tết đến, nhà nhà lại sửa soạn những món ngon để mời khách. Cảm tưởng tết quê hương A Lưới cứ như một "đại hội" ẩm thực của các dân tộc với cơ man là món ăn, thức uống độc lạ… Thú vị hơn, giữa các gia đình còn giao lưu ẩm thực bằng cách trao đổi ống thịt, gùi bánh, chum rượu… để có thể thưởng thức những món mà nhà mình không có. Tết đoàn kết, đầm ấm", bà Thêm chia sẻ.
Tài xế để trẻ thò đầu qua cửa sổ trời ô tô, ‘hóng gió’ trên cao tốc
Cùng đồng hành trên chặng đường đóng góp vào sự phát triển chung. Riêng với Samsung, hành trình này không chỉ gói gọn ở hoạt động kinh doanh mà còn thể hiện sự tôn trọng và đề cao giá trị văn hóa, con người Việt. Từ nhiều năm qua, Samsung hiện diện sâu rộng tại Việt Nam thông qua các nhà máy sản xuất linh kiện điện tử, thiết bị di động. Hoạt động này đem lại việc làm cho hàng chục nghìn lao động, đồng thời đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu. Trong lĩnh vực chuyển đổi số, Samsung cũng tiến hành các dự án hợp tác, hỗ trợ đào tạo và bảo trợ một số sáng kiến cộng đồng, tạo nên hiệu ứng lan tỏa lớn.Samsung vẫn là công ty đa quốc gia tập trung vào hiệu suất kinh doanh. Tuy vậy, việc đầu tư phát triển những sản phẩm, dịch vụ riêng dành cho thị trường Việt cho thấy cách doanh nghiệp này dung hòa yếu tố địa phương và chiến lược toàn cầu. Nhờ đó, hãng củng cố thêm lòng tin của người tiêu dùng.Trong một cuộc gặp gỡ với truyền thông Việt Nam diễn ra năm 2024, các lãnh đạo Samsung đã nhiều lần thể hiện tầm nhìn và định hướng lâu dài để đồng hành cùng Việt Nam trong tương lai. Samsung hiểu rằng ngôn ngữ mẹ đẻ là cốt lõi của bản sắc dân tộc. Chọn “tiếng Việt” làm một trong những nền tảng để phát triển công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo), hãng gián tiếp khẳng định họ nhìn nhận thị trường Việt không chỉ ở tiềm năng kinh doanh mà còn ở sự thấu hiểu và tôn trọng người tiêu dùng tại địa phương.Qua nhiều giai đoạn, tiếng Việt luôn thể hiện tính linh hoạt, phản ánh tinh thần và lối sống của người Việt. Trong kỷ nguyên công nghệ, tiếng Việt tiếp tục cần thiết cho dịch vụ số, từ giao tiếp hằng ngày đến triển khai các mô hình AI nâng cao. Người dùng dần mong muốn ra lệnh, nhận chỉ dẫn, giao tiếp với điện thoại một cách tự nhiên, chứ không buộc phải chuyển sang tiếng Anh hoặc những câu lệnh gượng ép. Tuy nhiên, trên thị trường hầu hết các mô hình trí tuệ nhân tạo lại rất nhuần nhuyễn tiếng Anh hoặc một số ngôn ngữ phổ biến khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Pháp… Tiếng Việt có xuất hiện nhưng chỉ dừng ở mức “tạm chấp nhận” được, không có sự thấu cảm cũng như am hiểu được cốt lõi của ngôn ngữ.Chính điều này khiến Samsung quyết định đầu tư “Galaxy AI cho tiếng Việt”. Hãng đã phối hợp cùng đội ngũ kỹ sư, chuyên gia ngôn ngữ - trong đó hầu hết nhiều người Việt được sinh ra, lớn lên và làm việc tại chính Việt Nam để thu thập dữ liệu, huấn luyện mô hình và kiểm thử thực tế. Kết quả là hệ thống AI tiếng Việt bắt đầu xuất hiện từ điện thoại Galaxy S24 Series và trở nên tương tác tốt hơn với giọng nói, câu lệnh và ngữ cảnh thuần Việt trong phiên bản Galaxy S25 Series vừa ra mắt.Galaxy S25 Series không chỉ là mẫu smartphone cao cấp về cấu hình hay camera mà còn mang điểm nhấn “ưu tiên tiếng Việt” thông qua Galaxy AI. Người dùng có thể lên lịch, đặt báo thức, tra cứu thông tin, thậm chí yêu cầu gợi ý món ăn hay chỉ đường bằng giọng nói thông thường. AI được huấn luyện để phân biệt câu nói, cấu trúc câu, từ lóng, cũng như tùy biến cho từng giọng vùng miền - giúp phản hồi sát với mong muốn.Ngoài ra, Samsung tuyên bố dòng Galaxy S25 Series còn cung cấp trải nghiệm quản lý dữ liệu và dịch vụ đám mây, hỗ trợ đồng bộ hoặc trao đổi thông tin với các thiết bị khác dễ dàng, nhằm đáp ứng xu hướng chuyển đổi số cá nhân ngày càng rõ nét. Người Việt không chỉ sở hữu phần cứng mạnh, mà còn hưởng lợi từ một hệ thống trí tuệ nhân tạo đậm tính địa phương, hỗ trợ công việc và cuộc sống thường nhật.Chiến lược “trợ lý ảo Galaxy AI” bằng tiếng Việt phù hợp với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia. Chính phủ và giới công nghệ đang nỗ lực đưa hành chính công, giáo dục, y tế… lên nền tảng trực tuyến. Nếu AI không hiểu ngôn ngữ mẹ đẻ của người Việt, nhiều người sẽ gặp khó khi tiếp cận. Việc Samsung địa phương hóa AI có thể xem như hành động thiết thực, gỡ bỏ rào cản ngôn ngữ, giúp số đông người dùng giao tiếp với máy một cách thuận lợi.Song song với đó, Galaxy AI còn đóng vai trò nâng cao nhận thức về giá trị tiếng Việt trong thời đại số. Hiện nay, không ít người trẻ bị cuốn vào các xu hướng ngôn ngữ “nửa Anh nửa Việt” do tiếp xúc đa dạng văn hóa, cũng như ảnh hưởng bởi môi trường làm việc. Khi một trợ lý ảo di động được lập trình đầy đủ bằng tiếng mẹ đẻ, xu hướng dùng tiếng Việt chuẩn trên môi trường số có thể được khuyến khích. Thêm vào đó, nhờ sức ảnh hưởng từ một doanh nghiệp lớn như Samsung, tiếng Việt có thêm một kênh bảo tồn và phát triển trong không gian công nghệ.Dĩ nhiên, AI tiếng Việt còn nhiều chặng phải cải tiến. Các mô hình ngôn ngữ thường yêu cầu liên tục cập nhật để phản ánh đúng thực trạng ngôn ngữ sống động. Samsung cho biết họ sẽ tiếp tục thu thập phản hồi người dùng để hoàn thiện Galaxy AI. Điều quan trọng nằm ở khả năng cân bằng giữa am hiểu văn hóa và tiên phong công nghệ, nhằm đảm bảo người dùng Việt vừa có cảm giác gần gũi, vừa được hưởng các tính năng hiện đại.
Cần phải xem động lực đằng sau việc ngủ riêng là gì. Nếu ngủ riêng để tránh xung đột hoặc né tránh sự thân mật, thì ngủ riêng có thể dẫn đến sự rạn nứt của mối quan hệ.
Barcelona 'sẽ làm mọi thứ' để có Messi
Ngay sau đó, tôi viết được bài thơ Hai anh em về câu chuyện đau buồn này. Hai anh em đó gồm cả Hữu Thỉnh và Trung Trung Đỉnh trong hành trình đưa hai người anh ruột của mình về quê.
